1 |
Copyright (c) 1985, 2001 Free Software Foundation, Inc. |
Czytasz właśnie krótki samouczek Emacsa. Copyright (c) 1985, 2001 |
2 |
Szczegóły na końcu pliku. Czytasz właśnie krótki podręcznik Emacsa. |
Free Software Foundation, Inc. Szczegóły na końcu pliku. |
3 |
|
|
4 |
Polecenia Emacsa ogólnie wymagają wciśnięcia klawisza CONTROL (czasami |
Polecenia Emacsa wymagają na ogół wciśnięcia klawisza CONTROL (oznaczanego |
5 |
oznaczanego CTRL lub CTL) lub klawisza META (czasami oznaczanego EDIT |
czasami Ctrl lub CTL) lub klawisza META (oznaczanego czasami EDIT |
6 |
lub ALT). Zamiast pisać META czy CONTROL za każdym razem, gdy masz |
albo ALT). Dalej będziemy stosować następujące skróty: |
7 |
przycisnąć ten klawisz, używać będziemy następujących skrótów: |
|
8 |
|
C-<znak> oznacza przytrzymanie klawisza CONTROL przy naciskaniu |
9 |
C-<znak> oznacza trzymanie klawisza CONTROL podczas wciskania klawisza <znak>. |
klawisza <znak>. Na przykład C-f będzie odpowiadało |
10 |
Na przykład C-f będzie odpowiadało naciśnięciu f, podczas gdy |
naciśnięciu f przy wciśniętym klawiszu CONTROL. |
11 |
klawisz CONTROL był wciśnięty. |
M-<znak> oznacza przytrzymanie klawisza META lub ALT przy naciskaniu |
12 |
M-<znak> oznacza trzymanie klawisza META wciśniętego podczas |
klawisza <znak>. Zamiast tego można nacisnąć i puścić klawisz |
13 |
wciskania klawisza <znak>. Jeśli nie masz klawisza META, |
ESC, a potem nacisnąć klawisz <znak>. |
14 |
naciśnij i puść klawisz ESC, a potem naciśnij klawisz <znak>. |
|
15 |
|
Uwaga: aby zakończyć sesję Emacsa, naciśnij C-x C-c (kolejno dwa znaki). |
16 |
Uwaga: by zakończyć sesje Emacsa naciśnij C-x C-c (dwa znaki). |
Znaki ">>" na lewym marginesie oznaczają w dalszej części tego samouczka |
17 |
Znaki ">>" na lewym marginesie w dalszej części tego podręcznika |
ćwiczenia dla Ciebie. Na przykład: |
18 |
oznaczają ćwiczenia dla Ciebie. Na przykład: |
<<Blank lines inserted around following line by help-with-tutorial>> |
19 |
<<Blank lines inserted here by startup of help-with-tutorial>> |
[Dodatkowe odstępy zostały zrobione w celach dydaktycznych.] |
20 |
>> Teraz naciśnij C-v (następny ekran), by przejść na następny ekran |
>> Teraz naciśnij C-v (następny ekran), aby przejść na następny ekran |
21 |
podręcznika (zrób to naciskając jednocześnie klawisz CONTROL i v). |
samouczka (zrób to naciskając jednocześnie klawisze CONTROL i v). |
22 |
Od tego momentu powinieneś robić to zawsze, gdy dojdziesz |
Od tego momentu powinieneś robić to zawsze, gdy dojdziesz |
23 |
do końca ekranu. |
do końca ekranu. |
24 |
|
|
25 |
Zwróć uwagę na to, ze kilka linii powtarza się, gdy przechodzisz z |
Zwróć uwagę na to, że kilka linii się powtarza, gdy przechodzisz z |
26 |
ekranu na ekran; zachowanie to ma zapewnić pewna ciągłość podczas |
ekranu na następny; ma to zapewnić wrażenie ciągłości podczas przesuwania |
27 |
przesuwania się w obrębie pliku. |
się w obrębie pliku. |
28 |
|
|
29 |
Pierwsza umiejętnością, która powinieneś opanować, jest sposób |
Pierwszą umiejętnością, która powinieneś opanować, jest sposób |
30 |
przesuwania się z miejsca na miejsce. Już wiesz, jak przesuwać się o |
przesuwania się z miejsca na miejsce. Wiesz już, jak przesuwać się |
31 |
jeden ekran do przodu. By przesunąć się o jeden ekran do tylu, |
o jeden ekran do przodu. Aby przesunąć się o jeden ekran do tyłu, |
32 |
wciśnij M-v (wciśnij META i naciśnij v, lub naciśnij <ESC>v jeśli nie |
wciśnij kombinację klawiszy M-v (to znaczy wciśnij i przytrzymaj |
33 |
masz klawisza META lub EDIT). |
klawisz META lub Alt i jednocześnie naciśnij v albo naciśnij kolejno |
34 |
|
klawisze <ESC> v, jeśli nie masz klawisza META lub Alt). |
35 |
|
|
36 |
>> Spróbuj nacisnąć M-v, a potem C-v by przesunąć się w przód i w tył |
>> Spróbuj nacisnąć M-v, a potem C-v, by przesunąć się w przód i w tył |
37 |
kilka razy. |
kilka razy. |
38 |
|
|
39 |
|
|
40 |
PODSUMOWANIE |
PODSUMOWANIE |
41 |
------------ |
------------ |
42 |
|
|
43 |
Następujące polecenia są użyteczne do przeglądania po jednym ekranie: |
Następujące polecenia służą do przeglądania tekstu po jednym ekranie: |
44 |
|
|
45 |
C-v Przesuń się o jeden ekran do przodu |
C-v Przesuń się o jeden ekran do przodu |
46 |
M-v Przesuń się o jeden ekran do tylu |
M-v Przesuń się o jeden ekran do tyłu |
47 |
C-l Wyczyść ekran i wyświetl go na nowo, umieszczając |
C-l Wyczyść ekran i wyświetl go na nowo, umieszczając |
48 |
tekst z okolic kursora w środku ekranu. |
tekst z okolic kursora w środku ekranu. |
49 |
(Ta kombinacja to CONTROL-L, a nie CONTROL-1.) |
(Ta kombinacja to CONTROL-L, a nie CONTROL-1.) |
50 |
|
|
51 |
>> Znajdź kursor i zapamiętaj, jaki tekst jest w jego okolicy. |
>> Znajdź kursor i zapamiętaj, jaki tekst jest w jego pobliżu. |
52 |
Naciśnij następnie C-l. |
Naciśnij następnie C-l. |
53 |
Znajdź kursor jeszcze raz i zwróć uwagę, że znajduje |
Znajdź kursor jeszcze raz i zwróć uwagę, że znajduje się on |
54 |
się on w okolicy tego samego tekstu. |
w pobliżu tego samego tekstu. |
55 |
|
|
56 |
|
Możesz także użyć klawiszy PageUp i PageDn, jeśli są dostępne na |
57 |
|
Twojej klawiaturze, do przemieszczania się między stronami, ale użycie |
58 |
|
C-v i M-v jest bardziej efektywne. |
59 |
|
|
60 |
PODSTAWY KIEROWANIA KURSOREM |
PODSTAWY KIEROWANIA KURSOREM |
61 |
---------------------------- |
---------------------------- |
63 |
Przesuwanie się z ekranu na ekran jest użyteczne, ale jak przejść do |
Przesuwanie się z ekranu na ekran jest użyteczne, ale jak przejść do |
64 |
określonego miejsca w obrębie jednego ekranu? |
określonego miejsca w obrębie jednego ekranu? |
65 |
|
|
66 |
Można to zrobić na kilka sposobów. Najprostszym jest użycie poleceń |
Można to zrobić na kilka sposobów. Najprostszym jest użycie poleceń |
67 |
C-p, C-b, C-f oraz C-n. Każde z tych poleceń przesuwa kursor o jeden |
C-p, C-b, C-f oraz C-n. Każde z nich przesuwa kursor o jeden wiersz |
68 |
wiersz lub kolumnę w określonym kierunku. Oto schemat, który to |
albo kolumnę w określonym kierunku. Oto schemat, który to obrazuje: |
69 |
obrazuje: |
|
70 |
|
Poprzednia linia, C-p |
71 |
Poprzednia linia, C-p |
(ang. previous line) |
72 |
(ang. previous line) |
: |
73 |
: |
: |
74 |
: |
Do tyłu, C-b .... Kursor .... Do przodu, C-f |
75 |
Wstecz, C-b .... Kursor .... Do przodu, C-f |
(ang. back) : (ang. forward) |
76 |
(ang. back) : (ang. forward) |
: |
77 |
: |
: |
78 |
: |
Następna linia, C-n |
79 |
Następna linia, C-n |
(ang. next line) |
|
(ang. next line) |
|
80 |
|
|
81 |
>> Przesuń kursor na środek schematu za pomocą C-n lub C-p. Naciśnij |
>> Przesuń kursor na środek tego schematu za pomocą C-n lub C-p. |
82 |
potem C-l, by zobaczyć cały diagram na środku ekranu. |
Potem naciśnij C-l, by zobaczyć cały diagram na środku ekranu. |
83 |
|
|
84 |
To są podstawowe polecenia kierujące położeniem kursora, których |
To są podstawowe polecenia kierujące położeniem kursora, których |
85 |
będziesz używać nieustannnie, warto więc je zapamiętać. |
będziesz używał bardzo często, warto więc je zapamiętać. |
86 |
|
|
87 |
>> Naciśnij kilka razy C-n, by przesunąć kursor do tej linii. |
>> Naciśnij kilka razy C-n, by przesunąć kursor do tej linii. |
88 |
|
|
89 |
>> Przesuń się w głąb linii za pomocą C-f, a potem do góry za pomocą |
>> Przesuń się w głąb linii za pomocą C-f, a potem do góry za pomocą |
90 |
C-p. Zwróć uwagę na zachowanie się C-p, gdy kursor jest w środku |
C-p. Zwróć uwagę na zachowanie się C-p, gdy kursor jest w środku |
91 |
linii. |
linii. |
92 |
|
|
93 |
Każda linia tekstu kończy się znakiem nowej linii, który oddziela ja |
Każda linia tekstu kończy się znakiem nowej linii, który oddziela ją |
94 |
od następnej. Każdy Twój plik powinien kończyć się znakiem nowej |
od następnej. Każdy Twój plik powinien się kończyć znakiem nowej |
95 |
linii (ale Emacs nie zmusza Cię do tego). |
linii (ale Emacs tego nie wymaga). |
96 |
|
|
97 |
>> Spróbuj nacisnąć C-b na początku linii. Powinno to Cię przenieść |
>> Spróbuj nacisnąć C-b na początku linii. Powinno Cię to przenieść |
98 |
na koniec poprzedniej linii. Dzieje się tak dlatego, że kursor |
na koniec poprzedniej linii. Dzieje się tak dlatego, że kursor |
99 |
przechodzi nad znakiem nowej linii. |
przechodzi wówczas nad znakiem nowej linii. |
100 |
|
|
101 |
C-f przechodzi nad znakiem nowej linii tak samo jak C-b. |
C-f przechodzi nad znakiem nowej linii tak samo jak C-b. |
102 |
|
|
103 |
>> Naciśnij kilka razy C-b, byś dostrzegł, gdzie jest kursor. |
>> Naciśnij kilka razy C-b i obserwuj położenie kursora. |
104 |
Naciśnij potem C-f, by wrócić na koniec linii. W końcu naciśnij |
Naciskaj potem C-f, by wrócić na koniec linii. W końcu naciśnij |
105 |
jeszcze raz C-f, by przejść do następnej linii. |
jeszcze raz C-f, by przejść do następnej linii. |
106 |
|
|
107 |
Gdy przesuwasz kursor poza dolna krawędź ekranu, tekst za krawędzią |
Gdy przesuwasz kursor poza dolną krawędź ekranu, tekst położony |
108 |
przesuwa się na ekran (ang. scrolling). Dzięki temu Emacs może |
za krawędzią przesuwa się na ekran (ang. scrolling). Dzięki temu |
109 |
przesunąć kursor do określonego miejsca bez umieszczania go poza |
Emacs może przesunąć kursor do określonego miejsca bez umieszczania |
110 |
ekranem. |
go poza ekranem. |
111 |
|
|
112 |
>> Spróbuj przesunąć kursor poza dolna granice ekranu za pomocą C-n i |
>> Spróbuj przesunąć kursor poza dolną granicę ekranu za pomocą C-n |
113 |
zobacz co się stanie. |
i zobacz, co się stanie. |
114 |
|
|
115 |
Jeśli przesuwanie się o jeden znak na raz jest dla Ciebie za wolne, |
Jeśli przesuwanie się o jeden znak na raz jest dla Ciebie zbyt wolne, |
116 |
spróbuj przesuwać się o słowa. M-f (Meta-f) przesuwa kursor do przodu |
to spróbuj przesuwać się o słowa. M-f (Meta-f) przesuwa kursor o słowo |
117 |
o słowo, a M-b przesuwa go do tylu o jedno słowo. |
do przodu, a M-b przesuwa go o słowo do tyłu. |
118 |
|
|
119 |
>> Spróbuj nacisnąć kilka M-f i M-b. |
>> Naciśnij kilka razy M-f i M-b. |
120 |
|
|
121 |
Gdy jesteś w środku słowa, M-f przesuwa kursor na koniec słowa. Jeśli |
Gdy jesteś w środku słowa, to M-f przesuwa kursor na jego koniec. |
122 |
natomiast jesteś w przerwie miedzy słowami, M-f przesuwa kursor na |
Jeśli natomiast jesteś w przerwie miedzy słowami, to M-f przesuwa |
123 |
koniec następnego słowa. M-b zachowuje się podobnie, jak chodzi o |
kursor na koniec następnego słowa. M-b zachowuje się podobnie |
124 |
ruch do tyłu. |
dla ruchu do tyłu. |
125 |
|
|
126 |
>> Naciśnij M-f i M-b kilka razy na przemian z C-f i C-b tak, byś |
>> Naciśnij M-f i M-b kilka razy na przemian z C-f i C-b, tak byś |
127 |
mógł zauważyć działanie M-f i M-b naciśnietych w różnych miejscach |
mógł zauważyć działanie M-f i M-b naciśniętych w różnych miejscach |
128 |
wewnątrz i pomiędzy słowami. |
wewnątrz i między słowami. |
129 |
|
|
130 |
Zauważ podobieństwo pomiędzy C-f i C-b oraz M-f i M-b. Bardzo często |
Zauważ podobieństwo między C-f i C-b oraz M-f i M-b. Bardzo często |
131 |
kombinacje zawierające Meta opisują operacje związane z jednostkami |
kombinacje zawierające Meta (Alt) oznaczają operacje związane |
132 |
językowymi (słowa, zdania, akapity), podczas gdy kombinacje oparte o |
z jednostkami językowymi (słowa, zdania, akapity), podczas gdy |
133 |
Control działają na podstawowych jednostkach niezależnych od tego, co |
kombinacje z klawiszem Control działają na jednostkach podstawowych, |
134 |
edytujesz (znaki, linie, itd.). |
niezależnych od tego, co edytujesz (znaki, linie, itd.). |
135 |
|
|
136 |
Ta zależność stosuje się do linii i zdań: C-a i C-e przesuwają kursor |
Oto zależność, która stosuje się do linii i zdań: C-a i C-e przesuwają |
137 |
na początek i koniec linii, a M-a i M-e przesuwają go na początek i |
kursor na początek i koniec linii, a M-a i M-e przesuwają go na początek |
138 |
koniec zdania. |
i koniec zdania. |
139 |
|
|
140 |
>> Naciśnij kilka razy C-a, a potem kilka razy C-e. |
>> Naciśnij kilka razy C-a, a potem kilka razy C-e. |
141 |
Powtórz to z M-a, a potem z M-e. |
Powtórz to z M-a, a potem z M-e. |
142 |
|
|
143 |
Czy zauważyłeś, ze powtarzanie C-a nic nie zmienia, natomiast powtórne |
Czy zauważyłeś, że powtarzanie C-a nic nie zmienia, natomiast powtórne |
144 |
M-a przesuwa Cię o jedno zdanie? Chociaż nie jest to do końca |
M-a przesuwa Cię o jedno zdanie? Chociaż nie ma tu pełnej analogii, |
145 |
analogiczne, wydaje się jednak naturalne. |
wydaje się to jednak naturalne. |
146 |
|
|
147 |
Położenie kursora w tekście określane jest mianem "punktu". |
Położenie kursora w tekście jest określane mianem "punktu". |
148 |
|
|
149 |
Oto podsumowanie prostych poleceń służących do przesuwania kursora, |
Oto podsumowanie prostych poleceń służących do przesuwania kursora, |
150 |
włącznie z operacjami dotyczącymi słów i zdań: |
włącznie z operacjami dotyczącymi słów i zdań: |
151 |
|
|
152 |
C-f Do przodu o jeden znak |
C-f Do przodu o jeden znak |
153 |
C-b W tył o jeden znak |
C-b Do tyłu o jeden znak |
154 |
|
|
155 |
M-f Do przodu o słowo |
M-f Do przodu o słowo |
156 |
M-b W tył o słowo |
M-b Do tyłu o słowo |
157 |
|
|
158 |
C-n Następna linia |
C-n Następna linia |
159 |
C-p Poprzednia linia |
C-p Poprzednia linia |
160 |
|
|
161 |
C-a Początek linii |
C-a Początek linii |
162 |
C-e Koniec linii |
C-e Koniec linii |
163 |
|
|
164 |
M-a W tył na początek zdania |
M-a Do tyłu na początek zdania |
165 |
M-e Do przodu na koniec zdania |
M-e Do przodu na koniec zdania |
166 |
|
|
167 |
>> Przećwicz kilka razy wszystkie powyższe polecenia dla wprawy. |
>> Przećwicz kilka razy dla wprawy wszystkie powyższe polecenia. |
168 |
Są one najczęściej używanymi poleceniami. |
Należą one do najczęściej używanych. |
169 |
|
|
170 |
Dwa inne ważne polecenia przesuwające kursor to M-< (Meta i znak |
Dwa inne ważne polecenia przesuwające kursor to M-< (Meta lub Alt |
171 |
mniejszości), które przesuwa kursor na początek całego tekstu i M-> |
i znak mniejszości), które przesuwa kursor na początek całego tekstu |
172 |
(Meta i znak większości), które przesuwa kursor na koniec całego |
i M-> (Meta lub Alt i znak większości), które przesuwa kursor na koniec |
173 |
tekstu. |
całego tekstu. |
174 |
|
|
175 |
Na większości terminali "<" jest nad przecinkiem, tak wiec musisz użyć |
Na większości klawiatur "<" jest nad przecinkiem, musisz więc użyć |
176 |
klawisza Shift by nacisnąć "<". Musisz wiec także użyć Shift by |
klawisza Shift, by nacisnąć "<", i podobnie musisz użyć klawisza Shift, |
