36 |
\chapter{Computers, Wetten en Piraterij} |
\chapter{Computers, Wetten en Piraterij} |
37 |
|
|
38 |
\{IANAL\} |
\{IANAL\} |
39 |
\\ |
|
40 |
Alle software komt met een licentie. Een uitgebreide discussie over deze problematiek vinden |
Alle software komt met een licentie. Een uitgebreide discussie over deze problematiek vinden |
41 |
we terug in de inleiding van dit document. Hoewel we vrolijk software installeren op ons |
we terug in de inleiding van dit document. Hoewel we vrolijk software installeren op ons |
42 |
linux-bakje - in het geval van windows mogen we al blij zijn dat we enige software mogen |
linux-bakje - in het geval van windows mogen we al blij zijn dat we enige software mogen |
102 |
\{/IANAL\} |
\{/IANAL\} |
103 |
|
|
104 |
\begrip{IANAL: I Am Not A Laywer} |
\begrip{IANAL: I Am Not A Laywer} |
105 |
\\ |
|
106 |
Enkele websites |
Enkele websites |
107 |
\begin{urlbox} |
\begin{urlbox} |
108 |
\url{http://dvddemystified.com/dvdfaq.html} (dvd-faq) |
\url{http://dvddemystified.com/dvdfaq.html} (dvd-faq)\\ |
109 |
\url{http://www.dtek.chalmers.se/groups/dvd/} (ogle) |
\url{http://www.dtek.chalmers.se/groups/dvd/} (ogle)\\ |
110 |
\url{http://xine.sourceforge.net/} (xine) |
\url{http://xine.sourceforge.net/} (xine)\\ |
111 |
\url{http://www.mplayerhq.hu/homepage/} (mplayer) |
\url{http://www.mplayerhq.hu/homepage/} (mplayer)\\ |
112 |
\url{http://www-2.cs.cmu.edu/~dst/DeCSS/} (DeCSS) |
\url{http://www-2.cs.cmu.edu/~dst/DeCSS/} (DeCSS) |
113 |
\end{urlbox} |
\end{urlbox} |
114 |
|
|
115 |
|
|
121 |
\section{Printers} |
\section{Printers} |
122 |
\section{Scanners} |
\section{Scanners} |
123 |
\section{Zip-drive} |
\section{Zip-drive} |
|
\wilschrijven{Terje} |
|
124 |
|
|
125 |
\chapter{De shell verder bekeken} |
Hieronder zullen we beschrijven hoe we een \begrip{Zip-drive} met |
126 |
\label{bash} |
100mb capaciteit en USB-aansluiting onder \gl kunnen gebruiken. |
127 |
|
|
128 |
|
De nieuwste kernels, en zeker de laatste mandrake komen standaard met |
129 |
|
USB-ondersteuning. We dienen ons hierover alvast geen zorgen te maken. |
130 |
|
Het eerste dat we doen is een dir aanmaken waarin we onze zipdrive |
131 |
|
willen mounten. Voor ons wordt dit \file{/mnt/usbzip}. We voegen |
132 |
|
vervolgens de volgende regel \verb|/dev/sda4 /mnt/usbzip vfat noauto,user 0 0| |
133 |
|
toe in het bestand \file{/etc/fstab}. We zullen |
134 |
|
altijd eerst een diskette in de drive steken, alvorens het toestel te |
135 |
|
mounten op de volgende manier: \com{mount /mnt/usbzip}. Nu kunnen we |
136 |
|
de diskette gebruiken zoals eender welke harde schijf, floppy of |
137 |
|
cdrom, met de welbekende commando's zoals \com{ls}, \com{cd}, |
138 |
|
\com{cp}, \com{etc}. Om de diskette uit de drive te halen moeten we |
139 |
|
eerst unmounten: \com{umount /mnt/usbzip}. Indien we het programma |
140 |
|
\begrip{eject} hebben geinstalleerd, kunnen we met \com{eject |
141 |
|
/mnt/usbzip} de diskette verwijderen uit de drive. |
142 |
|
|
143 |
|
We kunnen ook gebruik maken van de software meegeleverd met de |
144 |
|
zipdrive. Ook dan moeten we \file{/etc/fstab} aanpassen en een mountdir |
145 |
|
aanmaken. Op de cdrom vinden we onder \file{../iomegaware/linux/tools} |
