1 |
Copyright (c) 1985, 2004, 2005 Free Software Foundation, Inc; Zie de voorwaarden onderaan. |
Je leest nu de Emacs-inleiding. De kopieervoorwaarden staan onderaan. |
2 |
Je leest nu de Emacs-inleiding, zoals vertaald door Pieter Schoenmakers. |
Copyright (c) 1985, 1996, 1997, 2003, 2004, 2005 Free Software Foundation |
3 |
|
|
4 |
De meeste Emacs-commando's gebruiken de CONTROL-toets (soms CTRL of CTL |
De meeste Emacs-commando's gebruiken de CONTROL-toets (soms CTRL of CTL |
5 |
genaamd) en/of de META-toets (soms genaamd EDIT of ALT). In plaats van |
genaamd) en/of de META-toets (soms genaamd EDIT of ALT). In plaats van |
8 |
C-<ltr> betekent: houd de CONTROL-toets ingedrukt en tik de toets <ltr> |
C-<ltr> betekent: houd de CONTROL-toets ingedrukt en tik de toets <ltr> |
9 |
Dus C-f wordt: houd de CONTROL-toets ingedrukt en tik f. |
Dus C-f wordt: houd de CONTROL-toets ingedrukt en tik f. |
10 |
M-<ltr> betekent: houd de META-, EDIT- of ALT-toets ingedrukt en tik de |
M-<ltr> betekent: houd de META-, EDIT- of ALT-toets ingedrukt en tik de |
11 |
toets <chr>. Als er geen toets META, EDIT of ALT is, kun je ook |
toets <ltr>. Als er geen toets META, EDIT of ALT is, kun je ook |
12 |
eerst de ESC-toets tikken, gevolgd door <ltr>. We verwijzen naar |
eerst de ESC-toets tikken, gevolgd door <ltr>. We verwijzen naar |
13 |
de ESC toets als <ESC>. |
de ESC-toets als <ESC>. |
14 |
|
|
15 |
BELANGRIJK: om Emacs te verlaten, tik C-x C-c (twee tekens). |
BELANGRIJK: om Emacs te verlaten, tik C-x C-c (twee tekens). |
16 |
De tekens ">>" tegen de linkerkantlijn nodigen je uit om een |
De tekens ">>" tegen de linkerkantlijn nodigen je uit om een |
17 |
bepaald commando te proberen. Bijvoorbeeld: |
bepaald commando te proberen. Bijvoorbeeld: |
18 |
<<Blank lines inserted here by startup of help-with-tutorial>> |
<<Blank lines inserted around following line by help-with-tutorial>> |
19 |
|
[Lege regels om didactische redenen. Hieronder gaat het verder.] |
20 |
>> Tik nu C-v (volgend scherm) om naar het volgende scherm te gaan. |
>> Tik nu C-v (volgend scherm) om naar het volgende scherm te gaan. |
21 |
(Geef nu het commando door de CONTROL-toets ingedrukt te houden |
(Geef nu het commando door de CONTROL-toets ingedrukt te houden |
22 |
terwijl je de v tikt.) |
terwijl je de v tikt.) |
24 |
lezen van een scherm. |
lezen van een scherm. |
25 |
|
|
26 |
Merk op dat er een overlapping van twee regels is als je van een scherm naar |
Merk op dat er een overlapping van twee regels is als je van een scherm naar |
27 |
het volgende gaat; dat zorgt voor continuïteit bij het lezen van |
het volgende gaat; dat zorgt voor continuïteit bij het lezen van |
28 |
de tekst. |
de tekst. |
29 |
|
|
30 |
Het eerste wat je moet weten, is hoe je je naar verschillende plaatsen in de |
Het eerste wat je moet weten, is hoe je je naar verschillende plaatsen in de |
31 |
tekst kan bewegen. Je weet al hoe je een scherm vooruit moet gaan: met |
tekst kan bewegen. Je weet al hoe je een scherm vooruit moet gaan: met |
32 |
C-v. Om een scherm terug te gaan, tik je M-v (houd de META-toets ingedrukt |
C-v. Om een scherm terug te gaan, tik je M-v (houd de META-toets ingedrukt |
33 |
en tik v, of tik <ESC>-v als je geen META, EDIT of ALT toets hebt). |
en tik v, of tik <ESC> v als je geen META-, EDIT- of ALT-toets hebt). |
34 |
|
|
35 |
>> Probeer nu een paar keer M-v, steeds gevolgd door C-v. |
>> Probeer nu een paar keer M-v, steeds gevolgd door C-v. |
36 |
|
|
40 |
|
|
41 |
De volgende commando's zijn handig om volledige schermen te bekijken: |
De volgende commando's zijn handig om volledige schermen te bekijken: |
42 |
|
|
43 |
C-v ga een scherm vooruit |
C-v Ga een scherm vooruit |
44 |
M-v ga een scherm terug |
M-v Ga een scherm terug |
45 |
C-l maak het scherm schoon en teken alle tekst |
C-l Maak het scherm schoon en teken alle tekst |
46 |
opnieuw, waarbij de regel waarop de cursor |
opnieuw, waarbij de regel waarop de cursor |
47 |
staat, op het midden van het scherm terecht |
staat, op het midden van het scherm terecht |
48 |
komt. (C-l is CONTROL-L, niet CONTROL-1.) |
komt. (C-l is CONTROL-L, niet CONTROL-1.) |
49 |
|
|
50 |
>> Kijk waar de cursor staat, en onthoud de tekst errond. |
>> Kijk waar de cursor staat, en onthoud de tekst er omheen. |
51 |
Tik C-l. |
Tik C-l. |
52 |
Zoek de cursor en merk op dat hij nog steeds bij dezelfde tekst staat. |
Zoek de cursor en merk op dat hij nog steeds bij dezelfde tekst staat. |
53 |
|
|
54 |
|
Als je toetsenbord PageUp- en PageDn-toetsen heeft dan kun je deze ook |
55 |
|
gebruiken om een scherm terug dan wel vooruit te gaan, maar het werken |
56 |
|
met C-v en M-v is efficiënter. |
57 |
|
|
58 |
|
|
59 |
* BASISCOMMANDO'S CURSORBEWEGINGEN |
* BASISCOMMANDO'S CURSORBEWEGINGEN |
60 |
---------------------------------- |
---------------------------------- |
63 |
naar een specifieke plaats op het scherm? |
naar een specifieke plaats op het scherm? |
64 |
|
|
65 |
Er is een aantal manieren waarop je dit kan doen. Je kan de |
Er is een aantal manieren waarop je dit kan doen. Je kan de |
66 |
pijltjestoetsen gebruiken, maar het is efficïenter om je handen in de |
pijltjestoetsen gebruiken, maar het is efficiënter om je handen in de |
67 |
standaardhouding te laten, en de commando's C-p, C-b, C-f en C-n te |
standaardhouding te laten, en de commando's C-p, C-b, C-f en C-n te |
68 |
gebruiken. Elk van deze commando's |
gebruiken. Elk van deze commando's |
69 |
verplaatst de cursor precies een regel of teken in een bepaalde richting |
verplaatst de cursor precies een regel of teken in een bepaalde richting |
70 |
op het scherm. Hier volgt een figuur met de vier commando's en de |
op het scherm. Hier volgt een figuur met de vier commando's en de |
71 |
richting waarin ze de cursor bewegen: |
richting waarin ze de cursor bewegen: |
137 |
Merk op dat er een analogie bestaat tussen enerzijds C-f en C-b en |
Merk op dat er een analogie bestaat tussen enerzijds C-f en C-b en |
138 |
anderzijds M-f en M-b. Het is bij veel commando's zo dat META-tekens |
anderzijds M-f en M-b. Het is bij veel commando's zo dat META-tekens |
139 |
gebruikt worden om iets te doen in eenheden van de taal (woorden, |
gebruikt worden om iets te doen in eenheden van de taal (woorden, |
140 |
zinnen, alinea's) terwijl Control-tekens te maken hebben met dingen die |
zinnen, alinea's) terwijl CONTROL-tekens te maken hebben met dingen die |
141 |
los staan van wat je aan het editeren bent (tekens, regels, enz.). |
los staan van wat je aan het bewerken bent (tekens, regels, enz.). |
142 |
|
|
143 |
Deze analogie gaat ook op voor regels en zinnen: C-a en C-e bewegen de |
Deze analogie gaat ook op voor regels en zinnen: C-a en C-e bewegen de |
144 |
cursor naar het begin of eind van een regel, terwijl met M-a, |