177 |
nacisnąć M-<. Bez Shift byłoby to M-przecinek. |
by nacisnąć M-<. Bez Shift uzyskałbyś M-przecinek. |
178 |
|
|
179 |
>> Naciśnij M-< by przejść na początek podręcznika. Użyj potem C-v |
>> Naciśnij M-<, by przejść na początek samouczka, a potem kilka razy |
180 |
kilkukrotnie, by wrócić tutaj. |
użyj C-v, by powrócić do tego miejsca. |
181 |
|
|
182 |
>> Teraz naciśnij M->, by przejść na koniec podręcznika. Wróć do tego |
>> Teraz naciśnij M->, by przejść na koniec samouczka, i wróć do tego |
183 |
miejsca za pomocą kilkukrotnego M-v. |
miejsca za pomocą kilkakrotnego M-v. |
184 |
|
|
185 |
Jeśli Twój terminal ma klawisze strzałek, to możesz ich użyć do |
Jeśli Twoja klawiatura ma klawisze strzałek, to możesz ich użyć do |
186 |
przesuwania kursora. Zalecamy Ci nauczenie się kombinacji C-b, C-f, |
przesuwania kursora. Radzimy Ci nauczyć się się kombinacji C-b, C-f, |
187 |
C-n i C-p z trzech powodów. Po pierwsze, działają one na wszystkich |
C-n i C-p z trzech powodów. Po pierwsze, działają one na wszystkich |
188 |
typach terminali. Po drugie, gdy już zdobędziesz pewna praktykę w |
typach terminali. Po drugie, gdy już zdobędziesz pewną praktykę w |
189 |
posługiwaniu się Emacsem, będzie Ci szybciej nacisnąć te kombinacje |
posługiwaniu się Emacsem, to będzie Ci szybciej nacisnąć te kombinacje |
190 |
niż klawisze strzałek (ponieważ nie wymaga to przenoszenia dłoni z |
niż klawisze strzałek (ponieważ nie wymaga to przenoszenia dłoni z |
191 |
miejsca, które zajmują podczas szybkiego pisania za pomocą 10 palców). |
miejsca, które zajmują podczas szybkiego pisania za pomocą 10 palców). |
192 |
Po trzecie wreszcie, gdy już wyrobisz sobie zwyczaj posługiwania się |
Po trzecie wreszcie, gdy już wyrobisz sobie zwyczaj posługiwania się |
193 |
tymi poleceniami z klawiszem Control, będziesz mógł łatwo nauczyć się |
tymi poleceniami z klawiszem Control, to łatwo przyjdzie Ci nauczyć się |
194 |
innych zaawansowanych poleceń przesuwających kursor. |
bardziej zaawansowanych poleceń przesuwających kursor. |
195 |
|
|
196 |
Większość poleceń Emacsa akceptuje argument liczbowy; dla większości |
Większość poleceń Emacsa akceptuje argument liczbowy; dla większości |
197 |
poleceń służy on jako liczba powtórzeń. Sposób, w jaki określasz |
poleceń oznacza on liczbę powtórzeń. Aby określić liczbę powtórzeń |
198 |
liczbę powtórzeń polecenia, to naciśniecie C-u a potem cyfr, zanim |
polecenia, powinieneś je poprzedzić naciśnięciem C-u a potem cyfr. |
199 |
naciśniesz polecenie. Jeśli masz klawisz META (lub EDIT lub ALT), |
Jeśli masz na klawiaturze klawisz META (lub EDIT albo ALT), to |
200 |
alternatywnym sposobem jest wciskanie klawiszy cyfr podczas |
alternatywnym sposobem wprowadzenia argumentu liczbowego jest użycie |
201 |
wprowadzania argumentu liczbowego. Zalecamy nauczenie się metody |
tego klawisza i wciskanie cyfr argumentu. Radzimy jednak przyswoić |
202 |
klawisza C-u, ponieważ działa ona na wszystkich terminalach. |
sobie metodę z klawiszem C-u, ponieważ działa ona na wszystkich |
203 |
|
terminalach. |
204 |
|
|
205 |
Na przykład C-u 8 C-f przesuwa kursor do przodu o osiem znaków. |
Na przykład C-u 8 C-f przesuwa kursor do przodu o osiem znaków. |
206 |
|
|
207 |
>> Spróbuj użyć C-n i C-p z argumentem liczbowym, by przesunąć kursor |
>> Spróbuj użyć C-n i C-p z argumentem liczbowym, by przesunąć kursor |
208 |
do jednej z linii w pobliżu tego zdania za pomocą tylko jednego |
do jednej z linii w pobliżu tego zdania za pomocą tylko jednego |
209 |
polecenia. |
polecenia. |
210 |
|
|
211 |
Większość poleceń używa argumentu liczbowego jako liczba powtórzeń. |
Większość poleceń używa argumentu liczbowego jako liczby powtórzeń. |
212 |
Jest kilka poleceń, które używają go w inny sposób. C-v i M-v są |
Jest kilka poleceń, które używają go w inny sposób. Do takich wyjątków |
213 |
wśród tych wyjątków. Jeśli poda się im argument, przesuwają zawartość |
należą C-v i M-v. Jeśli poda się im argument, to przesuwają zawartość |
214 |
ekranu w gore lub w dół o podana liczbę linii zamiast o tyleż ekranów. |
ekranu w górę lub w dół o podaną liczbę linii zamiast o tyleż ekranów. |
215 |
Na przykład C-u 4 C-v przewija ekran o 4 linie. |
Na przykład C-u 4 C-v przewija ekran o 4 linie. |
216 |
|
|
217 |
>> Spróbuj nacisnąć C-u 8 C-v. |
>> Spróbuj nacisnąć C-u 8 C-v. |
218 |
|
|
219 |
To powinno było przewinąć ekran do góry o 8 linii. Jeśli chciałbyś |
To powinno było przewinąć ekran do góry o 8 linii. Jeśli chciałbyś |
220 |
przewinąć go w dół, możesz podać argument przed poleceniem M-v. |
przewinąć ekran w dół, to powinieneś podać argument przed poleceniem M-v. |
221 |
|
|
222 |
Jeśli używasz systemu X-Windows, prawdopodobnie po lewej stronie okna |
Jeśli pracujesz w systemie z okienkowym trybem graficznym, jak X11 |
223 |
Emacsa znajduje się prostokątny obszar, nazywany po angielsku |
lub MS-Windows, to prawdopodobnie po lewej stronie okna Emacsa znajduje |
224 |
"scrollbar". Za jego pomocą możesz przewijać tekst, używając do tego |
się prostokątny obszar nazywany po angielsku "scrollbar", a po polsku |
225 |
celu myszy. |
suwakiem. Za jego pomocą możesz przewijać tekst, używając do tego myszy. |
226 |
|
|
227 |
>> Spróbuj nacisnąć środkowy klawisz myszy u góry podświetlonego |
>> Spróbuj nacisnąć środkowy klawisz myszy u góry podświetlonego |
228 |
obszaru na scrollbarze. To powinno przewinąć tekst do miejsca |
obszaru na suwaku. To powinno przewinąć tekst do miejsca |
229 |
określonego wysokością, na której nacisnąłeś klawisz myszy. |
określonego przez wysokość, na której nacisnąłeś klawisz myszy. |
|
|
|
|
>> Przesuń mysz do miejsca oddalonego od górnego końca scrollbaru |
|
|
mniej więcej o trzy linie i naciśnij lewy klawisz myszy kilka razy. |
|
|
|
|
|
|
|
|
* KIEROWANIE KURSOREM Z X TERMINALA |
|
|
----------------------------------- |
|
230 |
|
|
231 |
Jeśli masz X terminal, prawdopodobnie łatwiej Ci będzie używać |
>> Przesuń mysz do miejsca oddalonego od górnego końca suwaka o mniej |
232 |
klawiszy strzałek po prawej stronie klawiatury do kierowania kursorem. |
więcej trzy linie i naciśnij lewy klawisz myszy kilka razy. |
|
Klawisze strzałek w lewo, w prawo, w górę i w dół działają zgodnie z |
|
|
oczekiwaniem; odpowiadają one dokładnie C-b, C-f, C-p i C-n, ale są |
|
|
łatwiejsze do zapamiętania. Możesz także używać C-lewo i C-prawo by |
|
|
przesuwać się o słowa oraz C-góra i C-dół, by przesuwać się o bloki |
|
|
(np. akapity, jeśli edytujesz tekst). Jeśli masz klawisze oznaczone |
|
|
HOME (lub BEGIN) oraz END, zaniosą Cię one na początek i koniec linii, |
|
|
a C-home i C-end na początek i koniec pliku. Jeśli Twoja klawiatura |
|
|
ma klawisze PgUp i PgDn, możesz ich użyć do przesuwania się o jeden |
|
|
ekran za jednym razem, tak jak M-v i C-v. |
|
|
|
|
|
Wszystkie te polecenia akceptują argument liczbowy, jak to jest |
|
|
opisane powyżej. Możesz stosować pewne skróty w celu wpisania tych |
|
|
argumentów: naciśnij i trzymaj CONTROL lub META i wpisz liczbę. Na |
|
|
przykład, by przesunąć kursor o 12 słów w prawo naciśnij C-1 C-2 |
|
|
C-prawo. Zwróć uwagę, ze jest to łatwe do wpisania, ponieważ nie |
|
|
musisz puszczać klawisza CONTROL podczas wciskania klawiszy. |
|
233 |
|
|
234 |
|
|
235 |
* GDY EMACS JEST ZABLOKOWANY |
* GDY EMACS JEST ZABLOKOWANY |
236 |
---------------------------- |
---------------------------- |
237 |
|
|
238 |
Jeśli Emacs przestaje odpowiadać na Twoje polecenia, możesz go |
Jeśli Emacs przestaje odpowiadać na Twoje polecenia, to możesz go |
239 |
bezpiecznie zatrzymać przyciskając C-g. Możesz użyć C-g do przerwania |
bezpiecznie zatrzymać, przyciskając C-g. Klawisza C-g możesz też użyć do |
240 |
polecenia, które zabiera zbyt wiele czasu. |
przerwania polecenia, które zabiera zbyt wiele czasu. |
241 |
|
|
242 |
Możesz użyć C-g także, by anulować argument liczbowy lub początek |
Możesz także użyć C-g do anulowania argumentu liczbowego albo początku |
243 |
polecenia, którego nie chcesz dokańczać. |
polecenia, którego nie zamierzasz dokończyć. |
244 |
|
|
245 |
>> Napisz C-u 100 jako argument liczbowy, po czym naciśnij C-g. |
>> Napisz C-u 100 jako argument liczbowy, po czym naciśnij C-g. |
246 |
Teraz naciśnij C-f. Powinno przesunąć to kursor o tylko jeden |
Teraz naciśnij C-f. Powinno to przesunąć kursor zaledwie o |
247 |
znak, ponieważ anulowałeś argument za pomocą C-g. |
jeden znak, ponieważ argument liczbowy anulowałeś za pomocą C-g. |
248 |
|
|
249 |
Jeśli nacisnąłeś <ESC> przez pomyłkę, możesz tego się pozbyć za pomocą |
Za pomocą klawisza C-g możesz też anulować skutki omyłkowego |
250 |
C-g. |
wciśnięcia klawisza <ESC>. |
251 |
|
|
252 |
|
|
253 |
* ZABLOKOWANE POLECENIA |
* ZABLOKOWANE POLECENIA |
254 |
----------------------- |
----------------------- |
255 |
|
|
256 |
Pewne polecenia Emacsa są "zablokowane", tak by początkujący |
Pewne polecenia Emacsa są ,,zablokowane'' -- po to, by początkujący |
257 |
użytkownicy nie mogli ich wywołać przez przypadek. |
użytkownicy nie mogli ich wywołać przez przypadek. |
258 |
|
|
259 |
Jeśli wywołasz jedno z zablokowanych poleceń, Emacs wypisze komunikat |
Jeśli wywołasz jedno z zablokowanych poleceń, to Emacs wypisze komunikat |
260 |
informujący o tym, co to za polecenie, i zapyta Cię, czy chcesz je |
informujący o tym, co to za polecenie, i zapyta Cię, czy istotnie chcesz |
261 |
wywołać. |
je wywołać. |
262 |
|
|
263 |
Jeśli naprawdę chcesz wywołać to polecenie, naciśnij spacje w |
Jeśli naprawdę chcesz wywołać to polecenie, to odpowiedz na pytanie, |
264 |
odpowiedzi na pytanie. Jeśli nie chcesz wywołać zablokowanego |
naciskając spację. Jeśli nie chcesz wywołać zablokowanego polecenia, |
265 |
polecenia, odpowiedz na pytanie naciskając "n". |
to na pytanie odpowiedz, naciskając n. |
266 |
|
|
267 |
>> Napisz `C-x n p' (co jest zablokowanym poleceniem) i odpowiedz "n" |
>> Napisz `C-x C-l' (co jest zablokowanym poleceniem) i odpowiedz n |
268 |
na zadane pytanie. |
na zadane pytanie. |
269 |
|
|
270 |
|
|
271 |
* OKNA |
* OKNA |
272 |
------ |
------ |
273 |
|
|
274 |
Emacs może mięć kilka okien, każde wyświetlające własny tekst. Zwróć |
Emacs może mieć otwartych kilka okien, z których każde wyświetla |
275 |
uwagę, ze "okno" jeśli chodzi o Emacsa, nie odnosi się do osobnego |
własny tekst. Pojęcie ,,okna'', jeśli chodzi o Emacsa, nie odnosi |
276 |
okienka systemu okienkowego, ale do pojedynczego panelu wewnątrz |
się do osobnego okienka systemu okienkowego, lecz do pojedynczego |
277 |
okienka systemu X-Windows. (Emacs może mięć kilka X-okien, lub |
panelu wewnątrz okienka systemowego. (Emacs może też pracować |
278 |
"ramek" w terminologii Emacsa. Opisane jest to poniżej.) |
na kilku oknach systemowych (X-oknach); w terminologii Emacsa |
279 |
|
nazywają się one ramkami. Opisane jest to poniżej.) |
280 |
|
|
281 |
Na tym etapie lepiej jest się nie zagłębiać w techniki wykorzystujące |
Na tym etapie lepiej jest się nie zagłębiać w techniki wykorzystujące |
282 |
kilka okien. Powinieneś jedynie wiedzieć, w jaki sposób pozbyć się |
kilka okien. Powinieneś jedynie wiedzieć, w jaki sposób pozbyć się |
283 |
nadmiaru okien, które mogą pojawić się jako składniki systemu pomocy |
nadmiaru okien, które mogą się pojawić w wyniku wywołania Emacsowego |
284 |
lub wynik pewnych poleceń. Robi się to w prosty sposób: |
systemu pomocy albo niektórych poleceń. Robi się to w prosty sposób: |
285 |
|
|
286 |
C-x 1 Jedno okno (tzn. zabij wszystkie inne okna). |
C-x 1 Jedno okno (tzn. zlikwiduj wszystkie pozostałe okna). |
287 |
|
|
288 |
Kombinacja ta to Control-x, po którym występuje cyfra 1. C-x 1 |
Kombinacja ta to klawisz Control-x, po którym występuje cyfra 1. |
289 |
powiększa okno, w którym jest kursor tak, by zajęło cały ekran. |
Powiększa ona okno, w którym jest kursor tak, by wypełniło ono ekran, |
290 |
Kasuje to wszystkie inne okna Emacsa. |
kasując zarazem pozostałe okna Emacsa. |
291 |
|
|
292 |
>> Przesuń kursor do tej linii i naciśnij C-u 0 C-l. |
>> Przesuń kursor do tej linii i naciśnij C-u 0 C-l. |
293 |
|
|
294 |
(C-l, jak pamiętasz odświeża zawartość ekranu. Jeśli poda się temu |
(C-l, jak pamiętasz odświeża zawartość ekranu. Jeśli temu poleceniu |
295 |
poleceniu argument liczbowy, będzie to oznaczało "odśwież zawartość |
poda się argument liczbowy, to będzie to oznaczało ,,odśwież zawartość |
296 |
ekranu i umieść bieżąca linie o tyle linii od góry ekranu". Tak wiec |
ekranu i umieść bieżąca linię o tyle linii od góry ekranu''. Tak więc, |
297 |
C-u 0 C-1 oznacza "odśwież ekran, umieszczając bieżąca linie na samej |
C-u 0 C-1 oznacza ,,odśwież ekran, umieszczając bieżąca linię na samej |
298 |
górze".) |
górze''.) |
299 |
|
|
300 |
>> Naciśnij Control-x 2 |
>> Naciśnij Control-x 2 |
301 |
Zauważ jak okno się kurczy, podczas gdy nowe okno pojawia się, |
Zauważ, że okno się kurczy, a jednocześnie pojawia się nowe, |
302 |
wyświetlając zawartość tego bufora. |
wyświetlające ten sam tekst. |
303 |
|
|
304 |
>> Naciśnij C-x 1 i nowe okno zniknie. |
>> Naciśnij C-x 1, a nowe okno zniknie. |
305 |
|
|
306 |
|
|
307 |
* WSTAWIANIE I USUWANIE |
* WSTAWIANIE I USUWANIE |
308 |
----------------------- |
----------------------- |
309 |
|
|
310 |
Jeśli chcesz wstawiać tekst, po prostu go napisz. Znaki, które da się |
Jeśli chcesz wstawić nowy tekst, to po prostu go napisz. Znaki, które da |
311 |
wyświetlić, takie jak A, 7, *, itd, Emacs traktuje jako tekst i |
się wyświetlić, takie jak A, 7, *, itd., Emacs traktuje jako tekst i |
312 |
wstawia natychmiast do bufora. Naciśnij <Return> (znak powrotu |
natychmiast wstawia do dotychczasowego tekstu. Aby wstawić znak nowej |
313 |
karetki), by wstawić znak nowej linii. |
linii, trzeba nacisnąć klawisz <Return> (na maszynach do pisania tak |
314 |
|
oznaczało się znak powrotu karetki). |
315 |
Ostatni znak, który napisałeś możesz skasować przez naciśniecie |
|
316 |
klawisza <Delete>. Klawisz ten może być oznaczony "Del". W pewnych |
Ostatnio napisany znak możesz skasować, naciskając klawisz <Delback>. |
317 |
wypadkach klawisz "Backspace" może służyć za <Delete>, ale nie jest to |
Chodzi tu o klawisz, którego normalnie używasz do skasowania ostatnio |
318 |
regułą! |
napisanego znaku. Na większości klawiatur wyróżnia się on wielkością, |
319 |
|
leży nad klawiszem <Return> i jest oznaczony napisem "Delete", "Del" |
320 |
Ogólniej, <Delete> usuwa znak bezpośrednio przed bieżąca pozycją |