146 |
|
(bij benadering) het programma \file{iw} hetwelke we kopieren naar onze |
147 |
|
homedir. In dezelfde dir als iw vinden we ook \file{cli.html} met een |
148 |
|
samenvatting van de commando's. We beschikken enkel over een |
149 |
|
commandline bij het gebruik van onze zipdrive. |
150 |
|
|
151 |
|
Indien we ons in dezelfe dir als ``iw'' bevinden, dan volstaat het |
152 |
|
onderstaande om de diskette te mounten. \com{./iw -m /dev/sda4 -mp |
153 |
|
/mnt/usbzip/}. Om te unmounten, met tevens als gevolg dat de diskette |
154 |
|
wordt uitgeworpen, doen we hetvolgende: \com{iw -u /dev/sda4}. Het |
155 |
|
onderstaande geeft ons informatie over de drive en de diskette. |
156 |
|
Hiervoor hoeft de diskette niet gemount te zijn. Hiermee kunnen we ook |
157 |
|
zien of een diskette al dan niet gemount is: \com{iw -i /dev/sda4}. |
158 |
|
Voor een beknopte help \com{iw -h}. Lange formatering \com{iw -f |
159 |
|
/dev/sda4 -l}. Korte formatering \com{iw -f /dev/sda4}. Lange |
160 |
|
formatering met label glms \com{iw -f /dev/sda4 -l -v glms}. Korte |
161 |
|
formatering met label glms \com{iw -f /dev/sda4 -v glms}. |
162 |
|
|
163 |
|
We kunnen de diskette ook beschermen tegen accidentele |
164 |
|
overschrijvingen. Hiervoor is geen paswoord vereist. \com{iw -p |
165 |
|
/dev/sda4 -w} Om dit te ondoen: \com{iw -p /dev/sda4 -u} Hierbij |
166 |
|
krijgen we de mededeling dat de diskette succesvol beschermd werd. |
167 |
|
Oeps... Dat Iomega reclame maakt dat ze linux ondersteunen, terwijl |
168 |
|
het in de praktijk eerder bestaat uit een programma en een |
169 |
|
samenvatting van de opties kunnen we nog begrijpen. Linux heeft immers |
170 |
|
niet al de problemen van windows en de behoefte aan ondersteuning, |
171 |
|
hoewel aangenaam en makkelijk, is niet zo groot. We vinden het zelf |
172 |
|
wel als de grote firma's het niet geven. Maar een juiste output mogen |
173 |
|
we toch wel vragen, zeker? Soms willen we slechts dat de bescherming |
174 |
|
tijdelijk wordt opgeheven, zodat de volgende keer de diskette niet |
175 |
|
accidenteel wordt overschreven. Dat wordt dan: \com{iw -p /dev/sda4 |
176 |
|
-ue} |
177 |
|
|
178 |
|
Ook kunnen we gebruik maken van passwords. Als we ons password kwijt |
179 |
|
zijn, zijn we meestal de data ook kwijt. Tenzij de diskette enkel |
180 |
|
write-protected is, dan kunnen we alles nog copieren. Hoe dan ook |
181 |
|
betekent het paswoord kwijt zijn dat we een lange formatering moeten |
182 |
|
doen, om de diskette terug te kunnen gebruiken. De opite \com{-p |
183 |
|
device} krijgt dan een aanhangsel \com{-pw paswoord} voor de opties |
184 |
|
\com{-w}, \com{-rw}, \com{-ue}, \com{-u}. De enige nieuwkomer in dit |
185 |
|
lijstje is \com{-rw} hetgene de diskette niet enkel tegen |
186 |
|
overschrijven, maak ook tegen lezen beschermt. Deze optie vereist een |
187 |
|
paswoord. \com{iw -p /dev/sda4 -rw -pw glms} |
188 |
|
|
189 |
|
In tegenstelling tot windows 2000, maar zoals onder windows 98, kunnen |
190 |
|
we - eenmaal de diskette uit de drive is verwijderd - de USB-kabel |
191 |
|
uitpluggen. De drive moet niet speciaal stilgelegd worden, zoals onder |
192 |
|
windows 2000 wel het geval is. |
