/[glms]/glms/inleiding.tex
ViewVC logotype

Diff of /glms/inleiding.tex

Parent Directory Parent Directory | Revision Log Revision Log | View Patch Patch

revision 1.33 by rudy, Wed Oct 23 11:27:21 2002 UTC revision 1.34 by GuruGeert, Wed Oct 23 12:26:28 2002 UTC
# Line 23  Line 23 
23    
24  ``Waarom \gl?'' zal een algemene uitleg geven over het \gl\  ``Waarom \gl?'' zal een algemene uitleg geven over het \gl\
25  besturingsysteem, het \gnu-project en de \linux\ kernel.  We zullen  besturingsysteem, het \gnu-project en de \linux\ kernel.  We zullen
26  het ook hebben over de evolutie dat \gl\ doorgemaakt heeft van een  het ook hebben over de evolutie die \gl\ doorgemaakt heeft van een
27  moeilijk besturingssysteem tot een besturingssysteem dat niet meer  moeilijk besturingssysteem tot een besturingssysteem dat niet meer
28  voor gurus alleen is.  voor guru's alleen is.
29    
30  Daarnaast zullen we ook de verschillen bespreken tussen \gl\ en \win,  Daarnaast zullen we ook de verschillen bespreken tussen \gl\ en \win,
31  aan wat u begint als nieuwe \gl gebruiker, positieve kenmerken:  waaraan u begint als nieuwe \gl gebruiker, positieve kenmerken:
32  stabiliteit, flexibiliteit, ontwikkelingsmogelijkheden en uitdagende  stabiliteit, flexibiliteit, ontwikkelingsmogelijkheden en uitdagende
33  kenmerken (niet negatief): administrator versus gebruiker.  kenmerken (niet negatief): administrator versus gebruiker.
34    
# Line 42  hackers\footnote{Een illustratie over ha Line 42  hackers\footnote{Een illustratie over ha
42  plaats opge\"eist tussen de andere besturingssystemen die algemeen  plaats opge\"eist tussen de andere besturingssystemen die algemeen
43  toegankelijk (maar niet altijd vrij) zijn.  toegankelijk (maar niet altijd vrij) zijn.
44    
45  Zoals de naam ``\gl'' laat uitschijnen bestaat het uit twee delen:  Zoals de naam ``\gl'' laat uitschijnen, bestaat het uit twee delen:
46  \gnu\ en \linux.  \gnu\ en \linux.
47    
48  \subsection{\gnu}  \subsection{\gnu}
# Line 52  Zoals de naam ``\gl'' laat uitschijnen b Line 52  Zoals de naam ``\gl'' laat uitschijnen b
52  \url{http://www.gnu.org}  \url{http://www.gnu.org}
53  \end{urlbox}  \end{urlbox}
54    
55  \begrip{\gnu}, wat een recursief acroniem is, staat voor: ``\gnu's  \begrip{\gnu}, is een recursieve afkorting voor ``\gnu's
56  not \unix''.  \gnu\ is een project opgestart in 1984 met als doel een  not \unix''.  \gnu\ is een project opgestart in 1984 met als doel een
57  \unix-achtig besturingssysteem te ontwikkelen, maar dan als  \unix-achtig besturingssysteem te ontwikkelen, maar dan als
58  \begrip{vrije software} (\begrip{free software}).  \begrip{vrije software} (\begrip{free software}).
# Line 107  volgen. Line 107  volgen.
107  \end{urlbox}  \end{urlbox}
108    
109  Ieder zichzelf respecterend project heeft een mascotte.  De \gnu\  Ieder zichzelf respecterend project heeft een mascotte.  De \gnu\
110  heeft een gnu als mascotte en \linux\ heeft penguin  als mascotte.  heeft een gnu als mascotte en \linux\ heeft een pingu\"\i n als mascotte.
111    
112  De offici\"ele \linux\ penguin werd gekozen door Linus Torvalds en  De offici\"ele \linux\ pingu\"\i n werd gekozen door Linus Torvalds en
113  zien we in figuur~\ref{tux}.  De penguin werd ontworpen door Larry  zien we in figuur~\ref{tux}.  De pingu\"\i n werd ontworpen door Larry
114  Ewing.  Ewing.
115    
116  \begin{figure}  \begin{figure}
117  \center  \center
118  \includegraphics{inleiding/tux.png}  \includegraphics{inleiding/tux.png}
119  \caption{Tux, de \linux\ penguin}  \caption{Tux, de \linux\ pingu\"\i n}
120  \label{tux}  \label{tux}
121  \end{figure}  \end{figure}
122    
123  Linus legt in de volgende tekst uit waarom hij juist een penguin heeft  Linus legt in de volgende tekst uit waarom hij juist een pingu\"\i n heeft
124  gekozen:  gekozen:
125    
126  \begin{quote}  \begin{quote}
# Line 181  would be the logo, and the others would Line 181  would be the logo, and the others would
181  being used as an actor in some tableau.  being used as an actor in some tableau.