albo "Backspace". |
321 |
kursora. |
|
322 |
|
Jeśli masz na klawiaturze klawisz oznaczony "Backspace", to właśnie on |
323 |
>> Zrób to teraz: wstaw kilka znaków, po czym usuń je za pomaca |
jest wspomnianym <Delback>. Oprócz niego może jeszcze występować |
324 |
kilkukrotnego naciśnięcia <Delete>. Nie przejmuj się tym, |
klawisz oznaczony słowem "Delete", ale to nie on pełni rolę <Delback>. |
325 |
że zmieniasz ten plik; nie zmienisz w ten sposób głównego pliku |
|
326 |
podręcznika. To jest Twoja własna kopia. |
Mówiąc bardziej ogólnie, <Delback> usuwa znak bezpośrednio |
327 |
|
poprzedzający bieżącą pozycję kursora. |
328 |
|
|
329 |
|
>> Sprawdź to teraz: wstaw kilka znaków, po czym usuń je, kilka razy |
330 |
|
naciskając <Delback>. Nie martw się, że zmieniasz w ten sposób |
331 |
|
niniejszy plik, w istocie nie zmieniasz głównego pliku samouczka. |
332 |
|
Pracujesz teraz na jego kopii. |
333 |
|
|
334 |
Gdy linia tekstu staje się zbyt długa, by zmieścić się w jednym |
Gdy linia tekstu staje się zbyt długa, by zmieścić się w jednym |
335 |
wierszu na ekranie, jest ona "kontynuowana" w następnym wierszu |
wierszu ekranu, to jest ona ,,kontynuowana'' w wierszu następnym. |
336 |
ekranu. Znak "backslash" (`\') na prawym marginesie pozwala Ci |
Znak ,,backslash'' (`\') (albo - jeśli pracujesz w okienkowym |
337 |
rozpoznać takie linie. |
trybie graficznym - zagięta strzałka) umieszczony na prawym marginesie |
338 |
|
wskazuje, że dana linia jest kontynuowana w następnym wierszu ekranu. |
339 |
|
|
340 |
>> Wpisuj jakiś tekst tak długo, aż dojdziesz do prawego marginesu, i |
>> Wpisuj jakiś tekst tak długo, aż dojdziesz do prawego marginesu, i |
341 |
potem nie przestawaj. Zauważysz, ze pojawi się linia kontynuacji. |
potem nie przestawaj. Zauważysz, że pojawi się linia kontynuacji. |
342 |
|
|
343 |
>> Użyj <Delete> by usunąć tekst tak, by linia znowu |
>> Użyj klawisza <Delback>, by usunąć znaki tekstu, tak by linia znowu |
344 |
mieściła się na ekranie. Linia kontynuacji zniknie. |
mieściła się na ekranie; linia kontynuacji zniknie. |
345 |
|
|
346 |
Znak nowej linii może być kasowany tak, jak każdy inny znak. |
Znak nowej linii można skasować tak jak każdy inny znak. Usunięcie znaku |
347 |
Usuniecie znaku nowej linii łączy je w jedna. Jeśli powstała w wyniku |
nowej linii między dwiema liniami spowoduje ich połączenie. Jeśli powstała |
348 |
tego linia jest zbyt długa, by zmieścić się na szerokość ekranu, |
w wyniku tego linia tekstu jest zbyt długa, by zmieścić się na szerokość |
349 |
zostanie ona wyświetlona z linią kontynuacji. |
ekranu, to zostanie wyświetlona z linią kontynuacji. |
350 |
|
|
351 |
>> Przesuń kursor na początek linii i naciśnij <Delete>. Bieżąca |
>> Przesuń kursor na początek linii i naciśnij <Delback>. Bieżąca |
352 |
linia zostanie połączona z poprzednia. |
linia zostanie połączona z poprzednią. |
353 |
|
|
354 |
>> Naciśnij <Return>, by z powrotem wstawić znak nowej linii, który |
>> Naciśnij <Return>, by z powrotem wstawić znak nowej linii, który |
355 |
skasowałeś. |
skasowałeś. |
356 |
|
|
357 |
Pamiętaj, ze większość poleceń Emacsa może zostać wywołanych z |
Jak już wiesz, większość poleceń Emacsa można wywołać z parametrem |
358 |
parametrem liczby powtórzeń; dotyczy to także znaków tekstu. Argument |
liczby powtórzeń; dotyczy to także znaków tekstu. Argument liczbowy |
359 |
liczbowy powoduje wstawienie znaku kilkukrotnie. |
powoduje wstawienie znaku odpowiadającą mu liczbę razy. |
360 |
|
|
361 |
>> Spróbuj zrobić to teraz -- naciśnij C-u 8 * by uzyskać ********. |
>> Wypróbuj to teraz -- naciśnij C-u 8 *, a uzyskasz ********. |
362 |
|
|
363 |
Nauczyłeś się już większej części podstawowych sposobów pisania oraz |
Nauczyłeś się już większej części podstawowych sposobów pisania oraz |
364 |
poprawiania błędów. W Emacsie możesz usuwać również cale słowa lub |
poprawiania błędów. W Emacsie możesz usuwać również całe słowa lub |
365 |
cale linie. Oto podsumowanie operacji usuwania znaków: |
linie. Oto podsumowanie operacji usuwania znaków: |
366 |
|
|
367 |
|
<Delback> usuń znak bezpośrednio przed kursorem |
368 |
|
C-d usuń znak bezpośrednio za kursorem |
369 |
|
|
370 |
|
M-<Delback> wytnij słowo bezpośrednio przed kursorem |
371 |
|
M-d wytnij słowo bezpośrednio za kursorem |
372 |
|
|
373 |
|
C-k wytnij zawartość linii od kursora do jej końca |
374 |
|
M-k wytnij wszystkie znaki od kursora do końca zdania |
375 |
|
|
376 |
|
Warto zauważyć, że stosunek <Delete> i C-d do M-<Delete> i M-d |
377 |
|
rozszerza analogię występującą w zestawieniu C-f i M-f (<Delete> tak |
378 |
|
naprawdę nie jest znakiem sterującym, ale nie jest to tutaj |
379 |
|
istotne). C-k i M-k są podobne do C-e i M-e w tym sensie, że linie są |
380 |
|
odpowiednikami zdań. |
381 |
|
|
382 |
|
|
383 |
<Delete> usuń znak bezpośrednio przed kursorem |
Oto metoda wycinania części tekstu. Umieść kursor na początku fragmentu, |
384 |
C-d usuń znak bezpośrednio za kursorem |
który chcesz wyciąć, i naciśnij C-@ lub C-SPC (SPC-spacja). Teraz przejdź |
385 |
|
na drugi koniec wybranego fragmentu i naciśnij C-w. To wytnie cały tekst |
386 |
|
zawarty między punktami początkowym i końcowym. |
387 |
|
|
388 |
M-<Delete> wytnij słowo bezpośrednio przed kursorem |
>> Przesuń kursor na literę O na początku poprzedniego paragrafu. |
|
M-d wytnij następne słowo bezpośrednio za kursorem |
|
389 |
|
|
390 |
C-k wytnij zawartość linii od kursora do jej końca |
>> Naciśnij C-SPC. Emacs wyświetli "Mark set" (znacznik ustawiony) |
391 |
M-k wytnij wszystkie znaki od kursora do końca zdania |
na dole ekranu. |
392 |
|
|
393 |
Zauważ, ze <Delete> i C-d w połączeniu z M-<Delete> i M-d rozszerzają |
>> Przesuń kursor do litery o w słowie ,,kursor'' w drugim zdaniu. |
394 |
regule rozpoczętą przez C-f i M-f (Cóż, <Delete> tak naprawdę nie |
|
395 |
wymaga wciśnięcia Control, ale pomińmy to milczeniem). C-k i M-k są |
>> Naciśnij C-w. Ta komenda wytnie cały fragment zaczynający się od O, |
396 |
podobne do C-e i M-e w sensie, że linie są odpowiednikami zdań. |
a kończący tuż przed o. |
397 |
|
|
398 |
Gdy usuwasz więcej niż jeden znak naraz, Emacs zachowuje usunięty |
Gdy usuwasz więcej niż jeden znak naraz, Emacs zachowuje usunięty |
399 |
tekst tak, byś mógł go gdzieś wstawić z powrotem. Wstawianie |
tekst po to, by mógł go z powrotem gdzieś wstawić. Wstawianie |
400 |
usuniętego tekstu to "wklejanie". Możesz wklejać usunięty tekst bądź |
usuniętego tekstu nazywa się ,,wklejaniem''. Usunięty tekst |
401 |
to w to samo miejsce, z którego został usunięty, bądź to w inne |
możesz wkleić zarówno w to samo miejsce, z którego został usunięty, |
402 |
miejsca. Ten sam tekst możesz wklejać kilkukrotnie, w celu uzyskania |
bądź też w inne miejsca. Ten sam tekst możesz wkleić wielokrotnie, |
403 |
wielu kopii. Poleceniem, które wkleja tekst jest C-y. |
w celu uzyskania wielu kopii. Poleceniem wklejenia tekstu jest C-y. |
404 |
|
|
405 |
Zauważ różnicę pomiędzy "wycinaniem" i "usuwaniem", polegającą na tym, |
Zauważ różnicę między ,,wycinaniem'' i ,,usuwaniem'', polegającą na tym, |
406 |
ze wycięte rzeczy mogą być wklejone na nowo, natomiast usunięte nie. |
że rzeczy wycięte można na nowo wklejać, usuniętych natomiast wklejać nie |
407 |
W ogólności, polecenia, które kasują dużo tekstu zachowują go, podczas |
można. Na ogół polecenia Emacsa, które kasują dużo tekstu, zachowują go, |
408 |
gdy polecenia, które usuwają po prostu jeden znak lub puste linie i |
podczas gdy polecenia, które po prostu kasują jeden znak albo puste |
409 |
przerwy, nie zachowują usuniętego tekstu. |
linie lub odstępy, skasowanego tekstu nie zachowują. |
410 |
|
|
411 |
>> Przesuń kursor na początek linii, która nie jest pusta. Naciśnij |
>> Przesuń kursor na początek linii, która nie jest pusta. Naciśnij |
412 |
C-k, by wyciąć tekst z tej linii. |
C-k, by wyciąć tekst z tej linii. |
413 |
|
|
414 |
>> Naciśnij C-k jeszcze raz. Zauważ, ze wycina to znak nowej linii, |
>> Naciśnij C-k jeszcze raz. Zauważ, że wycina to znak nowej linii, |
415 |
który znajduje się za ta linia. |
który znajduje się za ta linią. |
416 |
|
|
417 |
Zwróć uwagę, ze pojedyncze C-k wycina zawartość linii, a powtórne C-k |
Zwróć uwagę, że pojedyncze C-k wycina zawartość linii, a powtórne C-k |
418 |
wycina samą linie tak, że pozostałe linie przesuwają się do góry. C-k |
wycina samą linię, tak że pozostałe linie przesuwają się do góry. C-k |
419 |
traktuje argument liczbowy w specjalny sposób: wycina ono tyle linii |
traktuje argument liczbowy w sposób specjalny: wycina ono tyle linii, |
420 |
ORAZ ich zawartość. To nie jest samo powtarzanie kilka razy C-k. C-u |
ile wynosi wartość argumentu, ORAZ ich zawartość. To nie jest jedynie |
421 |
2 C-k wycina dwie linie i ich znaki nowej linii; dwukrotne naciśniecie |
powtórzenie kilka razy C-k. C-u 2 C-k wycina dwie linie wraz z ich |
422 |
C-k nie zrobiłoby tego. |
znakami nowej linii; dwukrotne naciśniecie C-k nie zrobiłoby tego. |
423 |
|
|
424 |
By odzyskać ostatnio wycięty tekst i wstawić go w miejsce kursora, |
By odzyskać ostatnio wycięty tekst i wstawić go w miejsce kursora, |
425 |
naciśnij C-y. |
naciśnij C-y. |
426 |
|
|
427 |
>> Twoja kolej. Naciśnij C-y, by z powrotem wstawić tekst. |
>> Twoja kolej. Naciśnij C-y, by z powrotem wstawić tekst. |
428 |
|
|
429 |
Zwróć uwagę, ze jeśli naciśniesz C-k kilka razy pod rząd, cały wycięty |
Zwróć uwagę, że jeśli naciśniesz C-k kilka razy z rzędu, to cały wycięty |
430 |
tekst jest zachowywany w jednym kawałku tak, że jedno C-y wklei |
tekst zostanie zachowywany w jednym kawałku, tak że pojedyncze C-y wklei |
431 |
wszystkie linie. |
wszystkie linie. |
432 |
|
|
433 |
>> Naciśnij C-k kilka razy. |
>> Naciśnij C-k kilka razy. |
434 |
|
|
435 |
By odzyskać ten wycięty tekst... |
A by odzyskać ten wycięty tekst... |
436 |
|
|
437 |
>> ...naciśnij C-y. Przesuń potem kursor o kilka linii w dół i |
>> ...naciśnij C-y. Przesuń potem kursor o kilka linii w dół i |
438 |
naciśnij C-y jeszcze raz. Widzisz, ze wstawia to ten sam tekst. |
naciśnij C-y jeszcze raz. Widzisz, że wstawia to ten sam tekst. |
439 |
|
|
440 |
Co zrobić, jeśli chcesz wstawić tekst, który wcześniej wyciąłeś, a |
Co zrobić, jeśli chcesz wstawić tekst, który wcześniej wyciąłeś, |
441 |
potem wycinasz cos innego? C-y wstawia tekst ostatnio wycięty. |
a potem wycinasz coś innego? C-y wstawia tekst ostatnio wycięty. |
442 |
Poprzedni fragment nie jest jednak stracony. Możesz wrócić do niego, |
Poprzedni fragment nie jest jednak stracony. Możesz do niego wrócić, |
443 |
używając polecenia M-y. Po tym, jak naciśniesz C-y, by wstawić |
używając polecenia M-y. Naciskając C-y, wstawiasz tekst ostatnio |
444 |
ostatnio wycięty tekst, naciśniecie M-y zastępuje wstawiony tekst |
wycięty, a naciskając M-y, zastępujesz ten tekst wyciętym uprzednio. |
445 |
poprzednio wyciętym. Dalsze naciskanie M-y przywołuje coraz |
Dalsze naciskanie M-y przywołuje coraz wcześniejsze fragmenty tekstu. |
446 |
wcześniejsze fragmenty tekstu. Gdy dojdziesz do tekstu, którego |
Gdy dojdziesz do tekstu, którego szukałeś, po prostu kontynuuj edycję |
447 |
szukałeś, nie musisz robić nic, by został on we właściwym miejscu. Po |
tekstu, pozostawiając wklejony tekst tam, gdzie się znajduje. |
448 |
prostu kontynuuj edycję tekstu, pozostawiając wklejony tekst tam, |
|
449 |
gdzie się znajduje. |
Naciskając M-y wystarczająco wiele razy, dojdziesz do punktu, |
450 |
|
z którego wystartowałeś (czyli tekstu wyciętego ostatnio). |
451 |
Jeśli będziesz naciskał M-y wystarczająco wiele razy, dojdziesz do |
|
452 |
punktu, z którego wystartowałeś (tekst ostatnio wycięty). |
>> Wytnij jakąś linię, zmień pozycję kursora i wytnij inną. Naciśnij |
453 |
|
potem C-y, by wstawić drugą z wyciętych linii. Potem naciśnij M-y |
454 |
>> Wytnij jakąś line, zmień pozycję kursora i wytnij inna. Naciśnij |
i linia ta zostanie zastąpiona przez tą pierwszą. Naciśnij M-y |
455 |
potem C-y by wstawić druga z wyciętych linii. Potem naciśnij M-y, |
jeszcze kilka razy, by zobaczyć, co się dzieje. Powtarzaj to aż |
456 |
i linia ta zostanie zastąpiona przez ta pierwsza. Naciśnij M-y |
do ponownego pojawienia się drugiej z linii. Możesz też wypróbować, |
457 |
jeszcze kilka razy, by zobaczyć co się dzieje. Powtarzaj to tak |
co się stanie, gdy polecenie M-y poprzedzisz argumentem dodatnim |
458 |
długo, aż druga z linii pojawi się z powrotem. Jeśli chcesz, |
albo ujemnym. |
|
możesz podąć M-y dodatnie i ujemne argumenty. |
|
459 |
|
|
460 |
|
|
461 |
* COFNIJ |
* COFNIJ |
462 |
-------- |
-------- |
463 |
|
|
464 |
Jeśli wprowadzisz zmiany do tekstu, a potem dojdziesz do wniosku, że |
Jeśli wprowadzisz zmiany do tekstu, a potem dojdziesz do wniosku, że |
465 |
to była pomyłka, możesz cofnąć te zmiany za pomocą polecenia "cofnij" |
to była pomyłka, to możesz cofnąć zmiany, wydając polecenie ,,cofnij'' |
466 |
(ang. undo), C-x u. |
(ang. undo), C-x u. |
467 |
|
|
468 |
C-x u cofa zmiany wprowadzone przez jedno polecenie; jeśli powtórzysz |
C-x u cofa zmiany wprowadzone przez jedno polecenie; jeśli powtórzysz |
469 |
C-x u kilka razy pod rząd, każde powtórzenie cofa koleje polecenie. |
C-x u kilka razy z rzędu, to każde powtórzenie cofa kolejne polecenie. |
470 |
|
|
471 |
Od tej reguły są dwa wyjątki: polecenia, które nie zmieniają tekstu |
Od tej reguły są dwa wyjątki: polecenia, które nie zmieniają tekstu nie |
472 |
nie liczą się jako polecenia, które można cofnąć (zarówno przesunięcia |
liczą się jako polecenia, które można wycofać (dotyczy to zarówno |
473 |
kursora, jak i przewijanie tekstu), oraz znaki wstawiane do tekstu |
przesunięć kursora, jak i przewijania tekstu), oraz znaki wstawiane do |
474 |
(np. litery) łączone są w grupy do 20. (Ma to na celu zredukowanie |
tekstu (np. litery) łączone są w grupy do 20. (Redukuje to liczbę |
475 |
liczby naciśnięć C-x u, które musiałbyś wykonać, by cofnąć wstawianie |
naciśnięć C-x u, które musiałbyś wykonać, by wycofać się z niechcianych |
476 |
tekstu.) |
zmian.) |
477 |
|
|
478 |
>> Wytnij te linie za pomocą C-k, a potem naciśnij C-x u i linia |
>> Wytnij tę linię za pomocą C-k, a potem naciśnij C-x u; linia |
479 |
powinna pojawić się tu z powrotem. |
powinna się pojawić ponownie. |
480 |
|
|
481 |
C-_ jest innym sposobem wywołania polecenia "cofnij"; działa to |
C-_ jest innym sposobem wywołania polecenia "cofnij"; działa to |
482 |
dokładnie tak samo jak C-x u, jest jedynie łatwiejsze do naciśnięcia |
