7 |
|
|
8 |
C-<ltr> betekent: houd de CONTROL-toets ingedrukt en tik de toets <ltr> |
C-<ltr> betekent: houd de CONTROL-toets ingedrukt en tik de toets <ltr> |
9 |
Dus C-f wordt: houd de CONTROL-toets ingedrukt en tik f. |
Dus C-f wordt: houd de CONTROL-toets ingedrukt en tik f. |
10 |
M-<ltr> betekent: houd de META-, EDIT- of ALT-toets ingedrukt en tik de |
M-<ltr> betekent: houd de META-, EDIT- of ALT-toets ingedrukt en tik |
11 |
toets <ltr>. Als er geen toets META, EDIT of ALT is, kun je ook |
de toets <ltr>. Als er geen toets META, EDIT of ALT is, kun |
12 |
eerst de ESC-toets tikken, gevolgd door <ltr>. We verwijzen naar |
je ook eerst de ESC-toets tikken, gevolgd door <ltr>. We |
13 |
de ESC-toets als <ESC>. |
verwijzen naar de ESC-toets als <ESC>. |
14 |
|
|
15 |
BELANGRIJK: om Emacs te verlaten, tik C-x C-c (twee tekens). |
BELANGRIJK: om Emacs te verlaten, tik C-x C-c (twee tekens). |
16 |
De tekens ">>" tegen de linkerkantlijn nodigen je uit om een |
De tekens ">>" tegen de linkerkantlijn nodigen je uit om een bepaald |
17 |
bepaald commando te proberen. Bijvoorbeeld: |
commando te proberen. Bijvoorbeeld: |
18 |
<<Blank lines inserted around following line by help-with-tutorial>> |
<<Blank lines inserted around following line by help-with-tutorial>> |
19 |
[Lege regels om didactische redenen. Hieronder gaat het verder.] |
[Lege regels om didactische redenen. Hieronder gaat het verder.] |
20 |
>> Tik nu C-v (volgend scherm) om naar het volgende scherm te gaan. |
>> Tik nu C-v (volgend scherm) om naar het volgende scherm te gaan. |
21 |
(Geef nu het commando door de CONTROL-toets ingedrukt te houden |
(Geef nu het commando door de CONTROL-toets ingedrukt te |
22 |
terwijl je de v tikt.) |
houden terwijl je de v tikt.) Vanaf nu moet je dit steeds |
23 |
Vanaf nu moet je dit steeds herhalen als je klaar bent met het |
herhalen als je klaar bent met het lezen van een scherm. |
24 |
lezen van een scherm. |
|
25 |
|
Merk op dat er een overlapping van twee regels is als je van een |
26 |
Merk op dat er een overlapping van twee regels is als je van een scherm naar |
scherm naar het volgende gaat; dat zorgt voor continuïteit bij het |
27 |
het volgende gaat; dat zorgt voor continuïteit bij het lezen van |
lezen van de tekst. |
28 |
de tekst. |
|
29 |
|
Het eerste wat je moet weten, is hoe je je naar verschillende plaatsen |
30 |
Het eerste wat je moet weten, is hoe je je naar verschillende plaatsen in de |
in de tekst kan bewegen. Je weet al hoe je een scherm vooruit moet |
31 |
tekst kan bewegen. Je weet al hoe je een scherm vooruit moet gaan: met |
gaan: met C-v. Om een scherm terug te gaan, tik je M-v (houd de |
32 |
C-v. Om een scherm terug te gaan, tik je M-v (houd de META-toets ingedrukt |
META-toets ingedrukt en tik v, of tik <ESC> v als je geen META-, EDIT- |
33 |
en tik v, of tik <ESC> v als je geen META-, EDIT- of ALT-toets hebt). |
of ALT-toets hebt). |
34 |
|
|
35 |
>> Probeer nu een paar keer M-v, steeds gevolgd door C-v. |
>> Probeer nu een paar keer M-v, steeds gevolgd door C-v. |
36 |
|
|
37 |
|
|
38 |
* SAMENVATTING |
* SAMENVATTING |
42 |
|
|
43 |
C-v Ga een scherm vooruit |
C-v Ga een scherm vooruit |
44 |
M-v Ga een scherm terug |
M-v Ga een scherm terug |
45 |
C-l Maak het scherm schoon en teken alle tekst |
C-l Maak het scherm schoon en teken alle tekst opnieuw, |
46 |
opnieuw, waarbij de regel waarop de cursor |
waarbij de regel waarop de cursor staat, op het |
47 |
staat, op het midden van het scherm terecht |
midden van het scherm terecht komt. (C-l is |
48 |
komt. (C-l is CONTROL-L, niet CONTROL-1.) |
CONTROL-L, niet CONTROL-1.) |
49 |
|
|
50 |
>> Kijk waar de cursor staat, en onthoud de tekst er omheen. |
>> Kijk waar de cursor staat, en onthoud de tekst er omheen. Tik C-l. |
51 |
Tik C-l. |
Zoek de cursor en merk op dat hij nog steeds bij dezelfde tekst |
52 |
Zoek de cursor en merk op dat hij nog steeds bij dezelfde tekst staat. |
staat. |
53 |
|
|
54 |
Als je toetsenbord PageUp- en PageDn-toetsen heeft dan kun je deze ook |
Als je toetsenbord PageUp- en PageDn-toetsen heeft dan kun je deze ook |
55 |
gebruiken om een scherm terug dan wel vooruit te gaan, maar het werken |
gebruiken om een scherm terug dan wel vooruit te gaan, maar het werken |
65 |
Er is een aantal manieren waarop je dit kan doen. Je kan de |
Er is een aantal manieren waarop je dit kan doen. Je kan de |
66 |
pijltjestoetsen gebruiken, maar het is efficiënter om je handen in de |
pijltjestoetsen gebruiken, maar het is efficiënter om je handen in de |
67 |
standaardhouding te laten, en de commando's C-p, C-b, C-f en C-n te |
standaardhouding te laten, en de commando's C-p, C-b, C-f en C-n te |
68 |
gebruiken. Elk van deze commando's |
gebruiken. Elk van deze commando's verplaatst de cursor precies een |
69 |
verplaatst de cursor precies een regel of teken in een bepaalde richting |
regel of teken in een bepaalde richting op het scherm. Hier volgt een |
70 |
op het scherm. Hier volgt een figuur met de vier commando's en de |
figuur met de vier commando's en de richting waarin ze de cursor |
71 |
richting waarin ze de cursor bewegen: |
bewegen: |
72 |
|
|
73 |
vorige regel, C-p |
vorige regel, C-p |
74 |
: |
: |
78 |
: |
: |
79 |
volgende regel, C-n |