193 |
|
|
194 |
|
Indien sommige commando's niet werken, probeer ze dan als root. Als |
195 |
|
al deze commando's te lang zijn om te onthouden, dan biedt bash m.b.v. |
196 |
|
aliassen een handige oplossing. |
197 |
|
|
198 |
|
\begin{urlbox} |
199 |
|
\url{http://www.linux-usb.org/USB-guide/x498.html}\\ |
200 |
|
\url{http://www.linux-usb.org}\\ |
201 |
|
\url{http://www.iomega.com}\\ |
202 |
|
\url{http://www.iomega.com/support/catalog/zip1u.html} |
203 |
|
\end{urlbox} |
204 |
|
|
205 |
\chapter{Toepassingsprogramma's} |
\chapter{Toepassingsprogramma's} |
206 |
\section{Tekstverwerking} |
\section{Tekstverwerking} |
232 |
\section{ImageMagick} |
\section{ImageMagick} |
233 |
\wilschrijven{geert} |
\wilschrijven{geert} |
234 |
|
|
|
|
|
235 |
\chapter{Video} |
\chapter{Video} |
236 |
|
\subsection{Inleiding} |
237 |
|
|
238 |
|
Sinds de opkomst van de televisie staat zien gelijk aan geloven. We |
239 |
|
zullen zien dat men onder \gl ook kan geloven. En nee, we oefenen geen |
240 |
|
religie uit. Hoewel \ldots |
241 |
|
|
242 |
|
Er zijn drie belangrijke video spelers waarmee quasi alle bestanden |
243 |
|
kunnen worden afgespeeld. Dit zijn \begrip{ogle}, \begrip{xine} en |
244 |
|
\begrip{mplayer}. Verschillende bestanden of \begrip{DVD}'s kunnen |
245 |
|
andere effecten terweeg brengen tijdens het afspelen. Sommige functies |
246 |
|
kunnen dan niet werken. De ontwikkeling van deze programma's is nog |
247 |
|
steeds bezig, ze kunnen enkel beter worden. Regelmatig nieuwe versies |
248 |
|
installeren is dan ook aanbevolen. \begrip{Divx} en \begrip{Xvid} zijn |
249 |
|
twee verschillende codec's, hoewel ze beide een gemeenschappelijke |
250 |
|
oorsprong hebben. Divx is de commerciele toer opgegaan, xvid blijft |
251 |
|
binnen de sfeer van OSS. We zullen dan ook de nadruk leggen op xvid. |
252 |
|
Aangezien we de basisknoppen kunnen gebruiken op de afstandsbediening |
253 |
|
van de video, zullen we de aanpassing naar de muis niet moeilijk |
254 |
|
vinden. |
255 |
|
|
256 |
|
\subsection{DVD} |
257 |
|
|
258 |
|
Op de site van ogle vinden we alle nodige links naar de bestanden die |
259 |
|
nodig zijn om geencrupteerde dvd's af te spelen. Het onderstaande |
260 |
|
voert u uit op eigen risico!!! We kunnen ook onze dvd-speler |
261 |
|
\begrip{regiovrij} maken. Hiervoor hebben we een dos-omgeving nodig. |
262 |
|
Let wel op, de dos die bij windows meegeleverd is, volstaat niet. |
263 |
|
Aangezien we niet over dos bezitten - we zijn immers \gl-gebruikers - |
264 |
|
vragen we aan derden een opstartdiskette van windows 98. Op de harde |
265 |
|
schijf, of eventueel op diskette of cd zetten we de nodige bestanden |
266 |
|
op een snel terug te vinden plaats. We voeren de instructies uit op de |
267 |
|
website en hopen op een goede afloop. Op de onderstaande site's vinden |
268 |
|
we ook de nodige firmware voor onze speler. In tegenstelling tot de |
269 |
|
DVD-software onder windows, vraagt deze onder \gl niet naar |
270 |
|
regiocodes. Tegenwoordig is het echter de hardware dat de regiocode |
271 |
|
controleert, dus we dienen nog steeds de firmware aan te passen. Het |
272 |
|
inschakelen van \begrip{DMA} verhoogt de prestaties van het afspelen. |