dokładnie tak samo jak C-x u, jest jednak łatwiejsze do naciśnięcia |
483 |
kilka razy pod rząd. Wada C-_ jest to, ze nie jest to oczywiste w |
kilka razy z rzędu. Wadą kombinacji C-_ jest to, że nie jest oczywiste |
484 |
jaki sposób nacisnąć te kombinacje na niektórych klawiaturach. To |
w jaki sposób ją uzyskać na niektórych klawiaturach. To właśnie dlatego |
485 |
właśnie dlatego C-x u jest także dostępne. Na niektórych terminalach |
dostępna jest też kombinacja C-x u. Na niektórych terminalach możesz |
486 |
możesz nacisnąć C-_ poprzez przytrzymanie CTRL i naciśniecie /. |
nacisnąć C-_ poprzez przytrzymanie Ctrl i naciśnięcie /. |
487 |
|
|
488 |
Argument liczbowy podany przed C-_ lub C-x u określa liczbę powtórzeń |
Argument liczbowy podany przed C-_ lub C-x u określa liczbę powtórzeń |
489 |
tego polecenia. |
tego polecenia. |
492 |
* PLIKI |
* PLIKI |
493 |
------- |
------- |
494 |
|
|
495 |
Aby edytowny przez Ciebie tekst został nma trwałe zachowany, musisz |
Aby edytowany przez Ciebie tekst został na trwałe zachowany, musisz |
496 |
umieścić go w pliku. W przeciwnym wypadku zniknie on, gdy Emacs w |
umieścić go w pliku. Jeśli tego nie zrobisz, to tekst zniknie, gdy |
497 |
którym go edytowałeś zostanie zamknięty. Zachowywanie Twojego tekstu |
zamknięty zostanie Emacs, za pomocą którego go edytowałeś. Aby zachować |
498 |
w pliku nazywane bywa "odwiedzaniem" lub "znajdywaniem" pliku (ang. |
tekst w pliku, najpierw musisz ten plik ,,znaleźć'', i to zanim |
499 |
"visiting" lub "finding"). |
zaczniesz wprowadzać tekst. Czynność znajdowania pliku (ang. "file |
500 |
|
finding") bywa też nazywana ,,odwiedzaniem pliku'' (ang. "file |
501 |
Odwiedzanie pliku oznacza, że jego zawartość zostaje wyświetlona w |
visiting"). |
502 |
Emacsie. Bardzo często sprowadza się to do edycji samego pliku. |
|
503 |
Jednakże zmiany, które wprowadzasz nie są trwałe do momentu, w którym |
Odwiedzanie pliku w Emacsie powoduje wyświetlenie jego zawartości. |
504 |
"zachowasz" plik (ang. save). Zapobiega to sytuacji, w której |
Bardzo często jest to początek edycji pliku. Jednakże zmiany, które |
505 |
zostawiasz w systemie plik, który został tylko w połowie zmieniony, a |
wprowadzasz do pliku, nie są w nim utrwalone, zanim go nie ,,zachowasz'' |
506 |
tego nie chcesz zrobić. Nawet wtedy, gdy zachowujesz plik, Emacs |
(ang. save). Ma to zapobiec pozostawieniu w systemie pliku, który został |
507 |
zostawia oryginał zachowany pod inna nazwa na wypadek, gdybyś doszedł |
zmieniony tylko w połowie, a tego chcesz uniknąć. Gdy zachowujesz |
508 |
do wniosku, że wprowadzone zmiany były błędne. |
zmieniony plik, Emacs zostawia oryginał (pod inna nazwą) na wypadek, |
509 |
|
gdybyś doszedł do wniosku, że wprowadzone zmiany były błędne. |
510 |
|
|
511 |
Jeśli popatrzysz na dół ekranu, zauważysz linie, która zaczyna i |
Jeśli popatrzysz na dół ekranu, to zauważysz linię, która zaczyna się |
512 |
kończy się myślnikami i zawiera tekst "Emacs: TUTORIAL". W tej |
i kończy myślnikami, a zawiera tekst ,,TUTORIAL''. W tej |
513 |
części ekranu zawsze możesz znaleźć nazwę pliku, który właśnie |
części ekranu zawsze możesz znaleźć nazwę pliku, który właśnie |
514 |
odwiedzasz. W tej chwili odwiedzasz plik o nazwie "TUTORIAL", który |
odwiedzasz. W tej chwili odwiedzasz plik o nazwie TUTORIAL, który |
515 |
jest Twoja własną kopią podręcznika Emacsa. Obojętnie jaki plik |
jest Twoją własną kopią samouczka Emacsa. Obojętnie, który plik |
516 |
odwiedzisz, jego nazwa pojawi się dokładnie w tym miejscu. |
odwiedzisz, właśnie w tym miejscu pojawi się jego nazwa. |
517 |
|
|
518 |
Polecenia, które służą do odwiedzania i zachowywania plików różnią się |
Polecenia służące do odwiedzania i zachowywania plików różnią się |
519 |
od innych poleceń, które poznałeś tym, że składają się one z dwóch |
od innych poleceń, które już poznałeś, tym, że składają się z dwóch |
520 |
znaków. Obydwa zaczynają się od znaku Control-x. Jest mnóstwo |
znaków. Obydwa zaczynają się od znaku Control-x. Jest mnóstwo |
521 |
poleceń, które zaczynają się od tego właśnie znaku; wiele z nich |
poleceń, które zaczynają się od tego właśnie znaku; wiele z nich |
522 |
dotyczy plików, buforów i z tym związanych rzeczy. Polecenia te mają |
dotyczy plików, buforów oraz rzeczy z nimi związanych. Polecenia |
523 |
długość dwóch, trzech lub czterech znaków. |
te mają długość dwóch, trzech lub czterech znaków. |
524 |
|
|
525 |
Kolejną nowa rzeczą odnośnie polecenia odwiedzania pliku jest to, że |
Kolejną nowością odnośnie polecenia odwiedzania pliku jest to, że |
526 |
musisz mu podąć nazwę pliku, który chcesz znaleźć. Mówimy o tym, że |
musisz mu podać nazwę pliku, który chcesz znaleźć. Mówimy o tym, że |
527 |
polecenie "czyta argument z terminala" (w tym wypadku argument jest |
polecenie ,,czyta argument z terminala'' (w tym wypadku argument jest |
528 |
nazwa pliku). Po tym, gdy wpiszesz polecenie |
nazwą pliku). Po wpisaniu polecenia |
529 |
|
|
530 |
C-x C-f znajdź plik (ang. find a file) |
C-x C-f znajdź plik (ang. find a file) |
531 |
|
|
532 |
Emacs poprosi Cię o wpisanie nazwy pliku. Nazwa ta pojawia się w |
Emacs poprosi Cię o wpisanie nazwy pliku. Pojawia się ona w dolnej linii |
533 |
dolnej linii ekranu. Linię tę nazywa się "minibuforem" (ang. |
ekranu. Gdy ta linia jest używana do wprowadzania tego typu danych, |
534 |
"minibuffer") wtedy, gdy jest używana do wprowadzania tego typu |
nazywa się ją ,,minibuforem'' (ang. "minibuffer"). Do edycji nazwy pliku |
535 |
danych. Do edycji nazwy pliku używasz zwykłych poleceń Emacsa. |
w minibuforze możesz używać zwykłych poleceń Emacsa. |
536 |
|
|
537 |
Wprowadzanie nazwy pliku (lub jakichkolwiek innych danych w |
Wprowadzanie nazwy pliku (lub jakichkolwiek innych danych w |
538 |
minibuforze) może zostać anulowane za pomocą C-g. |
minibuforze) można anulować klawiszem C-g. |
539 |
|
|
540 |
>> Naciśnij C-x C-f, po czym naciśnij C-g. Na skutek tego zniknie |
>> Naciśnij C-x C-f, po czym naciśnij C-g. Na skutek tego zniknie |
541 |
minibufor oraz przerwane zostanie polecenie C-x C-f, które tego |
minibufor oraz przerwane zostanie wykonanie polecenia C-x C-f, które |
542 |
minibufora używało. W rezultacie więc nie odwiedzisz żadnego |
tego minibufora używało. W rezultacie nie odwiedzisz żadnego pliku. |
|
pliku. |
|
543 |
|
|
544 |
Gdy skończysz wpisywać nazwę pliku, naciśnij <Return>, po czym |
Gdy skończysz wpisywać nazwę pliku, naciśnij <Return>. Wówczas |
545 |
polecenie C-x C-f zabierze się do roboty i znajdzie plik, który |
polecenie C-x C-f zabierze się do roboty i znajdzie plik, który |
546 |
wybrałeś. Minibufor znika z chwilą zakończenia wykonywania polecenia |
wybrałeś. Z chwilą zakończenia wykonywania polecenia C-x C-f |
547 |
C-x C-f. |
zniknie też minibufor. |
548 |
|
|
549 |
Po chwili zawartość pliku pojawia się na ekranie i możesz ją edytować. |
Zawartość znalezionego pliku po chwili pojawia się na ekranie |
550 |
Gdy chcesz zachować zmiany, tak by je utrwalić, wydaj polecenie |
i możesz ją edytować. Gdy chcesz zachować zmiany, by je utrwalić, |
551 |
|
wydaj polecenie |
552 |
|
|
553 |
C-x C-s zachowaj plik (ang. save). |
C-x C-s zachowaj plik (ang. save). |
554 |
|
|
555 |
Kopiuje to tekst z Emacsa do pliku. Za pierwszym razem gdy to robisz |
Kopiuje to tekst z Emacsa do pliku. Za pierwszym razem, gdy to |
556 |
Emacs zmienia nazwę oryginalnego pliku poprzez dodanie "~" na końcu |
robisz, Emacs zmienia nazwę oryginalnego pliku, dodając na |
557 |
jego nazwy. |
końcu jego nazwy znak ~. W ten sposób powstaje zapasowa kopia |
558 |
|
oryginalnego pliku. |
559 |
|
|
560 |
Gdy zachowywanie skończy się, Emacs wypisuje nazwę zapisanego pliku. |
Gdy zachowywanie pliku się kończy, Emacs wypisuje jego nazwę u dołu |
561 |
Pliki powinieneś zachowywać stosunkowo często, tak by nie stracić za |
ekranu. Pliki powinieneś zachowywać stosunkowo często, aby nie stracić |
562 |
dużo w przypadku załamania systemu. |
za dużo w wypadku załamania systemu. |
563 |
|
|
564 |
>> Naciśnij C-x C-s by zachować swoja kopie podręcznika. Emacs |
>> Naciśnij C-x C-s, by zachować dla siebie kopię samouczka. Emacs |
565 |
powinien wypisać "Wrote ...TUTORIAL" na dole ekranu. |
powinien wypisać "Wrote ...TUTORIAL" na dole ekranu. |
566 |
|
|
567 |
UWAGA: W niektórych systemach naciśniecie C-x C-s zamrozi ekran i nie |
UWAGA: W niektórych systemach naciśnięcie C-x C-s zamraża ekran i w |
568 |
zobaczysz żadnego tekstu z Emacsa. Oznacza to, że składowa systemu |
rezultacie Emacs nie może pokazywać tekstu. Oznacza to, że składowa |
569 |
operacyjnego, zwana kontrolą przepływu (ang. flow control) |
systemu operacyjnego, zwana kontrolą przepływu (ang. flow control), |
570 |
przechwyciła C-s i nie pozwoliła mu dojść do Emacsa. By odzyskać |
przechwyciła znak C-s i nie pozwoliła mu dotrzeć do Emacsa. By odzyskać |
571 |
kontrole nad ekranem, naciśnij C-q. Dodatkowej pomocy poszukaj w |
kontrolę nad ekranem, naciśnij C-q. Dodatkowej pomocy poszukaj w |
572 |
rozdziale "Spontaneous Entry to Incremental Search" w podręczniku |
rozdziale "Spontaneous Entry to Incremental Search" w podręczniku |
573 |
Emacsa. |
Emacsa. |
574 |
|
|
575 |
Możesz odwiedzić istniejące pliki w celu ich edycji lub czytania. |
Odwiedzić w celu edycji lub odczytu możesz plik istniejący już w |
576 |
Możesz także odwiedzić plik, który jeszcze nie istnieje. W ten |
systemie. Możesz też odwiedzić plik, którego jeszcze nie ma w systemie i |
577 |
właśnie sposób tworzy się w Emacsie nowe pliki: odwiedź plik, co da Ci |
właśnie w taki sposób tworzy się w Emacsie nowe pliki. Gdy poleceniem |
578 |
nowe puste miejsce, a potem zacznij wstawiać tekst. Gdy zażądasz |
C-x C-f odwiedzisz plik o nazwie nieistniejącej w systemie, wówczas |
579 |
zachowania pliku, wtedy Emacs naprawdę utworzy plik z tekstem, który |
Emacs wyświetli puste miejsce, do którego będziesz mógł zacząć wpisywać |
580 |
wpisałeś. Od tego momentu możesz uważać, że edytujesz istniejący |
tekst. Gdy zażądasz zachowania wpisanego tekstu, Emacs utworzy w |
581 |
plik. |
systemie plik z tym tekstem. Od tego momentu możesz uważać, że edytujesz |
582 |
|
plik już istniejący. |
583 |
|
|
584 |
|
|
585 |
* BUFORY |
* BUFORY |
586 |
-------- |
-------- |
587 |
|
|
588 |
Jeśli odwiedzisz inny plik za pomocą C-x C-f, poprzedni plik pozostaje |
Jeśli za pomocą C-x C-f odwiedzisz inny plik, to plik odwiedzony |
589 |
w Emacsie. Możesz przełączyć się do niego, odwiedzając go jeszcze raz |
poprzednio pozostanie w Emacsie. Możesz się na niego przełączyć, |
590 |
za pomocą C-x C-f. W ten sposób możesz w Emacsie mięć całkiem dużo |
odwiedzając go jeszcze raz za pomocą C-x C-f. W ten sposób możesz |
591 |
plików. |
mieć w Emacsie odwiedzonych jednocześnie wiele plików. |
592 |
|
|
593 |
>> Utwórz plik o nazwie "foo" za pomocą C-x C-f foo <Return>. |
>> Utwórz plik o nazwie "foo" za pomocą C-x C-f foo <Return>. |
594 |
Wpisz w niego jakiś tekst i zachowaj "foo" za pomocą C-x C-s. |
Wpisz w niego jakiś tekst i zachowaj "foo" za pomocą C-x C-s. |
595 |
W końcu napisz C-x C-f TUTORIAL <Return>, by wrócić do podręcznika. |
W końcu napisz C-x C-f TUTORIAL <Return>, by wrócić do samouczka. |
596 |
|
|
597 |
Emacs przechowuje tekst każdego pliku w obiekcie, zwanym "buforem". |
Emacs przechowuje tekst każdego pliku w obiekcie, zwanym ,,buforem''. |
598 |
Odwiedzenie pliku tworzy nowy bufor wewnątrz Emacsa. By zobaczyć |
Odwiedzenie pliku powoduje utworzenie nowego bufora wewnątrz Emacsa. By |
599 |
listę buforów, które istnieją w Twoim Emacsie, naciśnij |
zobaczyć listę buforów, które istnieją w Twoim Emacsie, naciśnij |
600 |
|
|
601 |
C-x C-b lista buforów (ang. list buffers). |
C-x C-b lista buforów (ang. list buffers). |
602 |
|
|
603 |
>> Naciśnij C-x C-b. |
>> Naciśnij C-x C-b. |
604 |
|
|
605 |
Zwróć uwagę, ze każdy bufor ma własną nazwę, może także mieć |
Zwróć uwagę, że każdy bufor ma własną nazwę, może też mieć skojarzoną z |
606 |
skojarzoną z sobą nazwę pliku, który zawiera. Pewne bufory nie |
nim nazwę pliku, który odwiedza. KAŻDY tekst, który oglądasz w Emacsie, |
607 |
odpowiadają żadnym plikom. Na przykład bufor "*Buffer List*" nie |
jest zawsze częścią jednego z buforów. |
|
odwiedza żadnego pliku. Jest to bufor, który zawiera listę buforów |
|
|
stworzona przez Twoje naciśniecie C-x C-b. DOWOLNY tekst, który |
|
|
oglądasz w oknie Emacsa jest zawsze częścią jakiegoś bufora. |
|
608 |
|
|
609 |
>> Naciśnij C-x 1 by pozbyć się listy buforów. |
>> Naciśnij C-x 1 by pozbyć się listy buforów. |
610 |
|
|
611 |
Jeśli dokonujesz zmian tekstu w jakimś pliku, a potem odwiedzisz inny |
Jeśli masz kilka buforów to tylko jeden z nich jest aktualny, ten |
612 |
plik, zawartość tego pierwszego NIE jest automatycznie zachowywana. |
który właśnie edytujesz. Jeśli chcesz edytować inny bufer musisz się |
613 |
Zmiany, które wprowadziłeś pozostają w Emacsie, w buforze tegoż pliku. |
do niego "przełączyć" (ang. switch). Jeśli chcesz przełączyć się do |
614 |
Tworzenie czy edytowanie innego bufora nie ma żadnego wpływu na ten |
bufora, który odwiedza jakiś plik, możesz to zrobić poprzez ponowne |
615 |
pierwszy. Jest to bardzo przydatne, ale oznacza także, że potrzebny |
odwiedzenie pliku za pomocą C-x C-f. Ale istnieje także łatwiejszy |
616 |
jest Ci wygodny sposób zachowywania zawartości Twoich buforów. |
sposób: użyj C-x b. Używając tej komendy musisz podać nazwę bufora, do |
617 |
Przełączanie się z powrotem do pierwszego bufora zawsze przy |
którego zamierzasz się przełączyć. |
618 |
wykonywaniu C-x C-f tylko po to, by nacisnąć tam C-x C-s byłoby |
|
619 |
niewygodne. Dlatego istnieje polecenie: |
>> Naciśnij C-x b foo <Return> by wrócić do bufora "foo", który |
620 |
|
przechowuje tekst pliku "foo". Następnie naciśnij C-x b TUTORIAL |
621 |
C-x s Zachowaj bufory (ang. save some buffers) |
<Return> by wrócić do samouczka. |
622 |
|
|
623 |
C-x s pyta Cię, czy chcesz zachować każdy z buforów, w którym |
Zwykle nazwa bufora odpowiada nazwie pliku (bez ścieżki), choć czasami |
624 |
dokonałeś pewnych nie zachowanych jeszcze zmian. |
zdarza się inaczej. Lista buforów, którą tworzysz za pomocą C-x C-b |
625 |
|
pokazuje nazwy wszystkich buforów. |
626 |
|
|
627 |
|
KAŻDY tekst, który pojawia się w oknie Emacsa jest częścią jakiegoś |
628 |
|
bufora. Niektóre bufory nie odpowiadają żadnemu odwiedzanemu |
629 |
|
plikowi. Na przykład bufor "*Buffer List*" nie odwiedza żadnego pliku; |