volgende regel, C-n |
80 |
|
|
81 |
>> Verplaats, met C-n of C-p, de cursor naar de middelste regel van |
>> Verplaats, met C-n of C-p, de cursor naar de middelste regel van de |
82 |
de figuur. Tik dan C-l om de hele figuur in het midden van het |
figuur. Tik dan C-l om de hele figuur in het midden van het |
83 |
centrum te plaatsen. |
centrum te plaatsen. |
84 |
|
|
85 |
Met een beetje kennis van het Engels zijn deze commando's gemakkelijk te |
Met een beetje kennis van het Engels zijn deze commando's gemakkelijk |
86 |
onthouden: de p komt van "previous" (vorige), de n van "next" (volgende), de |
te onthouden: de p komt van "previous" (vorige), de n van "next" |
87 |
b van "backward" (achteruit) en de f van "forward" (vooruit). Dit zijn de |
(volgende), de b van "backward" (achteruit) en de f van "forward" |
88 |
basiscommando's om de cursor te bewegen, dus je zult ze VOORTDUREND |
(vooruit). Dit zijn de basiscommando's om de cursor te bewegen, dus |
89 |
gebruiken: het is vooruitziend als je ze nu leert te gebruiken. |
je zult ze VOORTDUREND gebruiken: het is vooruitziend als je ze nu |
90 |
|
leert te gebruiken. |
91 |
|
|
92 |
>> Tik een paar keer C-n om de cursor op deze regel te krijgen. |
>> Tik een paar keer C-n om de cursor op deze regel te krijgen. |
93 |
|
|
94 |
>> Beweeg je binnen de regel met C-f (herhaaldelijk) en terug omhoog met C-p. |
>> Beweeg je binnen de regel met C-f (herhaaldelijk) en terug omhoog |
95 |
Let op wat C-p doet als de cursor midden in een regel staat. |
met C-p. Let op wat C-p doet als de cursor midden in een regel |
96 |
|
staat. |
97 |
Elke regel eindigt met een Newline-teken (het Engelse "new line" betekent |
|
98 |
"nieuwe regel"); dit teken scheidt elke regel van de volgende. De laatste |
Elke regel eindigt met een Newline-teken (het Engelse "new line" |
99 |
regel in een bestand zou eigenlijk ook met een Newline moeten eindigen (maar dat |
betekent "nieuwe regel"); dit teken scheidt elke regel van de |
100 |
is niet noodzakelijk voor Emacs). |
volgende. De laatste regel in een bestand zou eigenlijk ook met een |
101 |
|
Newline moeten eindigen (maar dat is niet noodzakelijk voor Emacs). |
102 |
>> Probeer C-b aan het begin van een regel. |
|
103 |
De cursor zal zich naar het eind van de vorige regel bewegen, |
>> Probeer C-b aan het begin van een regel. De cursor zal zich naar |
104 |
omdat je achteruit over het Newline teken gaat. |
het eind van de vorige regel bewegen, omdat je achteruit over het |
105 |
|
Newline teken gaat. |
106 |
|
|
107 |
Net als C-b kan ook C-f zich over Newline-tekens heen bewegen. |
Net als C-b kan ook C-f zich over Newline-tekens heen bewegen. |
108 |
|
|
109 |
>> Tik nog een aantal keren het commando C-b, zodat je een gevoel krijgt waar de |
>> Tik nog een aantal keren het commando C-b, zodat je een gevoel |
110 |
cursor is. |
krijgt waar de cursor is. Tik dan enkele keren C-f om de cursor |
111 |
Tik dan enkele keren C-f om de cursor terug naar het einde van de regel |
terug naar het einde van de regel te bewegen. Een verder C-f |
112 |
te bewegen. |
commando beweegt de cursor dan naar de volgende regel. |
113 |
Een verder C-f commando beweegt de cursor dan naar de volgende regel. |
|
114 |
|
Wanneer je de cursor voorbij het begin of het einde van het scherm |
115 |
Wanneer je de cursor voorbij het begin of het einde van het scherm beweegt, |
beweegt, zal de tekst over het scherm heen schuiven. Dit heet |
116 |
zal de tekst over het scherm heen schuiven. Dit heet "scrollen", of |
"scrollen", of "schuiven" in goed Nederlands. Door te scrollen zorgt |
117 |
"schuiven" in goed Nederlands. Door te scrollen zorgt Emacs ervoor dat de |
Emacs ervoor dat de cursor de gewenste beweging kan maken zonder dat |
118 |
cursor de gewenste beweging kan maken zonder dat de cursor van het scherm |
de cursor van het scherm af beweegt. |
|
af beweegt. |
|
119 |
|
|
120 |
>> Probeer de cursor voorbij de onderkant van het scherm te bewegen met |
>> Probeer de cursor voorbij de onderkant van het scherm te bewegen |
121 |
C-n en zie wat er gebeurt. |
met C-n en zie wat er gebeurt. |
122 |
|
|
123 |
Als de beweging per teken te langzaam gaat, kan je de cursor ook per |
Als de beweging per teken te langzaam gaat, kan je de cursor ook per |
124 |
woord bewegen. M-f (META-f) beweegt de cursor een woord vooruit en M-b |
woord bewegen. M-f (META-f) beweegt de cursor een woord vooruit en |
125 |
een woord achteruit. |
M-b een woord achteruit. |
126 |
|
|
127 |
>> Tik enkele keren M-f en M-b. |
>> Tik enkele keren M-f en M-b. |
128 |
|
|
129 |
Als je midden in een woord staat, beweegt M-f de cursor naar het eind van |
Als je midden in een woord staat, beweegt M-f de cursor naar het eind |
130 |
het woord. Als je op een witte ruimte tussen twee woorden staat, beweegt M-f de |
van het woord. Als je op een witte ruimte tussen twee woorden staat, |
131 |
cursor naar het eind van het volgende woord. Het commando M-b beweegt |
beweegt M-f de cursor naar het eind van het volgende woord. Het |
132 |
de cursor analoog de andere kant op. |
commando M-b beweegt de cursor analoog de andere kant op. |
133 |
|
|
134 |
>> Tik enkele keren M-f en M-b en daar tussendoor een paar maal C-f en C-b, |
