/[glms]/glms/desktop.tex
ViewVC logotype

Diff of /glms/desktop.tex

Parent Directory Parent Directory | Revision Log Revision Log | View Patch Patch

revision 1.22 by fluppe, Wed Jan 22 00:40:51 2003 UTC revision 1.23 by GuruGeert, Sat Jan 25 16:01:52 2003 UTC
# Line 1  Line 1 
1  %% Schrijvers zet uw naam hierbij!  %% Schrijvers zet uw naam hierbij!
2  %----------------------------  %----------------------------
3  %  Copyright (c)  2002 Rudy Gevaert, Terje Hansen  %  Copyright (c)  2002 Rudy Gevaert, Terje Hansen
4  %  %
5  %      Permission is granted to copy, distribute and/or modify this document  %      Permission is granted to copy, distribute and/or modify this document
6  %      under the terms of the GNU Free Documentation License, Version 1.1  %      under the terms of the GNU Free Documentation License, Version 1.1
7  %      or any later version published by the Free Software Foundation;  %      or any later version published by the Free Software Foundation;
8  %      with the Invariant Sections being ``Auteurs en Bijdragen'', with the  %      with the Invariant Sections being ``Auteurs en Bijdragen'', with the
9  %      Front-Cover Texts being ``GNU/Linux voor middelbare scholen''.  %      Front-Cover Texts being ``GNU/Linux voor middelbare scholen''.
10  %      A copy of the license is included in the section entitled "GNU  %      A copy of the license is included in the section entitled "GNU
11  %      Free Documentation License".  %      Free Documentation License".
12  %  %
13  %----------------------------  %----------------------------
14    
15  \part{Desktop}  \part{Desktop}
16    
17  \chapter{Waarom Mandrake kopen?}  \chapter{Waarom Mandrake kopen?}
18  Hoewel men \gl\ distributies in alle kleuren en vormen vrij kan  Hoewel men \gl\ distributies in alle kleuren en vormen vrij kan
19  downloaden, is het aanbevolen om regelmatig in het geldzakje te duiken.  downloaden, is het aanbevolen om regelmatig in het geldzakje te duiken.
20  Uiteraard is dit niet verplicht, moeten we dit echt niet te doen als de  Uiteraard is dit niet verplicht, moeten we dit echt niet te doen als de
21  deurwaarders elke maand een van onze Rubens-schilderijen meenemen voor de gas en  deurwaarders elke maand een van onze Rubens-schilderijen meenemen voor de gas en
22  elektriciteitsrekening. Regelmatig kunnen we ook interpreteren als alle paar  elektriciteitsrekening. Regelmatig kunnen we ook interpreteren als alle paar
23  versies of om de paar jaar.  versies of om de paar jaar.
24    
25  De voornaamste reden waarom we dit zouden kunnen doen is \emph{ontwikkelingskosten}.  De voornaamste reden waarom we dit zouden kunnen doen is \emph{ontwikkelingskosten}.
26  Hoewel individuen en bedrijven \gl\ vrij ter beschikking stellen, kost  Hoewel individuen en bedrijven \gl\ vrij ter beschikking stellen, kost
27  het geld en tijd om degelijke programma's te ontwikkelen. Indien we in de  het geld en tijd om degelijke programma's te ontwikkelen. Indien we in de
28  toekomst nog gebruik willen maken van hun werk, we morgen en overmorgen mee  toekomst nog gebruik willen maken van hun werk, we morgen en overmorgen mee
29  willen evolueren met de technologie, dan moeten we vandaag financieel bijdragen.  willen evolueren met de technologie, dan moeten we vandaag financieel bijdragen.
30  We kunnen uiteraard ook altijd onze programmeerkunsten ten dienste stellen van het  We kunnen uiteraard ook altijd onze programmeerkunsten ten dienste stellen van het
31  een of ander \gl\ project al dan niet aan ons eigen brein ontsproten.  een of ander \gl\ project al dan niet aan ons eigen brein ontsproten.
32    
33  In het geval van Mandrake kunnen we ook lid worden van de Mandrakeclub.  In het geval van Mandrake kunnen we ook lid worden van de Mandrakeclub.
34    
35    
36  \chapter{Computers, Wetten en Piraterij}  \chapter{Computers, Wetten en Piraterij}
37    
38  \{IANAL\}  \{IANAL\}
39    
40  Alle software komt met een licentie. Een uitgebreide discussie over deze problematiek vinden  Alle software komt met een licentie. Een uitgebreide discussie over deze problematiek vinden
41  we terug in de inleiding van dit document. Hoewel we vrolijk software installeren op ons  we terug in de inleiding van dit document. Hoewel we vrolijk software installeren op ons
42  \gl -bakje - in het geval van Windows mogen we al blij zijn dat we enige software mogen  \gl -bakje - in het geval van Windows mogen we al blij zijn dat we enige software mogen
43  installeren, laat staan gebruiken -  moeten we ook even stilstaan bij de  installeren, laat staan gebruiken -  moeten we ook even stilstaan bij de
44  handelingen die we uitvoeren met deze programma's.  handelingen die we uitvoeren met deze programma's.
45    
46  Nemen we het voorbeeld van muziek, zowel opnemen als afnemen. Stel dat we een MP3  Nemen we het voorbeeld van muziek, zowel opnemen als afnemen. Stel dat we een MP3
47  decoder/encoder (opnemen/afspelen) gebruiken die onder de GPL valt. Als de muziek die we  decoder/encoder (opnemen/afspelen) gebruiken die onder de GPL valt. Als de muziek die we
48  afspelen auteursrechtelijk beschermt is, moet we ons uiteraard aan de wettelijke  afspelen auteursrechtelijk beschermt is, moet we ons uiteraard aan de wettelijke
49  beperkingen houden die hiermee gepaard gaan. We kunnen dus niet zomaar in de winkel een cd  beperkingen houden die hiermee gepaard gaan. We kunnen dus niet zomaar in de winkel een cd
50  gaan kopen, deze massaal kopiëren en doorverkopen. Dit spreekt voor zich.  gaan kopen, deze massaal kopiëren en doorverkopen. Dit spreekt voor zich.
51  Het is echter wel ons recht om een backup te maken. Of we nu de cd kopiëren of de muziek  Het is echter wel ons recht om een backup te maken. Of we nu de cd kopiëren of de muziek
52  omzetten naar MP3-bestanden maakt niet uit. Natuurlijk dient dat steeds voor eigen gebruik  omzetten naar MP3-bestanden maakt niet uit. Natuurlijk dient dat steeds voor eigen gebruik
53  te blijven. We kunnen bv. een cd kopen, daarvan een kopie maken voor in de auto en  te blijven. We kunnen bv. een cd kopen, daarvan een kopie maken voor in de auto en
54  de aangemaakte MP3's opslagen op onze PC-jukebox die uiteraard onder \gl\ draait.  de aangemaakte MP3's opslagen op onze PC-jukebox die uiteraard onder \gl\ draait.
55    
56  We zullen ook \begrip{P2P} (Peer To Peer) software - waarvan Kazaa het bekendste voorbeeld is  We zullen ook \begrip{P2P} (Peer To Peer) software - waarvan Kazaa het bekendste voorbeeld is
57  - bepreken. Het gebruik van deze software is niet illegaal. Wat we doen met de gedownloade  - bepreken. Het gebruik van deze software is niet illegaal. Wat we doen met de gedownloade
58  content kan dat wel zijn. Alles valt onder een licentie (bv. GPL, copyright) waaraan we  content kan dat wel zijn. Alles valt onder een licentie (bv. GPL, copyright) waaraan we
59  ons dienen te houden. Stel dat we ons niet willen bezighouden met zelf MP3's aan te maken, dan  ons dienen te houden. Stel dat we ons niet willen bezighouden met zelf MP3's aan te maken, dan
60  kunnen we die downloaden en zo afspelen. Dit is toegestaan want we zijn immers in het bezit van  kunnen we die downloaden en zo afspelen. Dit is toegestaan want we zijn immers in het bezit van
61  de oorspronkelijke cd. De kans is natuurlijk klein dat we op legale wijze een film twee  de oorspronkelijke cd. De kans is natuurlijk klein dat we op legale wijze een film twee
62  maanden voor de wereldpremi\'ere kunnen bekijken. Denken we maar aan Star Wars of Lord Of The  maanden voor de wereldpremi\'ere kunnen bekijken. Denken we maar aan Star Wars of Lord Of The
63  Rings deel 2.  Rings deel 2.
64    
65  Op alles staat een licentie, ook onze eigen gemaakte bestanden zoals bv. eigen gemaakte  Op alles staat een licentie, ook onze eigen gemaakte bestanden zoals bv. eigen gemaakte
66  geluidsopnamen van onze composities of feestjes. Al is het maar onze  eigen copyright met onze  geluidsopnamen van onze composities of feestjes. Al is het maar onze  eigen copyright met onze
67  eigen namen als auteurs. Kijk maar eens naar de vermelding op dit document. Daarom moeten we  eigen namen als auteurs. Kijk maar eens naar de vermelding op dit document. Daarom moeten we
68  ook opletten welke hardware en software we kopen. Sommige bedrijven denken dat ze enkel  ook opletten welke hardware en software we kopen. Sommige bedrijven denken dat ze enkel
69  met piraten te maken hebben en verhinderen een bepaald, rechtmatig gebruik van hard- en  met piraten te maken hebben en verhinderen een bepaald, rechtmatig gebruik van hard- en
70  software. Als vb. kunnen we teruggrijpen naar de video en camerawereld. De meeste  software. Als vb. kunnen we teruggrijpen naar de video en camerawereld. De meeste
71  videocamera's hebben een digitale uitgang maar geen ingang. We kunnen dan wel filmen, het  videocamera's hebben een digitale uitgang maar geen ingang. We kunnen dan wel filmen, het
72  beeld op onze pc bewerken, maar niet terug opslaan op de oorspronkelijke videocassette. Dit  beeld op onze pc bewerken, maar niet terug opslaan op de oorspronkelijke videocassette. Dit
73  is hetzelfde als het kanaal al zwemmend oversteken. Maar een kilometer voor de kust moeten  is hetzelfde als het kanaal al zwemmend oversteken. Maar een kilometer voor de kust moeten
74  stoppen omdat we een verkeerde zwembril dragen. Een zwembril die niet de machtige concerns is  stoppen omdat we een verkeerde zwembril dragen. Een zwembril die niet de machtige concerns is
75  goedgekeurd en slechts van ver hetzelfde profiel heeft als die van de piraten.  goedgekeurd en slechts van ver hetzelfde profiel heeft als die van de piraten.
76    
77    
78  Hetzelfde geldt voor video, met twee bijkomende opmerkingen voor DVD's. De eerste is de  Hetzelfde geldt voor video, met twee bijkomende opmerkingen voor DVD's. De eerste is de
79  DVD-regio. Deze deelt de wereld op in vijf gebieden. Deze opdeling is niet wettelijk geregeld,  DVD-regio. Deze deelt de wereld op in vijf gebieden. Deze opdeling is niet wettelijk geregeld,
80  maar ingevoerd door de producenten zelf, het zijn immers kapitalisten. Het is dus niet  maar ingevoerd door de producenten zelf, het zijn immers kapitalisten. Het is dus niet
81  illegaal om een film uit de USA in te voeren en deze in Europa af te spelen, indien we ons  illegaal om een film uit de USA in te voeren en deze in Europa af te spelen, indien we ons
82  houden aan de invoerrechten e.d. Het is zeker ook niet illegaal om de regio-code te omzeilen.  houden aan de invoerrechten e.d. Het is zeker ook niet illegaal om de regio-code te omzeilen.
83  (WEBSITE)  (WEBSITE)
84    
85  De tweede opmerking is \begrip{DeCSS}. Dit is het encryptiesysteem waarvan (de  De tweede opmerking is \begrip{DeCSS}. Dit is het encryptiesysteem waarvan (de
86  Commerci\"ele) DVD's gebruik van maken. Dit is geen open standaard. De werking ervan staat niet  Commerci\"ele) DVD's gebruik van maken. Dit is geen open standaard. De werking ervan staat niet
87  beschreven in een publieke wijze en als u een speler wenst te maken, zult u een licentie  beschreven in een publieke wijze en als u een speler wenst te maken, zult u een licentie
88  dienen te betalen. DeCSS is de voornaamste reden waarom de opgang van DVD op \gl zo  dienen te betalen. DeCSS is de voornaamste reden waarom de opgang van DVD op \gl zo
89  traag gaat. Via \engels{Reverse Engineering} kunnen we de werking ervan achterhalen en alsnog een  traag gaat. Via \engels{Reverse Engineering} kunnen we de werking ervan achterhalen en alsnog een
90  \gl\ DVD-speler maken. Afhankelijk van waar waar we wonen is \engels{reverse engineering} al dan  \gl\ DVD-speler maken. Afhankelijk van waar waar we wonen is \engels{reverse engineering} al dan
91  niet legaal en kunnen we al dan niet ge\"encrypteerde DVD's afspelen. Dit encryptieschema is de  niet legaal en kunnen we al dan niet ge\"encrypteerde DVD's afspelen. Dit encryptieschema is de
92  enige reden waarom distributies zoals Mandrake en videospelers zoals Xine geen rechtstreekse  enige reden waarom distributies zoals Mandrake en videospelers zoals Xine geen rechtstreekse
93  ondersteuning bieden voor het bekijken van films onder \gl\. Wat uiteraard niet wilt zeggen  ondersteuning bieden voor het bekijken van films onder \gl\. Wat uiteraard niet wilt zeggen
94  dat het onmogelijk is.  dat het onmogelijk is.