cursor naar het begin of eind van een regel, terwijl met M-a, |
159 |
Nu volgt een samenvatting van eenvoudige cursorbewegingen, |
Nu volgt een samenvatting van eenvoudige cursorbewegingen, |
160 |
met inbegrip van de commando's die de cursor per woord of zin bewegen: |
met inbegrip van de commando's die de cursor per woord of zin bewegen: |
161 |
|
|
162 |
C-f ga een teken vooruit |
C-f Ga een teken vooruit |
163 |
C-b ga een teken achteruit |
C-b Ga een teken achteruit |
164 |
|
|
165 |
M-f ga een woord vooruit |
M-f Ga een woord vooruit |
166 |
M-b ga een woord achteruit |
M-b Ga een woord achteruit |
167 |
|
|
168 |
C-n ga naar de volgende regel |
C-n Ga naar de volgende regel |
169 |
C-p ga naar de vorige regel |
C-p Ga naar de vorige regel |
170 |
|
|
171 |
C-a ga naar het begin van de regel |
C-a Ga naar het begin van de regel |
172 |
C-e ga naar het eind van de regel |
C-e Ga naar het eind van de regel |
173 |
|
|
174 |
M-a ga terug naar het begin van de zin |
M-a Ga terug naar het begin van de zin |
175 |
M-e ga vooruit naar het eind van de zin |
M-e Ga vooruit naar het eind van de zin |
176 |
|
|
177 |
>> Probeer al deze commando's een paar keer als oefening. |
>> Probeer al deze commando's een paar keer als oefening. |
178 |
Deze commando's worden het vaakst gebruikt. |
Deze commando's worden het vaakst gebruikt. |
194 |
|
|
195 |
Als je toetsenbord pijltjestoetsen heeft, kan je die ook gebruiken om de |
Als je toetsenbord pijltjestoetsen heeft, kan je die ook gebruiken om de |
196 |
cursor te verplaatsen. We raden je aan om C-b, C-f, C-n en C-p |
cursor te verplaatsen. We raden je aan om C-b, C-f, C-n en C-p |
197 |
te leren, om drie redenen. Ten eerste werken ze op alle |
te leren, om drie redenen. Ten eerste werken ze op alle |
198 |
toetsenborden, ook die zonder pijltjestoetsen. Ten tweede zul je merken |
toetsenborden, ook die zonder pijltjestoetsen. Ten tweede zul je merken |
199 |
dat wanneer je eenmaal wat ervaring hebt opgedaan in de omgang met |
dat wanneer je eenmaal wat ervaring hebt opgedaan in de omgang met |
200 |
Emacs, het gebruik van de CTRL-tekens sneller is dan werken met de |
Emacs, het gebruik van de CONTROL-tekens sneller is dan werken met de |
201 |
pijltjestoetsen (omdat je handen in de normale tikpositie kunnen blijven). Ten |
pijltjestoetsen (omdat je handen in de normale tikpositie kunnen blijven). Ten |
202 |
derde, als je eenmaal gewend bent aan deze commando's met CTRL-tekens, |
derde, als je eenmaal gewend bent aan deze commando's met CONTROL-tekens, |
203 |
kan je makkelijk andere gevorderde cursorbewegingscommando's leren. |
kan je makkelijk andere gevorderde cursorbewegingscommando's leren. |
204 |
|
|
205 |
De meeste Emacs-commando's accepteren een numeriek argument. Voor de |
De meeste Emacs-commando's accepteren een numeriek argument. Voor de |
206 |
meeste commando's is dit argument het aantal keren dat het commando |
meeste commando's is dit argument het aantal keren dat het commando |
207 |
herhaald moet worden. Je geeft dit numerieke argument aan met C-u en |
herhaald moet worden. Je geeft dit numerieke argument aan met C-u en |
208 |
vervolgens de cijfers van het getal, vóór het commando. |
vervolgens de cijfers van het getal, vóór het commando. |
209 |
Als je toetsenbord een META- (of EDIT- of ALT-) toets hebt, is er ook |
Als je toetsenbord een META- (of EDIT- of ALT-) toets heeft, is er ook |
210 |
een andere manier om het getal aan te geven: tik de cijfers terwijl |
een andere manier om het getal aan te geven: tik de cijfers terwijl |
211 |
je de META toets ingedrukt houdt. We raden je aan de C-u manier te |
je de META toets ingedrukt houdt. We raden je aan de C-u manier te |
212 |
leren omdat die beschikbaar is op elke terminal. |
leren omdat die beschikbaar is op elke terminal. |
219 |
|
|
220 |
Voor de meeste commando's is het numerieke argument het aantal keren dat |
Voor de meeste commando's is het numerieke argument het aantal keren dat |
221 |
het commando herhaald moet worden. Voor sommige commando's betekent het |
het commando herhaald moet worden. Voor sommige commando's betekent het |
222 |
echter iets anders. Verschillende commando's (die je totnogtoe niet |
echter iets anders. Verschillende commando's (die je totnogtoe niet |
223 |
geleerd hebt) gebruiken het als een vlag -- de aanwezigheid van een |
geleerd hebt) gebruiken het als een vlag -- de aanwezigheid van een |
224 |
prefix-argument, ongeacht zijn waarde, maakt dat het commando iets anders |
prefix-argument, ongeacht zijn waarde, maakt dat het commando iets anders |
225 |
doet. |
doet. |
226 |
|
|
265 |
commando C-g. |
commando C-g. |
266 |
|
|
267 |
|
|
268 |
* ONMOGELIJKE COMMANDO'S |
* UITGESCHAKELDE COMMANDO'S |
269 |
------------------------ |
--------------------------- |
270 |
|
|
271 |
Sommige Emacs-commando's zijn uitgeschakeld zodat beginnende gebruikers ze |
Sommige Emacs-commando's zijn uitgeschakeld zodat beginnende gebruikers ze |
272 |
niet per ongeluk kunnen uitvoeren. |
niet per ongeluk kunnen uitvoeren. |
275 |
over het commando dat je gegeven hebt, en vraagt of je het werkelijk wil |
over het commando dat je gegeven hebt, en vraagt of je het werkelijk wil |
276 |
uitvoeren. |
uitvoeren. |
277 |
|
|
278 |
Wanneer je het commando echt wil uitvoeren, tik dan Spatie (de |
Wanneer je het commando echt wil uitvoeren, tik dan <SPC> (de |
279 |
spatiebalk) als antwoord op de vraag. Normaal wil je het commando niet |
spatiebalk) als antwoord op de vraag. Normaal wil je het commando niet |
280 |
uitvoeren en beantwoord je de vraag met "n" (van "no" of "nee"). |
uitvoeren en beantwoord je de vraag met "n" (van "no" of "nee"). |
281 |
|
|
289 |
Emacs kan meerdere vensters laten zien, elk venster met zijn eigen tekst. |
Emacs kan meerdere vensters laten zien, elk venster met zijn eigen tekst. |
290 |
We zullen later uitleggen hoe je met meerdere vensters om kan gaan. Op |
We zullen later uitleggen hoe je met meerdere vensters om kan gaan. Op |
291 |
dit moment willen we slechts uitleggen hoe je van extra vensters af kunt |
dit moment willen we slechts uitleggen hoe je van extra vensters af kunt |
292 |
komen en terug kan keren naar eenvoudig editeren met één venster. Het is |
komen en terug kan keren naar het werken met één venster. Het is |
293 |
eenvoudig: |
eenvoudig: |
294 |
|
|
295 |
C-x 1 een enkel venster (dat wil zeggen: verwijder alle andere vensters) |
C-x 1 Een enkel venster (dat wil zeggen: verwijder alle andere vensters). |
296 |
|
|
297 |
Het commando is CONTROL-x gevolgd door het cijfer 1. C-x 1 vergroot het |
Het commando is CONTROL-x gevolgd door het cijfer 1. C-x 1 vergroot het |
298 |
venster waar de cursor in staat tot het hele scherm. Alle andere vensters |
venster waar de cursor in staat tot het hele scherm. Alle andere vensters |
