754 |
vooraleer we bij ``vim'' zelf terechtkomen. We willen dit pakket installeren, dus we duwen |
vooraleer we bij ``vim'' zelf terechtkomen. We willen dit pakket installeren, dus we duwen |
755 |
op \textit{+} (een pakket verwijderen gaat met \textit{-}). We krijgen een scherm |
op \textit{+} (een pakket verwijderen gaat met \textit{-}). We krijgen een scherm |
756 |
getiteld \textit{Dependency/conflict resolution}. Dit is weer een helpscherm; met |
getiteld \textit{Dependency/conflict resolution}. Dit is weer een helpscherm; met |
757 |
spatie gaan we eruit. We krijgen dan opnieuw een lijst pakketten te zien (fig.~\ref{dselectconflicg}). |
spatie gaan we eruit. We krijgen dan opnieuw een lijst pakketten te zien (fig.~\ref{dselectconflict}). |
758 |
\begin{figure}[!h] |
\begin{figure}[!h] |
759 |
\begin{center} |
\begin{center} |
760 |
\includegraphics[width=0.8\textwidth]{server/dselectconflict.png} |
\includegraphics[width=0.8\textwidth]{server/dselectconflict.png} |
2357 |
Het kan ook nog minimaler: een computer met enkel een netwerkkaart en een floppy drive |
Het kan ook nog minimaler: een computer met enkel een netwerkkaart en een floppy drive |
2358 |
zijn al voldoende (dus zelfs zonder harde schijf). Op |
zijn al voldoende (dus zelfs zonder harde schijf). Op |
2359 |
\url{http://www.linuxgazette.com/issue68/swieskowski.html} staat |
\url{http://www.linuxgazette.com/issue68/swieskowski.html} staat |
2360 |
uitgelegd hoe je zo'n minimalistische opstelling aan de praat kunt krijgen: het komt |
uitgelegd hoe we zo'n minimalistische opstelling aan de praat kunnen krijgen: het komt |
2361 |
erop neer dat je |
erop neer dat we |
2362 |
een opstartdiskette maakt die automatisch via een NFS server X-windows opstart. |
een opstartdiskette maken die automatisch via een NFS server X-windows opstart. |
2363 |
|
|
2364 |
|
|
2365 |
|
\chapter{Mailserver} |
2366 |
|
We zullen als mailserver \commando{postfix} installeren. Andere mogelijkheden |
2367 |
|
zijn \commando{sendmail} (populair maar soms nogal ingewikkeld om te configureren), |
2368 |
|
\commando{exim} (standaard bij Debian geleverd),~\ldots |
2369 |
|
|
2370 |
|
\section{Installatie} |
2371 |
|
We tikken dus \commando{apt-get install postfix} dat de mailserver installeert en |
2372 |
|
ons enkele vragen stelt (die we desgewenst opnieuw kunnen beantwoorden met |
2373 |
|
\commando{dpkg -reconfigure -{}-priority=low postfix}. Eerst wordt het |
2374 |
|
\textit{general type of configuration} gevraagd, waarop we ``Internet Site'' |
2375 |
|
antwoorden; verder wordt de \textit{mail name} gevraagd. Mail verstuurd vanop onze server |
2376 |
|
zal aan de ontvanger getoond worden als komende van ``gebruikersnaam@\textit{mailname}'', |
2377 |
|
dus we vullen hier de volledige naam van onze computer in (iets in de trant van |
2378 |
|
\textit{mijnserver.domein.be}). Verder wordt gevraagd \textit{append .domain to simple |
2379 |
|
addresses} en \textit{final destinations} waarop de het standaard voorgestelde antwoorden |
2380 |
|
geven. De installer gaat dan aan het werk en vraagt na een tijdje tenslotte |
2381 |
|
\textit{where should mail for root go}. Hier vullen we de naam van de gebruiker in die |
2382 |
|
de mail zal ontvangen die aan \textit{root} geadresseerd is. Veel automatische |
2383 |
|
processen sturen immers mail naar \textit{root} als er een of andere fout optreedt |
2384 |
|
(bijvoorbeeld de printserver die een probleem vaststelt), maar het is aan te raden zo |
2385 |
|