630 |
|
zawiera on listę buforów, utworzoną w reakcji na naciśnięcie przez |
631 |
|
Ciebie C-x C-b. Bufor "*Messages*" także nie odwiedza żadnego pliku; |
632 |
|
zawiera komunikaty, które pojawiały się podczas Twojej sesji z |
633 |
|
Emacsem. |
634 |
|
|
635 |
|
>> Naciśnij C-x b *Messages* <Return> by obejrzeć bufor zawierający |
636 |
|
komunikaty. Następnie naciśnij C-x b TUTORIAL <Return> by wrócić do |
637 |
|
samouczka. |
638 |
|
|
639 |
|
Jeśli zmieniasz tekst w jakimś pliku, a potem odwiedzisz inny plik, to |
640 |
|
zawartość tego pierwszego NIE jest automatycznie zachowywana. Zmiany, |
641 |
|
które wprowadziłeś, pozostają w Emacsie, w buforze tegoż pliku. |
642 |
|
Tworzenie czy edytowanie innego bufora nie ma żadnego wpływu na |
643 |
|
pozostałe. Jest to bardzo przydatne, ale też oznacza, że potrzebny jest |
644 |
|
Ci wygodny sposób zachowywania zawartości buforów. Niewygodne na |
645 |
|
przykład byłoby, aby zawsze w celu zachowania bufora trzeba było do |
646 |
|
niego przechodzić za pomocą C-x C-f i dopiero potem wywoływać C-x C-s. |
647 |
|
Dlatego istnieje polecenie: |
648 |
|
|
649 |
|
C-x s Zachowaj bufory (ang. save some buffers) |
650 |
|
|
651 |
|
W reakcji na polecenie C-x s Emacs dla każdego z buforów, w którym |
652 |
|
występują nie zachowane do tej pory zmiany, zadaje pytanie, czy go |
653 |
|
w tej chwili zachować. |
654 |
|
|
655 |
>> Wstaw jakąś linię tekstu, a potem naciśnij C-x s. |
>> Wstaw jakąś linię tekstu, a potem naciśnij C-x s. |
656 |
Powinieneś zostać zapytany o to, czy chcesz zachować bufor |
Powinieneś zostać zapytany o to, czy chcesz zachować bufor |
657 |
TUTORIAL. Odpowiedz na to pytanie twierdząco naciskając "y". |
TUTORIAL. Odpowiedz na to pytanie twierdząco, naciskając y. |
|
|
|
|
* UŻYWANIE MENU |
|
|
--------------- |
|
|
|
|
|
Jeśli siedzisz przy X-terminalu zauważysz u góry okna Emacsa pasek |
|
|
menu. Możesz używać menu by dotrzeć do najpopularniejszych poleceń |
|
|
Emacsa, takich jak "find file". Na początku będziesz sądził, ze jest |
|
|
to łatwiejsze niż klawiatura, ponieważ nie musisz uczyć się na pamięć |
|
|
kombinacji klawiszy uruchamiających jakieś polecenie. Gdy już |
|
|
zaznajomisz się z Emacsem, będziesz mógł zacząć uczyć się klawiszy --- |
|
|
elementy menu pokazują kombinacje klawiszy, która wywołuje dane |
|
|
polecenie. |
|
|
|
|
|
Zwróć uwagę, ze pewne polecenia w menu nie maja jednoznacznych |
|
|
odpowiedników klawiszowych. Na przykład menu "Buffers" zawiera listę |
|
|
wszystkich dostępnych buforów. Możesz przełączyć się do dowolnego z |
|
|
nich wybierając jego nazwę z menu Buffers. |
|
|
|
|
|
|
|
|
* UŻYWANIE MYSZY |
|
|
---------------- |
|
|
|
|
|
Emacs potrafi w pełni wykorzystywać mysz, jeśli tylko jest uruchomiony |
|
|
pod X-Windows. Możesz zmieniać pozycje kursora poprzez naciśniecie |
|
|
lewego klawisza myszy w pożądanym miejscu, możesz także zaznaczać |
|
|
tekst przez przesuniecie myszy z wciśniętym lewym klawiszem nad |
|
|
tekstem, który chcesz zaznaczyć. (Innym sposobem jest kliknięcie na |
|
|
jednym z końców obszaru, przesunięcie myszy na drugi koniec i |
|
|
kliknięcie tam z jednoczesnym wciśnięciem klawisza Shift.) |
|
|
|
|
|
By wyciąć zaznaczony tekst możesz nacisnąć C-w lub wybrać Cut z menu |
|
|
Edit. Zwróć uwagę na to, ze *nie* są to równoważne polecenia: C-w |
|
|
zapamiętuje zaznaczony tekst tylko wewnątrz Emacsa (podobnie jak |
|
|
omówione powyżej C-k), natomiast Cut robi to oraz umieszcza ten tekst |
|
|
w schowku systemu X, skąd może on zostać pobrany przez inne programy. |
|
|
|
|
|
By wkleić tekst ze schowka systemu X-Windows użyj polecenia Paste z |
|
|
menu Edit. |
|
|
|
|
|
Środkowy klawisz myszy jest często używany do wybierania elementów, |
|
|
które są wyświetlone na ekranie. Na przykład, jeśli uruchomisz Info |
|
|
(system dokumentacji Emacsa) naciskając C-h i, lub wybierając ten |
|
|
element z menu Help, przejście podświetlonym połączeniem (ang. link) |
|
|
odbywa się poprzez naciśniecie środkowego klawisza myszy. Podobnie, |
|
|
jeśli wpisujesz nazwę pliku (np. podczas wykonywania "Find File") i |
|
|
naciśniesz TAB, by zobaczyć wszystkie możliwe dokończenia nazwy, |
|
|
możesz wybrać jedno z nich z wyświetlonej listy, właśnie naciskając |
|
|
środkowy klawisz myszy. |
|
|
|
|
|
Prawy klawisz myszy pokazuje lokalne menu. Zawartość tego menu zależy |
|
|
od trybu pracy Emacsa, w którym aktualnie jesteś, i zawiera kilka |
|
|
często używanych poleceń, tak by były one łatwiejsze w dostępie. |
|
|
|
|
|
>> Naciśnij prawy klawisz myszy |
|
658 |
|
|
|
Prawy klawisz myszy musi być trzymany, by menu nie znikło |
|
|
automatycznie. |
|
659 |
|
|
660 |
|
* ROZSZERZANIE ZESTAWU POLECEŃ |
|
* ROZSZERZANIE ZESTAWU POLECEN |
|
661 |
------------------------------ |
------------------------------ |
662 |
|
|
663 |
Poleceń Emacsa jest dużo dużo więcej, niż można by skojarzyć |
Poleceń Emacsa jest znacznie, znacznie więcej, niż można by skojarzyć |
664 |
kombinacjami zwykłych klawiszy oraz META czy CTRL. Emacs radzi sobie |
z klawiszami klawiatury, uwzględniając nawet kombinacje z META lub Ctrl. |
665 |
z tym za pomocą polecenia X (ang. eXtend). Istnieją jego dwa rodzaje: |
Emacs radzi sobie z tym problemem, udostępniając polecenia X (ang. |
666 |
|
eXtend). Istnieją dwa rodzaje tych poleceń: |
667 |
C-x Rozszerzenie o znak. Następuje po nim jeden znak. |
|
668 |
M-x Rozszerzenie o nazwane polecenie. Następuje po nim |
C-x Rozszerzenie o znak. Następuje po nim jeden znak. |
669 |
pełna długa nazwa polecenia. |
M-x Rozszerzenie o nazwane polecenie. Następuje po nim |
670 |
|
pełna, niekiedy długa nazwa polecenia. |
671 |
Polecenia te w ogólności są użyteczne, ale są używane nie tak często |
|
672 |
jak polecenia, których już się nauczyłeś. Miałeś już okazje poznać |
Polecenia te są użyteczne, ale używa się ich nie tak często, jak tych, |
673 |
dwa z nich: C-x C-f służące do odwiedzania plików oraz C-x C-s do ich |
których już się nauczyłeś. Miałeś już okazję poznać dwa z nich: C-x C-f, |
674 |
zachowywania. Innym przykładem może być polecenie, które kończy sesje |
służące do odwiedzania plików, oraz C-x C-s do ich zachowywania. Innym |
675 |
Emacsa C-x C-c. (Nie martw się, ze możesz w ten sposób stracić |
przykładem może być polecenie C-x C-c, które kończy sesję Emacsa. (Nie |
676 |
zmiany, które dokonałeś; C-x C-c oferuje Ci możliwość zachowania |
martw się, że w ten sposób stracisz zmiany, które wprowadziłeś do |
677 |
każdego ze zmodyfikowanych plików przed zamknięciem Emacsa.) |
tekstów; przed zamknięciem sesji Emacs proponuje Ci zachowania |
678 |
|
każdego ze zmodyfikowanych plików.) |
679 |
|
|
680 |
C-z jest poleceniem, które wychodzi z Emacsa *na chwile*, tak byś mógł |
C-z jest poleceniem, które wychodzi z Emacsa *na chwilę*, tak byś mógł |
681 |
wrócić do tej samej sesji Emacsa po jakimś czasie. |
wrócić do niej wrócić po jakimś czasie. |
682 |
|
|
683 |
W systemach, w których jest to możliwe, C-z zawiesza proces Emacsa; |
W systemach, w których jest to możliwe, C-z zawiesza proces Emacsa; |
684 |
powoduje to powrót do powłoki (ang. shell), ale nie niszczy Emacsa. |
powoduje to powrót do powłoki (ang. shell), ale nie niszczy Emacsa. |
685 |
W najpopularniejszych powłokach możesz wrócić do Emacsa za pomocą |
W najpopularniejszych powłokach możesz wrócić do Emacsa za pomocą |
686 |
polecenia `fg' lub `%emacs'. |
polecenia `fg' lub `%emacs'. |
687 |
|
|
688 |
W systemach, w których zawieszanie procesów nie działa, C-z tworzy |
W systemach, w których nie ma zawieszania procesów, C-z tworzy proces |
689 |
proces podpowłoki (ang. "subshell"), który działa pod Emacsem i daje |
podpowłoki (ang. "subshell"), który działa pod Emacsem i daje Ci szansę |
690 |
Ci szansę uruchamiania innych programów i powrotu do Emacsa po ich |
uruchamiania innych programów oraz powrotu do Emacsa po ich skończeniu; w |
691 |
skończeniu; w tych systemach C-z nie wychodzi naprawdę z Emacsa. W |
systemach tych C-z w istocie nie powoduje wyjścia z Emacsa i wówczas |
692 |
tych wypadkach normalnym poleceniem powrotu do Emacsa jest wyjście z |
normalnym poleceniem powrotu do Emacsa jest wyjście z podpowłoki za |
693 |
podpowłoki za pomocą "exit". |
pomocą polecenia "exit". |
694 |
|
|
695 |
Polecenia C-x C-c powinieneś używać, gdy masz się wylogować. Zalecane |
Polecenia C-x C-c powinieneś używać, gdy masz zamiar się wylogować. |
696 |
jest także wychodzenie z Emacsa wystartowanego przez np. programy |
Zalecane jest także wychodzenie z Emacsa wystartowanego na przykład przez |
697 |
obsługujące pocztę elektroniczna lub innego rodzaju narzędzia, |
programy obsługujące pocztę elektroniczną lub innego rodzaju narzędzia, |
698 |
ponieważ mogą one nie wiedzieć jak sobie poradzić z zawieszeniem |
ponieważ mogą one nie wiedzieć, jak sobie poradzić z zawieszeniem |
699 |
Emacsa. Jednakże w zwykłych okolicznościach, jeśli nie musisz |
Emacsa. Jednakże w zwykłych okolicznościach, jeśli nie musisz |
700 |
wylogowywać się z systemu, lepiej jest zawiesić Emacsa za pomocą C-z |
wylogowywać się z systemu, korzystniej jest zawiesić Emacsa za pomocą |
701 |
niż z niego wyjść. |
C-z, niż z niego wyjść. |
702 |
|
|
703 |
Istnieje wiele poleceń zaczynających się od C-x. Oto lista tych, |
Istnieje wiele poleceń zaczynających się od C-x. Oto lista tych, |
704 |
których się już nauczyłeś: |
których już się nauczyłeś: |
705 |
|
|
706 |
C-x C-f odwiedź plik |
C-x C-f odwiedź plik |
707 |
C-x C-s zachowaj plik |
C-x C-s zachowaj plik |
708 |
C-x C-b wyświetl listę buforów |
C-x C-b wyświetl listę buforów |
709 |
C-x C-c wyjdź z Emacsa |
C-x C-c wyjdź z Emacsa |
710 |
C-x u cofnij |
C-x u cofnij |
711 |
|
|
712 |
Poleceń podawanych za pomocą nazwy używa się jeszcze rzadziej lub |
Poleceń podawanych za pomocą nazwy używa się jeszcze rzadziej lub używa |
713 |
używa się tylko w pewnych trybach. Przykładem może być polecenie |
się tylko w niektórych trybach. Przykładem może być polecenie |
714 |
replace-string, które globalnie zastępuje jeden łańcuch innym. Gdy |
replace-string, które zastępuje jeden łańcuch innym w całym tekście. Gdy |
715 |
naciskasz M-x, Emacs czeka na ciąg dalszy, wyświetlając "M-x" na dole |
naciskasz M-x, Emacs czeka na dalszy ciąg polecenia, wyświetlając na |
716 |
ekranu. Powinieneś po tym wpisać nazwę polecenia, w tym wypadku |
dole ekranu (w minibuforze) napis "M-x". Powinieneś tam wpisać nazwę |
717 |
"replace-string". Napisz tylko "repl s<TAB>", a Emacs dokończy nazwę. |
polecenia, w tym wypadku replace-string. Wystarczy przy tym, że napisz |
718 |
Zakończ wprowadzanie nazwy przez naciśniecie klawisza <Return>. |
jedynie repl s<Tab>; Emacs dokończy nazwę automatycznie. Wprowadzanie |
719 |
|
nazwy zakończ naciśnięciem klawisza <Return>. |
720 |
|
|
721 |
Polecenie replace-string wymaga dwóch argumentów: łańcucha, który ma |
Polecenie replace-string wymaga dwóch argumentów: łańcucha, który ma |
722 |
zostać zastępowany i łańcucha, który ma być wstawiony w miejsce tegoż. |
zostać zastąpiony, i łańcucha, który ma zostać wstawiony w miejsce tegoż. |
723 |
Obydwa łańcuchy musza być zakończone przyciśnięciem <Return>. |
Wpisywanie każdego z tych łańcuchów trzeba zakończyć przyciśnięciem |
724 |
|
klawisza <Return>. |
725 |
|
|
726 |
>> Przesuń kursor do czystej linii, dwie linie poniżej tej. |
>> Przesuń kursor do czystej linii, dwie linie poniżej tej. |
727 |
Naciśnij M-x repl s<Return>zmieni<Return>zmodyfikuje<Return>. |
Naciśnij M-x repl s<Return>zmieni<Return>zmodyfikuje<Return>. |
728 |
|
|
729 |
Zwróć uwagę na to, jak ta linia się zmieni: zastąpiłeś słowem |
Zwróć uwagę, jak ta linia się zmieniła: zastąpiłeś słowem |
730 |
"zmodyfikuje" każde wystąpienie słowa z-m-i-e-n-i poniżej początkowej |
,,zmodyfikuje'' każde wystąpienie słowa z-m-i-e-n-i poniżej początkowej |
731 |
pozycji kursora. |
pozycji kursora. |
732 |
|
|
733 |
|
|
734 |
* AUTOMATYCZNE ZACHOWYWANIE |
* AUTOMATYCZNE ZACHOWYWANIE |
735 |
--------------------------- |
--------------------------- |
736 |
|
|
737 |
Gdy wprowadzisz zmiany do pliku i ich nie zachowasz, mogą one zostać |
Jeśli zmian wprowadzonych do pliku nie zachowasz, to możesz je stracić w |
738 |
stracone, jeśli Twój komputer przestanie działać. By uchronić Cię |
wypadku, gdy Twój komputer przestanie działać. By Cię przed tym |
739 |
przed tym, Emacs okresowo zapisuje specjalny plik z wprowadzonymi |
uchronić, Emacs okresowo zachowuje wprowadzone zmiany w specjalnym |
740 |
zmianami. Plik ten ma znak # na początku i na końcu swojej nazwy. Na |
pliku, który ma znak # na początku i na końcu swojej nazwy. Przyjmijmy |
741 |
przykład, załóżmy, ze Twój plik nazywa się "hello.c". Odpowiadający |
na przykład, że Twój plik nazywa się "hello.c". Odpowiadający mu plik |
742 |
mu plik automatycznie zachowywany będzie nosił nazwę "#hello.c#". Gdy |
zachowywany automatycznie będzie nosił nazwę "#hello.c#". Gdy |
743 |
zachowujesz plik w zwykły sposób, Emacs kasuje plik automatycznie |
zachowasz plik w zwykły sposób, Emacs skasuje plik |
744 |
zachowany. |
zachowany automatycznie. |
745 |
|
|
746 |
Jeśli Twój komputer przestanie działać, możesz odzyskać Twoje dane z |
Jeśli Twój komputer przestanie działać, możesz odzyskać Twoje dane z |
747 |
pliku automatycznie zachowanego przez zwykle odwiedzenie pliku (tego, |
pliku automatycznie zachowanego przez zwykłe odwiedzenie tego pliku, |
748 |
który edytowałeś, a nie pliku automatycznie zachowanego) i napisanie |
który edytowałeś (a nie pliku automatycznie zachowanego!) i napisanie |
749 |
M-x recover file<return>. Gdy Emacs zapyta o potwierdzenie, napisz |
M-x recover file<Return>. Gdy Emacs zapyta o potwierdzenie, to |
750 |
yes<return> by odzyskać dane, które zostały automatycznie zachowane. |
dane zachowane automatycznie odzyskasz, jeśli odpowiesz yes<Return>. |
751 |
|
|
752 |
|
|
753 |
* OBSZAR ECHA |
* OBSZAR ECHA |
754 |
------------- |
------------- |
755 |
|
|
756 |
Jeśli polecenia dla Emacsa wpisujesz dostatecznie wolno, zostaną one |
Jeśli polecenia dla Emacsa wpisujesz dostatecznie wolno, będą one |
757 |
pokazywane w specjalnym obszarze na dole ekranu, zwanym obszarem echa |
pokazywane w specjalnym obszarze na dole ekranu, zwanym obszarem echa |
758 |
(ang. echo area). Obszar echa zawiera ostatnia dolna linie ekranu. |
(ang. echo area). Obszar echa zawiera ostatnią dolną linię ekranu. |
759 |
|
|
760 |
|
|
761 |
* LINIA STANU |
* LINIA STANU |
762 |
------------- |
------------- |