299 |
worden verwijderd. |
worden verwijderd. |
300 |
|
|
301 |
>> Zet de cursor op deze regel en tik C-u 0 C-l. |
>> Zet de cursor op deze regel en tik C-u 0 C-l. |
302 |
>> Tik nu Control-h k Control-f. |
>> Tik nu C-h k C-f. |
303 |
Zie hoe dit venster kleiner is geworden, terwijl een nieuw venster verschijnt |
Zie hoe dit venster kleiner is geworden, terwijl een nieuw venster verschijnt |
304 |
om de documentatie van het Control-f commando te laten zien. |
om de documentatie van het C-f commando te laten zien. |
305 |
|
|
306 |
>> Tik nu C-x 1 en zie het documentatievenster verdwijnen. |
>> Tik nu C-x 1 en zie het documentatievenster verdwijnen. |
307 |
|
|
308 |
|
Dit commando is anders dan de commando's die je tot nu toe geleerd |
309 |
|
hebt aangezien het uit twee tekens bestaat. Het begint met het teken |
310 |
|
CONTROL-x. Er zijn een heleboel commando's die met CONTROL-x |
311 |
|
beginnen. Veel van die commando's hebben te maken met vensters, |
312 |
|
bestanden, buffers, en gelijkaardige dingen. Dergelijke commando's |
313 |
|
bestaan uit twee, drie of vier tekens. |
314 |
|
|
315 |
|
|
316 |
* TOEVOEGEN EN WEGHALEN |
* TOEVOEGEN EN WEGHALEN |
317 |
----------------------- |
----------------------- |
362 |
|
|
363 |
>> Tik <Return> om de Newline die je net verwijderd hebt weer toe te voegen. |
>> Tik <Return> om de Newline die je net verwijderd hebt weer toe te voegen. |
364 |
|
|
365 |
Je herinnert je dat je bij de meeste Emacs-commando's het aantal keren op kan |
Je herinnert je dat je bij de meeste Emacs-commando's het aantal keren op kan |
366 |
geven, dat ze herhaald moeten worden. Dit geldt ook voor gewone tekens. |
geven, dat ze herhaald moeten worden. Dit geldt ook voor gewone tekens. |
367 |
Als je een gewoon teken herhaalt, wordt dat teken herhaaldelijk toegevoegd. |
Als je een gewoon teken herhaalt, wordt dat teken herhaaldelijk toegevoegd. |
368 |
|
|
372 |
verbeteren. Je kan tekst ook per woord of regel verwijderen. Hier volgt |
verbeteren. Je kan tekst ook per woord of regel verwijderen. Hier volgt |
373 |
een samenvatting van de commando's om tekst te verwijderen: |
een samenvatting van de commando's om tekst te verwijderen: |
374 |
|
|
375 |
<Delback> haal het teken weg dat voor de cursor staat |
<Delback> Haal het teken weg dat voor de cursor staat |
376 |
C-d haal het teken weg dat achter de cursor staat |
C-d Haal het teken weg dat achter de cursor staat |
377 |
|
|
378 |
M-<Delback> verwijder het woord dat voor de cursor staat |
M-<Delback> Verwijder het woord dat voor de cursor staat |
379 |
M-d verwijder het woord dat achter de cursor staat |
M-d Verwijder het woord dat achter de cursor staat |
380 |
|
|
381 |
C-k verwijder alles van de cursor tot het eind van de regel |
C-k Verwijder alles van de cursor tot het eind van de regel |
382 |
M-k verwijder alles van de cursor tot het eind van de zin |
M-k Verwijder alles van de cursor tot het eind van de zin |
383 |
|
|
384 |
Merk op dat <Delback> en C-d, met M-<Delback> en M-d de analogie verder |
Merk op dat <Delback> en C-d, met M-<Delback> en M-d de analogie verder |
385 |
trekken, die begon met C-f en M-f (waarbij we voor het gemak even vergeten dat |
trekken, die begon met C-f en M-f (waarbij we voor het gemak even vergeten dat |
386 |
<Delback> niet echt een control teken is). C-k en M-k lijken enigzins op |
<Delback> niet echt een CONTROL-teken is). C-k en M-k lijken enigzins op |
387 |
C-e en M-e in hun relatie tot regels en zinnen. |
C-e en M-e in hun relatie tot regels en zinnen. |
388 |
|
|
389 |
Als je meer dan een enkel teken tegelijk weghaalt, bewaart Emacs de tekst |
Je kunt ook op één uniforme manier een willekeurig deel van de tekst |
390 |
die je verwijdert, zodat je hem weer terug kan halen. Verwijderde tekst |
verwijderen. Beweeg daartoe naar één kant van het gedeelte dat je |
391 |
terughalen heet "yanken". Je kan verwijderde tekst terugbrengen op de |
wilt verwijderen en tik C-@ of C-<SPC>. (<SPC> is de spatiebalk.) |
392 |
plaats waar je hem hebt verwijderd of op een andere plaats in de tekst. |
Beweeg daarna naar de andere kant en tik C-w. Dat verwijdert alle |
393 |
Je kan ook meerdere keren yanken om er meedere kopieën van te maken. Het |
tekst tussen de twee posities. |
394 |
yank-commando is C-y. |
|
395 |
|
>> Beweeg de cursor naar de J aan het begin van de vorige alinea. |
396 |
|
>> Tik C-<SPC>. Emacs toont nu de mededeling "Mark set" ("Markering |
397 |
|
geplaatst") onderaan het scherm. |
398 |
|
>> Plaats de cursor op de n van "kant" op de tweede regel van de |
399 |
|
alinea. |
400 |
|
>> Tik C-w. Dit zal de tekst vanaf de J tot vlak voor de n |
401 |
|
verwijderen. |
402 |
|
|
403 |
Merk op dat er een verschil is tussen iets weghalen en iets verwijderen: |
Er is een verschil tussen iets weghalen en iets verwijderen: iets dat |
404 |
iets dat je hebt verwijderd, kan je terugbrengen, maar iets dat je hebt |
je hebt verwijderd, kan je terugbrengen, maar iets dat je hebt |
405 |
weggehaald niet. (In het Engels is het verschil tussen "killing" en |
weggehaald niet. (In het Engels is het verschil tussen "killing" en |
406 |
"deleting" duidelijker dan tussen de Nederlandse vertalingen "verwijderen" en |
"deleting" duidelijker dan tussen de Nederlandse vertalingen |
407 |
"weghalen".) In het algemeen geldt dat de commando's die meer tekst dan |
"verwijderen" en "weghalen".) Verwijderde tekst terughalen heet |
408 |
een enkel teken, Newline of spatie verwijderen, deze tekst bewaren zodat hij |
"yanken". In het algemeen geldt dat de commando's die meer tekst dan |
409 |
geyankt kan worden, terwijl dat niet geldt voor commando's die slechts een |
een enkel teken, Newline of spatie verwijderen, deze tekst bewaren |
410 |
enkel teken weghalen. |
zodat hij geyankt kan worden, terwijl dat niet geldt voor commando's |
411 |
|
die slechts een enkel teken weghalen. |
412 |
|
|
413 |
>> Zet de cursor op het begin van een regel die niet leeg is. |
>> Zet de cursor op het begin van een regel die niet leeg is. |
414 |
Tik C-k om de tekst op die regel te verwijderen. |
Tik C-k om de tekst op die regel te verwijderen. |
416 |
|
|
417 |
Merk op hoe een enkel C-k commando de inhoud van een regel verwijdert, een |
Merk op hoe een enkel C-k commando de inhoud van een regel verwijdert, een |
418 |
tweede C-k commando de regel zelf zodat alle volgende regels een regel |
tweede C-k commando de regel zelf zodat alle volgende regels een regel |
419 |
omhoog komen. Het numerieke argument is voor C-k bijzonder: het aangegeven |
omhoog komen. Het numerieke argument is voor C-k bijzonder: het aangegeven |
420 |
aantal regels zal worden verwijderd, inclusief de inhoud. Dit is meer dan |
aantal regels zal worden verwijderd, inclusief de inhoud. Dit is meer dan |