weinig mogelijk als \textit{root} in te loggen, laat staan mail te lezen, zodat we mail |
2386 |
|
voor \textit{root} het best naar een gewone gebruiker omleiden. |
2387 |
|
|
2388 |
|
\subsection{De installatie testen} |
2389 |
|
We kunnen testen of het werkt door een mail te versturen met het programma \commando{mail}. |
2390 |
|
We tikken \commando{mail een.of.ander@werkend.email.adres} in, waarna |
2391 |
|
ons een \textit{Subject} gevraagd wordt, waarna we de boodschap kunnen intikken. |
2392 |
|
Eindig met een regel waar enkel een punt in staat; tenslotte wordt om een \textit{Cc} |
2393 |
|
gevraagd, dat we leeg laten. Als het goed is krijgt \textit{een.of.ander@werkend.email.adres} |
2394 |
|
een e-mailtje. We kunnen ook omgekeerd van ergens anders een mail naar onze server |
2395 |
|
sturen en dan met \commando{mail} (zonder verdere argumenten deze keer) kijken |
2396 |
|
welke mails er toegekomen zijn. Eventueel kunnen we ernaar kijken door \textit{print} |
2397 |
|
te tikken; \commando{mail} verlaten gaat met \textit{q}. |
2398 |
|
|
2399 |
|
\subsection{IMAP installeren} |
2400 |
|
Over het algemeen zullen onze gebruikers hun mail niet lezen door in te loggen op |
2401 |
|
de server en dan een of ander mailprogramma (zoals \commando{mail}) te starten. |
2402 |
|
Tegenwoordig draaien de gebruikers meestal e-mail programma's (Netscape, Outlook,~\dots) |
2403 |
|
op hun eigen computer, die dan verbinding legt met de mailserver. |
2404 |
|
Om deze werkwijze te ondersteunen is het nodig een POP- of IMAP-server te installeren. |
2405 |
|
We kiezen IMAP omdat het POP protocol onveilig is (het stuurt wachtwoorden |
2406 |
|
ongecodeerd over het netwerk). Met |
2407 |
|
\begin{center}\commando{apt-get install uw-imapd}\end{center} |
2408 |
|
installeren we een IMAP daemon. |
2409 |
|
|
2410 |
|
\section{E-mail aliassen} |
2411 |
|
We kunnen ook \Begrip{e-mail aliassen}\index{e-mail alias} aanmaken |
2412 |
|
door het bestand \file{/etc/aliases} aan te passen: |
2413 |
|
\begin{verbatim} |
2414 |
|
postmaster: root |
2415 |
|
root: geert |
2416 |
|
\end{verbatim} |
2417 |
|
Hier wordt alle mail naar \textit{postmaster@onze.mailserver} gestuurd naar |
2418 |
|
gebruiker \textit{root@onze.mailserver}, en die mail wordt dan weer doorgestuurd |
2419 |
|
naar \textit{geert@onze.mailserver} (we gaven hier ``geert'' op bij de installatie van Postfix |
2420 |
|
als de gebruiker die mail van de root moest ontvangen). |
2421 |
|
We kunnen dit mechanisme ook gebruiken om aliassen te maken voor een groep personen, |
2422 |
|
bijvoorbeeld: |
2423 |
|
\begin{verbatim} |
2424 |
|
postmaster: root |
2425 |
|
root: geert, jan |
2426 |
|
directie: rudy, tom, els |
2427 |
|
secretariaat: joris, eva |
2428 |
|
personeel: hans, geert, jan, jef |
2429 |
|
alumni: bart@ergensanders.be, bert@nogergensanders.us |
2430 |
|
iedereen: directie, secretariaat, personeel |
2431 |
|
\end{verbatim} |
2432 |
|
Als we bijvoorbeeld mail sturen naar \textit{secretariaat@onze.mailserver}, |
2433 |
|
dan krijgen zowel \textit{joris@onze.mailserver} als \textit{eva@onze.mailserver} |
2434 |
|
die mail. Zoals we zien in de alias \textit{alumni} mogen de doeladressen van een alias |
2435 |
|
gerust adressen op een andere mailserver zijn. We kunnen ook aliassen gebruiken die |
2436 |
|
zelf weer andere aliassen oproepen: sturen we iets naar \textit{iedereen@onze.mailserver} |
2437 |
|
dan krijgen in totaal 9 mensen een mail (alleen de arme \textit{alumni} niet). |
2438 |
|
Na het aanpassen van \file{/etc/aliases} is het nodig de instellingen te activeren |