763 |
|
|
764 |
Linia, która znajduje się bezpośrednio nad obszarem echa, zwana jest |
Linia, która znajduje się bezpośrednio nad obszarem echa, zwana jest |
765 |
"linią trybu" (ang. modeline). Pokazuje ona tekst podobny do |
linią trybu (ang. modeline). Pokazuje ona tekst podobny do |
766 |
następującego: |
następującego: |
767 |
|
|
768 |
--:** TUTORIAL (Fundamental)--L670--58%---------------- |
--:** TUTORIAL (Fundamental)--L670--58%---------------- |
769 |
|
|
770 |
Linia ta podaje użyteczne informacje o stanie Emacsa i tekstu, który |
Linia ta podaje użyteczne informacje o stanie Emacsa i tekstu, który |
771 |
edytujesz. Wiesz już, jakie jest znaczenie nazwy pliku: jest to plik, |
edytujesz. |
772 |
który odwiedziłeś. --NN%-- opisuje Twoja bieżącą pozycje wewnątrz |
|
773 |
|
Wiesz już, jakie jest znaczenie nazwy: oznacza ona plik, |
774 |
|
który odwiedziłeś. --NN%-- informuje o bieżącej pozycji wewnątrz |
775 |
tekstu; oznacza to, że NN procent tekstu znajduje się ponad górnym |
tekstu; oznacza to, że NN procent tekstu znajduje się ponad górnym |
776 |
brzegiem ekranu. Jeśli początek pliku znajduje się na początku |
brzegiem ekranu. Jeśli początek pliku znajduje się na początku |
777 |
ekranu, zamiast liczby --00%-- zobaczysz w tym miejscu --Top--. |
ekranu, to zamiast liczby --00%-- zobaczysz w tym miejscu --Top--. |
778 |
Podobnie dla końca tekstu pojawi się tam napis --Bot-- (od |
Podobnie dla końca tekstu pojawi się tam napis --Bot-- (ang. bottom). |
779 |
ang. bottom). Jeśli wyświetlasz tekst na tyle krótki, ze mieści się w |
Jeśli wyświetlasz tekst na tyle krótki, że mieści się w |
780 |
całości na ekranie, linia stanu pokaże --All--. |
całości na ekranie, to linia trybu będzie zawierała napis --All--. |
781 |
|
|
782 |
Gwiazdki blisko początku linii trybu oznaczają, ze wprowadziłeś do |
Litera L, po której występują cyfry, także opisuje Twoją bieżącą |
783 |
tekstu jakieś zmiany. Bezpośrednio po odwiedzeniu lub po zachowaniu |
pozycję: cyfry oznaczają numer linii, na której obecnie ustawiony jest |
784 |
pliku nie będzie w tym miejscu żadnych gwiazdek, a tylko myślniki. |
kursor. |
785 |
|
|
786 |
|
Gwiazdki blisko początku linii trybu oznaczają, że wprowadziłeś do |
787 |
|
tekstu jakieś zmiany. Tuż po odwiedzeniu, a także po zachowaniu pliku |
788 |
|
nie będzie w tym miejscu gwiazdek, lecz myślniki. |
789 |
|
|
790 |
Wewnątrz nawiasów znajdziesz informacje na temat trybu edycji, w |
Wewnątrz nawiasów znajdziesz informacje na temat trybu edycji, w |
791 |
którym właśnie jest Emacs. Domyślnym trybem edycji jest tryb |
którym właśnie jest Emacs. Domyślnym trybem edycji nazywa się |
792 |
podstawowy (ang. fundamental), który jest trybem (właśnie w tej chwili |
podstawowym (ang. fundamental); jest to tryb używanym właśnie w |
793 |
używanym--) używanym właśnie w tej chwili. Jest to przykład "trybu |
tej chwili. Jest to przykład ,,trybu głównego'' (ang. major mode). |
794 |
głównego" (ang. major mode). |
|
795 |
|
Emacs może działać w wielu trybach głównych. Zostały one zaprojektowane, |
796 |
Emacs może działać w wielu trybach głównych. Pewne z nich zostały |
aby ułatwić edycję napisów w rozmaitych językach programowania, takich |
797 |
zaprojektowane do edycji rozmaitych języków i/lub rodzajów tekstu, |
jak tryb Lisp czy C, oraz rodzajach tekstów, jak tryb tekstowy. W danej |
798 |
takie jak tryb Lispu, tryb tekstowy, itd. W danej chwili może być |
chwili może być aktywny tylko jeden główny tryb pracy i to jego nazwa |
799 |
aktywny tylko jeden główny tryb pracy, i to jego nazwa jest |
jest wyświetlana w linii trybu w miejscu, w którym teraz jest |
|
wyświetlana w linii trybu w miejscu, w którym teraz jest |
|
800 |
"Fundamental". |
"Fundamental". |
801 |
|
|
802 |
Każdy z głównych trybów edycyjnych może zmienić zachowanie niektórych |
Każdy z głównych trybów edycyjnych może zmienić zachowanie niektórych |
803 |
poleceń. Na przykład, w Emacsie istnieją polecenia służące do |
poleceń. Na przykład w Emacsie istnieją polecenia służące do tworzenia |
804 |
tworzenia komentarzy w programach. Każdy język programowania na swój |
komentarzy w programach. Skoro każdy język programowania sam określa, |
805 |
sposób określa, jak powinien wyglądać komentarz, tak wiec każdy z |
jak powinien wyglądać komentarz, to każdy z głównych trybów edycyjnych |
806 |
głównych trybów edycyjnych musi wstawiać komentarze w specyficzny |
musi wstawiać komentarze w odpowiedni sposób. Trybowi edycyjnemu |
807 |
sposób. Każdy tryb edycyjny jest nazwą polecenia, które możesz |
odpowiada nazwa polecenia, które możesz wykonać, by przełączyć się w ten |
808 |
wykonać, by przełączyć się w ten tryb lub wyłączyć ten tryb. |
tryb lub go wyłączyć. Przykładem może być M-x fundamental-mode, które |
809 |
Przykładem może być M-x fundamental-mode, które jest poleceniem |
jest poleceniem przełączającym tryb podstawowy. |
|
przełączającym tryb podstawowy. |
|
810 |
|
|
811 |
Jeśli zamierzasz edytować tekst w języku angielskim, taki jak na |
Jeśli zamierzasz edytować tekst w języku angielskim, taki jak na |
812 |
przykład oryginalna wersja tego podręcznika, prawdopodobnie powinieneś |
przykład oryginalna wersja tego samouczka, to prawdopodobnie |
813 |
używać trybu tekstowego (ang. text mode). |
powinieneś użyć trybu tekstowego (ang. text mode). |
814 |
|
|
815 |
>> Napisz M-x text-mode<Return>. |
>> Napisz M-x text-mode<Return>. |
816 |
|
|
817 |
Nie musisz się martwić, żadne z poleceń, które do tej pory poznałeś, |
Nie musisz się martwić, bo żadne z poleceń, które do tej pory poznałeś, |
818 |
nie zmienia Emacsa w poważny sposób. Możesz jednak zauważyć, ze teraz |
nie zmienia Emacsa w poważny sposób. Możesz jednak zauważyć, że teraz |
819 |
M-f i M-b traktują apostrofy jako części słów. Poprzednio, w trybie |
M-f i M-b traktują apostrofy jako części słów. Poprzednio, w trybie |
820 |
podstawowym, polecenia te traktowały apostrofy jako separatory słów. |
podstawowym, polecenia te traktowały apostrofy jako separatory słów. |
821 |
|
|
822 |
Główne tryby edycji wprowadzają zwykle subtelne zmiany, takie jak |
Główne tryby edycji wprowadzają zwykle subtelne zmiany, takie jak |
823 |
opisana powyżej: większość poleceń robi dalej "to samo", robi to |
opisana powyżej; większość poleceń nadal robi ,,to samo'', chociaż |
824 |
jednak w sposób troszeczkę inny. |
być może w troszeczkę inny sposób. |
825 |
|
|
826 |
By zobaczyć dokumentację na temat bieżącego głównego trybu edycji, |
By zobaczyć dokumentację na temat bieżącego głównego trybu edycji, |
827 |
naciśnij C-h m. |
naciśnij C-h m. |
828 |
|
|
829 |
>> Naciśnij C-u C-v raz lub więcej razy tak, by ta linia znalazła się |
>> Naciśnij C-u C-v raz lub więcej razy, tak by ta linia znalazła się |
830 |
blisko góry ekranu. |
blisko góry ekranu. |
831 |
|
|
832 |
>> Naciśnij C-h m, by zobaczyć jak tryb tekstowy różni się od trybu |
>> Naciśnij C-h m, by odczytać dokumentację na temat tego, czym tryb |
833 |
podstawowego. |
tekstowy różni się od trybu podstawowego. |
834 |
|
|
835 |
>> Naciśnij q, by usunąć dokumentacje z ekranu. |
>> Naciśnij q, by usunąć dokumentację trybu z ekranu. |
836 |
|
|
837 |
Główne tryby edycji nazywają się "głównymi", ponieważ są także |
Główne tryby edycji nazywają się właśnie ,,głównymi'', gdyż występują |
838 |
podrzędne tryby edycji (ang. minor modes). Podrzędne tryby edycji nie |
także ,,podrzędne'' tryby edycji (ang. minor modes). Podrzędne tryby |
839 |
są alternatywą dla głównych trybów edycji, a jedynie ich niewielką |
edycji nie są alternatywą dla trybów głównych, lecz jedynie ich |
840 |
modyfikacją. Każdy podrzędny tryb edycji może zostać włączony lub |
niewielką modyfikacją. Każdy podrzędny tryb edycji można włączyć lub |
841 |
wyłączony niezależnie od pozostałych podrzędnych trybów edycji oraz |
wyłączyć niezależnie od pozostałych trybów podrzędnych, a także |
842 |
niezależnie od głównego trybu edycji. Możesz wiec używać jednego, |
niezależnie od trybu głównego. Możesz wiec używać jednego, |
843 |
kombinacji dowolnych, lub nie używać żadnego trybu podrzędnego. |
kombinacji dowolnych, albo nie używać żadnego trybu podrzędnego. |
844 |
|
|
845 |
Jednym z podrzędnych trybów edycji, który jest bardzo użyteczny |
Jednym z podrzędnych trybów edycji, który jest bardzo użyteczny, |
846 |
szczególnie do edycji tekstu angielskiego, jest tryb automatycznego |
szczególnie do edycji tekstu angielskiego lub polskiego, jest tryb |
847 |
wypełniania (ang. auto fill mode). Jeśli ten tryb jest włączony, |
automatycznego wypełniania (ang. auto fill mode). Jeśli jest on |
848 |
Emacs lamie linie pomiędzy słowami automatycznie, gdy wstawiasz tekst |
włączony, to Emacs łamie linie pomiędzy słowami automatycznie, gdy |
849 |
i linia robi się za szeroka. |
podczas wstawiania tekstu linia robi się za szeroka. |
850 |
|
|
851 |
Tryb automatycznego wstawiania włącza się na przykład poprzez |
Tryb automatycznego wstawiania włącza się na przykład poleceniem M-x |
852 |
wywołanie polecenia M-x auto-fill-mode<Return>. Jeśli ten tryb jest |
auto-fill-mode<Return>. Powtórzenie tego polecenie powoduje wyłączenie |
853 |
włączony to samo polecenie wyłącza go, i vice versa. Mówimy, ze |
trybu, ponowne powtórzenie --- jego włączenie, i tak dalej. Mówimy, że |
854 |
polecenie to "przełącza ten tryb". |
polecenie ,,przełącza tryb''. |
855 |
|
|
856 |
>> Napisz M-x auto-fill-mode<Return>. Wstawiaj potem linię pełną |
>> Napisz M-x auto-fill-mode<Return>. Wstaw potem wiele napisów |
857 |
"asdf " tak długo, aż zobaczysz, że się podzieli na dwie linie. |
,,asdf '' tak długo, aż zobaczysz, że linia podzieli na dwie. |
858 |
Musisz wstawić spacje pomiędzy znaki, ponieważ tryb automatycznego |
Między literami musisz wstawiać spacje, ponieważ tryb |
859 |
wypełniania łamie linie tylko tam, gdzie są spacje. |
automatycznego wypełniania łamie linie tylko tam, gdzie są spacje. |
860 |
|
|
861 |
Margines jest zazwyczaj ustawiony na 70 znaków, ale możesz go zmienić |
Margines jest zazwyczaj ustawiony na 70 znaków, ale możesz to zmienić |
862 |
za pomocą polecenia C-x f. Powinieneś podać mu argument liczbowy |
poleceniem C-x f. Powinieneś poleceniu podać argument liczbowy |
863 |
mówiący, w której kolumnie ma zostać ustawiony margines. |
mówiący, w której kolumnie ma zostać ustawiony margines. |
864 |
|
|
865 |
>> Wywołaj C-x f z argumentem równym 20. (C-u 2 0 C-x f). |
>> Wywołaj C-x f z argumentem równym 20. (C-u 2 0 C-x f). |
866 |
Napisz potem jakiś tekst i zauważ, ze Emacs wypełnia linie do |
Napisz potem jakiś tekst i zauważ, że Emacs wypełnia linie do |
867 |
długości co najwyżej 20 znaków. Ustaw margines z powrotem na |
długości co najwyżej 20 znaków. Ustaw margines z powrotem na |
868 |
70 znaków, wywołując jeszcze raz C-x f. |
70 znaków, wywołując jeszcze raz C-x f z odpowiednim argumentem. |
869 |
|
|
870 |
Jeśli dokonujesz zmian wewnątrz akapitu, tryb |
Jeśli zmieniasz tekst wewnątrz akapitu, to tryb automatycznego |
871 |
automatycznego wypełniania nie wyrówna marginesu |
wypełniania sam z siebie nie wyrówna marginesu. Możesz go wyrównać |
872 |
sam z siebie. By wywołać polecenie |
samodzielnie, wydając polecenie M-q (Meta-q) (kursor powinien się |
873 |
wyrównania marginesu, naciśnij M-q (Meta-q), |
wówczas znajdować wewnątrz akapitu). |
|
podczas gdy kursor znajduje się wewnątrz akapitu. |
|
874 |
|
|
875 |
>> Przesuń kursor do poprzedniego akapitu i naciśnij M-q. |
>> Przesuń kursor do poprzedniego akapitu i naciśnij M-q. |
876 |
|
|
879 |
---------- |
---------- |
880 |
|
|
881 |
Emacs potrafi szukać łańcuchów (zwartych ciągów znaków lub słów) |
Emacs potrafi szukać łańcuchów (zwartych ciągów znaków lub słów) |
882 |
zarówno wstecz jaki i do przodu. Szukanie łańcucha jest poleceniem, |
zarówno wstecz jak i do przodu. Szukanie łańcucha jest poleceniem, |
883 |
które przesuwa kursor; przesuwa ono kursor do następnego miejsca, w |
które przesuwa kursor --- do następnego miejsca, w którym dany |
884 |
którym dany łańcuch występuje. |
łańcuch występuje. |
885 |
|
|
886 |
Polecenie Emacsa "search" różni się od podobnych poleceń innych |
Polecenie Emacsa "search" różni się od podobnych poleceń w innych |
887 |
edytorów w tym sensie, ze jest ono przyrostowe. Znaczy to, ze |
edytorach tym, że jest przyrostowe. Znaczy to, że szukanie odbywa |
888 |
szukanie odbywa się w trakcie, gdy Ty wpisujesz kolejne znaki |
się w trakcie, gdy wpisujesz kolejne znaki łańcucha, który ma zostać |
889 |
łańcucha, który ma zostać odnaleziony. |
znaleziony. |
890 |
|
|
891 |
Poleceniami zapoczątkowującymi szukanie są: C-s dla szukania w przód |
Poleceniami rozpoczynającymi szukanie są: C-s dla szukania w przód |
892 |
oraz C-r dla szukania wstecz. POCZEKAJ PROSZĘ! Nie próbuj ich w tej |
oraz C-r dla szukania wstecz. POCZEKAJ PROSZĘ! Nie próbuj ich w tej |
893 |
chwili. |
chwili. |
894 |
|
|
895 |
Gdy naciśniesz C-s zauważysz, ze tekst "I-search" pojawi się w |
Gdy naciśniesz C-s, zauważysz, że w obszarze echa pojawi się |
896 |
obszarze echa. Informuje Cię to, że Emacs znajduje się w trybie |
tekst "I-search". Jest to informacja, że Emacs znajduje się w trybie |
897 |
"incremental search", czekając byś napisał tekst, który ma on znaleźć. |
"incremental search" i czeka, byś napisał tekst, który ma znaleźć. |
898 |
Naciśniecie <Return> kończy proces szukania. |
Naciśnięcie <Return> kończy proces szukania. |
899 |
|
|
900 |
>> Teraz naciśnij C-s, by rozpocząć szukanie. POWOLI, litera po |
>> Rozpocznij teraz szukanie, naciskając C-s. POWOLI, litera po |
901 |
literze, napisz słowo "kursor", zatrzymując się po każdym znaku i |
literze, napisz słowo kursor, zatrzymując się po każdym znaku |
902 |
obserwując, gdzie zatrzymuje się kursor. Gdy naciśniesz drugie |
i obserwując, gdzie zatrzymuje się kursor. Gdy naciśniesz drugie |
903 |
"r", będzie można powiedzieć, że szukałeś słowa "kursor" |
r, będzie można powiedzieć, że szukałeś słowa kursor |
904 |
jednokrotnie. Naciśnij C-s jeszcze raz, by znaleźć następne |
jednokrotnie. Naciśnij jeszcze raz C-s, by znaleźć następne |
905 |
wystąpienie słowa "kursor". Naciśnij teraz <Delete> cztery |
wystąpienie słowa kursor. Naciśnij teraz cztery razy <Delback> |
906 |
razy i zobacz, co się dzieje z kursorem. Naciśnij <RET>, by skończyć |
i zobacz, co się dzieje z kursorem. Naciśnij <Return>, by skończyć |
907 |
szukanie. |
szukanie. |
908 |
|
|
909 |
Widziałeś, co się działo? Emacs podczas szukania przyrostowego próbuje |