421 |
simpelweg herhaling: C-u 2 C-k verwijdert twee regels, terwijl tweemaal |
simpelweg herhaling: C-u 2 C-k verwijdert twee regels, terwijl tweemaal |
422 |
C-k tikken dat niet doet. |
C-k tikken dat niet doet. |
508 |
naam nog steeds beschikbaar is, voor het geval je later besluit dat de |
naam nog steeds beschikbaar is, voor het geval je later besluit dat de |
509 |
veranderingen toch niet zo goed waren. |
veranderingen toch niet zo goed waren. |
510 |
|
|
511 |
Bij de onderkant van het scherm zie je een regel die begint en |
Bij de onderkant van het scherm zie je een regel die begint en |
512 |
eindigt met streepjes, met aan het begin "--:-- TUTORIAL.nl" of iets |
eindigt met streepjes, met aan het begin "-1:-- TUTORIAL.nl" of iets |
513 |
dergelijks. Dit deel van het scherm laat normaal de naam van het bestand |
dergelijks. Dit deel van het scherm laat normaal de naam van het bestand |
514 |
zien dat je op dat moment bezoekt. Op dit moment bezoek je een bestand |
zien dat je op dat moment bezoekt. Op dit moment bezoek je een bestand |
515 |
dat "TUTORIAL.nl" heet; het is je eigen kopie van de Nederlandstalige |
dat "TUTORIAL.nl" heet; het is je eigen kopie van de Nederlandstalige |
516 |
Emacs-inleiding ("tutorial" in het Engels). Als je in Emacs een bestand |
Emacs-inleiding ("tutorial" in het Engels). Als je in Emacs een bestand |
517 |
bezoekt dan staat de naam van het bestand altijd op deze plaats. |
bezoekt dan staat de naam van het bestand altijd op deze plaats. |
518 |
|
|
519 |
De commando's om een bestand te bezoeken of op te slaan zijn anders dan de |
Iets bijzonders aan het commando om een bestand te bezoeken, is dat je |
|
commando's die je tot nu toe geleerd hebt; ze bestaan namelijk uit twee |
|
|
tekens. Beide commando's beginnen met het teken Control-x. Er zijn een |
|
|
heleboel commando's die met Control-x beginnen. Veel van die commando's |
|
|
hebben te maken met bestanden, buffers, en gelijkaardige dingen. |
|
|
Dergelijke commando's bestaan uit twee, drie of vier tekens. |
|
|
|
|
|
Nog iets bijzonders aan het commando om een bestand te bezoeken, is dat je |
|
520 |
aan moet geven welk bestand je wil. Dit heet dat het commando "een |
aan moet geven welk bestand je wil. Dit heet dat het commando "een |
521 |
argument van de gebruiker vraagt"; in dit geval de naam van het bestand. |
argument van de gebruiker vraagt"; in dit geval de naam van het bestand. |
522 |
Nadat je het commando |
Nadat je het commando |
523 |
|
|
524 |
C-x C-f bezoek bestand (met de f van "find file") |
C-x C-f Bezoek bestand (met de f van "find file"). |
525 |
|
|
526 |
hebt getikt vraagt Emacs om de naam van het bestand. De naam die je |
hebt getikt vraagt Emacs om de naam van het bestand. De naam die je |
527 |
intikt verschijnt op de onderste regel van het scherm. Wanneer die regel |
intikt verschijnt op de onderste regel van het scherm. Wanneer die regel |
544 |
je de inhoud wijzigen. Als je de wijzigingen op wilt slaan, tik dan het |
je de inhoud wijzigen. Als je de wijzigingen op wilt slaan, tik dan het |
545 |
commando |
commando |
546 |
|
|
547 |
C-x C-s sla bestand op (met de s van "save file") |
C-x C-s Sla bestand op (met de s van "save file"). |
548 |
|
|
549 |
Dit commando slaat de tekst zoals Emacs die nu heeft in het bestand op. |
Dit commando slaat de tekst zoals Emacs die nu heeft in het bestand op. |
550 |
De eerste keer dat je dit doet, slaat Emacs het originele bestand onder een |
De eerste keer dat je dit doet, slaat Emacs het originele bestand onder een |
551 |
andere naam op, zodat het niet verloren gaat. De nieuwe naam bestaat uit de |
andere naam op, zodat het niet verloren gaat. De nieuwe naam bestaat uit de |
552 |
oude bestandsnaam gevolgd door een "~". |
oude bestandsnaam gevolgd door een "~". |
553 |
|
|
554 |
Als Emacs het bestand heeft opgeslagen, laat het de naam van het |
Als Emacs het bestand heeft opgeslagen, laat het de naam van het |
555 |
bestand zien. Het is een goede gewoonte een bestand regelmatig te op te slaan |
bestand zien. Het is een goede gewoonte een bestand regelmatig op te slaan |
556 |
zodat er niet teveel werk verloren gaat als het systeem hangt of crasht. |
zodat er niet teveel werk verloren gaat als het systeem hangt of crasht. |
557 |
|
|
558 |
>> Tik C-x C-s, om je kopie van deze inleiding op te slaan. Als het goed is |
>> Tik C-x C-s, om je kopie van deze inleiding op te slaan. Als het goed is |
559 |
verschijnt "Wrote ...TUTORIAL" op de onderste schermregel. |
verschijnt "Wrote ...TUTORIAL.nl" op de onderste schermregel. |
560 |
|
|
561 |
OPMERKING: Op sommige systemen gebeurt er helemaal niets als je C-x C-s |
OPMERKING: Op sommige systemen gebeurt er helemaal niets als je C-x C-s |
562 |
tikt, en daarna ook niets meer. Dit komt door een eigenschap van de |
tikt, en daarna ook niets meer. Dit komt door een eigenschap van de |
582 |
keer te bezoeken met C-x C-f. Op deze manier kan je een behoorlijk aantal |
keer te bezoeken met C-x C-f. Op deze manier kan je een behoorlijk aantal |
583 |
bestanden in Emacs krijgen. |
bestanden in Emacs krijgen. |
584 |
|
|
585 |
>> Creëer een bestand dat "foo" heet door te tikken: C-f C-f foo |
>> Creëer een bestand dat "foo" heet door te tikken: C-x C-f foo |
586 |
<Return>. Voeg hieraan wat tekst toe, wijzig hem, en sla "foo" op |
<Return>. Voeg hieraan wat tekst toe, wijzig hem, en sla "foo" op |
587 |
door C-x C-s te tikken. Tik hierna C-x C-f TUTORIAL <Return> om |
door C-x C-s te tikken. Tik hierna C-x C-f TUTORIAL <Return> om |
588 |
weer hier, in de inleiding, terug te komen. |
weer hier, in de inleiding, terug te komen. |
591 |
genoemd wordt. Als je een bestand bezoekt wordt er een nieuwe buffer |
genoemd wordt. Als je een bestand bezoekt wordt er een nieuwe buffer |
592 |
gemaakt. Om een lijst van de huidige buffers te zien, tik |
gemaakt. Om een lijst van de huidige buffers te zien, tik |
593 |
|
|
594 |
C-x C-b laat de bufferlijst zien |
C-x C-b Laat de bufferlijst zien |
595 |
|
|
596 |
>> Probeer C-x C-b nu. |
>> Probeer C-x C-b nu. |
597 |
|
|
598 |
Bemerk dat elke buffer een naam heeft en mogelijk ook een bestandsnaam; dit |
Bemerk dat elke buffer een naam heeft en mogelijk ook een |
599 |
is de naam van het bestand waarmee de buffer overeenkomt. Sommige buffers |
bestandsnaam; dit is de naam van het bestand waarmee de buffer |
600 |
hebben niets met een bestand te maken. Bijvoorbeeld, de buffer die |
overeenkomt. ALLE tekst die je in een Emacs venster ziet is altijd |
601 |
"*Buffer List*" heet heeft geen bestand. Die buffer is de buffer die de |
onderdeel van een of andere buffer. |
|
lijst bevat die door C-x C-b gemaakt wordt. ALLE tekst die je in een |
|
|
Emacs venster ziet is altijd onderdeel van een of andere buffer. |
|
602 |
|
|