182  \end{quote}  \end{quote}
183    
184  De \linux\ penguin werd genoemd naar: Torvalds \unix of \Begrip{Tux}.  De \linux\ pingu\"\i n werd genoemd naar: Torvalds \unix of \Begrip{Tux}.
185    
186  \gnu\ heeft ook een mascotte, deze wordt afgebeeld in  \gnu\ heeft ook een mascotte, deze wordt afgebeeld in
187   figuur~\ref{gnulogo},   figuur~\ref{gnulogo},
# Line 895  staat er heel duidelijk uitgelegd waarom Line 895  staat er heel duidelijk uitgelegd waarom
895  Kort gezegd: wij (en de rest van de GNU gemeenschap) zijn van oordeel  Kort gezegd: wij (en de rest van de GNU gemeenschap) zijn van oordeel
896  als iemand \linux\ zegt als hij het over \gl\ heeft geen krediet  als iemand \linux\ zegt als hij het over \gl\ heeft geen krediet
897  wil geven aan het \gnu\ project. Zonder \gnu\ was er nooit een \linux\  wil geven aan het \gnu\ project. Zonder \gnu\ was er nooit een \linux\
898  kernel gekomen.  Wij laten het niet toe dat \gnu\ vergeten wordt!  kernel gekomen. Wij laten het niet toe dat \gnu\ vergeten wordt!
899    
900  \Begrip{Zonder \gnu\ was de hele filosofie omtrent vrije software er  \Begrip{Zonder \gnu\ was de hele filosofie omtrent vrije software er
901    nooit geweest.}    nooit geweest.}
# Line 929  Copyright (C) 1996, 1997, 1998, 1999, 20 Line 929  Copyright (C) 1996, 1997, 1998, 1999, 20
929    
930  ``Free software'' (vrije software) slaat op vrijheid, niet op prijs.  ``Free software'' (vrije software) slaat op vrijheid, niet op prijs.
931  Om het in context te zien: ``free speech'', in plaats van ``free  Om het in context te zien: ``free speech'', in plaats van ``free
932  beer.''  ``Vrije software'' slaat op het recht van de gebruiker om de  beer''. ``Vrije software'' slaat op het recht van de gebruiker om de
933  software te gebruiken, kopi\"eren, verspreiden, bestuderen, veranderen  software te gebruiken, kopi\"eren, verspreiden, bestuderen, veranderen
934  en verbeteren.  Kort samengevat in vier punten:  en verbeteren. Kort samengevat in vier punten:
935  \begin{itemize}  \begin{itemize}
936  \item De vrijheid om het programma te gebruiken voor elk doel. (vrijheid 0)  \item De vrijheid om het programma te gebruiken voor elk doel. (vrijheid 0)
937  \item De vrijheid om de manier waarop het programma werkt te bestuderen,  \item De vrijheid om de manier waarop het programma werkt te bestuderen,
# Line 1044  licentie van de originele software. Line 1044  licentie van de originele software.
1044    
1045  \subsection{Integriteit van de broncode van de auteur}  \subsection{Integriteit van de broncode van de auteur}
1046  De licentie mag de verspreiding van de aangepaste broncode alleen  De licentie mag de verspreiding van de aangepaste broncode alleen
1047  beperken als de licentie de verspreiding van "patch files" met de  beperken als de licentie de verspreiding van ``patch files'' met de
1048  broncode toestaat met als doel het programma aan te passen als het  broncode toestaat met als doel het programma aan te passen als het
1049  gebouwd wordt. De licentie moet verspreiding van software die met  gebouwd wordt. De licentie moet verspreiding van software die met
1050  aangepaste broncode is gebouwd expliciet toestaan. De licentie kan  aangepaste broncode is gebouwd expliciet toestaan. De licentie kan
# Line 1056  De licentie mag geen enkel persoon of gr Line 1056  De licentie mag geen enkel persoon of gr
1056  discrimineren.  discrimineren.