>> Tik enkele keren M-f en M-b en daar tussendoor een paar maal C-f en |
135 |
zodat je ziet wat M-f en M-b doen vanaf bepaalde plaatsen in een |
C-b, zodat je ziet wat M-f en M-b doen vanaf bepaalde plaatsen in |
136 |
woord en tussen twee woorden. |
een woord en tussen twee woorden. |
137 |
|
|
138 |
Merk op dat er een analogie bestaat tussen enerzijds C-f en C-b en |
Merk op dat er een analogie bestaat tussen enerzijds C-f en C-b en |
139 |
anderzijds M-f en M-b. Het is bij veel commando's zo dat META-tekens |
anderzijds M-f en M-b. Het is bij veel commando's zo dat META-tekens |
140 |
gebruikt worden om iets te doen in eenheden van de taal (woorden, |
gebruikt worden om iets te doen in eenheden van de taal (woorden, |
141 |
zinnen, alinea's) terwijl CONTROL-tekens te maken hebben met dingen die |
zinnen, alinea's) terwijl CONTROL-tekens te maken hebben met dingen |
142 |
los staan van wat je aan het bewerken bent (tekens, regels, enz.). |
die los staan van wat je aan het bewerken bent (tekens, regels, enz.). |
143 |
|
|
144 |
Deze analogie gaat ook op voor regels en zinnen: C-a en C-e bewegen de |
Deze analogie gaat ook op voor regels en zinnen: C-a en C-e bewegen de |
145 |
cursor naar het begin of eind van een regel, terwijl met M-a, |
cursor naar het begin of eind van een regel, terwijl met M-a, |
146 |
respectievelijk M-e, de cursor naar het begin, respectievelijk het eind, |
respectievelijk M-e, de cursor naar het begin, respectievelijk het |
147 |
van een zin gaat. |
eind, van een zin gaat. |
148 |
|
|
149 |
>> Tik enkele keren C-a, en dan een enkele keren C-e. |
>> Tik enkele keren C-a, en dan een enkele keren C-e. |
150 |
Tik een paar maal M-a, en dan enkele keren M-e. |
Tik een paar maal M-a, en dan enkele keren M-e. |
151 |
|
|
152 |
Bemerk hoe herhaalde C-a commando's niets doen, terwijl herhaalde M-a |
Bemerk hoe herhaalde C-a commando's niets doen, terwijl herhaalde M-a |
153 |
commando's de cursor steeds een zin achteruit bewegen. Alhoewel ze niet volledig |
commando's de cursor steeds een zin achteruit bewegen. Alhoewel ze |
154 |
overeenkomen, is het gedrag van beide heel natuurlijk. |
niet volledig overeenkomen, is het gedrag van beide heel natuurlijk. |
155 |
|
|
156 |
De plaats van de cursor in de tekst wordt "punt" genoemd (zonder |
De plaats van de cursor in de tekst wordt "punt" genoemd (zonder |
157 |
lidwoord, "point" in het Engels). Anders gezegd: de cursor laat op het |
lidwoord, "point" in het Engels). Anders gezegd: de cursor laat op |
158 |
scherm de plek zien waar punt in de tekst staat. |
het scherm de plek zien waar punt in de tekst staat. |
159 |
|
|
160 |
Nu volgt een samenvatting van eenvoudige cursorbewegingen, |
Nu volgt een samenvatting van eenvoudige cursorbewegingen, met |
161 |
met inbegrip van de commando's die de cursor per woord of zin bewegen: |
inbegrip van de commando's die de cursor per woord of zin bewegen: |
162 |
|
|
163 |
C-f Ga een teken vooruit |
C-f Ga een teken vooruit |
164 |
C-b Ga een teken achteruit |
C-b Ga een teken achteruit |
175 |
M-a Ga terug naar het begin van de zin |
M-a Ga terug naar het begin van de zin |
176 |
M-e Ga vooruit naar het eind van de zin |
M-e Ga vooruit naar het eind van de zin |
177 |
|
|
178 |
>> Probeer al deze commando's een paar keer als oefening. |
>> Probeer al deze commando's een paar keer als oefening. Deze |
179 |
Deze commando's worden het vaakst gebruikt. |
commando's worden het vaakst gebruikt. |
180 |
|
|
181 |
Er zijn nog twee belangrijke cursorbewegingen: M-< |
Er zijn nog twee belangrijke cursorbewegingen: M-< (META kleiner-dan) |
182 |
(META kleiner-dan) beweegt de cursor naar het begin van het bestand, |
beweegt de cursor naar het begin van het bestand, en M-> (META |
183 |
en M-> (META groter-dan) beweegt hem naar het eind. |
groter-dan) beweegt hem naar het eind. |
184 |
|
|
185 |
Op de meeste toetsenborden zit de '<' boven de komma, zodat je de |
Op de meeste toetsenborden zit de '<' boven de komma, zodat je de |
186 |
Shift-toets (ook wel bekend als de hoofdlettertoets) moet gebruiken om het |
Shift-toets (ook wel bekend als de hoofdlettertoets) moet gebruiken om |
187 |
'<'-teken in te tikken. Op deze toetsenborden moet je ook de shift |
het '<'-teken in te tikken. Op deze toetsenborden moet je ook de |
188 |
gebruiken om M-< in te tikken: zonder shift zou je M-, (META komma) tikken. |
shift gebruiken om M-< in te tikken: zonder shift zou je M-, (META |
189 |
|
komma) tikken. |
190 |
|
|
191 |
>> Tik nu M-< om naar het begin van dit bestand te gaan. |
>> Tik nu M-< om naar het begin van dit bestand te gaan. |
192 |
Gebruik daarna C-v om hier weer terug te komen. |
Gebruik daarna C-v om hier weer terug te komen. |
194 |
>> Tik nu M-> om naar het eind van het bestand te springen. |
>> Tik nu M-> om naar het eind van het bestand te springen. |
195 |
Gebruik daarna M-v om hier weer terug te komen. |
Gebruik daarna M-v om hier weer terug te komen. |
196 |
|
|
197 |
Als je toetsenbord pijltjestoetsen heeft, kan je die ook gebruiken om de |
Als je toetsenbord pijltjestoetsen heeft, kan je die ook gebruiken om |
198 |
cursor te verplaatsen. We raden je aan om C-b, C-f, C-n en C-p |
de cursor te verplaatsen. We raden je aan om C-b, C-f, C-n en C-p te |