603 |
>> Tik C-x 1 om de bufferlijst te verwijderen. |
>> Tik C-x 1 om de bufferlijst te verwijderen. |
604 |
|
|
605 |
|
Wanneer je met meerdere buffers werkt, dan is op elk moment slechts |
606 |
|
één van die buffers "actueel". De actuele buffer is degene die je aan |
607 |
|
het bewerken bent. Als je een andere buffer wilt bewerken, dan moet |
608 |
|
je daarnaar "omschakelen". Als je wilt omschakelen naar een buffer |
609 |
|
die overeenkomt met een bestand, dan kun je dit doen door dat bestand |
610 |
|
opnieuw te bezoeken met C-x C-f. Er is ook een makkelijkere manier: |
611 |
|
gebruik het commando C-x b. Dit commando vraagt je naar de naam van |
612 |
|
de buffer. |
613 |
|
|
614 |
|
>> Tik C-x b foo <Return> om terug te gaan naar de buffer "foo" die de |
615 |
|
tekst van het bestand "foo" bevat. Tik vervolgens C-x b TUTORIAL |
616 |
|
<Return> om terug te komen naar deze Emacs-inleiding. |
617 |
|
|
618 |
|
Meestal is de naam van de buffer gelijk aan de naam van het bestand |
619 |
|
(minus de naam van de directory). Dit klopt echter niet altijd. De |
620 |
|
lijst met buffers die je maakt met C-x C-b laat je altijd de naam van |
621 |
|
elke buffer zien. |
622 |
|
|
623 |
|
ALLE tekst die je ziet in een venster van Emacs is altijd onderdeel |
624 |
|
van een of andere buffer. Sommige buffers komen niet overeen met een |
625 |
|
bestand. De buffer genaamd "*Buffer List*" heeft bijvoorbeeld geen |
626 |
|
bijbehorend bestand. Deze buffer bevat de lijst met buffers die je |
627 |
|
gemaakt hebt met C-x C-b. Ook de buffer "*Messages*" heeft geen |
628 |
|
geassocieerd bestand; deze buffer bevat de mededelingen die Emacs je |
629 |
|
op de onderste regel toonde. |
630 |
|
|
631 |
|
>> Tik C-x b *Messages* <Return> om de buffer met mededelingen te |
632 |
|
bekijken. Tik daarna weer C-x b TUTORIAL <Return> om terug te |
633 |
|
keren naar deze buffer met de Emacs-inleiding |
634 |
|
|
635 |
Als je de tekst van het ene bestand verandert en dan een ander bestand |
Als je de tekst van het ene bestand verandert en dan een ander bestand |
636 |
bezoekt, wordt het eerste bestand niet opgeslagen. De wijzigingen blijven |
bezoekt, wordt het eerste bestand niet opgeslagen. De wijzigingen blijven |
637 |
in Emacs, in de buffer die bij het bestand hoort. Het creëren of |
in Emacs, in de buffer die bij het bestand hoort. Het creëren of |
641 |
zijn om er eerst naar terug te moeten gaan met C-x C-f om het dan te |
zijn om er eerst naar terug te moeten gaan met C-x C-f om het dan te |
642 |
kunnen bewaren met C-x C-s. Dus hebben we het commando: |
kunnen bewaren met C-x C-s. Dus hebben we het commando: |
643 |
|
|
644 |
C-x s sla een paar buffers op |
C-x s Sla een paar buffers op |
645 |
|
|
646 |
C-x s vraagt voor elke buffer die veranderingen heeft die nog niet |
C-x s vraagt voor elke buffer die veranderingen heeft die nog niet |
647 |
opgeslagen zijn, of je de buffer wilt bewaren. |
opgeslagen zijn, of je de buffer wilt bewaren. |
657 |
|
|
658 |
Er zijn veel meer Emacs commando's dan er op de toetsen van het |
Er zijn veel meer Emacs commando's dan er op de toetsen van het |
659 |
toetsenbord passen, zelfs als we hun aantal kunnen vergroten door de |
toetsenbord passen, zelfs als we hun aantal kunnen vergroten door de |
660 |
control of meta toets te gebruiken. Emacs lost dit probleem op met het X |
CONTROL- of META-toets te gebruiken. Emacs lost dit probleem op met het X |
661 |
commando (met de X van eXtensie of uitbreiding). Het X commando komt voor in |
commando (met de X van eXtensie of uitbreiding). Het X commando komt voor in |
662 |
twee smaken: |
twee smaken: |
663 |
|
|
664 |
C-x Tekenuitbreiding. Bevolgd door een teken. |
C-x Tekenuitbreiding. Gevolgd door een teken. |
665 |
M-x Commando-naam-uitbreiding. Wordt gevolgd door een naam. |
M-x Commando-naam-uitbreiding. Wordt gevolgd door een naam. |
666 |
|
|
667 |
Deze commando's zijn in het algemeen nuttig, maar worden minder gebruikt |
Deze commando's zijn in het algemeen nuttig, maar worden minder |
668 |
dan de commando's die je tot nu toe al geleerd hebt. Je hebt al twee van deze |
gebruikt dan de commando's die je tot nu toe al geleerd hebt. Je hebt |
669 |
commando's gezien: C-x C-f om een bestand te bezoeken, en C-x C-s om het |
al enkele van deze commando's gezien: C-x C-f om een bestand te |
670 |
te bewaren. Een ander voorbeeld is het commando om Emacs te verlaten: dit |
bezoeken en C-x C-s om het te bewaren, bijvoorbeeld. Een ander |
671 |
is C-x C-c. (Maak je geen zorgen over het verloren gaan van veranderingen |
voorbeeld is het commando om Emacs te verlaten: dit is C-x C-c. (Maak |
672 |
die niet opgeslagen zijn; C-x C-c vraagt of je veranderde buffers wilt |
je geen zorgen over het verloren gaan van veranderingen die niet |
673 |
bewaren voordat Emacs helemaal eindigt.) |
opgeslagen zijn; C-x C-c vraagt of je veranderde buffers wilt bewaren |
674 |
|
voordat Emacs helemaal eindigt.) |
675 |
|
|
676 |
C-z is het commando om Emacs *tijdelijk* te verlaten, zodat je daarna weer |
C-z is het commando om Emacs *tijdelijk* te verlaten, zodat je daarna weer |
677 |
terug kan keren in dezelfde Emacs-sessie. |
terug kan keren in dezelfde Emacs-sessie. |
697 |
Er bestaan vele C-x commando's. Hier is een lijst van degene die je nu al |
Er bestaan vele C-x commando's. Hier is een lijst van degene die je nu al |
698 |
kent: |
kent: |
699 |
|
|
700 |
C-x C-f bezoek bestand |
C-x C-f Bezoek bestand |
701 |
C-x C-s sla bestand op |
C-x C-s Sla bestand op |
702 |
C-x C-b laat bufferlijst zien |
C-x s Sla een paar buffers op |
703 |
C-x C-c verlaat Emacs |
C-x C-b Laat bufferlijst zien |
704 |
C-x u herstel |
C-x b Schakel naar een buffer |
705 |
|
C-x C-c Verlaat Emacs |
706 |
|
C-x 1 Een enkel venster |
707 |
|
C-x u Herstel |
708 |
|
|
709 |
Commando-naam-bevelen worden nog minder vaak gebruikt, of alleen onder bepaalde omstandigheden. |
Commando-naam-bevelen worden nog minder vaak gebruikt, of alleen onder bepaalde omstandigheden. |
710 |
Een voorbeeld is het commando replace-string, dat in de hele tekst een string |
Een voorbeeld is het commando replace-string, dat in de hele tekst een string |
711 |
vervangt door een andere string ("to replace" betekent "vervangen"). |
vervangt door een andere string ("to replace" betekent "vervangen"). |
712 |
Als je M-x tikt, toont Emacs onderaan het scherm "M-x" en moet je de naam van |
Als je M-x tikt, toont Emacs onderaan het scherm "M-x" en moet je de naam van |
734 |
herstarten. Om je hiertegen te beschermen, slaat Emacs regelmatig |
herstarten. Om je hiertegen te beschermen, slaat Emacs regelmatig |
735 |
de veranderde tekst automatisch op. De naam van het bestand waarin de |
de veranderde tekst automatisch op. De naam van het bestand waarin de |
736 |