1057    
1058  \subsection{Geen discriminatie van toepassingsgebieden}  \subsection{Geen discriminatie van toepassingsgebieden}
   
1059  De licentie mag niemand verbieden het programma te gebruiken voor een  De licentie mag niemand verbieden het programma te gebruiken voor een
1060   bepaald toepassingsgebied. Het mag het gebruik van het programma door  bepaald toepassingsgebied. Het mag het gebruik van het programma door
1061   bedrijven of voor genetisch onderzoek bijvoorbeeld niet verbieden.  bedrijven of voor genetisch onderzoek bijvoorbeeld niet verbieden.
1062    
1063  \subsection{Verspreiding van licentie}  \subsection{Verspreiding van licentie}
   
1064  De rechten die aan het programma zijn verbonden moeten van toepassing  De rechten die aan het programma zijn verbonden moeten van toepassing
1065   zijn voor iedereen naar wie het programma wordt geherdistribueerd,  zijn voor iedereen naar wie het programma wordt geherdistribueerd,
1066   zonder de verplichting voor die partijen om een additionele licentie  zonder de verplichting voor die partijen om een additionele licentie
1067   uit te voeren.  uit te voeren.
1068    
1069  \subsection{De licentie mag niet specifiek zijn voor een product}  \subsection{De licentie mag niet specifiek zijn voor een product}
1070  De rechten die aan het programma zijn verbonden mogen niet afhankelijk  De rechten die aan het programma zijn verbonden mogen niet afhankelijk
1071   zijn van een speciale softwaredistributie waar het programma deel van  zijn van een speciale softwaredistributie waar het programma deel van
1072   uitmaakt. Als het programma uit die distributie wordt gehaald en  uitmaakt. Als het programma uit die distributie wordt gehaald en
1073   wordt gebruikt of verspreid binnen de voorwaarden van de licentie van  wordt gebruikt of verspreid binnen de voorwaarden van de licentie van
1074   het programma, moeten alle partijen naar wie het programma is  het programma, moeten alle partijen naar wie het programma is
1075   geherdistribueerd dezelfde rechten hebben als zijn toegekend in  geherdistribueerd dezelfde rechten hebben als zijn toegekend in
1076   combinatie met de originele softwaredistributie.  combinatie met de originele softwaredistributie.
1077    
1078  \subsection{De licentie mag andere software niet beperken}  \subsection{De licentie mag andere software niet beperken}
1079   De licentie mag geen beperkingen plaatsen op andere software die   De licentie mag geen beperkingen plaatsen op andere software die
# Line 1135  Iedere \gl\ gebruiker moet op zijn minst Line 1133  Iedere \gl\ gebruiker moet op zijn minst
1133  kunnen.  In de console kunnen we opdrachten intikken, dit doen we op  kunnen.  In de console kunnen we opdrachten intikken, dit doen we op
1134  de commandolijn.  de commandolijn.
1135    
1136  Nu en dan wordt er gezegd dat de commando lijn uit de mode is, maar  Nu en dan wordt er gezegd dat de commandolijn uit de mode is, maar
1137  niets is minder waar.  Inderdaad we kunnen met \gl\ werken zonder ooit  niets is minder waar.  Inderdaad we kunnen met \gl\ werken zonder ooit
1138  maar de console aan te raken door de grafische interface te gebruiken  maar de console aan te raken door de grafische interface te gebruiken
1139  (het X Window System), maar wat als onze grafische interface het laat  (het X Window System), maar wat als onze grafische interface het laat
# Line 1170  cli\"entapplicaties af. Zo moeten applic Line 1168  cli\"entapplicaties af. Zo moeten applic
1168  grafische kaart, scherm, toetsenbord of muis we hebben om hun ding te  grafische kaart, scherm, toetsenbord of muis we hebben om hun ding te
1169  doen, maar moeten ze enkel met de server kunnen communiceren. Op die  doen, maar moeten ze enkel met de server kunnen communiceren. Op die
1170  manier vraagt een cli\"ent aan de server om ``een lijn van hier naar  manier vraagt een cli\"ent aan de server om ``een lijn van hier naar
1171  daar'' te tekenen of om ``deze tekst in dit font'' op het scherm te  daar'' te tekenen of om ``deze tekst in dit lettertype'' op het scherm te
1172  zetten.  Voorts kan een cli\"ent aan de server vragen om verwittigd te  zetten.  Voorts kan een cli\"ent aan de server vragen om verwittigd te
1173  worden wanneer er op de muis geklikt wordt.  worden wanneer er op de muis geklikt wordt.