199 |
te leren, om drie redenen. Ten eerste werken ze op alle |
leren, om drie redenen. Ten eerste werken ze op alle toetsenborden, |
200 |
toetsenborden, ook die zonder pijltjestoetsen. Ten tweede zul je merken |
ook die zonder pijltjestoetsen. Ten tweede zul je merken dat wanneer |
201 |
dat wanneer je eenmaal wat ervaring hebt opgedaan in de omgang met |
je eenmaal wat ervaring hebt opgedaan in de omgang met Emacs, het |
202 |
Emacs, het gebruik van de CONTROL-tekens sneller is dan werken met de |
gebruik van de CONTROL-tekens sneller is dan werken met de |
203 |
pijltjestoetsen (omdat je handen in de normale tikpositie kunnen blijven). Ten |
pijltjestoetsen (omdat je handen in de normale tikpositie kunnen |
204 |
derde, als je eenmaal gewend bent aan deze commando's met CONTROL-tekens, |
blijven). Ten derde, als je eenmaal gewend bent aan deze commando's |
205 |
kan je makkelijk andere gevorderde cursorbewegingscommando's leren. |
met CONTROL-tekens, kan je makkelijk andere gevorderde |
206 |
|
cursorbewegingscommando's leren. |
207 |
|
|
208 |
De meeste Emacs-commando's accepteren een numeriek argument. Voor de |
De meeste Emacs-commando's accepteren een numeriek argument. Voor de |
209 |
meeste commando's is dit argument het aantal keren dat het commando |
meeste commando's is dit argument het aantal keren dat het commando |
210 |
herhaald moet worden. Je geeft dit numerieke argument aan met C-u en |
herhaald moet worden. Je geeft dit numerieke argument aan met C-u en |
211 |
vervolgens de cijfers van het getal, vóór het commando. |
vervolgens de cijfers van het getal, vóór het commando. Als je |
212 |
Als je toetsenbord een META- (of EDIT- of ALT-) toets heeft, is er ook |
toetsenbord een META- (of EDIT- of ALT-) toets heeft, is er ook een |
213 |
een andere manier om het getal aan te geven: tik de cijfers terwijl |
andere manier om het getal aan te geven: tik de cijfers terwijl je de |
214 |
je de META toets ingedrukt houdt. We raden je aan de C-u manier te |
META toets ingedrukt houdt. We raden je aan de C-u manier te leren |
215 |
leren omdat die beschikbaar is op elke terminal. |
omdat die beschikbaar is op elke terminal. |
216 |
|
|
217 |
Bijvoorbeeld, C-u 8 C-f beweegt de cursor 8 plaatsen naar voren. |
Bijvoorbeeld, C-u 8 C-f beweegt de cursor 8 plaatsen naar voren. |
218 |
|
|
220 |
met slechts een commando naar een regel in de buurt van deze zin te |
met slechts een commando naar een regel in de buurt van deze zin te |
221 |
bewegen. |
bewegen. |
222 |
|
|
223 |
Voor de meeste commando's is het numerieke argument het aantal keren dat |
Voor de meeste commando's is het numerieke argument het aantal keren |
224 |
het commando herhaald moet worden. Voor sommige commando's betekent het |
dat het commando herhaald moet worden. Voor sommige commando's |
225 |
echter iets anders. Verschillende commando's (die je totnogtoe niet |
betekent het echter iets anders. Verschillende commando's (die je |
226 |
geleerd hebt) gebruiken het als een vlag -- de aanwezigheid van een |
totnogtoe niet geleerd hebt) gebruiken het als een vlag -- de |
227 |
prefix-argument, ongeacht zijn waarde, maakt dat het commando iets anders |
aanwezigheid van een prefix-argument, ongeacht zijn waarde, maakt dat |
228 |
doet. |
het commando iets anders doet. |
229 |
|
|
230 |
C-v en M-v vormen een andere uitzondering. Met een numeriek |
C-v en M-v vormen een andere uitzondering. Met een numeriek argument |
231 |
argument verschuiven deze commando's de tekst het aangegeven aantal regels |
verschuiven deze commando's de tekst het aangegeven aantal regels in |
232 |
in plaats van (bijna) een heel scherm. Bijvoorbeeld, C-u 4 C-v verschuift |
plaats van (bijna) een heel scherm. Bijvoorbeeld, C-u 4 C-v |
233 |
de tekst 4 regels. |
verschuift de tekst 4 regels. |
234 |
|
|
235 |
>> Probeer nu C-u 8 C-v. |
>> Probeer nu C-u 8 C-v. |
236 |
|
|
237 |
Daarmee zou je tekst 8 regels opgeschoven moeten zijn. Als je terug |
Daarmee zou je tekst 8 regels opgeschoven moeten zijn. Als je terug |
238 |
omlaag wil scrollen, kan je M-v een argument geven. |
omlaag wil scrollen, kan je M-v een argument geven. |
239 |
|
|
240 |
Als je een scherm met vensters gebruikt, zoals X Windows of MS-Windows, |
Als je een scherm met vensters gebruikt, zoals X Windows of |
241 |
zou je een grote rechthoek moeten zien aan de linkerkant van het |
MS-Windows, zou je een grote rechthoek moeten zien aan de linkerkant |
242 |
Emacs-venster. Deze rechthoek heet een schuifbalk ("scrollbar"). Je kan |
van het Emacs-venster. Deze rechthoek heet een schuifbalk |
243 |
de tekst scrollen door met de muis in de schuifbalk te klikken. |
("scrollbar"). Je kan de tekst scrollen door met de muis in de |
244 |
|
schuifbalk te klikken. |
245 |
|
|
246 |
>> Klik met de middelste muisknop bovenaan het heldere gebied in de |
>> Klik met de middelste muisknop bovenaan het heldere gebied in de |
247 |
schuifbalk. Dit zou de tekst moeten verschuiven naar een positie die |
schuifbalk. Dit zou de tekst moeten verschuiven naar een positie |
248 |
afhankelijk is van hoe hoog of laag je klikt. |
die afhankelijk is van hoe hoog of laag je klikt. |
249 |
|
|
250 |
>> Beweeg de muis op en neer terwijl je de middelste muisknop ingedrukt |