tekst automatisch wordt opgeslagen begint en eindigt met een #. |
tekst automatisch wordt opgeslagen begint en eindigt met een #. |
737 |
Bijvoorbeeld, als je het bestand "hello.c" aan het editeren bent, wordt |
Bijvoorbeeld, als je het bestand "hello.c" aan het bewerken bent, wordt |
738 |
de tekst automatisch opgeslagen in een bestand dat "#hello.c#" heet. Zodra |
de tekst automatisch opgeslagen in een bestand dat "#hello.c#" heet. Zodra |
739 |
je het bestand werkelijk opslaat, wordt het automatisch opgeslagen bestand |
je het bestand werkelijk opslaat, wordt het automatisch opgeslagen bestand |
740 |
verwijderd. |
verwijderd. |
760 |
De regel direct boven het echo gebied heet de "modusregel". De modusregel |
De regel direct boven het echo gebied heet de "modusregel". De modusregel |
761 |
ziet er ongeveer zo uit: |
ziet er ongeveer zo uit: |
762 |
|
|
763 |
--**-Emacs: TUTORIAL.nl (Fundamental)--68%------------------------ |
-1:** TUTORIAL.nl 62% L763 (Fundamental)----------------------- |
764 |
|
|
765 |
Deze regel geeft interessante informatie over Emacs en de tekst die |
Deze regel geeft interessante informatie over Emacs en de tekst die |
766 |
je aan het editeren bent. |
je aan het bewerken bent. |
767 |
|
|
768 |
|
Je weet al wat de bestandsnaam betekent: het is de naam van het |
769 |
|
bestand dat je bezoekt. NN% geeft je huidige positie in de tekst aan: |
770 |
|
NN procent van de tekst bevindt zich boven het scherm. Als het |
771 |
|
bestand vanaf het begin op het scherm staat, staat er "Top" in plaats |
772 |
|
van " 0%". Als het laatste stuk tekst op het scherm staat, zal er |
773 |
|
"Bot" staan (van "bottom", "onderkant" in het Nederlands). Als de |
774 |
|
tekst zo klein is dat hij volledig op het scherm past staat "All" in |
775 |
|
de modus-regel. |
776 |
|
|
777 |
Je weet al wat de bestandsnaam betekent: het is de naam van het bestand |
De L gevolgd door een getal geeft het nummer van de regel waarin punt |
778 |
dat je bezoekt. -NN%-- geeft je huidige positie in de tekst aan: NN |
zich bevindt. |
|
procent van de tekst bevindt zich boven het scherm. Als het bestand vanaf |
|
|
het begin op het scherm staat, staat er --Top-- in plaats van --00%--. |
|
|
Als het laatste stuk tekst op het scherm staat, zal er --Bot-- staan (van |
|
|
"bottom", "onderkant" in het Nederlands). Als de tekst zo klein is dat hij |
|
|
volledig op het scherm past staat --All-- in de modus-regel. |
|
779 |
|
|
780 |
De sterretjes aan het begin betekenen dat je de tekst veranderd hebt. |
De sterretjes aan het begin betekenen dat je de tekst veranderd hebt. |
781 |
Direct na het bezoeken of opslaan staan er gewoon streepjes. |
Direct na het bezoeken of opslaan staan er gewoon streepjes. |
786 |
modus heet een hoofdmodus ("major mode" in het Engels). |
modus heet een hoofdmodus ("major mode" in het Engels). |
787 |
|
|
788 |
Emacs heeft verschillende hoofdmodi. Sommige daarvan zijn bedoeld voor |
Emacs heeft verschillende hoofdmodi. Sommige daarvan zijn bedoeld voor |
789 |
het editeren van verschillende talen of soorten tekst, zoals bijvoorbeeld |
het bewerken van verschillende talen of soorten tekst, zoals bijvoorbeeld |
790 |
Lisp modus, Text modus, etc. Op elk moment is er altijd precies een modus |
Lisp modus, Text modus, etc. Op elk moment is er altijd precies een modus |
791 |
actief, en de naam daarvan staat in de modusregel, op de plaats waar nu |
actief, en de naam daarvan staat in de modusregel, op de plaats waar nu |
792 |
"Fundamental" staat. |
"Fundamental" staat. |
799 |
dat commando schakel je om naar die hoofdmodus. Zo is bijvoorbeeld |
dat commando schakel je om naar die hoofdmodus. Zo is bijvoorbeeld |
800 |
M-x fundamental-mode het commando om naar de basismodus om te schakelen. |
M-x fundamental-mode het commando om naar de basismodus om te schakelen. |
801 |
|
|
802 |
Als je Nederlandse of Engelse tekst wil gaan editeren, zoals bijvoorbeeld |
Als je Nederlandse of Engelse tekst wil gaan bewerken, zoals bijvoorbeeld |
803 |
dit bestand, kan je beter "Text mode" gebruiken, de modus om tekst in een |
dit bestand, kan je beter "Text mode" gebruiken, de modus om tekst in een |
804 |
gewone taal te editeren: |
gewone taal te bewerken: |
805 |
|
|
806 |
>> Tik M-x text-mode<Return>. |
>> Tik M-x text-mode<Return>. |
807 |
|
|
828 |
andere bijmodi en onafhankelijk van de hoofdmodus. Het is dus mogelijk geen bijmodi, één bijmodus |
andere bijmodi en onafhankelijk van de hoofdmodus. Het is dus mogelijk geen bijmodi, één bijmodus |
829 |
of een willekeurige combinatie van bijmodi te gebruiken. |
of een willekeurige combinatie van bijmodi te gebruiken. |
830 |
|
|
831 |
Een nuttige bijmodus voor het editeren van tekst in een natuurlijke taal, |
Een nuttige bijmodus voor het bewerken van tekst in een natuurlijke taal, |
832 |
zoals het Nederlands, is Auto Fill modus ("auto fill" betekent automatisch |
zoals het Nederlands, is Auto Fill modus ("auto fill" betekent automatisch |
833 |
uitvullen). Wanneer deze modus aanstaat, breekt Emacs automatisch een |
uitvullen). Wanneer deze modus aanstaat, breekt Emacs automatisch een |
834 |
regel tussen twee woorden af als de regel te lang wordt. |
regel tussen twee woorden af als de regel te lang wordt. |
874 |
|
|
875 |
Het commando om het voorwaarts zoeken te starten is C-s (met de "s" van "to |
Het commando om het voorwaarts zoeken te starten is C-s (met de "s" van "to |
876 |
search", zoeken); C-r start het achterwaarts zoeken (met de "r" van |
search", zoeken); C-r start het achterwaarts zoeken (met de "r" van |
877 |
"reverse" of achteruit). MAAR WACHT! Probeer ze nu nog niet. |
"reverse" of achteruit). MAAR WACHT! Probeer ze nu nog niet. |
878 |
|
|
879 |
Als je C-s tikt verschijnt de string "I-search" in het echo-gebied. Dit |
Als je C-s tikt verschijnt de string "I-search" in het echo-gebied. Dit |
880 |
betekent dat Emacs bezig is met een "incremental search" (incrementele |
betekent dat Emacs bezig is met een "incremental search" (incrementele |
881 |
zoekopdracht) en wacht op het intikken van de zoekstring. <RET> beëindigt |
zoekopdracht) en wacht op het intikken van de zoekstring. <Return> beëindigt |
882 |
het zoeken. |
het zoeken. |
883 |
|
|
884 |
>> Tik nu C-s om het zoeken te starten. Tik nu, LANGZAAM, één letter per |
>> Tik nu C-s om het zoeken te starten. Tik nu, LANGZAAM, één letter per |
888 |
>> Tik nogmaals C-s, om naar het volgende voorkomen van het woord "cursor" te |
>> Tik nogmaals C-s, om naar het volgende voorkomen van het woord "cursor" te |
889 |
zoeken. |
zoeken. |
890 |
>> Tik nu viermaal <Delback> en let op de cursorbewegingen. |
>> Tik nu viermaal <Delback> en let op de cursorbewegingen. |
891 |
>> Tik <RET> om het zoeken te beëindigen. |
>> Tik <Return> om het zoeken te beëindigen. |
892 |
|