1174    
# Line 1189  gebruikt moet worden en welke functies e Line 1187  gebruikt moet worden en welke functies e
1187  moeten worden gesteld zodat cli\"entapplicaties geschreven kunnen  moeten worden gesteld zodat cli\"entapplicaties geschreven kunnen
1188  worden. Deze specificatie is het resultaat van het Athena project aan  worden. Deze specificatie is het resultaat van het Athena project aan
1189  het MIT\footnote{MIT staat voor ``Massachusetss Institute of  het MIT\footnote{MIT staat voor ``Massachusetss Institute of
1190    Technology'', wat een universiteit in America is.} en zag het  Technology'', een Amerikaanse universiteit.} en zag het
1191  levenslicht in 1984. In 1988 werd de ontwikkeling en distributie van X  levenslicht in 1984. In 1988 werd de ontwikkeling en distributie van X
1192  in handen gegeven van het zogenaamde \begrip{X consortium}  in handen gegeven van het zogenaamde \begrip{X consortium}
1193  die de X specificatie gratis verspreidt.  Er bestaan  die de X specificatie gratis verspreidt. Er bestaan
1194  verschillende implementaties van X.  Degene die onder \gl\ het  verschillende implementaties van X. Degene die onder \gl\ het
1195  meeste gebruikt wordt is \begrip{XFree86} (\url{http://www.xfree86.org/}).  meeste gebruikt wordt is \begrip{XFree86} (\url{http://www.xfree86.org/}).
1196    
1197  \subsection{Window managers}  \subsection{Window managers}
# Line 1217  minimaliseren, maximaliseren, \dots). So Line 1215  minimaliseren, maximaliseren, \dots). So
1215  ook de mogelijkheid om ons bureaublad in verschillende  ook de mogelijkheid om ons bureaublad in verschillende
1216  \Begrip{desktops} in te delen.  \Begrip{desktops} in te delen.
1217    
1218  Nogmaals, een Windows Manager is \Begrip{geen} deel van X maar is een  Nogmaals, een window manager is \Begrip{geen} deel van X maar is een
1219  speciaal cli\"ent programma. X biedt enkel manieren aan waarop Window  speciaal cli\"ent programma. X biedt enkel manieren aan waarop window
1220  Managers hun werk kunnen doen.  managers hun werk kunnen doen.
1221    
1222  Er bestaan dan ook verscheidene window managers die verschillen in de  Er bestaan dan ook verscheidene window managers die verschillen in de
1223  manier waarop we de interactie met de vensters uitvoeren, de decoratie,  manier waarop we de interactie met de vensters uitvoeren, de decoratie,
# Line 1236  om dingen zoals knoppen, scrollbars, com Line 1234  om dingen zoals knoppen, scrollbars, com
1234  \emph{widgets} genoemd) voor te stellen. We kunnen er alleen de  \emph{widgets} genoemd) voor te stellen. We kunnen er alleen de
1235  basisdingen mee (lijnen, cirkels, rechthoeken, \ldots tekenen en  basisdingen mee (lijnen, cirkels, rechthoeken, \ldots tekenen en
1236  opvullen). Dat heeft als gevolg dat het elke cli\"ent applicatie  opvullen). Dat heeft als gevolg dat het elke cli\"ent applicatie
1237  vrijstaat om te bepalen hoe het zijn knoppen etc. wil tekenen en laten  vrijstaat om te bepalen hoe het zijn knoppen etc.\ wil tekenen en laten
1238  gedragen.  gedragen.