Widziałeś, co się działo? Podczas szukania przyrostowego Emacs próbuje |
910 |
przejść do miejsca wystąpienia łańcucha, który do tej pory wpisałeś, |
przejść do miejsca wystąpienia łańcucha, który wpisałeś do tej pory, |
911 |
podświetlając go dla Twojej wygody. By znaleźć następne wystąpienie |
i podświetla go dla Twojej wygody. By znaleźć następne wystąpienie |
912 |
słowa "kursor", po prostu naciśnij C-s jeszcze raz. Jeśli takiego nie |
słowa kursor, po prostu jeszcze raz naciśnij C-s. Jeśli takiego |
913 |
ma, Emacs zapiszczy i powie Ci, ze szukanie "skończyło się porażką". |
wystąpienia nie ma, to Emacs zapiszczy i napisze, że szukanie |
914 |
Naciśniecie C-g także przerywa proces szukania. |
,,skończyło się porażką''. |
915 |
|
|
916 |
UWAGA: W niektórych systemach naciśniecie C-s zamrozi ekran i nie |
Kombinacja C-g przerywa proces szukania, podobnie jak to czyni |
917 |
zobaczysz żadnego tekstu z Emacsa. Oznacza to, że składowa systemu |
z innymi poleceniami. |
918 |
operacyjnego, zwana kontrolą przepływu (ang. "flow control") |
|
919 |
przechwyciła C-s i nie pozwoliła mu dojsć do Emacsa. By odzyskać |
UWAGA: W niektórych systemach naciśniecie C-s zamraża ekran i w |
920 |
kontrole nad ekranem, nacisnij C-q. Dodatkowej pomocy poszukaj w |
rezultacie Emacs nie może pokazywać tekstu. Oznacza to, że składowa |
921 |
|
systemu operacyjnego, zwana kontrolą przepływu (ang. "flow control"), |
922 |
|
przechwyciła znak C-s i nie pozwoliła mu dotrzeć do Emacsa. By odzyskać |
923 |
|
kontrolę nad ekranem, naciśnij C-q. Dodatkowej pomocy poszukaj w |
924 |
rozdziale "Spontaneous Entry to Incremental Search" w podręczniku |
rozdziale "Spontaneous Entry to Incremental Search" w podręczniku |
925 |
Emacsa. |
Emacsa. |
926 |
|
|
927 |
Jesli podczas szukania przyrostowego naciśniesz <Delete> zauważysz, ze |
Jeśli podczas szukania przyrostowego naciśniesz <Delback>, to zauważysz, |
928 |
ostatni znak, który wcisnąłes znika i kursor wraca do poprzedniego |
że w minibuforze znika ostatni znak wpisanego przez ciebie łańcucha, a |
929 |
miejsca. Na przykład, załóżmy, ze nacisnąłes "k" i znalazłes pierwsze |
kursor wraca do poprzedniego miejsca. Przypuśćmy na przykład, że |
930 |
wystąpienie tej litery. Jesli teraz naciśniesz "u", kursor przesunie |
nacisnąłeś k i znalazłeś pierwsze wystąpienie tej litery. Jeśli teraz |
931 |
się do pierwszego wystąpienia "ku". Teraz nacisnij <Delete>. Skasuje |
naciśniesz u, to kursor przesunie się tuż za najbliższe litery |
932 |
to "u" z łańcucha, którego poszukujesz, a kursor wróci do pierwszego |
ku. Naciśnij teraz <Delback>. Spowoduje to skasowanie z wyszukiwanego |
933 |
wystąpienia "k". |
łańcucha litery u, a kursor wróci do pierwszego wystąpienia litery k. |
934 |
|
|
935 |
Jeśli podczas szukania nacisniesz jakiś klawisz razem z META lub CTRL |
Jeśli podczas szukania naciśniesz jakiś klawisz w kombinacji z META lub |
936 |
(z nielicznymi wyjątkami --- znakami, które mają specjalne znaczenie |
Ctrl (z nielicznymi wyjątkami --- znakami, które mają specjalne |
937 |
podczas szukania, takimi jak C-s i C-r) szukanie zostanie przerwane. |
znaczenie podczas szukania, takimi jak C-s i C-r), to szukanie zostanie |
938 |
|
przerwane. |
939 |
C-s rozpoczyna proces szukania, który poszukuje łańcucha, który |
|
940 |
znajduje się ZA bieżącą pozycja kursora. Jeśli chcesz szukać czegoś |
C-s rozpoczyna proces szukania do przodu, czyli ZA bieżącą pozycją |
941 |
wcześniej w tekście, naciśnij C-r. Wszystko, co powiedzieliśmy o C-s |
kursora. Jeśli chcesz szukać czegoś położonego w tekście wcześniej, |
942 |
stosuje się do C-r, oczywiście ze zmianą kierunku szukania na wstecz. |
to naciśnij C-r. Wszystko, co powiedzieliśmy o poleceniu C-s, stosuje |
943 |
|
się też do C-r, oczywiście w odniesieniu do szukania wstecz. |
944 |
|
|
945 |
|
|
946 |
* WIELE OKIEN |
* WIELE OKIEN |
947 |
------------- |
------------- |
948 |
|
|
949 |
Jedną z przyjemnych cech Emacsa jest możliwość wyświetlania więcej niż |
Jedną z użytecznych cech Emacsa jest możliwość wyświetlania więcej niż |
950 |
jednego okna na raz. |
jednego okna na raz. |
951 |
|
|
952 |
>> Przesuń kursor do tej linii i naciśnij C-u 0 C-l. |
>> Przesuń kursor do tej linii i naciśnij C-u 0 C-l. |
953 |
|
|
954 |
>> Naciśnij teraz C-x 2, co podzieli ekran na dwa okna. Obydwa okna |
>> Naciśnij teraz C-x 2, co podzieli ekran na dwa okna. Obydwa okna |
955 |
wyświetlają ten podręcznik. Kursor pozostaje w górnym oknie. |
wyświetlają ten samouczek. Kursor pozostaje w górnym oknie. |
956 |
|
|
957 |
>> Naciśnij C-M-v by przewinąć dolne okno. (Jeśli nie masz |
>> Naciśnij C-M-v by przewinąć dolne okno. (Jeśli nie masz |
958 |
prawdziwego klawisza Meta, naciśnij ESC C-v.) |
klawisza Meta lub Alt, to naciśnij ESC C-v.) |
959 |
|
|
960 |
>> Naciśnij C-x o ("o" jak angielskie "other") by przesunąć kursor do |
>> Naciśnij C-x o ("o" jak angielskie "other") by przesunąć kursor do |
961 |
dolnego okna. Użyj C-v i M-v w dolnym oknie by przewinąć jego |
dolnego okna. Użyj C-v i M-v w dolnym oknie, by przewinąć jego |
962 |
zawartość. Polecenia, które masz wykonać czytaj w górnym oknie. |
zawartość. Polecenia, które masz wykonać, odczytuj z górnego okna. |
963 |
|
|
964 |
>> Naciśnij C-x o jeszcze raz tak, by kursor wrócił do górnego okna. |
>> Naciśnij C-x o jeszcze raz tak, by kursor wrócił do górnego okna. |
965 |
Kursor w górnym oknie nie zmienił położenia. |
Kursor w górnym oknie nie zmienił położenia. |
966 |
|
|
967 |
Każde okno pamięta położenie swojego własnego kursora, lecz tylko |
Każde okno pamięta położenie swojego kursora, lecz w danej chwili |
968 |
jedno okno w danej chwili wyświetla kursor. Wszystkie polecenia |
tylko jedno z okien wyświetla kursor. Wszystkie polecenia edycyjne |
969 |
edycyjne stosują się do okna, w którym jest kursor. To okno nazywane |
stosują się do okna, w którym jest kursor. To okno nazywane jest |
970 |
jest "wybranym oknem". |
,,oknem wybranym''. |
971 |
|
|
972 |
Polecenie C-M-v jest bardzo użyteczne gdy edytujesz tekst w jednym |
Polecenie C-M-v przyda Ci się, gdy będziesz chciał edytować tekst w |
973 |
oknie, a drugiego używasz tylko jako punkt odniesienia. Dzięki temu |
jednym oknie, a drugiego używał jako punktu odniesienia. Dzięki niemu |
974 |
kursor może zawsze znajdować się w oknie, zawartość którego edytujesz, |
kursor może zawsze znajdować się w oknie, którego zawartość edytujesz, a |
975 |
a Ty możesz przesuwać drugie okno za pomocą C-M-v. |
Ty możesz przesuwać drugie okno. |
976 |
|
|
977 |
C-M-v to przykład znaku, który uzyskuje się za pomocą CONTROL-META. |
C-M-v to przykład kombinacji, który uzyskuje się, wciskając jednocześnie |
978 |
Jeśli masz prawdziwy klawisz META, C-M-v możesz uzyskać przytrzymując |
klawisze Ctrl i Meta (Alt). Jeśli masz prawdziwy klawisz META (Alt), to |
979 |
jednocześnie CTRL oraz META i naciskając v. Nie jest ważne, co |
C-M-v możesz uzyskać przytrzymując jednocześnie Ctrl oraz META (Alt) i |
980 |
zostało naciśniete wcześniej, CTRL czy META, ponieważ obydwa te |
naciskając v. Nie jest ważne, co zostało naciśnięte wcześniej, Ctrl czy |
981 |
klawisze działają jako modyfikatory znaczenia klawiszy, które |
META, ponieważ obydwa te klawisze działają jako modyfikatory znaczenia |
982 |
naciskasz. |
znaków. |
983 |
|
|
984 |
Jeśli nie masz klawisza META i używasz w jego zastępstwie ESC, |
Jeśli nie masz klawisza META (Alt) i w jego zastępstwie używasz ESC, to |
985 |
kolejność naciskania klawiszy jest znacząca: musisz najpierw nacisnąć |
kolejność naciskania klawiszy ma znaczenie: musisz najpierw nacisnąć i |
986 |
i puścić ESC, po czym nacisnąć CTRL-v; CTRL-ESC v nie będzie działać. |
puścić ESC, po czym nacisnąć Ctrl-v; kombinacja Ctrl-ESC v nie zadziała. |
987 |
Dzieje się tak dlatego, ze ESC jest znakiem, a nie modyfikatorem. |
Wynika to z tego, że ESC jest znakiem, a nie modyfikatorem. |
988 |
|
|
989 |
>> Naciśnij C-x 1 (w górnym oknie), by pozbyć się dolnego okna. |
>> Naciśnij C-x 1 (w górnym oknie), by pozbyć się okna dolnego. |
990 |
|
|
991 |
(Jeśli nacisnąłbyś C-x 1 w dolnym oknie, to znikłoby górne. Możesz |
(Jeśli nacisnąłbyś C-x 1 w dolnym oknie, to górne by znikło. Możesz |
992 |
sobie tłumaczyć to polecenie jako "zatrzymaj tylko jedno okno --- to w |
sobie to polecenie tłumaczyć jako ,,pozostaw tylko jedno okno --- to w |
993 |
którym właśnie jestem".) |
którym właśnie jestem''.) |
994 |
|
|
995 |
Nie musisz wyświetlać tego samego bufora w obydwu oknach. Jeśli |
Nie musi być tak, że obydwa okna pokazują ten sam bufor. Jeśli użyjesz |
996 |
użyjesz C-x C-f by wyświetlić plik w jednym z okien, zawartość |
C-x C-f, by odwiedzić jakiś plik w jednym z nich, to zawartość drugiego |
997 |
drugiego nie zmieni się. W każdym oknie możesz wyświetlać różne pliki |
się nie zmieni. Z zasady w różnych oknach możesz niezależnie wyświetlać |
998 |
niezależnie. |
różne pliki. |
999 |
|
|
1000 |
Oto inny sposób używania dwóch okien do wyświetlania dwóch różnych |
Oto inny sposób używania dwóch okien do wyświetlania dwóch różnych |
1001 |
rzeczy: |
rzeczy: |
1002 |
|
|
1003 |
>> Naciśnij C-x 4 C-f i nazwę jednego z Twoich plików. Zakończ |
>> Naciśnij C-x 4 C-f i nazwę jednego z Twoich plików. Zakończ |
1004 |
wprowadzanie klawiszem <Return>. Podany plik pojawi się w dolnym |
wprowadzanie klawiszem <Return>. Podany plik pojawi się w dolnym |
1005 |
oknie razem z kursorem, który tam przeskakuje. |
oknie razem z kursorem, który tam przeskakuje. |
1006 |
|
|
1007 |
>> Naciśnij C-x o, by wrócić do górnego okna, oraz C-x 1 by |
>> Naciśnij C-x o, by wrócić do górnego okna, oraz C-x 1 by usunąć |
1008 |
usunąć dolne okno. |
dolne okno. |
1009 |
|
|
1010 |
|
|
1011 |
* REKURSYWNE POZIOMY EDYCJI |
* REKURSYWNE POZIOMY EDYCJI |
1012 |
--------------------------- |
--------------------------- |
1013 |
|
|
1014 |
Czasami możesz znaleźć się w czymś, co nazywa się "rekursywnym |
Czasami możesz znaleźć się w czymś, co nazywa się "rekursywnym |
1015 |
poziomem edycji". Możesz to rozpoznać po nawiasach kwadratowych w |
poziomem edycji". Możesz to rozpoznać po nawiasach kwadratowych w |
1016 |
linii trybu, obejmujących nawiasy okrągłe zawierające nazwę głównego |
linii trybu, obejmujących nawiasy okrągłe zawierające nazwę głównego |
1017 |
trybu edycji. Na przykład, mógłbyś widzieć [(Fundamental)] zamiast |
trybu edycji. Mógłbyś na przykład zobaczyć [(Fundamental)] zamiast |
1018 |
(Fundamental). |
(Fundamental). |
1019 |
|
|
1020 |
By wyjść z rekursywnego poziomu edycji naciśnij ESC ESC ESC. Jest to |
By wyjść z rekursywnego poziomu edycji, naciśnij ESC ESC ESC. Jest to |
1021 |
ogólnego przeznaczenia "wychodzimy". Możesz go użyć także by pozbyć |
ogólnego przeznaczenia polecenie ,,wychodzimy''. Możesz go użyć także, |
1022 |
się nadmiaru okien lub wyjść z minibufora. |
by pozbyć się nadmiaru okien albo wyjść z minibufora. |
1023 |
|
|
1024 |
>> Naciśnij M-x by wejść do minibufora; naciśnij potem ESC ESC ESC, by |
>> Naciśnij M-x by wejść do minibufora, potem naciśnij ESC ESC ESC, by |
1025 |
z niego wyjść. |
z niego wyjść. |
1026 |
|
|
1027 |
Nie możesz użyć C-g, by wyjść z rekursywnego poziomu edycji. Dzieje |
Aby wyjść z rekursywnego poziomu edycji, nie wystarczy użyć C-g. Dzieje |
1028 |
się tak dlatego, ze C-g jest używane do anulowania poleceń i |
się tak dlatego, że klawisz C-g jest używany do anulowania poleceń i |
1029 |
argumentów WEWNĄTRZ rekursywnego poziomu edycji. |
argumentów WEWNĄTRZ pojedynczego rekursywnego poziomu edycji. |
|
|
|
|
|
|
|
SZUKANIE DODATKOWEJ POMOCY |
|
|
-------------------------- |
|
|
|
|
|
W tym podręczniku spróbowaliśmy dostarczyć tylko tyle informacji, ile |
|
|
jest niezbędne, byś mógł zacząć używać Emacsa. Emacs jest istną |
|
|
kopalnią najróżniejszych rzeczy, których nie sposób tutaj opisać. |
|
|
Zapewne będziesz chciał dowiedzieć się więcej o Emacsie, ponieważ |
|
|
posiada on wiele pożądanych cech, o których na razie nic nie wiesz. |
|
|
Jest w nim zaszyte mnóstwo wewnętrznej dokumentacji, która może być |
|
|
osiągnięta za pomocą Control-h, które określamy mianem "znaku pomocy" |
|
|
z powodu spełnianej przez niego roli. |
|
|
|
|
|
By uzyskać pomoc, naciśnij C-h a potem znak, który określa jakiego |
|
|
typu pomocy oczekujesz. Jeśli poczujesz się NAPRAWDĘ zagubiony, |
|
|
napisz C-h ? i Emacs spróbuje powiedzieć Ci, jakiego typu pomocy może |
|
|
Ci dostarczyć. Jeśli naciśniesz C-h a potem zadecydujesz, że pomoc |
|
|
nie jest Ci jednak potrzebna, po prostu wciśnij C-g by anulować C-h. |
|
|
|
|
|
Najprostszą pomoc możesz uzyskać naciskając C-h c. Naciśnij C-h a |
|
|
potem c, po czym kombinacje klawiszy polecenia, i Emacs wyświetli |
|
|
bardzo krótki opis polecenia. |
|
1030 |
|
|
1031 |
>> Naciśnij C-h c Control-p. |
|
1032 |
Powinno to przywołać komunikat, o treści podobnej do |
SZUKANIE POMOCY |
1033 |
|
--------------- |
1034 |
|
|
1035 |
|
W tym samouczku dostarczyliśmy tylko tyle informacji, ile jest |
1036 |
|
niezbędne, byś mógł zacząć używać Emacsa. Emacs jest istną kopalnią |
1037 |
|
najróżniejszych rzeczy, których nie sposób tutaj opisać. Będziesz |
1038 |
|
zapewne chciał dowiedzieć się o Emacsie więcej, ponieważ posiada on |
1039 |
|
wiele pożytecznych cech, o których na razie nic nie wiesz. Między innymi |
1040 |
|
jest w nim zaszyte mnóstwo wewnętrznej dokumentacji. Dotrzeć do tej |
1041 |
|
dokumentacji możesz po naciśnięciu kombinacji C-h. |
1042 |
|
|
1043 |
|
By uzyskać pomoc, naciśnij C-h, a potem znak, który określa jakiego |
1044 |
|
rodzaju pomocy oczekujesz. Jeśli poczujesz się NAPRAWDĘ zagubiony, to |
1045 |
|
napisz C-h?, a Emacs podpowie, jakiego rodzaju pomocy może Ci |
1046 |
|
dostarczyć. Jeśli naciśniesz C-h, a potem zadecydujesz, że pomoc nie |
1047 |
|
jest Ci jednak potrzebna, to aby anulować zapoczątkowane polecenie C-h, |
1048 |
|
po prostu wciśnij C-g. |
1049 |
|
|
1050 |
|
Najprostszą pomoc możesz uzyskać naciskając C-h c. Naciśnij C-h a potem |
1051 |
|
c, po czym kombinację klawiszy, której znaczenie chcesz poznać; Emacs |
1052 |
|
wyświetli krótki opis polecenia odpowiadającego tej kombinacji. |
1053 |
|
|
1054 |
|
>> Naciśnij C-h c C-p. |
1055 |
|
|
1056 |
|
Powinno to przywołać komunikat, o treści podobnej do |
1057 |
|
|
1058 |
C-p runs the command previous-line |
C-p runs the command previous-line |
1059 |
|
|
1060 |
W ten sposób możesz uzyskać "nazwę funkcji". Przydaje się to podczas |
W ten sposób możesz uzyskać ,,nazwę funkcji'' przypisanej kombinacji |