273 |
|
Bij de documentatie van xine vinden we terug hoe we kunnen nagaan of |
274 |
|
dit reeds is ingesteld. (zie onder voor de link). We installeren eerst |
275 |
|
''hdparm'' en voeren vervolgens \com{hdparm /dev/dvd} uit. We kregen |
276 |
|
dit ''using\_dma = 1 (on)'' als uitvoering. Er wordt van DMA gebruik |
277 |
|
gemaakt. Het bovenstaande voert u uit op eigen risico!!! |
278 |
|
|
279 |
|
|
280 |
|
\subsection{ogle} |
281 |
|
|
282 |
|
Met Ogle kunnen we enkel DVD's afspelen. Zowel zonder als met |
283 |
|
encryptie. Voorlopig moet men nog het programma herstarten als men een |
284 |
|
andere film wilt bekijken. Indien een DVD is voorzien van menu's - |
285 |
|
zoals bv de hoofdfilm en extra's - zullen deze werken onder Ogle. Ook |
286 |
|
kunnen we tijdens het afspelen de film van ondertiteling voorzien of |
287 |
|
de taal ervan wijzigen. Ook de taal kan onderweg veranderd worden. Het |
288 |
|
beeld kan zowel vertraagd als versneld worden bekeken. Het is |
289 |
|
aanbevolen omder ''file'' in de werkbalk de optie ''open disk'' te |
290 |
|
kiezen. Hierdoor start de film automatisch. Onder chapters vinden we |
291 |
|
zowel menu's als de verschillende scene's van de hoofdfilm terug. De |
292 |
|
knoppen zijn voorzien van popup-help en spreken grotendeels voor zich. |
293 |
|
Op de site staat een lijstje met shortcuts. De interessantste is |
294 |
|
''spatie'' voor stoppen/voortspelen. Met ''crtl-F'' kan men toggelen |
295 |
|
tussen volledig scherm en klein scherm. Je hoeft uiteraard niet de |
296 |
|
grafische interface te installeren. Voor de ware Guru's is er ook een |
297 |
|
commandline. De zelfde shortcuts zijn geldig. |
298 |
|
|
299 |
|
\begin{figure} |
300 |
|
\center |
301 |
|
\includegraphics{desktop/ogle1.png} |
302 |
|
\caption{ogle} |
303 |
|
\label{ogle} |
304 |
|
\end{figure} |
305 |
|
|
306 |
|
|
307 |
|
\subsection{xine} |
308 |
|
|
309 |
|
Met xine kunnen we zeker divx/xvid-bestanden afspelen, DVD playback is |
310 |
|
helaas niet gelukt. Indien we op ''DVD'' drukken op het controlepaneel |
311 |
|
zal xine een dvd-film beginnen af te spelen, vergeet wel niet een |
312 |
|
schijfje in de lader te steken. Andere skins zijn beschikbaar voor |
313 |
|
xine. Xine geeft veel output indien we via de console opstarten, om |
314 |
|
te verminderen kunnen we het volgende ingeven: ''xine mrl 2>\&1 |
315 |
|
>/dev/null'' Of we maken hiervoor gauw een alias aan onder bash. Xine |
316 |
|
geeft autmatisch popups weer als we eventje blijven hangen over een |
317 |
|
knop. Voor snapshots kunnen we bij xine terecht, ook versneld afspelen |
318 |
|
behoort tot de mogelijkheden. |
319 |
|
|
320 |
|
|
321 |
|
\begin{figure} |
322 |
|
\center |
323 |
|
\includegraphics{desktop/xine.png} |
324 |
|
\caption{xine} |
325 |
|
\label{xine} |
326 |
|
\end{figure} |
327 |
|
|
328 |
|
|
329 |
|
|
330 |
|
\subsection{mplayer} |
331 |
|
|
332 |
|
Met ''mplayer'' starten we de commandline op, met ''gmplayer'' |
333 |
|
beschikken we over een grafische interface, dewelke apart moet |
334 |
|
geinstalleerd worden. Na het opstarten kunnen we een dvd afspelen door |
335 |
|
in het hoofdscherm het menu op te roepen (rechtermuisknop) en onder |