>> Beweeg de muis op en neer terwijl je de middelste muisknop |
251 |
houdt. Je zal zien dat de tekst met de muis mee heen en weer scrollt. |
ingedrukt houdt. Je zal zien dat de tekst met de muis mee heen en |
252 |
|
weer scrollt. |
253 |
|
|
254 |
|
|
255 |
* ALS EMACS HANGT |
* ALS EMACS HANGT |
256 |
----------------- |
----------------- |
257 |
|
|
258 |
Als Emacs niet meer op commando's reageert, kan je het veilig onderbreken |
Als Emacs niet meer op commando's reageert, kan je het veilig |
259 |
door C-g te tikken. Je kan C-g gebruiken om een commando te stoppen als |
onderbreken door C-g te tikken. Je kan C-g gebruiken om een commando |
260 |
het te lang duurt om uit te voeren. |
te stoppen als het te lang duurt om uit te voeren. |
261 |
|
|
262 |
Je kan C-g ook gebruiken om een numeriek argument te verwijderen of om het |
Je kan C-g ook gebruiken om een numeriek argument te verwijderen of om |
263 |
begin van een commando dat je niet wilt afmaken, te verwijderen. |
het begin van een commando dat je niet wilt afmaken, te verwijderen. |
264 |
|
|
265 |
>> Tik nu C-u 100 om een numeriek argument te maken met de waarde 100, en |
>> Tik nu C-u 100 om een numeriek argument te maken met de waarde 100, |
266 |
tik dan C-g. Tik vervolgens C-f. Het zou de cursor maar |
en tik dan C-g. Tik vervolgens C-f. Het zou de cursor maar één |
267 |
één positie mogen verplaatsen, omdat je het argument verwijderd hebt met C-g. |
positie mogen verplaatsen, omdat je het argument verwijderd hebt |
268 |
|
met C-g. |
269 |
|
|
270 |
Als je per ongeluk een <ESC> tikt, kan je dat ongedaan maken met het |
Als je per ongeluk een <ESC> tikt, kan je dat ongedaan maken met het |
271 |
commando C-g. |
commando C-g. |
274 |
* UITGESCHAKELDE COMMANDO'S |
* UITGESCHAKELDE COMMANDO'S |
275 |
--------------------------- |
--------------------------- |
276 |
|
|
277 |
Sommige Emacs-commando's zijn uitgeschakeld zodat beginnende gebruikers ze |
Sommige Emacs-commando's zijn uitgeschakeld zodat beginnende |
278 |
niet per ongeluk kunnen uitvoeren. |
gebruikers ze niet per ongeluk kunnen uitvoeren. |
279 |
|
|
280 |
Als je een van de uitgeschakelde commando's intikt, laat Emacs uitleg zien |
Als je een van de uitgeschakelde commando's intikt, laat Emacs uitleg |
281 |
over het commando dat je gegeven hebt, en vraagt of je het werkelijk wil |
zien over het commando dat je gegeven hebt, en vraagt of je het |
282 |
uitvoeren. |
werkelijk wil uitvoeren. |
283 |
|
|
284 |
Wanneer je het commando echt wil uitvoeren, tik dan <SPC> (de |
Wanneer je het commando echt wil uitvoeren, tik dan <SPC> (de |
285 |
spatiebalk) als antwoord op de vraag. Normaal wil je het commando niet |
spatiebalk) als antwoord op de vraag. Normaal wil je het commando |
286 |
uitvoeren en beantwoord je de vraag met "n" (van "no" of "nee"). |
niet uitvoeren en beantwoord je de vraag met "n" (van "no" of "nee"). |
287 |
|
|
288 |
>> Tik C-x C-l (een uitgeschakeld commando), |
>> Tik C-x C-l (een uitgeschakeld commando), en tik dan n als antwoord |
289 |
en tik dan n als antwoord op de vraag. |
op de vraag. |
290 |
|
|
291 |
|
|
292 |
* VENSTERS |
* VENSTERS |
293 |
---------- |
---------- |
294 |
|
|
295 |
Emacs kan meerdere vensters laten zien, elk venster met zijn eigen tekst. |
Emacs kan meerdere vensters laten zien, elk venster met zijn eigen |
296 |
We zullen later uitleggen hoe je met meerdere vensters om kan gaan. Op |
tekst. We zullen later uitleggen hoe je met meerdere vensters om kan |
297 |
dit moment willen we slechts uitleggen hoe je van extra vensters af kunt |
gaan. Op dit moment willen we slechts uitleggen hoe je van extra |
298 |
komen en terug kan keren naar het werken met één venster. Het is |
vensters af kunt komen en terug kan keren naar het werken met één |
299 |
eenvoudig: |
venster. Het is eenvoudig: |
300 |
|
|
301 |
C-x 1 Een enkel venster (dat wil zeggen: verwijder alle andere vensters). |
C-x 1 Een enkel venster (dat wil zeggen: verwijder alle |
302 |
|
andere vensters). |
303 |
Het commando is CONTROL-x gevolgd door het cijfer 1. C-x 1 vergroot het |
|
304 |
venster waar de cursor in staat tot het hele scherm. Alle andere vensters |
Het commando is CONTROL-x gevolgd door het cijfer 1. C-x 1 vergroot |
305 |
worden verwijderd. |
het venster waar de cursor in staat tot het hele scherm. Alle andere |
306 |
|
vensters worden verwijderd. |
307 |
|
|
308 |
>> Zet de cursor op deze regel en tik C-u 0 C-l. |
>> Zet de cursor op deze regel en tik C-u 0 C-l. |
309 |
>> Tik nu C-h k C-f. |
>> Tik nu C-h k C-f. |
310 |
Zie hoe dit venster kleiner is geworden, terwijl een nieuw venster verschijnt |
Zie hoe dit venster kleiner is geworden, terwijl een nieuw venster |
311 |
om de documentatie van het C-f commando te laten zien. |
verschijnt om de documentatie van het C-f commando te laten zien. |
312 |
|
|
313 |
>> Tik nu C-x 1 en zie het documentatievenster verdwijnen. |
>> Tik nu C-x 1 en zie het documentatievenster verdwijnen. |
314 |
|
|
323 |
* TOEVOEGEN EN WEGHALEN |
* TOEVOEGEN EN WEGHALEN |
324 |
----------------------- |
----------------------- |
325 |
|
|
326 |
Als je tekst toe wil voegen, tik je die eenvoudigweg in. Tekens die je |
Als je tekst toe wil voegen, tik je die eenvoudigweg in. Tekens die |