95    
96  De auteurs zijn geen advocaten. Alles wat we hier schrijven en in de lessen zullen  De auteurs zijn geen advocaten. Alles wat we hier schrijven en in de lessen zullen
97  demonstreren gebeurt in de veronderstelling dat het legaal is. Als we zeker willen zijn van de  demonstreren gebeurt in de veronderstelling dat het legaal is. Als we zeker willen zijn van de
98  legaliteit van bepaalde handelingen, dan raden we de lezers aan om een advocaat te raadplegen  legaliteit van bepaalde handelingen, dan raden we de lezers aan om een advocaat te raadplegen
99  of onwetendheid te pleiten in de rechtbank. Al zal dat laatste door deze tekst al iets  of onwetendheid te pleiten in de rechtbank. Al zal dat laatste door deze tekst al iets
100  moeilijker zijn geworden.  moeilijker zijn geworden.
101    
102  \{/IANAL\}  \{/IANAL\}
103    
104  \begrip{IANAL: I Am Not A Laywer}  \begrip{IANAL: I Am Not A Laywer}
105    
106  Enkele websites  Enkele websites
107  \begin{urlbox}  \begin{urlbox}
108  \url{http://dvddemystified.com/dvdfaq.html}   (dvd-faq)\\  \url{http://dvddemystified.com/dvdfaq.html}   (dvd-faq)\\
109  \url{http://www.dtek.chalmers.se/groups/dvd/} (ogle)\\  \url{http://www.dtek.chalmers.se/groups/dvd/} (ogle)\\
110  \url{http://xine.sourceforge.net/}            (xine)\\  \url{http://xine.sourceforge.net/}            (xine)\\
111  \url{http://www.mplayerhq.hu/homepage/}       (mplayer)\\  \url{http://www.mplayerhq.hu/homepage/}       (mplayer)\\
112  \url{http://www-2.cs.cmu.edu/~dst/DeCSS/}     (DeCSS)  \url{http://www-2.cs.cmu.edu/~dst/DeCSS/}     (DeCSS)
113  \end{urlbox}  \end{urlbox}
114    
115    
116  % Heb dit in een apart bestand gezet...  % Heb dit in een apart bestand gezet...
117  \input{installatiemandrake}  \input{installatiemandrake}
118    
119  % Hoofdstuk over de Mandrake Controle Center ook in apart bestand.  % Hoofdstuk over de Mandrake Controle Center ook in apart bestand.
120  \input{mcc}  \input{mcc}
121    
122    
123  \chapter{Toepassingsprogramma's}  \chapter{Toepassingsprogramma's}
124  \section{Tekstverwerking}  \section{Tekstverwerking}
125  \subsection{AbiWord}  \subsection{AbiWord}
126  \begrip{Abiword} is een vrij word processing programma, vrij gelijkaardig aan  \begrip{Abiword} is een vrij word processing programma, vrij gelijkaardig aan
127  Microsoft® Word qua functionaliteit en interface. Leuk is bijvoorbeeld dat het het formaat  Microsoft® Word qua functionaliteit en interface. Leuk is bijvoorbeeld dat het het formaat
128  van Microsoft kan lezen, zodat je niet per se Office bij de hand moet hebben als je weer eens  van Microsoft kan lezen, zodat je niet per se Office bij de hand moet hebben als je weer eens
129  een attachment in het doc-formaat krijgt... De basisfunctionaliteit van een tekstverwerker is  een attachment in het doc-formaat krijgt... De basisfunctionaliteit van een tekstverwerker is
130  aanwezig, zoals tekstformattering. Ook meer geavanceerde functies, zoals stijlen en gebruik van  aanwezig, zoals tekstformattering. Ook meer geavanceerde functies, zoals stijlen en gebruik van
131  velden zijn aanwezig.  velden zijn aanwezig.
132    
133  Niet alles is rozegeur en maneschijn echter: er zijn hier en daar wel wat  Niet alles is rozegeur en maneschijn echter: er zijn hier en daar wel wat
134  compatibiliteitsproblemen, vooral met formattering en met gebruik van figuren in de tekst. Ook is  compatibiliteitsproblemen, vooral met formattering en met gebruik van figuren in de tekst. Ook is
135  de helpfunctie aan de magere kant.  de helpfunctie aan de magere kant.
136    
137  Vermelden we dat \begrip{Abiword} kan exporteren naar tal van formaten, onder andere naat  Vermelden we dat \begrip{Abiword} kan exporteren naar tal van formaten, onder andere naat
138  Microsoft Word, HTML, Rich text en zelfs naar Latex!  Microsoft Word, HTML, Rich text en zelfs naar Latex!
139    
140  Voornaamste nut is waarschijnlijk om snel een een Worddocument te kunnen openen zonder daar  Voornaamste nut is waarschijnlijk om snel een een Worddocument te kunnen openen zonder daar
141  Office voor op te moeten starten...  Office voor op te moeten starten...
142    
143  Meer info kunnen we vinden op op hun website http://www.abisource.com/.  Meer info kunnen we vinden op op hun website \url{http://www.abisource.com/}.
144    
145  \subsection{OpenOffice}  \subsection{OpenOffice}
146  \begrip{OpenOffice} (ontwikkelingswebsite te vinden op http://www.openoffice.org/, documentatie voor gebruikers te  \begrip{OpenOffice} (ontwikkelingswebsite te vinden op \url{http://www.openoffice.org/}, documentatie voor gebruikers te
147  vinden op http://documentation.openoffice.org/) heeft als Mission Statement zich vooropgesteld:\\  vinden op \url{http://documentation.openoffice.org/}) heeft als Mission Statement zich vooropgesteld:\\
148  \\  \\
149  ``To create, as a community, the leading international office suite that will run on all major platforms  ``To create, as a community, the leading international office suite that will run on all major platforms
150  and provide access to all functionality and data through open-component based APIs and an XML-based file format.''  and provide access to all functionality and data through open-component based APIs and an XML-based file format.''
151  \\  \\
152    
153  OpenOffice.org is een open source, office pakket. Het bevat basis desktoptoepassingen  OpenOffice.org is een open source, office pakket. Het bevat basis desktoptoepassingen
154  zoals een tekstverwerker, spreadsheet, presentatiemanager en tekenprogramma's. Het is feite een open source versie van StarOffice,  zoals een tekstverwerker, spreadsheet, presentatiemanager en tekenprogramma's. Het is feite een open source versie van StarOffice,
155  ontwikkeld door een klein, onafhankelijk bedrijfje, later opgekocht door Sun Microsystems. Een tijdje werd Star Office vrij en  ontwikkeld door een klein, onafhankelijk bedrijfje, later opgekocht door Sun Microsystems. Een tijdje werd Star Office vrij en
156  als open source ter beschikking gesteld, maar is later weer gesloten software geworden. Op basis van de toen vrije distributie is  als open source ter beschikking gesteld, maar is later weer gesloten software geworden. Op basis van de toen vrije distributie is
157  toen Open Office ontstaan en werkt daarop verder.  toen Open Office ontstaan en werkt daarop verder.
158  Het kan uitgevoerd worden verschillende platfoms zoals Solaris, Microsoft Windows en de verschillende Linux versies. Een grote  Het kan uitgevoerd worden verschillende platfoms zoals Solaris, Microsoft Windows en de verschillende Linux versies. Een grote
159  vari\"eteit aan bestandsformaten wordt ondersteund, waaronder de formaten van Microsoft Office.  vari\"eteit aan bestandsformaten wordt ondersteund, waaronder de formaten van Microsoft Office.
160    
161  Open Office bevat volgende pakketten:\\  Open Office bevat volgende pakketten:\\
162  \begin{itemize}  \begin{itemize}
163  \item \commando{oowriter}: het tekstverwerkingspakket (cfr. MS Word)  \item \commando{oowriter}: het tekstverwerkingspakket (cfr. MS Word)
164  \item\commando{ooimpress}: het presentatiepakket (cfr. MS PowerPoint)  \item\commando{ooimpress}: het presentatiepakket (cfr. MS PowerPoint)
165  \item\commando{oocalc}: het rekenbladpakket (cfr. MS Excel)  \item\commando{oocalc}: het rekenbladpakket (cfr. MS Excel)
166  \item\commando{oodraw}: een tekenprogramma dat de tekenfunctionaliteit van MS Office vervangt. Bij MS  \item\commando{oodraw}: een tekenprogramma dat de tekenfunctionaliteit van MS Office vervangt. Bij MS
167  Office zit deze in de afzonderlijke programma's zelf.  Office zit deze in de afzonderlijke programma's zelf.
168  \item\commando{oomath}: Te vergelijken met de MS Equation editor  \item\commando{oomath}: Te vergelijken met de MS Equation editor
169  \end{itemize}  \end{itemize}
170  Deze programma's functioneren in grote lijnen als hun MS Office tegenhangers, met als eerste opvallende  Deze programma's functioneren in grote lijnen als hun MS Office tegenhangers, met als eerste opvallende
171  verschil dat er geen tegenhanger is voor het database programma Acces, en dat er een apart tekenprogramma bijgeleverd is  verschil dat er geen tegenhanger is voor het database programma Acces, en dat er een apart tekenprogramma bijgeleverd is
172  waarin geavanceerde tekenfuncties uit MS Office uitgewerkt zijn, naast de tekenfuncties die in de verschillende programma's  waarin geavanceerde tekenfuncties uit MS Office uitgewerkt zijn, naast de tekenfuncties die in de verschillende programma's
173  zelf ge\"integreerd zijn.  zelf ge\"integreerd zijn.
174    
175  \subsubsection{Oodraw}  \subsubsection{Oodraw}
176  \begin{figure}[htb]  \begin{figure}[htb]
177  \includegraphics[width=0.9\linewidth]{desktop/oodraw.png}  \includegraphics[width=0.9\linewidth]{desktop/oodraw.png}
178  \caption{Het tekenprogramma oodraw.}  \caption{Het tekenprogramma oodraw.}
179  \label{oodraw}  \label{oodraw}
180  \end{figure}  \end{figure}
181  Het tekenpakket \commando{oodraw} lijkt vrij sterk op de tekenfuncties uit MS Office. Na opstarten van het programma  Het tekenpakket \commando{oodraw} lijkt vrij sterk op de tekenfuncties uit MS Office. Na opstarten van het programma
182  krijgen we een leeg tekenblad, waarin figuren kunnen worden ingevoerd. Even wennen is het menu aan de linkerrand:  krijgen we een leeg tekenblad, waarin figuren kunnen worden ingevoerd. Even wennen is het menu aan de linkerrand:
183  we zien telkens een defaultfunctie, maar als we even deze knop ingedrukt blijven houden, krijgen we andere opties. Nog  we zien telkens een defaultfunctie, maar als we even deze knop ingedrukt blijven houden, krijgen we andere opties. Nog
184  iets om aan te wennen is de knop \emph{Curves}. Wanneer we hieronder de optie \emph{Curves} kiezen, kunnen we  iets om aan te wennen is de knop \emph{Curves}. Wanneer we hieronder de optie \emph{Curves} kiezen, kunnen we
185  Bezierkrommen tekenen. We tekenen eerst een recht stuk, dat we dan telkens kunnen vervormen, maar redelijk  Bezierkrommen tekenen. We tekenen eerst een recht stuk, dat we dan telkens kunnen vervormen, maar redelijk
186  contra-intu\"itief. Om het eindpunt van een curve aan te duiden, dubbelklikken we met de linkermuisknop.  contra-intu\"itief. Om het eindpunt van een curve aan te duiden, dubbelklikken we met de linkermuisknop.
187    
188  Mooi zijn ook de opties om 3D objecten in te voegen. De bounding box van deze objecten is echter ondoorzichtig, wat soms  Mooi zijn ook de opties om 3D objecten in te voegen. De bounding box van deze objecten is echter ondoorzichtig, wat soms
189  lelijke resultaten oplevert. De 3D functies zijn anders vrij indrukwekkend! Vervormen en manipuleren van basisvormen is  lelijke resultaten oplevert. De 3D functies zijn anders vrij indrukwekkend! Vervormen en manipuleren van basisvormen is
190  zeer eenvoudig, zelfs van een getekende curve kunnen we in een handomdraai een 3D object maken. Verder zij er ook  zeer eenvoudig, zelfs van een getekende curve kunnen we in een handomdraai een 3D object maken. Verder zij er ook
191  functies aanwezig voor keuze van materiaal, transparantie, textuur, schaduweffecten en camerastandpunt.  functies aanwezig voor keuze van materiaal, transparantie, textuur, schaduweffecten en camerastandpunt.
192    
193  Wanneer we dan uiteindelijk een mooie tekening gemaakt hebben, kunnen we die opslaan in het eigen OpenOffice Drawing  Wanneer we dan uiteindelijk een mooie tekening gemaakt hebben, kunnen we die opslaan in het eigen OpenOffice Drawing
194  formaat. Wanneer we echter een tekening willen maken om later in Open Ofice Writer te kunnen invoegen, is het aangewezen  formaat. Wanneer we echter een tekening willen maken om later in Open Ofice Writer te kunnen invoegen, is het aangewezen
195  deze te exporteren naar een zogenaamde StarView Metafile, een formaat dat zowel door OOWriter als door OODraw  deze te exporteren naar een zogenaamde StarView Metafile, een formaat dat zowel door OOWriter als door OODraw
196  ondersteund wordt.  ondersteund wordt.