|
893 |
Zag je wat er gebeurde? Tijdens incrementeel zoeken probeert Emacs naar |
Zag je wat er gebeurde? Tijdens incrementeel zoeken probeert Emacs naar |
894 |
de eerste plek te gaan waar de string staat die je tot dan toe getikt |
de eerste plek te gaan waar de string staat die je tot dan toe getikt |
895 |
hebt. Om naar de volgende plek te gaan, tik je C-s nog een keer. Als er |
hebt. Om naar de volgende plek te gaan, tik je C-s nog een keer. Als er |
896 |
geen volgende plek is gevonden, biept Emacs en vertelt je dat de zoekopdracht |
geen volgende plek is gevonden, biept Emacs en vertelt je dat de zoekopdracht |
897 |
niets gevonden heeft ("is failing" in het Engels). C-g zou het zoeken ook afbreken. |
niets gevonden heeft ("failing" in het Engels). C-g zou het zoeken ook afbreken. |
898 |
|
|
899 |
|
OPMERKING: Op sommige systemen gebeurt er helemaal niets als je C-s |
900 |
|
tikt, en daarna ook niets meer. Dit komt door een eigenschap van de |
901 |
|
machine waarop je werkt die te maken heeft met "flow control". Met |
902 |
|
C-s stopt de "flow" en komt niets meer van wat je tikt bij Emacs |
903 |
|
terecht. Om deze situatie te herstellen, tik C-q. Lees daarna het |
904 |
|
hoofdstuk "Spontaneous Entry to Incremental Search" in het |
905 |
|
Emacs-handboek over hoe je moet omgaan met deze situatie. |
906 |
|
|
907 |
Als je tijdens incrementeel zoeken <Delback> tikt, zal je zien dat het |
Als je tijdens incrementeel zoeken <Delback> tikt, zal je zien dat het |
908 |
laatste teken dat je aan de zoekstring toegevoegd hebt, weggehaald wordt en dat het |
laatste teken dat je aan de zoekstring toegevoegd hebt, weggehaald wordt en dat het |
937 |
bovenste venster. |
bovenste venster. |
938 |
|
|
939 |
>> Tik C-M-v om de tekst in het onderste venster te verschuiven. |
>> Tik C-M-v om de tekst in het onderste venster te verschuiven. |
940 |
(Als je geen META-toets hebt, tik dan ESC C-v.) |
(Als je geen META-toets hebt, tik dan <ESC> C-v.) |
941 |
|
|
942 |
>> Tik C-x o (met de o van "other"; "ander" in het Nederlands) |
>> Tik C-x o (met de o van "other"; "ander" in het Nederlands) |
943 |
om de cursor naar het andere venster te verplaatsen. |
om de cursor naar het andere venster te verplaatsen. |
955 |
waarin de cursor staat. Dit venster is het "geselecteerde venster" |
waarin de cursor staat. Dit venster is het "geselecteerde venster" |
956 |
("selected window" in het Engels). |
("selected window" in het Engels). |
957 |
|
|
958 |
Het C-M-v commando is erg nuttig wanneer je tekst aan het editeren bent in |
Het C-M-v commando is erg nuttig wanneer je tekst aan het bewerken bent in |
959 |
het ene venster, terwijl je het andere venster als referentie gebruikt. |
het ene venster, terwijl je het andere venster als referentie gebruikt. |
960 |
Je kan de cursor dan altijd in het venster houden waarin je bezig bent, |
Je kan de cursor dan altijd in het venster houden waarin je bezig bent, |
961 |
terwijl je met C-M-v door de tekst in het andere venster loopt. |
terwijl je met C-M-v door de tekst in het andere venster loopt. |
962 |
|
|
963 |
C-M-v is een voorbeeld van een CONTROL-META teken. Als je een echte |
C-M-v is een voorbeeld van een CONTROL-META teken. Als je een echte |
964 |
META-toets hebt kan je C-M-v intikken door zowel CTRL als META ingedrukt te |
META-toets hebt kan je C-M-v intikken door zowel CONTROL als META ingedrukt te |
965 |
houden terwijl je v tikt. Het maakt niet uit in welke volgorde je CTRL en |
houden terwijl je v tikt. Het maakt niet uit in welke volgorde je CONTROL en |
966 |
META indrukt; het gaat erom welke toetsen ingedrukt zijn terwijl je tikt. |
META indrukt; het gaat erom welke toetsen ingedrukt zijn terwijl je tikt. |
967 |
|
|
968 |
Als je geen echte META-toets hebt kan je ESC gebruiken; de volgorde is dan |
Als je geen echte META-toets hebt kan je <ESC> gebruiken; de volgorde is dan |
969 |
wel belangrijk. Je moet dan eerst ESC tikken, gevolgd door CTRL-v; |
wel belangrijk. Je moet dan eerst <ESC> tikken, gevolgd door CONTROL-v; |
970 |
CTRL-ESC v zal niet werken. Dit komt doordat ESC zelf een teken is, |
CONTROL-<ESC> v zal niet werken. Dit komt doordat <ESC> zelf een teken is, |
971 |
terwijl CTRL en META dat niet zijn. |
terwijl CONTROL en META dat niet zijn. |
972 |
|
|
973 |
>> Tik C-x 1 (in het bovenste venster) om het onderste venster te laten |
>> Tik C-x 1 (in het bovenste venster) om het onderste venster te laten |
974 |
verdwijnen. |
verdwijnen. |
977 |
verdwijnen. C-x 1 betekent zoveel als "ik wil maar 1 venster, |
verdwijnen. C-x 1 betekent zoveel als "ik wil maar 1 venster, |
978 |
en wel dat venster waar de cursor nu in staat.") |
en wel dat venster waar de cursor nu in staat.") |
979 |
|
|
980 |
|
Je hoeft niet dezelfde buffer in beide vensters te hebben. Wanneer je |
981 |
|
C-x C-f gebruikt om een bestand in één van de vensters te bezoeken, |
982 |
|
zal het andere venster niet veranderen. Je kunt de vensters |
983 |
|
onafhankelijk van elkaar gebruiken om bestanden te bezoeken. |
984 |
|
|
985 |
Hier is nog een manier om twee venster te krijgen die elk een andere tekst |
Hier is nog een manier om twee venster te krijgen die elk een andere tekst |
986 |
laten zien: |
laten zien: |
987 |
|
|
1001 |
haken die om de haakjes van de naam van de hoofdmodus staan. Dan staat er |
haken die om de haakjes van de naam van de hoofdmodus staan. Dan staat er |
1002 |
bijvoorbeeld [(Fundamental)] in plaats van (Fundamental). |
bijvoorbeeld [(Fundamental)] in plaats van (Fundamental). |
1003 |
|
|
1004 |
Tik ESC ESC ESC Om uit een recursief bewerkingsniveau te komen. Dit is |
Tik <ESC> <ESC> <ESC> Om uit een recursief bewerkingsniveau te komen. Dit is |
1005 |
een algemeen "ontsnappingscommando". Je kan het ook gebruiken om extra |
een algemeen "ontsnappingscommando". Je kan het ook gebruiken om extra |
1006 |
vensters te verwijderen of om uit de minibuffer te komen. |
vensters te verwijderen of om uit de minibuffer te komen. |
1007 |
|
|
1008 |
>> Tik M-x om in een minibuffer te komen, en tik dan ESC ESC ESC |
>> Tik M-x om in een minibuffer te komen, en tik dan <ESC> <ESC> <ESC> |
1009 |
om er weer uit te komen. |
om er weer uit te komen. |
1010 |
|
|
1011 |
C-g is niet bruikbaar om uit een recursief bewerkingsniveau te komen. De |
C-g is niet bruikbaar om uit een recursief bewerkingsniveau te komen. De |
1033 |
een geldige reden om je beklag te doen bij de systeembeheerder of de |
een geldige reden om je beklag te doen bij de systeembeheerder of de |
1034 |
helpdesk. Als C-h intussen niet een bericht onderaan het scherm laat zien |
helpdesk. Als C-h intussen niet een bericht onderaan het scherm laat zien |
1035 |
over mogelijke hulp, probeer dan de F1 toets (functietoets 1) of gebruik |
over mogelijke hulp, probeer dan de F1 toets (functietoets 1) of gebruik |