327 |
kan zien, zoals A, 7, * en dergelijke, worden door Emacs als tekst |
je kan zien, zoals A, 7, * en dergelijke, worden door Emacs als tekst |
328 |
geïnterpreteerd en meteen aan de tekst toegevoegd. Tik <Return> (de |
geïnterpreteerd en meteen aan de tekst toegevoegd. Tik <Return> (de |
329 |
"volgende regel"-toets) om een Newline toe te voegen en dus een nieuwe |
"volgende regel"-toets) om een Newline toe te voegen en dus een nieuwe |
330 |
regel te beginnen. |
regel te beginnen. |
331 |
|
|
332 |
Je kan het laatste teken dat je hebt ingetikt weghalen door <Delback> te tikken. |
Je kan het laatste teken dat je hebt ingetikt weghalen door <Delback> |
333 |
<Delback> is een toets op het toetsenbord -- dezelfde toets die je normaal |
te tikken. <Delback> is een toets op het toetsenbord -- dezelfde |
334 |
gesproken gebruikt, buiten Emacs, om het laatst ingetikte teken te wissen. |
toets die je normaal gesproken gebruikt, buiten Emacs, om het laatst |
335 |
Het is meestal een grote toets, een paar rijen boven de <Return>-toets, |
ingetikte teken te wissen. Het is meestal een grote toets, een paar |
336 |
waar "Delete", "Del" of "Backspace" op staat. |
rijen boven de <Return>-toets, waar "Delete", "Del" of "Backspace" op |
337 |
|
staat. |
338 |
|
|
339 |
Als er op die grote toets "Backspace" staat, dan is dat degene die je |
Als er op die grote toets "Backspace" staat, dan is dat degene die je |
340 |
gebruikt voor <Delback>. Er kan op een andere plaats ook nog een andere |
gebruikt voor <Delback>. Er kan op een andere plaats ook nog een |
341 |
toets zijn waarop "Delete" staat, maar dat is niet <Delback>. |
andere toets zijn waarop "Delete" staat, maar dat is niet <Delback>. |
342 |
|
|
343 |
In het algemeen haalt <Delback> het teken weg dat juist voor de cursorpositie |
In het algemeen haalt <Delback> het teken weg dat juist voor de |
344 |
staat. |
cursorpositie staat. |
345 |
|
|
346 |
>> Probeer dit nu: tik een paar letters en haal ze weer weg door een paar |
>> Probeer dit nu: tik een paar letters en haal ze weer weg door een |
347 |
keer op <Delback> te drukken. Maak je niet druk over het feit dat dit |
paar keer op <Delback> te drukken. Maak je niet druk over het feit |
348 |
bestand verandert; je zal niets veranderen aan de originele versie van |
dat dit bestand verandert; je zal niets veranderen aan de originele |
349 |
deze inleiding. Je zit slechts je eigen kopie te wijzigen. |
versie van deze inleiding. Je zit slechts je eigen kopie te |
350 |
|
wijzigen. |
351 |
Als een regel tekst te lang wordt om helemaal op het scherm getoond |
|
352 |
te worden, dan gaat hij verder op de volgende schermregel. Een backslash |
Als een regel tekst te lang wordt om helemaal op het scherm getoond te |
353 |
("\") in de rechtermarge (of, als je een scherm met vensters |
worden, dan gaat hij verder op de volgende schermregel. Een backslash |
354 |
gebruikt, een kleine gebogen pijl) laat dan zien dat de regel op de |
("\") in de rechtermarge (of, als je een scherm met vensters gebruikt, |
355 |
volgende schermregel verder gaat. |
een kleine gebogen pijl) laat dan zien dat de regel op de volgende |
356 |
|
schermregel verder gaat. |
357 |
|
|
358 |
>> Voeg nu tekst toe totdat je de rechter kantlijn raakt, en blijf |
>> Voeg nu tekst toe totdat je de rechter kantlijn raakt, en blijf |
359 |
toevoegen. Je zal zien dat er een vervolgregel verschijnt. |
toevoegen. Je zal zien dat er een vervolgregel verschijnt. |
360 |
|
|
361 |
>> Tik weer enkele keren <Delback> om zoveel tekens weg te halen tot |
>> Tik weer enkele keren <Delback> om zoveel tekens weg te halen tot |
362 |
de regel weer op een schermregel past. De vervolgregel zal verdwijnen. |
de regel weer op een schermregel past. De vervolgregel zal |
363 |
|
verdwijnen. |
|
Je kan een Newline zoals elk ander teken verwijderen. Als je een Newline |
|
|
verwijdert, voeg je de twee regels waar de Newline tussen staat samen tot een |
|
|
enkele regel. Als de regel die het resultaat is van deze operatie niet op |
|
|
een schermregel past, zal hij getoond worden met een vervolgregel. |
|
|
|
|
|
>> Beweeg de cursor naar het begin van een regel en tik <Delback>. Dit |
|
|
voegt de huidige en vorige regel samen. |
|
|
|
|
|
>> Tik <Return> om de Newline die je net verwijderd hebt weer toe te voegen. |
|
364 |
|
|
365 |
Je herinnert je dat je bij de meeste Emacs-commando's het aantal keren op kan |
Je kan een Newline zoals elk ander teken verwijderen. Als je een |
366 |
geven, dat ze herhaald moeten worden. Dit geldt ook voor gewone tekens. |
Newline verwijdert, voeg je de twee regels waar de Newline tussen |
367 |
Als je een gewoon teken herhaalt, wordt dat teken herhaaldelijk toegevoegd. |
staat samen tot een enkele regel. Als de regel die het resultaat is |
368 |
|
van deze operatie niet op een schermregel past, zal hij getoond worden |
369 |
|
met een vervolgregel. |
370 |
|
|
371 |
|
>> Beweeg de cursor naar het begin van een regel en tik <Delback>. |
372 |
|
Dit voegt de huidige en vorige regel samen. |
373 |
|
|
374 |
|
>> Tik <Return> om de Newline die je net verwijderd hebt weer toe te |
375 |
|
voegen. |
376 |
|
|
377 |
|
Je herinnert je dat je bij de meeste Emacs-commando's het aantal keren |