2439 |
|
met het commando \commando{newaliases}. |
2440 |
|
|
2441 |
|
\section{Verdere configuratie} |
2442 |
|
Verdere fijnregeling van Postfix is mogelijk door \file{/etc/postfix/mail.cf} aan te passen, |
2443 |
|
of door het commando \commando{postconf} te gebruiken. Om bijvoorbeeld in |
2444 |
|
te stellen dat de inbox van gebruikers maximaal 10 megabyte mag zijn, passen we de regel |
2445 |
|
\begin{verbatim} |
2446 |
|
mailbox_size_limit = 0 |
2447 |
|
\end{verbatim} |
2448 |
|
aan tot |
2449 |
|
\begin{verbatim} |
2450 |
|
mailbox_size_limit = 10000000 |
2451 |
|
\end{verbatim} |
2452 |
|
of tikken we simpelweg |
2453 |
|
\begin{center}\commando{postconf -e mailbox\_size\_limit=10000000}\end{center} |
2454 |
|
|
2455 |
|
|
2456 |
|
\chapter{Systeembeheer via het web: webmin} |
2457 |
|
Webmin is een systeem dat een webservertje draait dat we kunnen gebruiken om onze |
2458 |
|
server te configureren. De basismodule heet ``webmin'', maar die bevat niet veel meer |
2459 |
|
dan de webmin-webserver zelf. Voor al de rest hebben we extra webmin-modules nodig, |
2460 |
|
en zo zijn er genoeg: het commando \commando{apt-cache search webmin} levert |
2461 |
|
\begin{verbatim} |
2462 |
|
webmin - Web-based administration toolkit |
2463 |
|
webmin-apache - apache control module for webmin |
2464 |
|
webmin-bind8 - bind 8+ control module for webmin |
2465 |
|
webmin-burner - CD burning module for webmin |
2466 |
|
webmin-cluster-software - cluster software control module for webmin |
2467 |
|
webmin-cluster-useradmin - cluster user control module for webmin |
2468 |
|
webmin-core - core modules for webmin |
2469 |
|
webmin-cpan - CPAN module for webmin |
2470 |
|
webmin-dhcpd - dhcpd control module for webmin |
2471 |
|
webmin-exports - NFS exports control module for webmin |
2472 |
|
webmin-fetchmail - fetchmail mail retrieval module for webmin |
2473 |
|
webmin-grub - grub control module for webmin |
2474 |
|
webmin-heartbeat - heartbeat monitor control module for webmin |
2475 |
|
webmin-inetd - inetd control module for webmin |
2476 |
|
webmin-jabber - jabber server control module for webmin |
2477 |
|
webmin-lpadmin - printer control module for webmin |
2478 |
|
webmin-mon - mon control module for webmin |
2479 |
|
webmin-mysql - mysql-server control module for webmin |
2480 |
|
webmin-nis - NIS clients/servers control module for webmin |
2481 |
|
webmin-postfix - postfix control module for webmin |
2482 |
|
webmin-postgresql - postgresql control module for webmin |
2483 |
|
webmin-ppp - PPP configuration module for webmin |
2484 |
|
webmin-qmailadmin - qmail control module for webmin |
2485 |
|
webmin-quota - disk quota control module for webmin |
2486 |
|
webmin-raid - raid control module for webmin |
2487 |
|
webmin-samba - samba control module for webmin |
2488 |
|
webmin-sendmail - sendmail control module for webmin |
2489 |
|
webmin-software - software packages control module for webmin |
2490 |
|
webmin-squid - squid control module for webmin |
2491 |
|
webmin-sshd - SSH server control module for webmin |
2492 |
|
webmin-status - server and system status control module for webmin |
2493 |
|
webmin-stunnel - stunnel control module for webmin |
2494 |
|
webmin-wuftpd - wu-ftpd control module for webmin |
2495 |
|
webmin-xinetd - xinetd control module for webmin |
2496 |
|
\end{verbatim} |
2497 |
|
|
2498 |
|
\section{Installatie} |
2499 |
|
We beginnen klein met |
2500 |
|
\begin{center}\commando{apt-get install webmin-core}\end{center} |