1061 |
pisania kodu w Lispie, który rozszerza Emacsa; wystarcza to także do |
klawiszy. Przydaje się to podczas pisania kodu w Lispie, w którym |
1062 |
przypomnienia Ci, co dane polecenie robi, jeśli widziałeś je już |
zapisane są rozszerzenia Emacsa; wystarcza to także do przypomnienia |
1063 |
wcześniej, ale nie zapamiętałeś go. |
Ci, co dane polecenie robi, jeśli widziałeś je już wcześniej, lecz |
1064 |
|
go nie zapamiętałeś. |
1065 |
Polecenia wywoływane za pomocą wieloznakowej kombinacji klawiszy, na |
|
1066 |
przykład C-x C-s oraz (jeśli nie masz klawisza META lub EDIT) <ESC>v, |
Jako dopełnienie polecenia C-h c Emacs dopuszcza też wieloznakowe |
1067 |
są także dopuszczalne po C-h c. |
kombinacje klawiszy, na przykład C-x C-s albo (jeśli nie masz klawisza |
1068 |
|
META lub Alt) <ESC>v. |
1069 |
|
|
1070 |
By uzyskać więcej informacji na temat polecenia, naciśnij C-h k |
By uzyskać więcej informacji na temat polecenia, naciśnij C-h k |
1071 |
zamiast C-h c. |
zamiast C-h c. |
1072 |
|
|
1073 |
>> Naciśnij C-h k Control-p. |
>> Naciśnij C-h k C-p. |
1074 |
|
|
1075 |
To polecenie wyświetla dokumentację na temat danej funkcji oraz jej |
To polecenie wyświetla dokumentację na temat danej funkcji oraz jej |
1076 |
nazwę w oknie Emacsa. Gdy skończysz śledzić wynik tego polecenia |
nazwę w oknie Emacsa. Gdy skończysz śledzić wynik tego polecenia |
1077 |
naciśnij C-x 1, by pozbyć się tekstu pomocy. Nie musisz tego robić od |
naciśnij C-x 1, by pozbyć się tekstu pomocy. Nie musisz tego robić od |
1078 |
razu. Możesz wykonać pewne operacje w oparciu o tekst pomocy zanim |
razu. Możesz wykonać pewne operacje w oparciu o tekst pomocy zanim |
1079 |
naciśniesz C-x 1. |
naciśniesz C-x 1. |
1080 |
|
|
1081 |
Oto kilka innych użytecznych wariantów C-h: |
Oto kilka innych użytecznych wariantów C-h: |
1082 |
|
|
1083 |
C-h f Opisz funkcje o podanej nazwie. |
C-h f Opisz funkcje o podanej nazwie. |
1084 |
|
|
1085 |
>> Napisz C-h f previous-line<Return>. Wypisze to na ekranie całą |
>> Napisz C-h f previous-line<Return>. Wypisze to na ekranie całą |
1086 |
informacje, jaką Emacs ma na temat funkcji, która implementuje |
informacje, jaką Emacs ma na temat funkcji, która implementuje |
1087 |
polecenie C-p. |
polecenie C-p. |
1088 |
|
|
1089 |
Podobnie komenda C-h v pokazuje na ekranie dokumentację zmiennych, których |
Podobnie komenda C-h v pokazuje na ekranie dokumentację zmiennych, |
1090 |
wartosci mozesz zmienić, aby dostosować Emacsa do swoich |
których wartości możesz zmienić, aby dostosować Emacsa do swoich |
1091 |
preferencji. Wpisz nazwę zmiennej, gdy Emacs o nią poprosi. |
preferencji. Wpisz nazwę zmiennej, gdy Emacs o nią poprosi. |
1092 |
|
|
1093 |
|
|
1094 |
C-h a Apropos. Wpisz słowo kluczowe, a Emacs wypisze listę |
C-h a Apropos. Wpisz słowo, a Emacs wypisze listę |
1095 |
wszystkich poleceń, których nazwa zawiera to słowo. |
wszystkich poleceń, których nazwa zawiera to słowo. |
1096 |
Polecenia te mogą zostać wywołane za pomocą Meta-x. |
Polecenia te można wywoływać za pomocą Meta-x. |
1097 |
Dla niektórych poleceń Apropos wypisze jedno- lub |
Dla niektórych poleceń Apropos wypisze jedno- lub |
1098 |
dwuznakowe sekwencje, które wywołują dane polecenie. |
dwuznakowe sekwencje, które wywołują te polecenia. |
1099 |
|
|
1100 |
>> Napisz C-h a file<Return>. Zobaczysz listę wszystkich poleceń, |
>> Napisz C-h a file<Return>. |
1101 |
dostępnych za pomocą M-x, które maja słowo "file" w swojej nazwie. |
|
1102 |
Zauważysz tam także polecenia takie, jak C-x C-f oraz C-x C-w, |
Zobaczysz listę wszystkich poleceń, |
1103 |
umieszczone obok nazw poleceń "find-file" i "write-file". |
dostępnych za pomocą M-x, które maja słowo "file" w swojej nazwie. |
1104 |
|
Zauważysz tam także polecenia takie, jak C-x C-f oraz C-x C-w, |
1105 |
|
umieszczone obok nazw poleceń "find-file" i "write-file". |
1106 |
|
|
1107 |
>> Napisz C-M-v, aby przewinąć okno pomocy. Zrób to kilka razy. |
>> Napisz C-M-v, aby przewinąć okno pomocy. Zrób to kilka razy. |
1108 |
>> Napisz C-x 1, aby usunąć okno pomocy. |
>> Napisz C-x 1, aby usunąć okno pomocy. |
1109 |
|
|
1110 |
C-h i Czytanie elektronicznych podręczników (w formacie Info). To |
C-h i Czytanie elektronicznych podręczników (w formacie Info). To |
1111 |
polecenie przełączy cię do specjalnego bufora o nazwie |
polecenie przełączy Cię do specjalnego bufora o nazwie |
1112 |
*info*, gdzie bedziesz mógł przeczytać podręczniki |
*info*, gdzie będziesz mógł przeczytać podręczniki |
1113 |
dotyczące pakietów zainstalowanych w twoim |
dotyczące pakietów zainstalowanych w Twoim |
1114 |
systemie. Napisz m emacs <Return>, aby zapoznać się z |
systemie. Napisz m emacs <Return>, aby zapoznać się z |
1115 |
podręcznikiem Emacsa. Jeżeli nigdy wczesniej nie używałes |
podręcznikiem Emacsa. Jeżeli nigdy wcześniej nie używałeś |
1116 |
Info, napisz ? a Emacs przedstawi ci możliwości |
trybu Info, to napisz ?, a Emacs przedstawi Ci możliwości |
1117 |
tego trybu. Po tym, jak zapoznasz się z tym krótkim |
tego trybu. Po tym, jak zapoznasz się z niniejszym krótkim |
1118 |
podręcznikiem w dalszej pracy podstawową dokumentację |
samouczkiem, w dalszej pracy dostęp do dokumentacji |
1119 |
stanowić będzie właśnie Emacs Info. |
będziesz uzyskiwał właśnie za pomocą Emacs Info. |
1120 |
|
|
1121 |
|
|
1122 |
|
DODATKOWE FUNKCJE |
1123 |
|
----------------- |
1124 |
|
|
1125 |
|
Więcej o Emacsie możesz się nauczyć czytając jego podręcznik, w formie |
1126 |
|
książkowej lub on-line w postaci Info (użyj menu Help lub naciśnij F10 |
1127 |
|
h r). Dwie dodatkowe właściwości, które szczególnie mogą się przydać |
1128 |
|
to dopełnianie wprowadzanych danych i dired ułatwiające zarządzanie |
1129 |
|
plikami. |
1130 |
|
|
1131 |
|
Dopełnianie pozwala uniknąć niepotrzebnego wpisywania. Na przykład |
1132 |
|
jeśli chcesz się przełączyć do bufora *Messages*, możesz nacisnąć C-x |
1133 |
|
b *M<Tab> a Emacs dopełni dalszą część nazwy za Ciebie na tyle, na ile |
1134 |
|
będzie w stanie ustalić na podstawie tego, co do tej pory wpisałeś. Dopełnianie |
1135 |
|
jest opisane w Info w podręczniku Emacsa w części zatytułowanej |
1136 |
|
"Dopłnianie" (ang. Completion). |
1137 |
|
|
1138 |
|
Dired umożliwia Ci zrobienie wykazu plików w danym katalogu (dodatkowo |
1139 |
|
w podkatalogach), przemieszczanie się wewnątrz tej listy, odwiedzanie |
1140 |
|
plików, zmienianie nazw, usuwanie i inne operacje na plikach. Dired |
1141 |
|
jest opisane w Info w podręczniku Emacsa w części zatytułowanej |
1142 |
|
"Dired". |
1143 |
|
|
1144 |
|
Podręcznik dodatkowo opisuje wiele innych właściwości Emacsa. |
1145 |
|
|
1146 |
|
|
1147 |
|
* KIEROWANIE KURSOREM Z X TERMINALA (akapit dodany przez autorów wersji polskiej) |
1148 |
|
----------------------------------- |
1149 |
|
|
1150 |
|
Jeśli pracujesz na terminalu graficznym, to do kierowania kursorem |
1151 |
|
prawdopodobnie łatwiej Ci będzie używać klawiszy strzałek po prawej |
1152 |
|
stronie klawiatury. Klawisze strzałek: w lewo, w prawo, w górę i w dół |
1153 |
|
działają zgodnie z oczekiwaniem; odpowiadają one dokładnie C-b, C-f, C-p |
1154 |
|
i C-n, ale są łatwiejsze do zapamiętania. Możesz także używać C-lewo i |
1155 |
|
C-prawo, by przesuwać się o słowa, oraz C-góra i C-dół, by przesuwać się |
1156 |
|
o bloki (np. akapity, jeśli edytujesz tekst). Jeśli masz klawisze |
1157 |
|
oznaczone Home (lub Begin) oraz End, to przeniosą Cię one na początek i, |
1158 |
|
odpowiednio, na koniec linii, a C-Home i C-End na początek i koniec |
1159 |
|
pliku. Jeśli na Twojej klawiaturze są klawisze PgUp i PgDn, to możesz |
1160 |
|
ich użyć do przesuwania się o jeden ekran, tak jak M-v i C-v. |
1161 |
|
|
1162 |
|
Wszystkie te polecenia akceptują argument liczbowy, tak jak to |
1163 |
|
opisano powyżej. Wpisanie argumentu możesz sobie uprościć: |
1164 |
|
naciśnij i trzymaj CONTROL lub META i wpisz liczbę. Na |
1165 |
|
przykład, aby przesunąć kursor o 12 słów w prawo, naciśnij C-1 C-2 |
1166 |
|
C-prawo. Zwróć uwagę, że jest to łatwe do wpisania, ponieważ nie |
1167 |
|
musisz puszczać klawisza CONTROL podczas wpisywania cyfr. |
1168 |
|
|
1169 |
|
|
1170 |
|
* UŻYWANIE MENU (akapit dodany przez autorów wersji polskiej) |
1171 |
|
--------------- |
1172 |
|
|
1173 |
|
Jeśli pracujesz na X-terminalu, to u góry okna Emacsa powinieneś zauważyć |
1174 |
|
pasek z menu. Tego menu możesz używać, by wywoływać najczęściej |
1175 |
|
potrzebne polecenia Emacsa, takie jak "find file". Na początku będziesz |
1176 |
|
sądził, że jest to łatwiejsze niż używanie klawiatury, ponieważ nie |
1177 |
|
musisz się na pamięć uczyć kombinacji klawiszy, które uruchamiają |
1178 |
|
poszczególne polecenia. Gdy już jednak poznasz Emacsa, to zaczniesz |
1179 |
|
sobie te kombinacje przyswajać --- dla wygody przy pozycjach menu |
1180 |
|
pokazywane są odpowiadające im kombinacje klawiszy. |
1181 |
|
|
1182 |
|
Zwróć uwagę, że niektóre pozycje występujące w menu nie mają |
1183 |
|
odpowiedników klawiszowych. Na przykład pozycja "Buffers" powoduje |
1184 |
|
wyświetlenie listy wszystkich dostępnych buforów. Do każdego z nich |
1185 |
|
możesz się przełączyć, wybierając jego nazwę, wyświetloną pod pozycją |
1186 |
|
Buffers. |
1187 |
|
|
1188 |
|
|
1189 |
PODSUMOWANIE |
PODSUMOWANIE |
1190 |
------------ |
------------ |
1191 |
|
|
1192 |
Pamiętaj, że by wyjść z Emacsa na stałe, używaj C-x C-c. By wyjść do |
Pamiętaj, że by wyjść z Emacsa na stałe, trzeba wydać polecenie C-x C-c. |
1193 |
powłoki na chwilę tak, byś mógł wrócić, użyj C-z. (To nie działa pod |
By wyjść do powłoki na chwilę tak, by jeszcze Do Emacsa wrócić, trzeba |
1194 |
X-Windows, ponieważ tam nie ma prawdziwego konceptu przejścia na |
użyć C-z. (To nie działa pod X-Windows, ponieważ tam nie ma prawdziwego |
1195 |
chwile do powłoki. Zamiast tego C-z ikonizuje okno Emacsa.) |
konceptu przejścia na chwilę do powłoki. Zamiast tego C-z ,,ikonizuje'' |
1196 |
|
okno Emacsa.) |
1197 |
|
|
1198 |
Ten podręcznik był pisany tak, by wszyscy nowi użytkownicy mogli go |
Ten samouczek był pisany tak, by wszyscy nowi użytkownicy mogli go |
1199 |
zrozumieć. Jeśli coś pozostawił niejasnym, nie siedź cicho i nie |
zrozumieć. Jeśli coś pozostawił niejasnym, nie siedź cicho i nie |
1200 |
obwiniaj siebie, tylko daj nam znać! |
obwiniaj siebie, tylko daj nam znać! |
1201 |
|
|
1202 |
|
|
1203 |
KOPIOWANIE |
KOPIOWANIE |
1204 |
---------- |
---------- |
1205 |
|
|
1206 |
Niniejszy podręcznik jest potomkiem w długiej linii podręczników |
Niniejszy samouczek jest potomkiem w długiej linii samouczków |
1207 |
Emacsa, która rozpoczyna się od tego, który został napisany przez |
Emacsa, która rozpoczyna się od tego, który został napisany przez |
1208 |
Stuarta Cracrafta dla oryginalnego Emacsa. Został on zmodyfikowany we |
Stuarta Cracrafta dla oryginalnego Emacsa. Został on zmodyfikowany we |
1209 |
wrześniu 1994 przez Bena Winga, który zaktualizował go, jeśli chodzi o |
wrześniu 1994 przez Bena Winga, który zaktualizował go w celu uwzględnienia |
1210 |
X-Windows. |
pracy pod X-Windows. |
1211 |
|
|
1212 |
Tłumaczenia na język polski dokonał Remek Trzaska z pomocą Ryszarda |
Autorem pierwszego tłumaczenia na język polski był Remek Trzaska |
1213 |
Kubiaka. Jesli polskie znaki nie byly poprawnie wyswietlane w tym |
<remek@npac.syr.edu>, a pomagał mu Ryszard Kubiak |
1214 |
buforze, oznacza to, ze nie masz zainstalowanych polskich fontow. |
<rysiek@ipipan.gda.pl>. Tamto tłumaczenie zostało uaktualnione dla |
1215 |
Pomoc w tym zakresie mozesz znalezc pod adresem: |
wersji GNU Emacs 21 przez Beatę Wierzchołowską <beataw@orient.uw.edu.pl> |
1216 |
<URL:http://www.agh.edu.pl/ogonki> |
z pomocą Ryszarda Kubiaka i Janusza S. Bienia <jsbien@mail.uw.edu.pl>. |
|
|
|
|
Tłumaczenie to zostało uaktualnione dla wersji GNU Emacs 21 |
|
|
przez Beatę Wierzchołowską <beataw@orient.uw.edu.pl> z pomocą |
|
|
Janusza S. Bienia <jsbien@mail.uw.edu.pl> |
|
1217 |
|
|
1218 |
Ta wersja podręcznika, podobnie jak GNU Emacs, jest zastrzeżona, a |
Ta wersja samouczka, podobnie jak GNU Emacs, jest chroniona prawem |
1219 |
pozwolenie na kopiowanie udzielone jest pod następującymi warunkami: |
autorskim, ale wolno ją kopiować pod następującymi warunkami: |
1220 |
|
|
1221 |
Copyright (c) 1985, 1994, 2001 Free Software Foundation |
Copyright (c) 1985, 1994, 2001 Free Software Foundation |
1222 |
|
|
1223 |
Permission is granted to anyone to make or distribute verbatim |
Zezwala się na wykonywanie lub rozpowszechnianie |
1224 |
copies of this document as received, in any medium, provided that |
wiernych kopii tego dokumentu w otrzymanej formie, na dowolnym |
1225 |
the copyright notice and permission notice are preserved, |
nośniku, pod warunkiem zachowania informacji o |
1226 |
and that the distributor grants the recipient permission |
prawach autorskich i niniejszym zezwoleniu oraz pod |
1227 |
for further redistribution as permitted by this notice. |
warunkiem, że dystrybutor udzieli odbiorcy pozwolenia na |
1228 |
|
dalsze rozpowszechnianie zgodnie z niniejszym zezwoleniem. |
1229 |
Permission is granted to distribute modified versions |
|
1230 |
of this document, or of portions of it, |
|
1231 |
under the above conditions, provided also that they |
Zezwala się również na rozpowszechnianie na warunkach podanych |
1232 |
carry prominent notices stating who last altered them. |
powyżej zmodyfikowanych wersji tego dokumentu lub jego części, |
1233 |
|
pod warunkiem, że zostaną wyraźnie uwidocznione |
1234 |
Warunki kopiowania samego Emacsa są w pewnym stopniu inne, aczkolwiek |
informacje o tym, kto dokonał modyfikacji jako ostatni. |
1235 |
zachowują te sama idee. Proszę, przeczytaj plik COPYING, po czym |
|
1236 |
rozdaj swoim znajomym kopie Emacsa. Pomóż zwalczyć przeszkody w |
|
1237 |
rozpowszechnianiu oprogramowania przez tworzenie i dzielenie się |
Warunki kopiowania samego Emacsa są bardziej skomplikowane, ale zgodne |
1238 |
oprogramowaniem. |
z tą ideą. Proszę, przeczytaj plik COPYING, po czym rozdaj swoim |
1239 |
|
znajomym kopie Emacsa. Pomóż tępić obstrukcjonizm w informatyce, |
1240 |
|
używając, tworząc i dzieląc się oprogramowaniem swobodnym. |
1241 |
|
|
1242 |
|
|
1243 |
;;; Local Variables: |
;;; Local Variables: |
1244 |
;;; mode: fundamental |
;;; mode: fundamental |
1245 |
;;; coding: latin-2 |
;;; coding: latin-2 |
1246 |
;;; End: |
;;; End: |
1247 |
|
|
1248 |
|
|
1249 |
|
|
1250 |
|
|