378 |
|
op kan geven, dat ze herhaald moeten worden. Dit geldt ook voor |
379 |
|
gewone tekens. Als je een gewoon teken herhaalt, wordt dat teken |
380 |
|
herhaaldelijk toegevoegd. |
381 |
|
|
382 |
>> Probeer dat nu: tik C-u 8 * om ******** toe te voegen. |
>> Probeer dat nu: tik C-u 8 * om ******** toe te voegen. |
383 |
|
|
384 |
Je hebt nu de eenvoudigste manier geleerd om iets in Emacs te tikken en fouten te |
Je hebt nu de eenvoudigste manier geleerd om iets in Emacs te tikken |
385 |
verbeteren. Je kan tekst ook per woord of regel verwijderen. Hier volgt |
en fouten te verbeteren. Je kan tekst ook per woord of regel |
386 |
een samenvatting van de commando's om tekst te verwijderen: |
verwijderen. Hier volgt een samenvatting van de commando's om tekst |
387 |
|
te verwijderen: |
388 |
|
|
389 |
<Delback> Haal het teken weg dat voor de cursor staat |
<Delback> Haal het teken weg dat voor de cursor staat |
390 |
C-d Haal het teken weg dat achter de cursor staat |
C-d Haal het teken weg dat achter de cursor staat |
395 |
C-k Verwijder alles van de cursor tot het eind van de regel |
C-k Verwijder alles van de cursor tot het eind van de regel |
396 |
M-k Verwijder alles van de cursor tot het eind van de zin |
M-k Verwijder alles van de cursor tot het eind van de zin |
397 |
|
|
398 |
Merk op dat <Delback> en C-d, met M-<Delback> en M-d de analogie verder |
Merk op dat <Delback> en C-d, met M-<Delback> en M-d de analogie |
399 |
trekken, die begon met C-f en M-f (waarbij we voor het gemak even vergeten dat |
verder trekken, die begon met C-f en M-f (waarbij we voor het gemak |
400 |
<Delback> niet echt een CONTROL-teken is). C-k en M-k lijken enigzins op |
even vergeten dat <Delback> niet echt een CONTROL-teken is). C-k en |
401 |
C-e en M-e in hun relatie tot regels en zinnen. |
M-k lijken enigzins op C-e en M-e in hun relatie tot regels en zinnen. |
402 |
|
|
403 |
Je kunt ook op één uniforme manier een willekeurig deel van de tekst |
Je kunt ook op één uniforme manier een willekeurig deel van de tekst |
404 |
verwijderen. Beweeg daartoe naar één kant van het gedeelte dat je |
verwijderen. Beweeg daartoe naar één kant van het gedeelte dat je |
426 |
|
|
427 |
>> Zet de cursor op het begin van een regel die niet leeg is. |
>> Zet de cursor op het begin van een regel die niet leeg is. |
428 |
Tik C-k om de tekst op die regel te verwijderen. |
Tik C-k om de tekst op die regel te verwijderen. |
429 |
>> Tik C-k een tweede keer. Nu verwijdert dit commando het Newline-teken. |
>> Tik C-k een tweede keer. Nu verwijdert dit commando het |
430 |
|
Newline-teken. |
431 |
|
|
432 |
Merk op hoe een enkel C-k commando de inhoud van een regel verwijdert, een |
Merk op hoe een enkel C-k commando de inhoud van een regel verwijdert, |
433 |
tweede C-k commando de regel zelf zodat alle volgende regels een regel |
een tweede C-k commando de regel zelf zodat alle volgende regels een |
434 |
omhoog komen. Het numerieke argument is voor C-k bijzonder: het aangegeven |
regel omhoog komen. Het numerieke argument is voor C-k bijzonder: het |
435 |
aantal regels zal worden verwijderd, inclusief de inhoud. Dit is meer dan |
aangegeven aantal regels zal worden verwijderd, inclusief de inhoud. |
436 |
simpelweg herhaling: C-u 2 C-k verwijdert twee regels, terwijl tweemaal |
Dit is meer dan simpelweg herhaling: C-u 2 C-k verwijdert twee regels, |
437 |
C-k tikken dat niet doet. |
terwijl tweemaal C-k tikken dat niet doet. |
438 |
|
|
439 |
Om de laatst verwijderde tekst terug te halen naar de plaats waar de |
Om de laatst verwijderde tekst terug te halen naar de plaats waar de |
440 |
cursor nu op staat (te yanken), tik C-y. |
cursor nu op staat (te yanken), tik C-y. |
443 |
|
|
444 |
Het is alsof je met C-y iets uit de prullenbak haalt wat je net had |
Het is alsof je met C-y iets uit de prullenbak haalt wat je net had |
445 |
verwijderd. Merk op dat verschillende C-k's achter elkaar alle regels |
verwijderd. Merk op dat verschillende C-k's achter elkaar alle regels |
446 |
die verwijderd worden, bij elkaar bewaart zodat een enkele C-y die regels |
die verwijderd worden, bij elkaar bewaart zodat een enkele C-y die |
447 |
in een keer terugbrengt. |
regels in een keer terugbrengt. |
448 |
|
|
449 |
>> Probeer het nu: tik C-k een paar keer. |
>> Probeer het nu: tik C-k een paar keer. |
450 |
|
|
451 |
Om de verwijderde tekst terug te halen: |
Om de verwijderde tekst terug te halen: |
452 |
|
|
453 |
>> Tik C-y. Beweeg de cursor enkele regels naar beneden en tik weer C-y. |
>> Tik C-y. Beweeg de cursor enkele regels naar beneden en tik weer |
454 |
Je ziet nu hoe je tekst kan kopiëren. |
C-y. Je ziet nu hoe je tekst kan kopiëren. |
455 |
|
|
456 |
Wat moet je doen als je wat tekst terug wilt brengen, maar je intussen |
Wat moet je doen als je wat tekst terug wilt brengen, maar je intussen |
457 |
al iets anders verwijderd hebt? C-y zou datgene terugbrengen wat je het |
al iets anders verwijderd hebt? C-y zou datgene terugbrengen wat je |
458 |
recentst hebt verwijderd. Gelukkig is de voorgaande tekst niet verloren |
het recentst hebt verwijderd. Gelukkig is de voorgaande tekst niet |
459 |
gegaan. Je kunt die tekst terughalen met M-y. Nadat je C-y hebt getikt |