2501 |
|
Later kunnen we dan de nodige modules toevoegen. |
2502 |
|
|
2503 |
|
Tijdens het installeren krijgen we de melding dat webmin een eigen gebruikerlijst |
2504 |
|
bijhoudt in \file{/etc/webmin/miniserv.users}; standaard maakt het installatieproces |
2505 |
|
een gebruiker ``root'' aan met hetzelfde wachtwoord als het Unix wachtwoord van root. |
2506 |
|
Er zullen dus twee verschillende lijsten met gebruikers en wachtwoorden actief zijn: |
2507 |
|
\'e\'en van Webmin en \'e\'en van ons Unix besturingssysteem. Dit heeft als voordeel |
2508 |
|
dat we een Webmin-gebruiker kunnen maken zonder dat we die een volledige Unix |
2509 |
|
account moeten geven (we zullen verderop ``secretariaat'' aanmaken) en als we daar niet zo |
2510 |
|
van houden kunnen we een Webmin-gebruiker aanmaken met dezelfde naam als |
2511 |
|
een Unix-gebruiker en Webmin vragen om de wachtwoorden gelijk te houden (als |
2512 |
|
de gebruiker haar Unix wachtwoord aanpast, zal het Webmin wachtwoord automatisch |
2513 |
|
mee veranderen en omgekeerd). |
2514 |
|
Verder wordt ons nog de \textit{hostname} gevraagd; het voorstel van de installer is meestal |
2515 |
|
in orde. |
2516 |
|
|
2517 |
|
\section{Gebruik van webmin} |
2518 |
|
We kunnen dan met onze browser de pagina \url{https://server:10000} bezoeken |
2519 |
|
(figuur~\ref{webminmain}). Het is (gelukkig maar) een beveiligde pagina, we moeten |
2520 |
|
dus eerst een gebruikersnaam (``root'' is de enige gekende naam na het installeren) |
2521 |
|
en een wachtwoord ingeven. |
2522 |
|
\begin{figure}[!h] |
2523 |
|
\begin{center} |
2524 |
|
\includegraphics[width=0.8\textwidth]{server/webminmain.png} |
2525 |
|
\caption{Het hoofdmenu van \commando{webmin}} |
2526 |
|
\label{webminmain} |
2527 |
|
\end{center} |
2528 |
|
\end{figure} |
2529 |
|
We kunnen bijvoorbeeld de optie \textit{Webmin Users} kiezen. We krijgen een |
2530 |
|
lijst van alle webmin gebruikers te zien. We kiezen |
2531 |
|
\textit{Create a new Webmin} om een webmin gebruiker ``secretariaat'' te maken |
2532 |
|
(figuur~\ref{webminuser}). |
2533 |
|
Deze gebruiker zal enkel nieuwe Unix gebruikers kunnen aanmaken |
2534 |
|
(bijvoorbeeld voor nieuwe studenten die een email account nodig hebben); |
2535 |
|
we selecteren dus enkel de module \textit{Users and Groups}. We |
2536 |
|
vergeten ook niet een wachtwoord te kiezen en drukken op \textit{Save}. |
2537 |
|
We keren dan weer terug naar de lijst van gebruikers. Eventueel kunnen we |
2538 |
|
nog fijner afstellen wat webmin gebruiker ``secretariaat'' allemaal wel en niet mag |
2539 |
|
binnen \textit{Users and Groups} door op de gelijknamige link te klikken. |
2540 |
|
\begin{figure}[!h] |
2541 |
|
\begin{center} |
2542 |
|
\includegraphics[width=0.8\textwidth]{server/webminuser.png} |
2543 |
|
\caption{Een nieuwe \commando{webmin} gebruiker aanmaken} |
2544 |
|
\label{webminuser} |
2545 |
|
\end{center} |
2546 |
|
\end{figure} |
2547 |
|
We herstarten onze browser eens en loggen in als ``secretariaat'' en zie: deze gebruiker |
2548 |
|
kan enkel maar de module \textit{Users and Groups} gebruiken |
2549 |
|
(figuur~\ref{webminsecretariaat}). |
2550 |
|
\begin{figure}[!h] |
2551 |
|
\begin{center} |
2552 |
|
\includegraphics[width=0.8\textwidth]{server/webminsecretariaat.png} |
2553 |
|
\caption{Een \commando{webmin} gebruiker heeft toegang tot maar enkele (hier zelfs maar \'e\'en) configuratiemodule} |
2554 |
|
\label{webminsecretariaat} |
2555 |
|
\end{center} |
2556 |
|
\end{figure} |