197  \subsubsection{Oowriter}  \subsubsection{Oowriter}
198  \begin{figure}[htb]  \begin{figure}[htb]
199  \includegraphics[width=0.9\linewidth]{desktop/oowrite.png}  \includegraphics[width=0.9\linewidth]{desktop/oowrite.png}
200  \caption{De tekstverwerker oowriter.}  \caption{De tekstverwerker oowriter.}
201  \label{oodraw}  \label{oodraw}
202  \end{figure}  \end{figure}
203  De tekstverwerker van Open Office is een vrij sterke tegenhanger van  MS Word. Velden (zoals voor bijv. automatische  De tekstverwerker van Open Office is een vrij sterke tegenhanger van  MS Word. Velden (zoals voor bijv. automatische
204  datumaanduiding of voor cross references in een document) worden zonder problemen overgenomen. Het zou moeten mogelijk  datumaanduiding of voor cross references in een document) worden zonder problemen overgenomen. Het zou moeten mogelijk
205  zijn om ook gebruik te maken van wildcards bij \commando{find and replace}, maar daar zijn grote verschillen met de MS  zijn om ook gebruik te maken van wildcards bij \commando{find and replace}, maar daar zijn grote verschillen met de MS
206  Office notaties, en we zijn er zelf niet in geslaagd deze aan de praat te krijgen.  Office notaties, en we zijn er zelf niet in geslaagd deze aan de praat te krijgen.
207    
208  \commando{Oowriter} bevat ook een beperkt aantal tekenfuncties.  \commando{Oowriter} bevat ook een beperkt aantal tekenfuncties.
209    
210  \subsubsection{Oocalc}  \subsubsection{Oocalc}
211  \begin{figure}[htb]  \begin{figure}[htb]
212  \includegraphics[width=0.9\linewidth]{desktop/oocalc.png}  \includegraphics[width=0.9\linewidth]{desktop/oocalc.png}
213  \caption{Het rekenbladpakket oocalc.}  \caption{Het rekenbladpakket oocalc.}
214  \label{oocalc}  \label{oocalc}
215  \end{figure}  \end{figure}
216  Met \commando{oocalc} hebben we een waardige tegenstander voor MS Excel. Dit programma kan zonder veel moeite  Met \commando{oocalc} hebben we een waardige tegenstander voor MS Excel. Dit programma kan zonder veel moeite
217  bestanden inlezen die aangemaakt werden met zijn concurrent, waarbij quasi alle functionaliteit ondersteund worden. Wanneer we  bestanden inlezen die aangemaakt werden met zijn concurrent, waarbij quasi alle functionaliteit ondersteund worden. Wanneer we
218  bijvoorbeeld gebruik willen maken van de ingebouwde functies, vinden we alle functies terug die Excel ondersteund. Zo zijn er de  bijvoorbeeld gebruik willen maken van de ingebouwde functies, vinden we alle functies terug die Excel ondersteund. Zo zijn er de
219  wiskundige en statistische functies als sin(), cos(), exp(), \ldots, MEAN(), VAR(), de datum- en tijdsfuncties zoals DATE(), DAY(),  wiskundige en statistische functies als sin(), cos(), exp(), \ldots, MEAN(), VAR(), de datum- en tijdsfuncties zoals DATE(), DAY(),
220  YEAR(), MONTH(), \ldots en ga zo maar door.  YEAR(), MONTH(), \ldots en ga zo maar door.
221    
222  Ook op het gebied van het maken van grafieken stelt Oocalc ons een aantal mogelijkheden. Door een bereik van datapunten te selecteren  Ook op het gebied van het maken van grafieken stelt Oocalc ons een aantal mogelijkheden. Door een bereik van datapunten te selecteren
223  kunnen we via \emph{Insert Chart} een grafiek invoegen. Ook is een optie aanwezig om aan een reeks datapunten een trendlijn toe te  kunnen we via \emph{Insert Chart} een grafiek invoegen. Ook is een optie aanwezig om aan een reeks datapunten een trendlijn toe te
224  voegen (enkel bij XY-grafiektype, en dan nog met de nodige problemen). Verder moeten we de mogelijkheden missen om  voegen (enkel bij XY-grafiektype, en dan nog met de nodige problemen). Verder moeten we de mogelijkheden missen om
225  \begrip{draaitabellen} (\begrip{pivot tables}) aan te maken.  \begrip{draaitabellen} (\begrip{pivot tables}) aan te maken.
226    
227  Ook zijn de mogelijkheden voor het uitvoeren van queries nogal beperkt en omslachtig. Een \begrip{query} is een bevraging  Ook zijn de mogelijkheden voor het uitvoeren van queries nogal beperkt en omslachtig. Een \begrip{query} is een bevraging
228  van een databank, welke in de vorm van een rekenblad kan opgeslagen zijn. Wanneer we bijvoorbeeld  van een databank, welke in de vorm van een rekenblad kan opgeslagen zijn. Wanneer we bijvoorbeeld
229  een rekenblad beschouwen waarin voor een bedrijf de stock weergegeven is met een kolom met naam van de verschillende  een rekenblad beschouwen waarin voor een bedrijf de stock weergegeven is met een kolom met naam van de verschillende
230  verkoopsartikels, een kolom met de prijs per stuk en een kolom met het aantal nog in voorraad. Dan zouden we een query kunnen  verkoopsartikels, een kolom met de prijs per stuk en een kolom met het aantal nog in voorraad. Dan zouden we een query kunnen
231  uitvoeren om te zien wat de totale waarde van de stock nog is, en van welke artikels er minder dan een opgegeven aantal in voorraad  uitvoeren om te zien wat de totale waarde van de stock nog is, en van welke artikels er minder dan een opgegeven aantal in voorraad
232  zijn. Er is een basisfunctionaliteit aanwezig voor queries, zoals onder \emph{Tools - Data Sources - Queries}, maar we missen  zijn. Er is een basisfunctionaliteit aanwezig voor queries, zoals onder \emph{Tools - Data Sources - Queries}, maar we missen
233  toch wat de wizards die het in MS Office zelfs onervaren gebruikers in staat stelt complexe taken uit te voeren.  toch wat de wizards die het in MS Office zelfs onervaren gebruikers in staat stelt complexe taken uit te voeren.
234    
235  \subsubsection{Ooimpress}  \subsubsection{Ooimpress}
236  \begin{figure}[htb]  \begin{figure}[htb]
237  \includegraphics[width=0.9\linewidth]{desktop/ooimpress.png}  \includegraphics[width=0.9\linewidth]{desktop/ooimpress.png}
238  \caption{Het presentatieprogramma ooimpress.}  \caption{Het presentatieprogramma ooimpress.}
239  \label{ooimpress}  \label{ooimpress}
240  \end{figure}  \end{figure}
241    
242  \subsubsection{Oomath}  \subsubsection{Oomath}
243    
244  \begin{figure}[htb]  \begin{figure}[htb]
245  \includegraphics[width=0.9\linewidth]{desktop/oomath.png}  \includegraphics[width=0.9\linewidth]{desktop/oomath.png}
246  \caption{De wiskundige editor oomath.}  \caption{De wiskundige editor oomath.}
247  \label{oomath}  \label{oomath}
248  \end{figure}  \end{figure}
249  Om een formule in te typen in \commando{oomath} moeten we werken via het commandovenster, om daar uitdrukkingen van  Om een formule in te typen in \commando{oomath} moeten we werken via het commandovenster, om daar uitdrukkingen van
250  de vorm  de vorm
251  \begin{verbatim}  \begin{verbatim}
252  %LAMBDA_deg","t=1 + %alpha_deg SQRT M_t over M_(t=0)-1~"."  %LAMBDA_deg","t=1 + %alpha_deg SQRT M_t over M_(t=0)-1~"."
253  \end{verbatim}  \end{verbatim}
254  in te geven om iets van de vorm  in te geven om iets van de vorm
255  \[  \[
256  \Lambda_{deg},t=1+\alpha_{deg} \frac{\sqrt{M_t}} {M_{(t=0)}}-1  \Lambda_{deg},t=1+\alpha_{deg} \frac{\sqrt{M_t}} {M_{(t=0)}}-1
257  \]  \]
258  te verkrijgen. Gelukkig biedt de helpfunctie van \commando{oomath} genoeg voorbeelden aan om de syntax wat te begrijpen. Nog  te verkrijgen. Gelukkig biedt de helpfunctie van \commando{oomath} genoeg voorbeelden aan om de syntax wat te begrijpen. Nog
259  eenvoudiger is om binnen in het commandovenster van \commando{oomath} met de rechtermuisknop te klikken en zo een meu  eenvoudiger is om binnen in het commandovenster van \commando{oomath} met de rechtermuisknop te klikken en zo een meu
260  tevoorschijn te toveren met allerlei mogelijke beschrijvingen van operators en symbolen, en je zo helpen om al snel een  tevoorschijn te toveren met allerlei mogelijke beschrijvingen van operators en symbolen, en je zo helpen om al snel een
261  eenvoudige uitdrukking in elkaar te knustelen \ldots  eenvoudige uitdrukking in elkaar te knustelen \ldots
262    
263  \subsection{Customisatie van Open Office: macro's}  \subsection{Customisatie van Open Office: macro's}
264  In \emph{Tools - Options - Load/Save - VBA Properties} kunnen we specifi\"eren hoe Open Office moet omgaan met \begrip{VBA}  In \emph{Tools - Options - Load/Save - VBA Properties} kunnen we specifi\"eren hoe Open Office moet omgaan met \begrip{VBA}
265  \begrip{macro} codes  \begrip{macro} codes
266  in MS Office documenten. VBA macros kunnen niet worden uitgevoerd door Open Office; ze moeten eerst worden geconverteerd en  in MS Office documenten. VBA macros kunnen niet worden uitgevoerd door Open Office; ze moeten eerst worden geconverteerd en
267  aangepast. Vaak willen we toch Open Office enkel gebruiken om de zichtbare inhoud van een Word, Excel of PowerPoint bestand aan  aangepast. Vaak willen we toch Open Office enkel gebruiken om de zichtbare inhoud van een Word, Excel of PowerPoint bestand aan
268  te passen en dan terug in het Microsoft Office formaat op te slaan zonder de macro's die ze bevatten te veranderen. We kunnen  te passen en dan terug in het Microsoft Office formaat op te slaan zonder de macro's die ze bevatten te veranderen. We kunnen
269  zelf Open Office instellen naar eigen wens. Ofwel worden de VBA macros in het klembord opgeslagen in gecommentarieerde vorm  zelf Open Office instellen naar eigen wens. Ofwel worden de VBA macros in het klembord opgeslagen in gecommentarieerde vorm
270  als een subroutine van Open Office waarbij deze correct zal teruggeschreven worden bij het opslaan onder MS Office formaat, of  als een subroutine van Open Office waarbij deze correct zal teruggeschreven worden bij het opslaan onder MS Office formaat, of
271  we kunnen kiezen om Open Office de macro's te laten verwijderen bij het laden. De laatste optie is natuurlijk nog een extra  we kunnen kiezen om Open Office de macro's te laten verwijderen bij het laden. De laatste optie is natuurlijk nog een extra
272  beveiliging tegen de gevreesde macrovirussen in Microsoft Office documenten, maar af en toe verliezen we daar toch functionaliteit.  beveiliging tegen de gevreesde macrovirussen in Microsoft Office documenten, maar af en toe verliezen we daar toch functionaliteit.
273    
274  Om toch met macro's te kunnen werken binnen Open Office, moeten we gebruik maken van de Open Office Application Programming  Om toch met macro's te kunnen werken binnen Open Office, moeten we gebruik maken van de Open Office Application Programming
275  Interface \textsc{api}. Deze \textsc{api} laat ons toe om Open Office componenten aan te spreken vanuit verschillende  Interface \textsc{api}. Deze \textsc{api} laat ons toe om Open Office componenten aan te spreken vanuit verschillende
276  programmeertalen. We gaan hier niet dieper in op het ontwikkelen van eigen macro's met Open Office, maar verwijzen de  programmeertalen. We gaan hier niet dieper in op het ontwikkelen van eigen macro's met Open Office, maar verwijzen de
277  gei\"interesseerden door naar de OpenOffice.org API Reference op http://api.openoffice.org/, waarbij we beschrijvende  gei\"interesseerden door naar de OpenOffice.org API Reference op \url{http://api.openoffice.org/}, waarbij we beschrijvende
278  handleidingen voor de programmeeromgevingen kunnen vinden op http://api.openoffice.org/servlets/ProjectDocumentList.  handleidingen voor de programmeeromgevingen kunnen vinden op \url{http://api.openoffice.org/servlets/ProjectDocumentList}.
279    
280    
281    
282  \subsection{Ispell en woordenboeken}  \subsection{Ispell en woordenboeken}
283    
284  \subsection{\LaTeX}  \subsection{\LaTeX}
285    
286  \subsection{Wiskundige programma's}  \subsection{Wiskundige programma's}
287  \subsubsection{\gnu plot}  \subsubsection{\gnu plot}
288  \begrip{Gnuplot} is een zeer handig programma om, zoals de naam het zegt, data te plotten. Het programma wordt  \begrip{Gnuplot} is een zeer handig programma om, zoals de naam het zegt, data te plotten. Het programma wordt
289  uitgevoerd door aan de command line het commando \commando{gnuplot} te geven. Een belangrijke opmerking is  uitgevoerd door aan de command line het commando \commando{gnuplot} te geven. Een belangrijke opmerking is
290  over alle mogelijke commando's er meer uitleg kan worden opgevraagd door het commando \commando{help} te typen.  over alle mogelijke commando's er meer uitleg kan worden opgevraagd door het commando \commando{help} te typen.