1239    
1240  Omdat het een heel werk is om zelf widgets te schrijven zijn er in de  Omdat het een heel werk is om zelf widgets te schrijven zijn er in de
# Line 1259  dat ze er allemaal anders uitzien en dat Line 1257  dat ze er allemaal anders uitzien en dat
1257  \subsection{Desktop environments}  \subsection{Desktop environments}
1258  De verscheidenheid aan keuze in het X Windows Systeem is kan zeer  De verscheidenheid aan keuze in het X Windows Systeem is kan zeer
1259  zeker als een aanwinst bekeken worden. We zitten niet opgescheept met  zeker als een aanwinst bekeken worden. We zitten niet opgescheept met
1260  \'e\'en enkele voorgedefinieerde Windows Manager die niet werkt zoals  \'e\'en enkele voorgedefinieerde window manager die niet werkt zoals
1261  we het willen (we kunnen immers altijd een andere kiezen of  we het willen (we kunnen immers altijd een andere kiezen of
1262  schrijven). Bovendien kunnen verschillende applicaties er verschillend  schrijven). Bovendien kunnen verschillende applicaties er verschillend
1263  uitzien en mogen ze de interactie met de gebruiker regelen zoals het  uitzien en mogen ze de interactie met de gebruiker regelen zoals het
# Line 1348  ontwikkeld.  De VFS laag wordt besproken Line 1346  ontwikkeld.  De VFS laag wordt besproken
1346  Achter de integratie van de VFS laag in de kernel werd een nieuw  Achter de integratie van de VFS laag in de kernel werd een nieuw
1347  filesysteem ge\"integreerd: het \begrip{Extended File System}.  Dit  filesysteem ge\"integreerd: het \begrip{Extended File System}.  Dit
1348  nieuwe filesystem werkte de twee beperkingen van het Minix filesystem  nieuwe filesystem werkte de twee beperkingen van het Minix filesystem
1349  weg, zijn maximale grootte was $2$ giga bytes en de maximale  weg, zijn maximale grootte was $2$ gigabytes en de maximale
1350  bestandsnaamlengte was $255$ karakters.  Het was een grote verbetering  bestandsnaamlengte was $255$ karakters.  Het was een grote verbetering
1351  ten opzichte van het Minix filesystem maar sommige problemen bleven.  ten opzichte van het Minix filesystem maar sommige problemen bleven.
1352  Er was geen ondersteuning voor verschillende toegangen, inode  Er was geen ondersteuning voor verschillende toegangen, inode
# Line 1382  Ieder \linux\ filesystem implementeert e Line 1380  Ieder \linux\ filesystem implementeert e
1380  concepten afgeleid van het \unix\ besturingssysteem.  Bestanden worden  concepten afgeleid van het \unix\ besturingssysteem.  Bestanden worden
1381  voorgesteld door \begrip{inodes}, directories zijn simpele bestanden  voorgesteld door \begrip{inodes}, directories zijn simpele bestanden
1382  die een lijst van records bevatten en toegang tot apparaten kan  die een lijst van records bevatten en toegang tot apparaten kan
1383  verkregen worden door een I/0 aanvraag te doen aan speciale bestanden.  verkregen worden door een I/O aanvraag te doen aan speciale bestanden.
1384    
1385  \subsection{Inodes}  \subsection{Inodes}
1386    
# Line 1391  genoemd.  Iedere inode bevat een beschri Line 1389  genoemd.  Iedere inode bevat een beschri
1389  bestandstype, toegansrechten, eigenaars, timestamps, grootte, pointers  bestandstype, toegansrechten, eigenaars, timestamps, grootte, pointers
1390  naar datablokken.  De adressen van een gealloceerde datablokken aan  naar datablokken.  De adressen van een gealloceerde datablokken aan
1391  een bestand worden opgeslaan in zijn inode.  Wanneer een gebruiker een  een bestand worden opgeslaan in zijn inode.  Wanneer een gebruiker een
1392  I/0 operatie aanvraagt op dat bestand, converteert de kernelcode de  I/O operatie aanvraagt op dat bestand, converteert de kernelcode de
1393  huidige offset naar een bloknummer, gebruikt dat nummer als een index  huidige offset naar een bloknummer, gebruikt dat nummer als een index
1394  in het blokadres en leest of schrijft de fysieke blok.  in het blokadres en leest of schrijft de fysieke blok.
1395  Figuur~\ref{blokken} representeert de structuur van een inode.  Figuur~\ref{blokken} representeert de structuur van een inode.
# Line 1415  Wanneer een proces een padnaam gebruikt Line 1413  Wanneer een proces een padnaam gebruikt
1413  directories tot het het overeenkomstige inode nummer vindt.  Nadat de  directories tot het het overeenkomstige inode nummer vindt.  Nadat de
1414  naam naar zijn inode nummer geconverteerd werd wordt de inode in het  naam naar zijn inode nummer geconverteerd werd wordt de inode in het
1415  geheugen geladen en gebruikt door het proces.  Figuur~\ref{directory}  geheugen geladen en gebruikt door het proces.  Figuur~\ref{directory}
1416  stelt een directorie voor.  stelt een directory voor.
1417    
1418  \begin{figure}  \begin{figure}
1419  \includegraphics{inleiding/directory.png}  \includegraphics{inleiding/directory.png}

Legend:
Removed from v.1.33  
changed lines
  Added in v.1.34

savannah-hackers-public@gnu.org
ViewVC Help
Powered by ViewVC 1.1.26