336 |
|
'DVD' 'Open Disc' te kiezen. In tegenstelling tot Ogle kunnen we niet |
337 |
|
tijdens het afspelen ondertitels of taal aanpassen. Als we dit doen |
338 |
|
begint de film van vooraf aan. Op de site vinden we win32-codecs |
339 |
|
terug, deze dienen voor de compilatie van mplayer in de dir |
340 |
|
'/usr/lib/win32' geplaatst te w |
341 |
|
orden. Realplayer en |
342 |
|
Quicktime-bestanden zouden ook moeten werken onder mplayer. We |
343 |
|
beschikten echter niet over dergelijke bestanden om dit uit te |
344 |
|
proberen. |
345 |
|
|
346 |
|
\begin{figure} |
347 |
|
\center |
348 |
|
\includegraphics{desktop/mplayer.png} |
349 |
|
\caption{mplayer} |
350 |
|
\label{mplayer} |
351 |
|
\end{figure} |
352 |
|
|
353 |
|
\subsection{Andere formaten en players} |
354 |
|
|
355 |
|
nnEr zijn zoveel videoformaten en videoplayers dat we ze onmogelijk |
356 |
|
allemaal kunnen bespreken. Met deze drie programma's maakt men een |
357 |
|
goede kans op een succesvolle videoavond. Meestal is het een kwestie |
358 |
|
van de juiste codec's te installeren om een bepaald videobestand te |
359 |
|
kunnen bekijken. Quicktime-bestanden (.mov) zijn een verzamelnaam voor |
360 |
|
videobestanden die met quicktime geopenend kunnen worden. Deze |
361 |
|
bestanden kunnen elk van een andere codec gebruik maken. Onder \gl |
362 |
|
moet dus niet zozeer zoeken naar ondersteuning voor quicktime dan wel |
363 |
|
of bepaalde codec's worden ondersteund. |
364 |
|
|
365 |
|
|
366 |
|
\subsection{Video op de HD} |
367 |
|
|
368 |
|
We kunnen ook videobestanden op de harde schijf zetten, door ze |
369 |
|
bevoorbeeld te converteren naar divx of xvid. Dit valt niet enkel |
370 |
|
buiten het raam van deze cursus, maar vereist ook een zeer krachtige |
371 |
|
computer. Zelfs indien men hierover zou beschikken zou het vele uren |
372 |
|
duren om een enkele DVD te encoderen. We wensen enkel te vermelden dat |
373 |
|
encodering ook mogelijk is onder \gl. Enkele van de onderstaande sites |
374 |
|
geven meer uitleg hieromtrent. |
375 |
|
|
376 |
|
\begin{urlbox} |
377 |
|
\url{http://www.xvid.org/} (xvid)\\ |
378 |
|
\url{http://www.exit1.org/dvdrip/} (dvd's naar de harde schijf)\\ |
379 |
|
\url{http://www.trylinuxSD.com/dvd/} (dvd's onder mandrake 9)\\ |
380 |
|
\url{http://xine.sourceforge.net/} (xine)\\ |
381 |
|
\url{http://www.dtek.chalmers.se/groups/dvd/} (ogle)\\ |
382 |
|
\url{http://www.digital-digest.com/dvd/articles/dvdtodivx.html}\\ |
383 |
|
\url{http://www.MPlayerHQ.hu/homepage/info.html} (mplayer)\\ |
384 |
|
\url{http://regionhacks.datatestlab.com} (regiovrij)\\ |
385 |
|
\url{http://firmware.inmatrix.com} (regiovrij)\\ |
386 |
|
\url{http://www.firmware.fr.st} (regiovrij)\\ |
387 |
|
\url{http://dvd.sourceforge.net/xine-howto/en_GB/html/howto-9.html} (dma)\\ |
388 |
|
\url{http://plf.zarb.org/} (een hoop rpm's die je niet bij de standaard distro's zult terug vinden, zoals ogle, divx, \ldots)\\ |
389 |
|
\url{http://www.rpmfind.net/} (om aan al de dependencies te voldoen) |
390 |
|
\end{urlbox} |
391 |
|
|
|
\chapter{Geluid} |
|
392 |
|
|
393 |
|
\chapter{Geluid} |
394 |
|
|
395 |
\chapter{Internet} |
\chapter{Internet} |
396 |
|
|