291  Als voorbeeldje willen we volgende gegevens in een mooi grafiekje uitzetten:\\  Als voorbeeldje willen we volgende gegevens in een mooi grafiekje uitzetten:\\
292  \begin{centering}  \begin{centering}
293  \begin{tabular}{lll}  \begin{tabular}{lll}
294  0       & 1.217907 & 0.1\\  0       & 1.217907 & 0.1\\
295  1       & 0.461673 & 0.2\\  1       & 0.461673 & 0.2\\
296  2       & 0.421675 & 0.3\\  2       & 0.421675 & 0.3\\
297  3       & 0.386937 & 0.4\\  3       & 0.386937 & 0.4\\
298  4       & 0.362147 & 0.5\\  4       & 0.362147 & 0.5\\
299  5       & 0.343525 & 0.6\\  5       & 0.343525 & 0.6\\
300  5       & 0.343525 & 0.7\\  5       & 0.343525 & 0.7\\
301  6       & 0.329795 & 0.8\\  6       & 0.329795 & 0.8\\
302  \end{tabular}\end{centering}  \end{tabular}\end{centering}
303  \\  \\
304  dan maken we een bestandje aan met bijv. de naam data.txt met deze gegevens erin. Als we dan gnuplot aan de command  dan maken we een bestandje aan met bijv. de naam data.txt met deze gegevens erin. Als we dan gnuplot aan de command
305  line opstarten, krijgen een commandoprompt, met de melding \emph{Terminal type set to 'x11'}, wat wil zeggen dat de  line opstarten, krijgen een commandoprompt, met de melding \emph{Terminal type set to 'x11'}, wat wil zeggen dat de
306  output gaat naar een nieuw venster\\  output gaat naar een nieuw venster\\
307  \\  \\
308  \com{gnuplot$>$} \\  \com{gnuplot$>$} \\
309  \\  \\
310  wanneer we dan ingeven\\  wanneer we dan ingeven\\
311  \\  \\
312  \com{gnuplot$>$ plot 'data.txt'}\\  \com{gnuplot$>$ plot 'data.txt'}\\
313  \\  \\
314  krijgen we een window  krijgen we een window
315  \begin{figure}[htb]  \begin{figure}[htb]
316  \centering  \centering
317  \begin{tabular}{cc}  \begin{tabular}{cc}
318  \includegraphics[width=0.4\linewidth]{desktop/plot1.pdf} &  \includegraphics[width=0.4\linewidth]{desktop/plot1.pdf} &
319  \includegraphics[width=0.4\linewidth]{desktop/plot2.pdf} \\  \includegraphics[width=0.4\linewidth]{desktop/plot2.pdf} \\
320  \end{tabular}  \end{tabular}
321  \caption{Data plotten met gnuplot.}  \caption{Data plotten met gnuplot.}
322  \label{plot1}  \label{plot1}
323  \end{figure}  \end{figure}
324  \\  \\
325  In fig. \ref{plot1} (links) zijn de data default geplot, waarbij kolom twee in functie van kolom \'e\'en uitgezet  In fig. \ref{plot1} (links) zijn de data default geplot, waarbij kolom twee in functie van kolom \'e\'en uitgezet
326  wordt. Het is echter mogelijk een heel oerwoud van opties mee te  wordt. Het is echter mogelijk een heel oerwoud van opties mee te
327  geven. Wanneer we de datapunten liever met een lijntje verbinden, kunnen we dat met\\  geven. Wanneer we de datapunten liever met een lijntje verbinden, kunnen we dat met\\
328  \\  \\
329  \com{gnuplot$>$ set data style linespoints}\\  \com{gnuplot$>$ set data style linespoints}\\
330  \\  \\
331  wat dan resulteert in fig. \ref{plot1} (rechts).  wat dan resulteert in fig. \ref{plot1} (rechts).
332    
333  Willen we de twee grafieken samen in een figuur, kan dat met    Willen we de twee grafieken samen in een figuur, kan dat met  
334  \\  \\
335  \com{gnuplot$>$ plot 'data.txt', 'data.txt' using ($1):($3)}\\  \com{gnuplot$>$ plot 'data.txt', 'data.txt' using ($1):($3)}\\
336  \\  \\
337  Merk ook dat het bijvoorbeeld mogelijk is om in een enkele lijn verschillende grafieken in een enkele figuur  Merk ook dat het bijvoorbeeld mogelijk is om in een enkele lijn verschillende grafieken in een enkele figuur
338  te plotten, ook al staan de data evt. in verschillende bronbestanden. Verder is het ook mogelijk om wiskundige  te plotten, ook al staan de data evt. in verschillende bronbestanden. Verder is het ook mogelijk om wiskundige
339  bewerkingen op de data uit te halen, zoals\\  bewerkingen op de data uit te halen, zoals\\
340  \\  \\
341  \com{gnuplot$>$ plot 'data.txt' using (\$1):(\$2)*(\$3)}\\  \com{gnuplot$>$ plot 'data.txt' using (\$1):(\$2)*(\$3)}\\
342  \com{gnuplot$>$ plot 'data.txt' using (\$1):(sin((\$1)))}\\  \com{gnuplot$>$ plot 'data.txt' using (\$1):(sin((\$1)))}\\
343  \\  \\
344  waarbij respectievelijk het product van kolom 2 en kolom 3 tegen kolom 1 wordt uitgezet, of de sinus van de waarde  waarbij respectievelijk het product van kolom 2 en kolom 3 tegen kolom 1 wordt uitgezet, of de sinus van de waarde
345  in kolom 1.  in kolom 1.
346    
347  Het is natuurlijk ook mogelijk wiskundige functies te plotten. Met\\  Het is natuurlijk ook mogelijk wiskundige functies te plotten. Met\\
348  \\  \\
349  \com{gnuplot$>$ plot[x=1:10]sin(x)}\\  \com{gnuplot$>$ plot[x=1:10]sin(x)}\\
350  \\  \\
351  plot je de ingebouwde sinusfunctie in het bereik tussen 1 en 10 (uiteraard in radialen). Zo zijn er tal van ingebouwde  plot je de ingebouwde sinusfunctie in het bereik tussen 1 en 10 (uiteraard in radialen). Zo zijn er tal van ingebouwde
352  wiskundige functies (van abs, acos, acosh, \ldots tot tan, tanh, \ldots). Er zitten zelfs besselse functies en dergelijke  wiskundige functies (van abs, acos, acosh, \ldots tot tan, tanh, \ldots). Er zitten zelfs besselse functies en dergelijke
353  in.  in.
354    
355  Tweedimensionale plots kunnen we dan weer maken met het commando \commando{splot}\\  Tweedimensionale plots kunnen we dan weer maken met het commando \commando{splot}\\
356  \\  \\
357  \com{gnuplot$>$ splot[x=1:10][y=1:10] sin(x/3)*sin(y/3)}\\  \com{gnuplot$>$ splot[x=1:10][y=1:10] sin(x/3)*sin(y/3)}\\
358  \\  \\
359  \begin{figure}[htb]  \begin{figure}[htb]
360  \centering  \centering
361    
362  \includegraphics[width=0.4\linewidth]{desktop/plot3.pdf}  \includegraphics[width=0.4\linewidth]{desktop/plot3.pdf}
363  \caption{Een 2D functie plotten.}  \caption{Een 2D functie plotten.}
364  \label{plot3}  \label{plot3}
365  \end{figure}  \end{figure}
366  \\  \\
367  Om figure te exporteren vanuit Gnuplot gebruiken we volgende opties:\\  Om figure te exporteren vanuit Gnuplot gebruiken we volgende opties:\\
368  \\  \\
369  \com{gnuplot$>$ set output 'plot.png'}\\  \com{gnuplot$>$ set output 'plot.png'}\\
370  \com{gnuplot$>$ set terminal png small color}\\  \com{gnuplot$>$ set terminal png small color}\\
371  \com{gnuplot$>$ set data style linespoints}\\  \com{gnuplot$>$ set data style linespoints}\\
372  \com{gnuplot$>$ plot 'data.txt'}\\  \com{gnuplot$>$ plot 'data.txt'}\\
373  \\  \\
374  waarbij de eerste regel de output naam specificeert, de tweede regel het outputformaat en bijhorende opties.  waarbij de eerste regel de output naam specificeert, de tweede regel het outputformaat en bijhorende opties.
375  De derde regel geeft de plotopties voor de data (met een lijntje verbonden) en de vierde lijn laat de eigenlijke  De derde regel geeft de plotopties voor de data (met een lijntje verbonden) en de vierde lijn laat de eigenlijke
376  plot uitvoeren. We zullen deze keer geen venster krijgen met de plot, maar er zal wel een bestandje plot.png aangemaakt  plot uitvoeren. We zullen deze keer geen venster krijgen met de plot, maar er zal wel een bestandje plot.png aangemaakt
377  zijn.  zijn.
378    
379  Nog een handige functie van gnuplot is fitten van functies aan datapunten. Stel, we hebben ui \'e\'en of andere meting  Nog een handige functie van gnuplot is fitten van functies aan datapunten. Stel, we hebben ui \'e\'en of andere meting
380  volgende waarden.\\  volgende waarden.\\
381  \begin{centering}  \begin{centering}
382  \begin{tabular}{ll}  \begin{tabular}{ll}
383  0.000000 &       2.000000\\  0.000000 &       2.000000\\
384  0.010000 &       1.837025\\  0.010000 &       1.837025\\
385  0.020000 &       1.687330\\  0.020000 &       1.687330\\
386  0.030000 &       1.549833\\  0.030000 &       1.549833\\
387  0.040000 &       1.423541\\  0.040000 &       1.423541\\
388  0.050000 &       1.307540\\  0.050000 &       1.307540\\
389  0.060000 &       1.200991\\  0.060000 &       1.200991\\
390  0.070000 &       1.103125\\  0.070000 &       1.103125\\
391  0.080000 &       1.013234\\  0.080000 &       1.013234\\
392  0.090000 &       0.930668\\  0.090000 &       0.930668\\
393  0.100000 &       0.854830\\  0.100000 &       0.854830\\
394  0.110000 &       0.785172\\  0.110000 &       0.785172\\
395  0.120000 &       0.721190\\  0.120000 &       0.721190\\
396  0.130000 &       0.662422\\  0.130000 &       0.662422\\
397  0.140000 &       0.608443\\  0.140000 &       0.608443\\
398  0.150000 &       0.558862\\  0.150000 &       0.558862\\
399  0.160000 &       0.513322\\  0.160000 &       0.513322\\
400  0.170000 &       0.471492\\  0.170000 &       0.471492\\
401  0.180000 &       0.433071\\  0.180000 &       0.433071\\
402  \end{tabular}  \end{tabular}
403  \end{centering}\\  \end{centering}\\
404  Stellen we ook dat deze getallen in gewoon tekstformaat zijn opgeslagen in het bestand foo.dat, en dat we aan deze  Stellen we ook dat deze getallen in gewoon tekstformaat zijn opgeslagen in het bestand foo.dat, en dat we aan deze
405  getallen functie van de vorm  getallen functie van de vorm
406  \[  \[
407  f(x) = a * exp(-b*x)  f(x) = a * exp(-b*x)
408  \]  \]
409  willen fitten. Dan gaan we als volgt te werk:\\  willen fitten. Dan gaan we als volgt te werk:\\
410  \\  \\
411  \com{gnuplot$>$ f(x) = a * exp (-x*b)}\\  \com{gnuplot$>$ f(x) = a * exp (-x*b)}\\
412  \\  \\
413  Nadat we in gnuplot deze uitdrukking hebben ingegeven, kunnen de vrije parameters $a$ en $b$ als volgt schatten:\\  Nadat we in gnuplot deze uitdrukking hebben ingegeven, kunnen de vrije parameters $a$ en $b$ als volgt schatten:\\
414  \\  \\
415  \com{gnuplot$>$ fit f(x) 'foo.dat' via a,b}\\  \com{gnuplot$>$ fit f(x) 'foo.dat' via a,b}\\
416  \\  \\
417  Je zal een resultaat krijgen van de vorm:  Je zal een resultaat krijgen van de vorm:
418  \begin{verbatim}  \begin{verbatim}
419    
420  Final set of parameters            Asymptotic Standard Error  Final set of parameters            Asymptotic Standard Error
421  =======================            ==========================  =======================            ==========================
422    
423  a               = 2                +/- 1.416e-07    (7.078e-06%)  a               = 2                +/- 1.416e-07    (7.078e-06%)
424  b               = 8.5              +/- 1.115e-06    (1.312e-05%)  b               = 8.5              +/- 1.115e-06    (1.312e-05%)
425    
426    
427  correlation matrix of the fit parameters:  correlation matrix of the fit parameters:
428    
429                 a      b                       a      b      
430  a               1.000  a               1.000
431  b               0.727  1.000  b               0.727  1.000
432  \end{verbatim}  \end{verbatim}
433    
434  waarna we kunnen kijken of de gefitte functie overeenkomt met de datapunten:\\  waarna we kunnen kijken of de gefitte functie overeenkomt met de datapunten:\\
435  \\  \\
436  \com{gnuplot$>$ plot f(x), 'foo.dat'}\\  \com{gnuplot$>$ plot f(x), 'foo.dat'}\\
437  \\  \\
438  Het resultaat ziet er dan als volgt uit:\\  Het resultaat ziet er dan als volgt uit:\\
439  \begin{figure}[htb]  \begin{figure}[htb]
440  \centering  \centering
441  \includegraphics[width=0.4\linewidth]{desktop/fit.pdf}  \includegraphics[width=0.4\linewidth]{desktop/fit.pdf}
442  \caption{Resultaat van fitting aan de oorspronkelijke datapunten.}  \caption{Resultaat van fitting aan de oorspronkelijke datapunten.}
443  \label{fitting}  \label{fitting}
444  \end{figure}  \end{figure}
445    
446  Nog een leuk weetje: we kunnen aan gnuplot als argument de naam van een tekstbestand meegeven waarin de  Nog een leuk weetje: we kunnen aan gnuplot als argument de naam van een tekstbestand meegeven waarin de
447  commando's na elkaar vermeld staan die we normaal aan de gnuplot-commandprompt zouden ingeven (een soort van gnuplot  commando's na elkaar vermeld staan die we normaal aan de gnuplot-commandprompt zouden ingeven (een soort van gnuplot
448  script dus). Op die manier kunnen we ook bepaalde taken automatiseren. Voorbeeldje: we willen een programma telkens  script dus). Op die manier kunnen we ook bepaalde taken automatiseren. Voorbeeldje: we willen een programma telkens
449  met andere parameters uitvoeren en de daarbij gegenereerde databestanden via gnuplot in een grafiekje uitzetten. We  met andere parameters uitvoeren en de daarbij gegenereerde databestanden via gnuplot in een grafiekje uitzetten. We
450  kunnen dan met een unix shellscriptje het programma de verschillende parameterwaarden aanbieden, het databestand van  kunnen dan met een unix shellscriptje het programma de verschillende parameterwaarden aanbieden, het databestand van
451  via het gnuplotscript in gnuplot automatisch een grafiekje laten genereren en tenslotte de naam veranderen van dat  via het gnuplotscript in gnuplot automatisch een grafiekje laten genereren en tenslotte de naam veranderen van dat
452  grafiekje.    grafiekje.  