1036 |
M-x help RET.) |
M-x help <Return>.) |
1037 |
|
|
1038 |
De eenvoudigste hulp is C-h c. Tik C-h, het teken "c" en een teken of |
De eenvoudigste hulp is C-h c. Tik C-h, het teken "c" en een teken of |
1039 |
uitgebreid commando, en Emacs laat een zeer korte beschrijving van het |
uitgebreid commando, en Emacs laat een zeer korte beschrijving van het |
1040 |
commando zien. |
commando zien. |
1041 |
|
|
1042 |
>> Tik C-h c Control-p. |
>> Tik C-h c C-p. |
1043 |
De beschrijving die getoond wordt zou zoiets moeten zijn als |
|
1044 |
|
De beschrijving die getoond wordt, zou zoiets moeten zijn als: |
1045 |
|
|
1046 |
C-p runs the command previous-line |
C-p runs the command previous-line |
1047 |
|
|
1075 |
Dit laat alle informatie zien die Emacs heeft over de functie die het |
Dit laat alle informatie zien die Emacs heeft over de functie die het |
1076 |
C-p commando implementeert. |
C-p commando implementeert. |
1077 |
|
|
1078 |
|
Een vergelijkbaar commando C-h v toont de documentatie van variabelen |
1079 |
|
die je kunt instellen om het gedrag van Emacs naar wens aan te passen. |
1080 |
|
Het commando vraagt je om de naam van een variabele. |
1081 |
|
|
1082 |
C-h a Commando Apropos. Tik een woord in en Emacs zal een |
C-h a Commando Apropos. Tik een woord in en Emacs zal een |
1083 |
lijst van alle commando's laten zien waarin dat woord |
lijst van alle commando's laten zien waarin dat woord |
1084 |
voorkomt. Al deze commando's kunnen aangeroepen worden |
voorkomt. Al deze commando's kunnen aangeroepen worden |
1095 |
|
|
1096 |
>> Tik C-x 1 om het hulpvenster te verwijderen. |
>> Tik C-x 1 om het hulpvenster te verwijderen. |
1097 |
|
|
1098 |
|
C-h i Lees de online handleidingen (ook wel Info genoemd). |
1099 |
|
Dit commando zet je in een speciale buffer genaamd |
1100 |
|
"*info*" waar je online handleidingen kunt lezen van |
1101 |
|
software die op je computer is geïnstalleerd. Tik m |
1102 |
|
Emacs <Return> om de handleiding van Emacs te lezen. |
1103 |
|
Als je nog nooit Info hebt gebruikt dan kun je ? |
1104 |
|
tikken zodat Emacs je een rondleiding geeft langs de |
1105 |
|
mogelijkheden van het Info systeem. Wanneer je klaar |
1106 |
|
bent met deze Emacs-inleiding dan kun je de |
1107 |
|
Emacs-Info-handleiding gebruiken als je primaire bron |
1108 |
|
van informatie. |
1109 |
|
|
1110 |
|
|
1111 |
|
* MEER MOGELIJKHEDEN |
1112 |
|
-------------------- |
1113 |
|
|
1114 |
|
Je kunt meer over Emacs leren door haar handleiding te lezen. Deze is |
1115 |
|
zowel als boek als in elektronische vorm via Info beschikbaar (gebruik |
1116 |
|
het Help menu of tik <F10> h r). Kijk bijvoorbeeld eens naar |
1117 |
|
"completion", hetgeen minder tikwerk oplevert, of "dired" wat het |
1118 |
|
omgaan met bestanden vereenvoudigt. |
1119 |
|
|
1120 |
|
"Completion" (of "afmaken", in het Nederlands) is een manier om |
1121 |
|
onnodig tikwerk te voorkomen. Als je bijvoorbeeld naar de |
1122 |
|
"*Messages*" buffer wilt omschakelen, dan kun je C-x b *M<Tab> tikken |
1123 |
|
en dan zal Emacs de rest van de buffernaam invullen voor zover dit |
1124 |
|
mogelijk is. Completion staat beschreven in de node "Completion" in |
1125 |
|
de Emacs-Info-handleiding. |
1126 |
|
|
1127 |
|
"Dired" toont je een lijst van bestanden in een directory, waarmee je |
1128 |
|
gemakkelijk bestanden kunt bezoeken, van naam kunt veranderen, kunt |
1129 |
|
wissen, of andere acties op uit kunt voeren. Informatie over Dired |
1130 |
|
kun je vinden in de node "Dired" van de Emacs-Info-handleiding. |
1131 |
|
|
1132 |
|
|
1133 |
* CONCLUSIE |
* CONCLUSIE |
1134 |
----------- |
----------- |
1135 |
|
|
1136 |
Denk eraan dat je met C-x C-c gebruikt om Emacs te verlaten. Om tijdelijk |
Denk eraan dat je met C-x C-c Emacs permanent verlaat. Om tijdelijk |
1137 |
een shell te krijgen en daarna weer in Emacs terug te komen, tik C-z. |
een shell te krijgen en daarna weer in Emacs terug te komen, tik je |
1138 |
|
C-z. |
1139 |
|
|
1140 |
De bedoeling van deze inleiding is dat ze begrijpelijk is voor alle nieuwe |
De bedoeling van deze inleiding is dat ze begrijpelijk is voor alle nieuwe |
1141 |
Emacs-gebruikers. Als je dus iets onduidelijks bent tegengekomen, blijf |
Emacs-gebruikers. Als je dus iets onduidelijks bent tegengekomen, blijf |
1149 |
van Emacs-inleidingen, die begon met de inleiding die Stuart Cracraft schreef |
van Emacs-inleidingen, die begon met de inleiding die Stuart Cracraft schreef |
1150 |
voor de originele Emacs. Deze Nederlandse vertaling is gemaakt door |
voor de originele Emacs. Deze Nederlandse vertaling is gemaakt door |
1151 |
Pieter Schoenmakers <tiggr@ics.ele.tue.nl> op basis van de GNU Emacs 20.2 |
Pieter Schoenmakers <tiggr@ics.ele.tue.nl> op basis van de GNU Emacs 20.2 |
1152 |
TUTORIAL, en verbeterd en verbeterd door Frederik Fouvry. |
TUTORIAL, en nagezien en verbeterd door Frederik Fouvry en Lute Kamstra. |
1153 |
|
|
1154 |
(Wat nu volgt is een vertaling naar het Nederlands van de condities voor |
(Wat nu volgt is een vertaling naar het Nederlands van de condities voor |
1155 |
gebruik en verspreiding van deze inleiding. Deze vertaling is niet |
gebruik en verspreiding van deze inleiding. Deze vertaling is niet |
1158 |
origineel.) |
origineel.) |
1159 |
|
|
1160 |
Deze versie van de inleiding valt onder copyright, net als GNU Emacs. |
Deze versie van de inleiding valt onder copyright, net als GNU Emacs. |
1161 |
Je mag deze inleiding verdelen onder bepaalde voorwaarden: |
Je mag deze inleiding verspreiden onder bepaalde voorwaarden: |
1162 |
|
|
1163 |
Copyright (c) 1985, 1996, 1997 Free Software Foundation |
Copyright (c) 1985, 1996, 1997, 2003, 2004, 2005 Free Software Foundation |
1164 |
|
|
1165 |
Iedereen mag letterlijke kopieën van dit document, zowel ontvangen als |
Iedereen mag letterlijke kopieën van dit document, zowel ontvangen als |
1166 |
verspreiden, op elk medium, vooropgesteld dat de copyrightvermelding en |
verspreiden, op elk medium, vooropgesteld dat de copyrightvermelding en |
1184 |
This version of the tutorial, like GNU Emacs, is copyrighted, and |
This version of the tutorial, like GNU Emacs, is copyrighted, and |
1185 |
comes with permission to distribute copies on certain conditions: |
comes with permission to distribute copies on certain conditions: |
1186 |
|
|
1187 |
Copyright (c) 1985, 1996 Free Software Foundation |
Copyright (c) 1985, 1996, 1997, 2003, 2004, 2005 Free Software Foundation |
1188 |
|
|
1189 |
Permission is granted to anyone to make or distribute verbatim copies |
Permission is granted to anyone to make or distribute verbatim copies |
1190 |
of this document as received, in any medium, provided that the |
of this document as received, in any medium, provided that the |