453    
454  Vermelden we tenslotte dat de gnuplot homepage gevonden kan worden op http://www.gnuplot.info/  Vermelden we tenslotte dat de gnuplot homepage gevonden kan worden op \url{http://www.gnuplot.info/}
455  (niet .org!!).  (niet .org!!).
456    
457  \subsubsection{Octave}  \subsubsection{Octave}
458    
459  \subsection{Andere educatieve programma's}  \subsection{Andere educatieve programma's}
460    
461  % Structuur aangepast, beter apart hoofdstuk voor dit, komt beter overeen met al de brol dat  % Structuur aangepast, beter apart hoofdstuk voor dit, komt beter overeen met al de brol dat
462  % ik schrijf  % ik schrijf
463  \chapter{Beeldbewerking}  \chapter{Beeldbewerking}
464  \section{Xv}  \section{Xv}
465  \begin{figure}[htb]  \begin{figure}[htb]
466  \centering  \centering
467  \includegraphics[width=0.6\linewidth]{desktop/xv.png}  \includegraphics[width=0.6\linewidth]{desktop/xv.png}
468  \caption{Het Xv commandovenster.}  \caption{Het Xv commandovenster.}
469  \label{xv}  \label{xv}
470  \end{figure}  \end{figure}
471  \begrip{Xv} is waarschijnlijk het bekendste programma om beeldjes te bekijken en te bewerken in unix-achtige  \begrip{Xv} is waarschijnlijk het bekendste programma om beeldjes te bekijken en te bewerken in unix-achtige
472  omgevingen. Het is feite een shareware programma (dus moet je betalen om het te registreren, maar in de  omgevingen. Het is feite een shareware programma (dus moet je betalen om het te registreren, maar in de
473  praktijk wordt dat toch door niemand gedaan), maar komt standaard bij vrij veel unix-achtige omgevingen geleverd.  praktijk wordt dat toch door niemand gedaan), maar komt standaard bij vrij veel unix-achtige omgevingen geleverd.
474  Ondanks het feit dan xv shareware is, is het wel gratis voor persoonlijk gebruik. Voor officieel gebruik (commercieel,  Ondanks het feit dan xv shareware is, is het wel gratis voor persoonlijk gebruik. Voor officieel gebruik (commercieel,
475  educatief, \ldots) wordt er wel een registratie gevraagd. Deze registratie wordt niet echt opgelegd, en je kan zelfs  educatief, \ldots) wordt er wel een registratie gevraagd. Deze registratie wordt niet echt opgelegd, en je kan zelfs
476  zonder problemen de sourcecode downloaden...  zonder problemen de sourcecode downloaden...
477    
478  De reden van de populariteit is waarschijnlijk omdat het zo intu\"itief en gebruiksvriendelijk is: alle  De reden van de populariteit is waarschijnlijk omdat het zo intu\"itief en gebruiksvriendelijk is: alle
479  belangrijke knoppen staan in het commandovenster (in tegenstelling tot bij Gimp), en eisen weinig  belangrijke knoppen staan in het commandovenster (in tegenstelling tot bij Gimp), en eisen weinig
480  verbeelding van de gebruiker. Na typen van \commando{xv} aan de commandolijn verschijnt het  verbeelding van de gebruiker. Na typen van \commando{xv} aan de commandolijn verschijnt het
481  openingsvenster, waarna je met de rechtermuisknop het commandovenster (fig. \ref{xv}) opent.  openingsvenster, waarna je met de rechtermuisknop het commandovenster (fig. \ref{xv}) opent.
482    
483  Enkele minder voor de hand liggende functies zijn terug te vinden onder het menu \emph{Algorithms},  Enkele minder voor de hand liggende functies zijn terug te vinden onder het menu \emph{Algorithms},
484  waarin je een beeld kan vervagen, ontvlekken, \ldots maar welke weinig interessant zijn. Wat echter wel  waarin je een beeld kan vervagen, ontvlekken, \ldots maar welke weinig interessant zijn. Wat echter wel
485  interessante functies zijn, zijn het bekijken en omzetten naar verschillende andere formaten, de  interessante functies zijn, zijn het bekijken en omzetten naar verschillende andere formaten, de
486  \emph{Crop} functie om een beeldje bij te knippen en wat ook een zeer interessante functie is, is de  \emph{Crop} functie om een beeldje bij te knippen en wat ook een zeer interessante functie is, is de
487  \emph{Grab} functie. Met deze laatste functie kunnen we screenshots maken van vensters in X Windows  \emph{Grab} functie. Met deze laatste functie kunnen we screenshots maken van vensters in X Windows
488  (zoals voor deze cursus).  (zoals voor deze cursus).
489    
490  Nog iets leuk van Xv zijn de verschillende sneltoetesen:  Nog iets leuk van Xv zijn de verschillende sneltoetesen:
491  \begin{itemize}  \begin{itemize}
492  \item \commando{shift + $>$} verdubbelt de grootte  \item \commando{shift + $>$} verdubbelt de grootte
493  \item \commando{shift" + $<$} halveert de grootte  \item \commando{shift" + $<$} halveert de grootte
494  \item \commando{$>$} vergroot een beeldje met 10\%  \item \commando{$>$} vergroot een beeldje met 10\%
495  \item \commando{$<$} vermindert de grootte met 10\%  \item \commando{$<$} vermindert de grootte met 10\%
496  \item \commando{n} keert terug naar de oorspronkelijke grootte  \item \commando{n} keert terug naar de oorspronkelijke grootte
497  \item \commando{e} roept het menu met de \emph{color editor} op, waarin kleurenpallet, intensiteit,  \item \commando{e} roept het menu met de \emph{color editor} op, waarin kleurenpallet, intensiteit,
498  contrast en dergelijke kunnen bewerkt worden.    contrast en dergelijke kunnen bewerkt worden.  
499  \end{itemize}  \end{itemize}
500    
501  De XV-website is terug te vinden op http://www.trilon.com/xv/.  De XV-website is terug te vinden op \url{http://www.trilon.com/xv/}.
502    
503  \section{Gimp}  \section{Gimp}
504  \begin{figure}  \begin{figure}
505  \center  \center
506  \includegraphics{desktop/gimpcommand.png}  \includegraphics{desktop/gimpcommand.png}
507  \caption{Gimp commandovenster.}  \caption{Gimp commandovenster.}
508  \label{gimpcommand}  \label{gimpcommand}
509  \end{figure}  \end{figure}
510  \begrip{Gimp} is de laatste tijd steeds meer een concurrent geworden van het commerci\"ele  \begrip{Gimp} is de laatste tijd steeds meer een concurrent geworden van het commerci\"ele
511  pakket Adobe Photoshop. Het eerste wat we krijgen als we Gimp opstarten (door \commando{gimp}  pakket Adobe Photoshop. Het eerste wat we krijgen als we Gimp opstarten (door \commando{gimp}
512  aan de commandline te typen), is een commandovenster (fig. \ref{gimpcommand}). Dit venster bevat  aan de commandline te typen), is een commandovenster (fig. \ref{gimpcommand}). Dit venster bevat
513  maar weinig functionaliteit, maar laat toe om beeldjes in te laden, en voorziet ook een aantal  maar weinig functionaliteit, maar laat toe om beeldjes in te laden, en voorziet ook een aantal
514  menuknoppen voor een aantal interessante functies.  menuknoppen voor een aantal interessante functies.
515    
516  Eens we een beeldje geopend hebben via het commandovenster \emph{file}, \emph{open}, biedt klikken met de  Eens we een beeldje geopend hebben via het commandovenster \emph{file}, \emph{open}, biedt klikken met de
517  rechtermuisknop op het beeldje de echte kracht van Gimp. Toegegeven: het is in het begin wel zoeken in het  rechtermuisknop op het beeldje de echte kracht van Gimp. Toegegeven: het is in het begin wel zoeken in het
518  woud van functies vooraleer de indeling een beetje duidelijk is, maar dat went vrij snel.  woud van functies vooraleer de indeling een beetje duidelijk is, maar dat went vrij snel.
519    
520  Onder het \emph{file}-menu vinden we operaties terug zoals een nieuw beeldje cre\"eren,  Onder het \emph{file}-menu vinden we operaties terug zoals een nieuw beeldje cre\"eren,
521  een beeld opslaan onder een ander formaat (geloof me, alle courante en zelfs een  een beeld opslaan onder een ander formaat (geloof me, alle courante en zelfs een
522  heleboel minder courante formaten zitten erin). Onder \emph{Edit} vinden we dan weer  heleboel minder courante formaten zitten erin). Onder \emph{Edit} vinden we dan weer
523  de functies om stukken geselecteerd beeld te kopi\"eren, te knippen of te plakken.  de functies om stukken geselecteerd beeld te kopi\"eren, te knippen of te plakken.
524    
525  Leuk is het menu \emph{Filters}. Daaronder vinden we onder andere functies om een beeld te vervagen,  Leuk is het menu \emph{Filters}. Daaronder vinden we onder andere functies om een beeld te vervagen,
526  randen te detecteren, \ldots Leuk is dat we een gegeven filter kunnen laten  randen te detecteren, \ldots Leuk is dat we een gegeven filter kunnen laten
527  inwerken op een deel van het beeld door eerst een gebied te selecteren (met in het de knop  inwerken op een deel van het beeld door eerst een gebied te selecteren (met in het de knop
528  commandovenster links bovenaan) en dan een filter te kiezen in het menu dat in het beeldje  commandovenster links bovenaan) en dan een filter te kiezen in het menu dat in het beeldje
529  met de rechtermuisknop oproepen.  met de rechtermuisknop oproepen.
530    
531  Voor meer informatie kunnen we terecht op de Gimp-homepage http://www.gimp.org/.  Voor meer informatie kunnen we terecht op de Gimp-homepage \url{http://www.gimp.org/}.
532    
533  \section{Xfig}  \section{Xfig}
534  \begrip{Xfig} is een leuk programma om vectortekeningen in te maken. We kennen allemaal het gevoel  \begrip{Xfig} is een leuk programma om vectortekeningen in te maken. We kennen allemaal het gevoel
535  wel dat we een leuke zelfgemaakte illustratie ergens in een document willen invoegen, en  wel dat we een leuke zelfgemaakte illustratie ergens in een document willen invoegen, en
536  dan gauw iets tekenen met een of ander paintprogramma (bijv. \begrip{Xpaint}). Deze programma's  dan gauw iets tekenen met een of ander paintprogramma (bijv. \begrip{Xpaint}). Deze programma's
537  hebben een vrij eenvoudige interface, en het is mogelijk om al snel een vrij deftige  hebben een vrij eenvoudige interface, en het is mogelijk om al snel een vrij deftige
538  schets te bekomen. Als we deze willen invoegen in een tekstbestand bijvoorbeeld, zal  schets te bekomen. Als we deze willen invoegen in een tekstbestand bijvoorbeeld, zal
539  deze tekening bijna gegarandeerd verkeerde afmetingen hebben. Geen nood, we kunnen deze  deze tekening bijna gegarandeerd verkeerde afmetingen hebben. Geen nood, we kunnen deze
540  altijd herschalen. Maar wat blijkt dan? Dat deze figuren in feite bestaan uit een hele  altijd herschalen. Maar wat blijkt dan? Dat deze figuren in feite bestaan uit een hele
541  hoop gekleurde puntjes (pixels genaamd), en door te herschalen van een figuur, er gewoon  hoop gekleurde puntjes (pixels genaamd), en door te herschalen van een figuur, er gewoon
542  rijen en kolommen worden gekopieerd of weggegooid. Resultaat: de tekening ziet er zeer  rijen en kolommen worden gekopieerd of weggegooid. Resultaat: de tekening ziet er zeer
543  kartelig uit. Als illustratie verwijzen we naar fig. \ref{pixelmap}. Daarin wordt links een  kartelig uit. Als illustratie verwijzen we naar fig. \ref{pixelmap}. Daarin wordt links een
544  tekeningetje gegeven, en rechts een uitvergroting van \'e\'en van de cirkeltjes uit die  tekeningetje gegeven, en rechts een uitvergroting van \'e\'en van de cirkeltjes uit die
545  tekening. De rechtertekeningen illustreren dan weer wat er gebeurt bij het verkleinen van  tekening. De rechtertekeningen illustreren dan weer wat er gebeurt bij het verkleinen van
546  een figuur: de dunnen lijntjes vertonen onderbrekingen als gevolg van het verwijderen van  een figuur: de dunnen lijntjes vertonen onderbrekingen als gevolg van het verwijderen van
547  rijen en kolommen bij het herschalen.  rijen en kolommen bij het herschalen.
548    
549  \begin{figure}[htb]  \begin{figure}[htb]
550  \centering  \centering
551  \begin{tabular}{cccc}  \begin{tabular}{cccc}
552    \includegraphics[width=0.2\linewidth]{desktop/paint1.png}    \includegraphics[width=0.2\linewidth]{desktop/paint1.png}
553  & \includegraphics[width=0.2\linewidth]{desktop/paint2.png}  & \includegraphics[width=0.2\linewidth]{desktop/paint2.png}
554  & \includegraphics[width=0.25\linewidth]{desktop/paint3.png}  & \includegraphics[width=0.25\linewidth]{desktop/paint3.png}
555  & \includegraphics[width=0.25\linewidth]{desktop/paint4.png}\\  & \includegraphics[width=0.25\linewidth]{desktop/paint4.png}\\
556  \end{tabular}  \end{tabular}
557  \caption{Illustratie van figuren als pixelmappen.}  \caption{Illustratie van figuren als pixelmappen.}
558  \label{pixelmap}  \label{pixelmap}
559  \end{figure}  \end{figure}
560  Zo hoort het dus niet. Xfig werkt op een heel andere basis, namelijk vectortekeningen. In plaat s  Zo hoort het dus niet. Xfig werkt op een heel andere basis, namelijk vectortekeningen. In plaat s
561  dat een lijn wordt voorgesteld als een rij puntjes, stelt xfig een rechte voor door een  dat een lijn wordt voorgesteld als een rij puntjes, stelt xfig een rechte voor door een
562  verbindingslijn tussen beginpunt en eindpunt. Herschalen van de figuur levert op dat de positie  verbindingslijn tussen beginpunt en eindpunt. Herschalen van de figuur levert op dat de positie
563  van deze punten verandert, maar de verbindingslijn blijft wel een gladde lijn. Xfig is ideaal  van deze punten verandert, maar de verbindingslijn blijft wel een gladde lijn. Xfig is ideaal
564  voor het maken van dit soort schaalbare figuren, zoals ge\"illustreerd in fig. \ref{vectormap}. Daar  voor het maken van dit soort schaalbare figuren, zoals ge\"illustreerd in fig. \ref{vectormap}. Daar
565  wordt drie keer hetzelfde figuurtje ingeladen, zonder dat er van die vervelende pixeleffecten sprake is:  wordt drie keer hetzelfde figuurtje ingeladen, zonder dat er van die vervelende pixeleffecten sprake is:
566  de lijnen blijven altijd even vloeiend.  de lijnen blijven altijd even vloeiend.
567    
568  \begin{figure}[htb]  \begin{figure}[htb]
569  \centering  \centering
570  \begin{tabular}{ccc}  \begin{tabular}{ccc}
571    \includegraphics[width=0.1\linewidth, height=4cm, angle=0]{desktop/vector.pdf}    \includegraphics[width=0.1\linewidth, height=4cm, angle=0]{desktop/vector.pdf}
572  & \includegraphics[width=0.3\linewidth, height=2cm, angle=0]{desktop/vector.pdf}  & \includegraphics[width=0.3\linewidth, height=2cm, angle=0]{desktop/vector.pdf}
573  & \includegraphics[width=0.5\linewidth, height=3cm, angle=0]{desktop/vector.pdf}\\  & \includegraphics[width=0.5\linewidth, height=3cm, angle=0]{desktop/vector.pdf}\\
574  \end{tabular}  \end{tabular}
575  \caption{Illustratie van figuren als vectortekeningen.}  \caption{Illustratie van figuren als vectortekeningen.}
576  \label{vectormap}  \label{vectormap}
577  \end{figure}  \end{figure}
578    
579  OK, nu we de voordelen kennen van vectorillustraties te maken, zullen we ook even de beginselen van  OK, nu we de voordelen kennen van vectorillustraties te maken, zullen we ook even de beginselen van
580  gebruik van Xfig bespreken. In fig. \ref{xfig} wordt het programmavenster weergegeven.  gebruik van Xfig bespreken. In fig. \ref{xfig} wordt het programmavenster weergegeven.
581  \begin{figure}[htb]  \begin{figure}[htb]
582  \centering  \centering
583  \includegraphics[width=0.5\linewidth]{desktop/xfig.png}  \includegraphics[width=0.5\linewidth]{desktop/xfig.png}
584  \caption{De Xfig interface.}  \caption{De Xfig interface.}
585  \label{xfig}  \label{xfig}
586  \end{figure}  \end{figure}
587    
588  Bij dit programma zitten de interessante commando's in de knoppenbalk aan de linkerrand van het venster.  Bij dit programma zitten de interessante commando's in de knoppenbalk aan de linkerrand van het venster.
589  Deze balk is onderverdeeld in \emph{drawing modes} en \emph{editing modes}. Het eerste bevat de  Deze balk is onderverdeeld in \emph{drawing modes} en \emph{editing modes}. Het eerste bevat de
590  knoppen waarmee basisobjecten kunnen worden aangemaakt, het tweede om deze te bewerken. Elk van deze  knoppen waarmee basisobjecten kunnen worden aangemaakt, het tweede om deze te bewerken. Elk van deze
591  knoppen geeft wat meer uitleg over de functie wanneer je er met de muis over beweegt, en roept aan de  knoppen geeft wat meer uitleg over de functie wanneer je er met de muis over beweegt, en roept aan de
592  onderrand van het venster een nieuwe knoppenbalk op met specifieke subfuncties voor een gekozen  onderrand van het venster een nieuwe knoppenbalk op met specifieke subfuncties voor een gekozen
593  functie.  functie.
594    
595  Als voorbeeld van een \emph{drawing modes}-knop zullen we een lijn tekenen:  Als voorbeeld van een \emph{drawing modes}-knop zullen we een lijn tekenen:
596  om lijn te tekenen moeten we de knop \emph{polyline} aanklikken. Daarbij verschijnen er onderaan  om lijn te tekenen moeten we de knop \emph{polyline} aanklikken. Daarbij verschijnen er onderaan
597  bijv. knoppen om de kleur, de dikte, de lijnstijl (stippellijn, volle lijn, \ldots) te kiezen. Een lijn  bijv. knoppen om de kleur, de dikte, de lijnstijl (stippellijn, volle lijn, \ldots) te kiezen. Een lijn
598  trekken kunnen we dan door het beginpunt en tussenliggende hoekpunten aan te duiden met de  trekken kunnen we dan door het beginpunt en tussenliggende hoekpunten aan te duiden met de
599  linkermuisknop, en met de middelste muisknop te klikken om het eindpunt aan te duiden.  linkermuisknop, en met de middelste muisknop te klikken om het eindpunt aan te duiden.
600    
601  Bij de \emph{editing modes} beschikken we dan over de mogelijkheden om aangemaakte objecten te  Bij de \emph{editing modes} beschikken we dan over de mogelijkheden om aangemaakte objecten te
602  kopi\"eren, te herschalen, te verplaatsen, te groeperen met andere objecten, \ldots Groeperen biedt als  kopi\"eren, te herschalen, te verplaatsen, te groeperen met andere objecten, \ldots Groeperen biedt als
603  voordeel dat we dan een hoop objecten samen kunnen veranderen van bijv. kleur of lijndikte.  voordeel dat we dan een hoop objecten samen kunnen veranderen van bijv. kleur of lijndikte.
604    
605  De gebruikersinterface is redelijk voor de hand liggend, en door een klein beetje experimenteren met de  De gebruikersinterface is redelijk voor de hand liggend, en door een klein beetje experimenteren met de
606  menu's kunnen we al heel wat te weten komen. Nog een aantal leuke handigheidjes: met gnuplot kunnen we  menu's kunnen we al heel wat te weten komen. Nog een aantal leuke handigheidjes: met gnuplot kunnen we
607  grafieken exporteren naar xfig-formaat, en kunnen we zo verder opmaken. Verder kunnen we ook gewone  grafieken exporteren naar xfig-formaat, en kunnen we zo verder opmaken. Verder kunnen we ook gewone
608  afbeeldingen invoegen (die niet noodzakelijk schaalbaar zijn) met \emph{picture}.  afbeeldingen invoegen (die niet noodzakelijk schaalbaar zijn) met \emph{picture}.
609    
610  Nog een leuk weetje is dat we voor geavanceerde figuren xfig kunnen combineren met \LaTeX, om zo  Nog een leuk weetje is dat we voor geavanceerde figuren xfig kunnen combineren met \LaTeX, om zo
611  in een figuur mooie \LaTeX formules te kunnen plaatsen.  in een figuur mooie \LaTeX formules te kunnen plaatsen.
612    
613  Vermelden we tenslotte dat de Xfig homepage kan worden gevonden op http://www.xfig.org/.  Vermelden we tenslotte dat de Xfig homepage kan worden gevonden op \url{http://www.xfig.org/}.
614    
615  \section{ImageMagick}  \section{ImageMagick}
616  \begin{figure}[htb]  \begin{figure}[htb]
617  \centering  \centering
618  \includegraphics[width=0.5\linewidth]{desktop/magick.png}  \includegraphics[width=0.5\linewidth]{desktop/magick.png}
619  \caption{De iteractieve interface voor het programma \emph{display}.}  \caption{De iteractieve interface voor het programma \emph{display}.}
620  \label{xfig}  \label{xfig}
621  \end{figure}  \end{figure}
622  ImageMagick is een een verzameling tools en libraries om met beeldjes om te gaan. De basic utilities  ImageMagick is een een verzameling tools en libraries om met beeldjes om te gaan. De basic utilities
623  zijn weergegeven in onderstaande tabel.\\  zijn weergegeven in onderstaande tabel.\\
624    
625  \begin{tabular}{|l|l|}  \begin{tabular}{|l|l|}
626  \hline  \hline
627  animate         &       animate a sequence of images\\  animate         &       animate a sequence of images\\
628  \hline  \hline
629  composite       &       composite images together\\  composite       &       composite images together\\
630  \hline  \hline
631  conjure         &       execute a Magick Scripting Language (MSL) XML script\\  conjure         &       execute a Magick Scripting Language (MSL) XML script\\
632  \hline  \hline
633  convert         &       convert an image or sequence of images\\  convert         &       convert an image or sequence of images\\
634  \hline  \hline
635  display         &       display an image on a workstation running X\\  display         &       display an image on a workstation running X\\
636  \hline  \hline
637  identify        &       describe an image or image sequence\\  identify        &       describe an image or image sequence\\
638  \hline  \hline
639  import          &       capture an application or X server screen\\  import          &       capture an application or X server screen\\
640  \hline  \hline
641  mogrify         &       transform an image or sequence of images\\  mogrify         &       transform an image or sequence of images\\
642  \hline  \hline
643  montage         &       create a composite image (in a grid) from separate images\\  montage         &       create a composite image (in a grid) from separate images\\
644  \hline  \hline
645  \end{tabular}  \end{tabular}
646  \\  \\
647    
648  De volgende ImageMagick functies zijn direct vanop de command line beschikbaar:  De volgende ImageMagick functies zijn direct vanop de command line beschikbaar:
649  \commando{convert}, \commando{mogrify}, \commando{montage}, \commando{composite} en \commando{identify}. Deze functies  \commando{convert}, \commando{mogrify}, \commando{montage}, \commando{composite} en \commando{identify}. Deze functies
650  zijn bijv. handig wanneer we een hele reeks beelden tegelijk te bewerken, want ze lenen zich perfect  zijn bijv. handig wanneer we een hele reeks beelden tegelijk te bewerken, want ze lenen zich perfect
651  om te gebruiken in een shellscriptje. Wanneer we bijv. een hele  om te gebruiken in een shellscriptje. Wanneer we bijv. een hele
652  \textsc{jpeg}-formaat hebben staan en deze willen omzetten in \textsc{gif}-formaat, kunnen we die  \textsc{jpeg}-formaat hebben staan en deze willen omzetten in \textsc{gif}-formaat, kunnen we die
653  via een scripte \'e\'en voor \'e\'en aan \commando{convert} aanbieden, om deze dan in het gewenste  via een scripte \'e\'en voor \'e\'en aan \commando{convert} aanbieden, om deze dan in het gewenste
654  formaat te zetten.  formaat te zetten.
655    
656  Het programma "\textit{display}" biedt een grafische interface voor deze functies, en kunnen we  Het programma "\textit{display}" biedt een grafische interface voor deze functies, en kunnen we
657  gebruiken om interactief beeldjes te manipuleren of om een reeks beelden te animeren. Tenslotte zijn alle  gebruiken om interactief beeldjes te manipuleren of om een reeks beelden te animeren. Tenslotte zijn alle
658  methoden om beeldjes te manipuleren rechtstreeks aanspreekbaar vanuit programmeeromgevingen zoals Perl,  methoden om beeldjes te manipuleren rechtstreeks aanspreekbaar vanuit programmeeromgevingen zoals Perl,
659  C++, C, Python en Java.  C++, C, Python en Java.
660    
661  De website van ImageMagick is te vinden op http://www.imagemagick.org/, en bevat uitgebreide uitleg over  De website van ImageMagick is te vinden op \url{http://www.imagemagick.org/}, en bevat uitgebreide uitleg over
662  alle functies.  alle functies.
663    
664  \chapter{Video}  \chapter{Video}
665  \subsection{Inleiding}  \subsection{Inleiding}
666    
667  Sinds de opkomst van de televisie staat zien gelijk aan geloven. We  Sinds de opkomst van de televisie staat zien gelijk aan geloven. We
668  zullen zien dat men onder \gl ook kan geloven. En nee, we oefenen geen  zullen zien dat men onder \gl ook kan geloven. En nee, we oefenen geen
669  religie uit. Hoewel\ldots  religie uit. Hoewel\ldots
670    
671  Er zijn drie belangrijke video spelers waarmee quasi alle bestanden  Er zijn drie belangrijke video spelers waarmee quasi alle bestanden
672  kunnen worden afgespeeld. Dit zijn \begrip{ogle}, \begrip{xine} en  kunnen worden afgespeeld. Dit zijn \begrip{ogle}, \begrip{xine} en
673  \begrip{mplayer}. Verschillende bestanden of \begrip{DVD}'s kunnen  \begrip{mplayer}. Verschillende bestanden of \begrip{DVD}'s kunnen
674  andere effecten teweeg brengen tijdens het afspelen. Sommige functies  andere effecten teweeg brengen tijdens het afspelen. Sommige functies
675  kunnen dan niet werken. De ontwikkeling van deze programma's is nog  kunnen dan niet werken. De ontwikkeling van deze programma's is nog
676  steeds bezig, ze kunnen enkel beter worden. Regelmatig nieuwe versies  steeds bezig, ze kunnen enkel beter worden. Regelmatig nieuwe versies
677  installeren is dan ook aanbevolen. \begrip{Divx} en \begrip{Xvid} zijn  installeren is dan ook aanbevolen. \begrip{Divx} en \begrip{Xvid} zijn
678  twee verschillende codec's, hoewel ze beide een gemeenschappelijke  twee verschillende codec's, hoewel ze beide een gemeenschappelijke
679  oorsprong hebben. Divx is de commerci\"ele toer opgegaan, xvid blijft  oorsprong hebben. Divx is de commerci\"ele toer opgegaan, xvid blijft
680  binnen de sfeer van OSS. We zullen dan ook de nadruk leggen op xvid.  binnen de sfeer van OSS. We zullen dan ook de nadruk leggen op xvid.
681  Aangezien we de basisknoppen kunnen gebruiken op de afstandsbediening  Aangezien we de basisknoppen kunnen gebruiken op de afstandsbediening
682  van de video, zullen we de aanpassing naar de muis niet moeilijk  van de video, zullen we de aanpassing naar de muis niet moeilijk
683  vinden.  vinden.
684    
685  \subsection{DVD}  \subsection{DVD}
686    
687  Op de site van ogle vinden we alle nodige links naar de bestanden die  Op de site van ogle vinden we alle nodige links naar de bestanden die
688  nodig zijn om ge\"encrypteerde dvd's af te spelen.  Het onderstaande  nodig zijn om ge\"encrypteerde dvd's af te spelen.  Het onderstaande
689  voert u uit op eigen risico!!! We kunnen ook onze dvd-speler  voert u uit op eigen risico!!! We kunnen ook onze dvd-speler
690  \begrip{regiovrij} maken. Hiervoor hebben we een \textsc{dos}-omgeving nodig.  \begrip{regiovrij} maken. Hiervoor hebben we een \textsc{dos}-omgeving nodig.
691  Let wel op, de dos die bij Windows meegeleverd is, volstaat niet.  Let wel op, de dos die bij Windows meegeleverd is, volstaat niet.
692  Aangezien we niet over dos bezitten - we zijn immers \gl-gebruikers -  Aangezien we niet over dos bezitten - we zijn immers \gl-gebruikers -
693  vragen we aan derden een opstartdiskette van Windows 98. Op de harde  vragen we aan derden een opstartdiskette van Windows 98. Op de harde
694  schijf, of eventueel op diskette of cd zetten we de nodige bestanden  schijf, of eventueel op diskette of cd zetten we de nodige bestanden
695  op een snel terug te vinden plaats. We voeren de instructies uit op de  op een snel terug te vinden plaats. We voeren de instructies uit op de
696  website en hopen op een goede afloop. Op de onderstaande site's vinden  website en hopen op een goede afloop. Op de onderstaande site's vinden
697  we ook de nodige firmware voor onze speler. In tegenstelling tot de  we ook de nodige firmware voor onze speler. In tegenstelling tot de
698  DVD-software onder Windows, vraagt deze onder \gl niet naar  DVD-software onder Windows, vraagt deze onder \gl niet naar
699  regiocodes. Tegenwoordig is het echter de hardware dat de regiocode  regiocodes. Tegenwoordig is het echter de hardware dat de regiocode
700  controleert, dus we dienen nog steeds de firmware aan te passen. Het  controleert, dus we dienen nog steeds de firmware aan te passen. Het
701  inschakelen van \begrip{DMA} verhoogt de prestaties van het afspelen.  inschakelen van \begrip{DMA} verhoogt de prestaties van het afspelen.
702  Bij de documentatie van xine vinden we terug hoe we kunnen nagaan of  Bij de documentatie van xine vinden we terug hoe we kunnen nagaan of
703  dit reeds is ingesteld. (zie onder voor de link). We installeren eerst  dit reeds is ingesteld. (zie onder voor de link). We installeren eerst
704  \commando{hdparm} en voeren vervolgens \com{hdparm /dev/dvd} uit. We kregen  \commando{hdparm} en voeren vervolgens \com{hdparm /dev/dvd} uit. We kregen
705  dit \commando{using\_dma = 1 (on)} als output. Er wordt van DMA gebruik  dit \commando{using\_dma = 1 (on)} als output. Er wordt van DMA gebruik
706  gemaakt. Het bovenstaande voert u uit op eigen risico!!!  gemaakt. Het bovenstaande voert u uit op eigen risico!!!
707    
708    
709  \subsection{ogle}  \subsection{ogle}
710    
711  Met Ogle kunnen we enkel DVD's afspelen. Zowel zonder als met  Met Ogle kunnen we enkel DVD's afspelen. Zowel zonder als met
712  encryptie. Voorlopig moet men nog het programma herstarten als men een  encryptie. Voorlopig moet men nog het programma herstarten als men een
713  andere film wilt bekijken. Indien een DVD is voorzien van menu's -  andere film wilt bekijken. Indien een DVD is voorzien van menu's -
714  zoals bv de hoofdfilm en extra's - zullen deze werken onder Ogle. Ook  zoals bv de hoofdfilm en extra's - zullen deze werken onder Ogle. Ook
715  kunnen we tijdens het afspelen de film van ondertiteling voorzien of  kunnen we tijdens het afspelen de film van ondertiteling voorzien of
716  de taal ervan wijzigen. Ook de taal kan onderweg veranderd worden. Het  de taal ervan wijzigen. Ook de taal kan onderweg veranderd worden. Het
717  beeld kan zowel vertraagd als versneld worden bekeken.  Het is  beeld kan zowel vertraagd als versneld worden bekeken.  Het is
718  aanbevolen om de ''file'' in de werkbalk de optie ''open disk'' te  aanbevolen om de ''file'' in de werkbalk de optie ''open disk'' te
719  kiezen. Hierdoor start de film automatisch.  Onder chapters vinden we  kiezen. Hierdoor start de film automatisch.  Onder chapters vinden we
720  zowel menu's als de verschillende sc\'ene's van de hoofdfilm terug. De  zowel menu's als de verschillende sc\'ene's van de hoofdfilm terug. De
721  knoppen zijn voorzien van popup-help en spreken grotendeels voor zich.  knoppen zijn voorzien van popup-help en spreken grotendeels voor zich.
722  Op de site staat een lijstje met shortcuts. De interessantste is  Op de site staat een lijstje met shortcuts. De interessantste is
723  ''spatie'' voor stoppen/voortspelen. Met ''crtl-F'' kan men toggelen  ''spatie'' voor stoppen/voortspelen. Met ''crtl-F'' kan men toggelen
724  tussen volledig scherm en klein scherm. Je hoeft uiteraard niet de  tussen volledig scherm en klein scherm. Je hoeft uiteraard niet de
725  grafische interface te installeren. Voor de ware Guru's is er ook een  grafische interface te installeren. Voor de ware Guru's is er ook een
726  commandline. Dezelfde shortcuts zijn geldig.  commandline. Dezelfde shortcuts zijn geldig.
727    
728  \begin{figure}  \begin{figure}
729  \center  \center
730  \includegraphics{desktop/ogle1.png}  \includegraphics{desktop/ogle1.png}
731  \caption{ogle}  \caption{ogle}
732  \label{ogle}  \label{ogle}
733  \end{figure}  \end{figure}
734    
735    
736  \subsection{xine}  \subsection{xine}
737    
738  Met xine kunnen we zeker divx/xvid-bestanden afspelen, DVD playback is  Met xine kunnen we zeker divx/xvid-bestanden afspelen, DVD playback is
739  helaas niet gelukt. Indien we op ''DVD'' drukken op het controlepaneel  helaas niet gelukt. Indien we op ''DVD'' drukken op het controlepaneel
740  zal xine een dvd-film beginnen af te spelen, vergeet wel niet een  zal xine een dvd-film beginnen af te spelen, vergeet wel niet een
741  schijfje in de lader te steken.  Andere skins zijn beschikbaar voor  schijfje in de lader te steken.  Andere skins zijn beschikbaar voor
742  xine.  Xine geeft veel output indien we via de console opstarten, om  xine.  Xine geeft veel output indien we via de console opstarten, om
743  te verminderen kunnen we het volgende ingeven: ''xine mrl 2>\&1  te verminderen kunnen we het volgende ingeven: ''xine mrl 2>\&1
744  >/dev/null'' Of we maken hiervoor gauw een alias aan onder bash. Xine  >/dev/null'' Of we maken hiervoor gauw een alias aan onder bash. Xine
745  geeft automatisch popups weer als we eventjes blijven hangen over een  geeft automatisch popups weer als we eventjes blijven hangen over een
746  knop. Voor snapshots kunnen we bij xine terecht, ook versneld afspelen  knop. Voor snapshots kunnen we bij xine terecht, ook versneld afspelen
747  behoort tot de mogelijkheden.  behoort tot de mogelijkheden.
748    
749    
750  \begin{figure}  \begin{figure}
751  \center  \center
752  \includegraphics{desktop/xine.png}  \includegraphics{desktop/xine.png}
753  \caption{xine}  \caption{xine}
754  \label{xine}  \label{xine}
755  \end{figure}  \end{figure}
756    
757    
758    
759  \subsection{mplayer}  \subsection{mplayer}
760    
761  Met ''mplayer'' starten we de commandline op, met ''gmplayer''  Met ''mplayer'' starten we de commandline op, met ''gmplayer''
762  beschikken we over een grafische interface, dewelke apart moet  beschikken we over een grafische interface, dewelke apart moet
763  ge\"installeerd worden. Na het opstarten kunnen we een dvd afspelen door  ge\"installeerd worden. Na het opstarten kunnen we een dvd afspelen door
764  in het hoofdscherm het menu op te roepen (rechtermuisknop) en onder  in het hoofdscherm het menu op te roepen (rechtermuisknop) en onder
765  'DVD' 'Open Disc' te kiezen. In tegenstelling tot Ogle kunnen we niet  'DVD' 'Open Disc' te kiezen. In tegenstelling tot Ogle kunnen we niet
766  tijdens het afspelen ondertitels of taal aanpassen. Als we dit doen  tijdens het afspelen ondertitels of taal aanpassen. Als we dit doen
767  begint de film van vooraf aan. Op de site vinden we win32-codecs  begint de film van vooraf aan. Op de site vinden we win32-codecs
768  terug, deze dienen voor de compilatie van mplayer in de dir  terug, deze dienen voor de compilatie van mplayer in de dir
769  '/usr/lib/win32' geplaatst te w  '/usr/lib/win32' geplaatst te w
770  orden. Realplayer en  orden. Realplayer en
771  Quicktime-bestanden zouden ook moeten werken onder mplayer. We  Quicktime-bestanden zouden ook moeten werken onder mplayer. We
772  beschikten echter niet over dergelijke bestanden om dit uit te  beschikten echter niet over dergelijke bestanden om dit uit te
773  proberen.  proberen.
774    
775  \begin{figure}  \begin{figure}
776  \center  \center
777  \includegraphics{desktop/mplayer.png}  \includegraphics{desktop/mplayer.png}
778  \caption{mplayer}  \caption{mplayer}
779  \label{mplayer}  \label{mplayer}
780  \end{figure}  \end{figure}
781    
782  \subsection{Andere formaten en players}  \subsection{Andere formaten en players}
783    
784  nnEr zijn zoveel videoformaten en videoplayers dat we ze onmogelijk  nnEr zijn zoveel videoformaten en videoplayers dat we ze onmogelijk
785  allemaal kunnen bespreken. Met deze drie programma's maakt men een  allemaal kunnen bespreken. Met deze drie programma's maakt men een
786  goede kans op een succesvolle videoavond. Meestal is het een kwestie  goede kans op een succesvolle videoavond. Meestal is het een kwestie
787  van de juiste codec's te installeren om een bepaald videobestand te  van de juiste codec's te installeren om een bepaald videobestand te
788  kunnen bekijken. Quicktime-bestanden (.mov) zijn een verzamelnaam voor  kunnen bekijken. Quicktime-bestanden (.mov) zijn een verzamelnaam voor
789  videobestanden die met quicktime geopenend kunnen worden. Deze  videobestanden die met quicktime geopenend kunnen worden. Deze
790  bestanden kunnen elk van een andere codec gebruik maken. Onder \gl  bestanden kunnen elk van een andere codec gebruik maken. Onder \gl
791  moet dus niet zozeer zoeken naar ondersteuning voor quicktime dan wel  moet dus niet zozeer zoeken naar ondersteuning voor quicktime dan wel
792  of bepaalde codec's worden ondersteund.  of bepaalde codec's worden ondersteund.
793    
794    
795  \subsection{Video op de HD}  \subsection{Video op de HD}
796    
797  We kunnen ook videobestanden op de harde schijf zetten, door ze  We kunnen ook videobestanden op de harde schijf zetten, door ze
798  Bijvoorbeeld te converteren naar divx of xvid. Dit valt niet enkel  Bijvoorbeeld te converteren naar divx of xvid. Dit valt niet enkel
799  buiten het raam van deze cursus, maar vereist ook een zeer krachtige  buiten het raam van deze cursus, maar vereist ook een zeer krachtige
800  computer. Zelfs indien men hierover zou beschikken zou het vele uren  computer. Zelfs indien men hierover zou beschikken zou het vele uren
801  duren om een enkele DVD te encoderen. We wensen enkel te vermelden dat  duren om een enkele DVD te encoderen. We wensen enkel te vermelden dat
802  encodering ook mogelijk is onder \gl. Enkele van de onderstaande sites  encodering ook mogelijk is onder \gl. Enkele van de onderstaande sites
803  geven meer uitleg hieromtrent.  geven meer uitleg hieromtrent.
804    
805  \begin{urlbox}  \begin{urlbox}
806  \url{http://www.xvid.org/} (xvid)\\  \url{http://www.xvid.org/} (xvid)\\
807  \url{http://www.exit1.org/dvdrip/} (dvd's naar de harde schijf)\\  \url{http://www.exit1.org/dvdrip/} (dvd's naar de harde schijf)\\
808  \url{http://www.tryLinuxSD.com/dvd/} (dvd's onder Mandrake 9)\\  \url{http://www.tryLinuxSD.com/dvd/} (dvd's onder Mandrake 9)\\
809  \url{http://xine.sourceforge.net/} (xine)\\  \url{http://xine.sourceforge.net/} (xine)\\
810  \url{http://www.dtek.chalmers.se/groups/dvd/} (ogle)\\  \url{http://www.dtek.chalmers.se/groups/dvd/} (ogle)\\
811  \url{http://www.digital-digest.com/dvd/articles/dvdtodivx.html}\\  \url{http://www.digital-digest.com/dvd/articles/dvdtodivx.html}\\
812  \url{http://www.MPlayerHQ.hu/homepage/info.html} (mplayer)\\  \url{http://www.MPlayerHQ.hu/homepage/info.html} (mplayer)\\
813  \url{http://regionhacks.datatestlab.com} (regiovrij)\\  \url{http://regionhacks.datatestlab.com} (regiovrij)\\
814  \url{http://firmware.inmatrix.com} (regiovrij)\\  \url{http://firmware.inmatrix.com} (regiovrij)\\
815  \url{http://www.firmware.fr.st} (regiovrij)\\  \url{http://www.firmware.fr.st} (regiovrij)\\
816  \url{http://dvd.sourceforge.net/xine-howto/en_GB/html/howto-9.html} (dma)\\  \url{http://dvd.sourceforge.net/xine-howto/en_GB/html/howto-9.html} (dma)\\
817  \url{http://plf.zarb.org/} (een hoop rpm's die je niet bij de standaard distro's zult terug vinden, zoals ogle, divx, \ldots)\\  \url{http://plf.zarb.org/} (een hoop rpm's die je niet bij de standaard distro's zult terug vinden, zoals ogle, divx, \ldots)\\
818  \url{http://www.rpmfind.net/} (om aan al de dependencies te voldoen)  \url{http://www.rpmfind.net/} (om aan al de dependencies te voldoen)
819  \end{urlbox}  \end{urlbox}
820    
821    
822  \chapter{Geluid}  \chapter{Geluid}
823    
824  \chapter{Internet}  \chapter{Internet}
825    
826  \section{Instant Messaging} Na een een beetje rondvragen op internet -  \section{Instant Messaging} Na een een beetje rondvragen op internet -
827  Googleen dus - komen we te weten dat Yahoo, ICQ, AOL en MSN (Microsoft Messenger) de  Googleen dus - komen we te weten dat Yahoo, ICQ, AOL en MSN (Microsoft Messenger) de
828  populairste zijn. Als we even surfen naar Linuxberg, merken we op dat er voldoende programma's  populairste zijn. Als we even surfen naar Linuxberg, merken we op dat er voldoende programma's
829  zijn voor de eerste drie systemen, maar geen of bijna geen voor de laatste. Is Microsoft dan  zijn voor de eerste drie systemen, maar geen of bijna geen voor de laatste. Is Microsoft dan
830  zo onpopulair in de \gl\ wereld? Om aan te tonen dat instant messaging ook onder \gl\  zo onpopulair in de \gl\ wereld? Om aan te tonen dat instant messaging ook onder \gl\
831  mogelijk is, bespreken we ICQ en MSN. De twee andere systemen werken ongetwijfeld analoog en  mogelijk is, bespreken we ICQ en MSN. De twee andere systemen werken ongetwijfeld analoog en
832  er zijn ook veel meer programma's 'out there' die het zelfde doen als die hieronder staan, maar alles  er zijn ook veel meer programma's 'out there' die het zelfde doen als die hieronder staan, maar alles
833  bespreken is onmogelijk.  bespreken is onmogelijk.
834    
835  \subsection{ICQ}  \subsection{ICQ}
836  Hiervoor is ons oog gevallen op licq. Dit programma is deel van de Mandrake distributie. Als  Hiervoor is ons oog gevallen op licq. Dit programma is deel van de Mandrake distributie. Als
837  we dit voor de eerste keer opstarten, komen we in een wizard terecht. Hiermee kunnen we ofwel  we dit voor de eerste keer opstarten, komen we in een wizard terecht. Hiermee kunnen we ofwel
838  een bestaande account verder gebruiken of meteen een nieuwe aanmaken. Onze online status  een bestaande account verder gebruiken of meteen een nieuwe aanmaken. Onze online status
839  kunnen we meteen aanpassen als we op de laatste regel klikken. Ook onze contacten kunnen we  kunnen we meteen aanpassen als we op de laatste regel klikken. Ook onze contacten kunnen we
840  indelen. Persoonlijke informatie valt aan te passen. Zelfs zoeken naar lang vergeten vrienden  indelen. Persoonlijke informatie valt aan te passen. Zelfs zoeken naar lang vergeten vrienden
841  gebeurt in een oogwenk. Ze online te pakken krijgen is een ander paar mouwen, en geheel buiten  gebeurt in een oogwenk. Ze online te pakken krijgen is een ander paar mouwen, en geheel buiten
842  de controle van Tux. Er bestaan uiteraard ook skins voor dit programma. Voor de basis  de controle van Tux. Er bestaan uiteraard ook skins voor dit programma. Voor de basis
843  installatie is er maar 1 knop, linksbovenaan. Klik er eens op en sta versteld van de eenvoud  installatie is er maar 1 knop, linksbovenaan. Klik er eens op en sta versteld van de eenvoud
844  van het programma. Alles is meteen terug te vinden. Het gebruik ervan spreekt voor zich.  van het programma. Alles is meteen terug te vinden. Het gebruik ervan spreekt voor zich.
845  Als we ook nog eens een gast-gebruiker aanmaken op onze computer en hiervoor een tweede  Als we ook nog eens een gast-gebruiker aanmaken op onze computer en hiervoor een tweede
846  ICQ-account aanmaken, kunnen we tegen onszelf chatten. Wie heeft gedachten nodig als we een  ICQ-account aanmaken, kunnen we tegen onszelf chatten. Wie heeft gedachten nodig als we een
847  ICQ hebben. Of is dit gewoon topoverleg tussen twee, neen één asociale persoon? Het stelt ons  ICQ hebben. Of is dit gewoon topoverleg tussen twee, neen één asociale persoon? Het stelt ons
848  wel in staat om licq eens uit te proberen. We kunnen een message sturen, chatten of met  wel in staat om licq eens uit te proberen. We kunnen een message sturen, chatten of met
849  meerdere personen een onderonsje houden. Ook bestanden overzetten behoort tot de  meerdere personen een onderonsje houden. Ook bestanden overzetten behoort tot de
850  mogelijkheden. Maar wat ons werkelijk uit onze stoel liet vallen, was het de mogelijkheid tot  mogelijkheden. Maar wat ons werkelijk uit onze stoel liet vallen, was het de mogelijkheid tot
851  een ge\"encrypteerde conversatie, dewelke werkt volgens \textsc{ssl}. In een tijdperk waarin de  een ge\"encrypteerde conversatie, dewelke werkt volgens \textsc{ssl}. In een tijdperk waarin de
852  Amerikanen iedereen afluisteren met het Echelon-systeem kan dit van pas komen. Al een geluk  Amerikanen iedereen afluisteren met het Echelon-systeem kan dit van pas komen. Al een geluk
853  dat we niet Bin Laden heten. Ook licq kan met geluid werken.  dat we niet Bin Laden heten. Ook licq kan met geluid werken.
854    
855  \includegraphics{desktop/licq.png}  \includegraphics{desktop/licq.png}
856  \begin{urlbox}  \begin{urlbox}
857  \url{http://www.licq.org/}  \url{http://www.licq.org/}
858  \end{urlbox}  \end{urlbox}
859    
860  \subsection{MSN}  \subsection{MSN}
861  We hebben maar één werkend programma gevonden dat ook maar de moeite doet om MSN een blik waardig te  We hebben maar één werkend programma gevonden dat ook maar de moeite doet om MSN een blik waardig te
862  gunnen. De DieHarde Guru's kunnen gerust zijn. Het is geen pact met de duivel. Want  gunnen. De DieHarde Guru's kunnen gerust zijn. Het is geen pact met de duivel. Want
863  Gaim, het programma in kwestie tracht compatibel te zijn met de meer bekendere systemen.  Gaim, het programma in kwestie tracht compatibel te zijn met de meer bekendere systemen.
864  Enkele reeds bestaande accounts kunnen gebruikt worden. Een  Enkele reeds bestaande accounts kunnen gebruikt worden. Een
865  account aanmaken doen we eenvoudig weg door naar de gepaste website - bv. die van icq of  account aanmaken doen we eenvoudig weg door naar de gepaste website - bv. die van icq of
866  hotmail - te gaan en aldaar de instructies te volgen.  hotmail - te gaan en aldaar de instructies te volgen.
867  We vinden meteen zes knoppen bij opstarten. We klikken eerst op Plugins. We dienen immers  We vinden meteen zes knoppen bij opstarten. We klikken eerst op Plugins. We dienen immers
868  eerst de bestanden te laden van de systemen die we wensen te gebruiken. Als we op load  eerst de bestanden te laden van de systemen die we wensen te gebruiken. Als we op load
869  drukken, vinden we een reeks files waarvan libmsn.so laden. Met dit bestand zullen we later  drukken, vinden we een reeks files waarvan libmsn.so laden. Met dit bestand zullen we later
870  met ons MNS-account kunnen inloggen. Als we na laden op account of het hoofdscherm  met ons MNS-account kunnen inloggen. Als we na laden op account of het hoofdscherm
871  klikken, bevinden we onszelf in de account editor. We voegen de nodige accounts toe en  klikken, bevinden we onszelf in de account editor. We voegen de nodige accounts toe en
872  loggen in (sign on/off). We komen dan in onze buddy list terecht. Onder file kunnen we  loggen in (sign on/off). We komen dan in onze buddy list terecht. Onder file kunnen we
873  nieuwe vrienden toevoegen of een bericht versturen. Status veranderen kan via tools, waar  nieuwe vrienden toevoegen of een bericht versturen. Status veranderen kan via tools, waar
874  men tevens de plugins en de accounts kan beheren. Om onze privacy beschermen gooien we  men tevens de plugins en de accounts kan beheren. Om onze privacy beschermen gooien we
875  enkele lastposten in de block list bij de voorkeuren (preferences).  enkele lastposten in de block list bij de voorkeuren (preferences).
876  Op de vraag of gaim secure instant messaging ondersteunt, krijgen we dit als antwoord:  Op de vraag of gaim secure instant messaging ondersteunt, krijgen we dit als antwoord:
877    
878  Not natively. Doing secure instant messaging right is a big deal and requires, among other  Not natively. Doing secure instant messaging right is a big deal and requires, among other
879  things, an authentication scheme. Simply encrypting your data stream without verifying the  things, an authentication scheme. Simply encrypting your data stream without verifying the
880  party with whom you are chatting is not secure in any way; some other clients offer options  party with whom you are chatting is not secure in any way; some other clients offer options
881  like this, but we feel that such measures instill a false sense of security that is more  like this, but we feel that such measures instill a false sense of security that is more
882  harmful than helpful.  harmful than helpful.
883    
884  Blijkblaar is Bin Laden dan toch niet zo veilig als hij wel denkt. Misschien gebruikt hij  Blijkblaar is Bin Laden dan toch niet zo veilig als hij wel denkt. Misschien gebruikt hij
885  dan toch geen licq (zie hierboven). Hoewel ik mijn veiligheid toch niet in de handen van  dan toch geen licq (zie hierboven). Hoewel ik mijn veiligheid toch niet in de handen van
886  Billie (gates) zou leggen. :)  Billie (gates) zou leggen. :)
887    
888    
889  \begin{urlbox}  \begin{urlbox}
890  \url{http://gaim.sourceforge.net/}  \url{http://gaim.sourceforge.net/}
891  \url{http://www.everybuddy.com/en/index.php}  \url{http://www.everybuddy.com/en/index.php}
892  \end{urlbox}  \end{urlbox}
893    
894  \section{Peer To Peer}  \section{Peer To Peer}
895    

Legend:
Removed from v.1.22  
changed lines
  Added in v.1.23

savannah-hackers-public@gnu.org
ViewVC Help
Powered by ViewVC 1.1.26