verloren gegaan. Je kunt die tekst terughalen met M-y. Nadat je C-y |
460 |
om de recentst weggegooide tekst terug te halen, vervangt M-y die tekst |
hebt getikt om de recentst weggegooide tekst terug te halen, vervangt |
461 |
met de tekst die je daarvoor had weggegooid. Je kunt M-y herhalen om |
M-y die tekst met de tekst die je daarvoor had weggegooid. Je kunt |
462 |
tekst terug te halen die je al langer geleden hebt weggegooid. Als |
M-y herhalen om tekst terug te halen die je al langer geleden hebt |
463 |
je de tekst te pakken hebt die je zocht, hoef je niets te doen om die |
weggegooid. Als je de tekst te pakken hebt die je zocht, hoef je |
464 |
daar te houden. Je kan gewoon verder werken en de teruggehaalde tekst |
niets te doen om die daar te houden. Je kan gewoon verder werken en |
465 |
met rust laten. |
de teruggehaalde tekst met rust laten. |
466 |
|
|
467 |
Als je M-y vaak genoeg tikt kom je terug waar je begon, bij de laatst |
Als je M-y vaak genoeg tikt kom je terug waar je begon, bij de laatst |
468 |
verwijderde tekst. |
verwijderde tekst. |
469 |
|
|
470 |
>> Verwijder een regel, beweeg de cursor wat, en verwijder nog een regel. |
>> Verwijder een regel, beweeg de cursor wat, en verwijder nog een |
471 |
Tik C-y om de tweede regel die je verwijderde, terug te halen. |
regel. Tik C-y om de tweede regel die je verwijderde, terug te |
472 |
Tik nog een M-y en die regel wordt vervangen door de eerste regel |
halen. Tik nog een M-y en die regel wordt vervangen door de eerste |
473 |
die je verwijderde. |
regel die je verwijderde. Tik nog enkele keren M-y en zie wat er |
474 |
Tik nog enkele keren M-y en zie wat er langs komt. Herhaal dit tot de |
langs komt. Herhaal dit tot de tweede regel weer langs komt, en |
475 |
tweede regel weer langs komt, en dan nog een paar keer. |
dan nog een paar keer. Je kan ook experimenteren met positieve en |
476 |
Je kan ook experimenteren met positieve en negatieve argumenten bij |
negatieve argumenten bij M-y. |
|
M-y. |
|
477 |
|
|
478 |
|
|
479 |
* HERSTELLEN |
* HERSTELLEN |
480 |
------------ |
------------ |
481 |
|
|
482 |
Als je de tekst veranderd hebt en je daar toch niet tevreden mee bent, |
Als je de tekst veranderd hebt en je daar toch niet tevreden mee bent, |
483 |
dan kan je de verandering ongedaan maken met het herstelcommando, C-x u. |
dan kan je de verandering ongedaan maken met het herstelcommando, C-x |
484 |
|
u. |
485 |
|
|
486 |
Normaal gesproken herstelt C-x u de veranderingen die het gevolg zijn van |
Normaal gesproken herstelt C-x u de veranderingen die het gevolg zijn |
487 |
een enkel commando; door herhaaldelijk C-x u te tikken, worden steeds |
van een enkel commando; door herhaaldelijk C-x u te tikken, worden |
488 |
eerdere commando's hersteld. |
steeds eerdere commando's hersteld. |
489 |
|
|
490 |
Er zijn echter twee uitzonderingen: commando's die de tekst niet wijzigen, |
Er zijn echter twee uitzonderingen: commando's die de tekst niet |
491 |
zoals cursorbewegingen, worden overgeslagen, en commando's die simpelweg |
wijzigen, zoals cursorbewegingen, worden overgeslagen, en commando's |
492 |
het ingetikte teken aan de tekst toevoegen, worden meestal gegroepeerd |
die simpelweg het ingetikte teken aan de tekst toevoegen, worden |
493 |
in groepjes van maximaal 20 tekens, zodat je minder vaak het commando |
meestal gegroepeerd in groepjes van maximaal 20 tekens, zodat je |
494 |
C-x u hoeft te tikken om teksttoevoegingen te herstellen. |
minder vaak het commando C-x u hoeft te tikken om teksttoevoegingen te |
495 |
|
herstellen. |
496 |
>> Gooi deze regel weg met C-k; met C-x u zou hij weer moeten verschijnen. |
|
497 |
|
>> Gooi deze regel weg met C-k; met C-x u zou hij weer moeten |
498 |
C-_ is een alternatief voor C-x u. Het levert exact hetzelfde resultaat |
verschijnen. |
499 |
op, maar is makkelijker om een paar keer achter elkaar te tikken. Een |
|
500 |
nadeel van C-_ is dat op sommige toetsenborden het intikken ervan niet |
C-_ is een alternatief voor C-x u. Het levert exact hetzelfde |
501 |
gebruiksvriendelijk is. Dat is ook de reden voor het alternatief, C-x u. |
resultaat op, maar is makkelijker om een paar keer achter elkaar te |
502 |
Op sommige terminals kan je C-_ tikken door "/" te tikken terwijl je de |
tikken. Een nadeel van C-_ is dat op sommige toetsenborden het |
503 |
CONTROL-toets ingedrukt houdt. |
intikken ervan niet gebruiksvriendelijk is. Dat is ook de reden voor |
504 |
|
het alternatief, C-x u. Op sommige terminals kan je C-_ tikken door |
505 |
|
"/" te tikken terwijl je de CONTROL-toets ingedrukt houdt. |
506 |
|
|
507 |
Een numeriek argument bij C-_ of C-x u duidt het aantal herhalingen aan. |
Een numeriek argument bij C-_ of C-x u duidt het aantal herhalingen |
508 |
|
aan. |
509 |
|
|
510 |
|
|
511 |
* BESTANDEN |
* BESTANDEN |
512 |
----------- |
----------- |
513 |
|
|
514 |
Om een tekst die je gemaakt of veranderd hebt op te slaan, moet je de tekst |
Om een tekst die je gemaakt of veranderd hebt op te slaan, moet je de |
515 |
in een bestand stoppen ("to save a file" in het Engels). Als je dat niet |
tekst in een bestand stoppen ("to save a file" in het Engels). Als je |
516 |
doet, ben je die veranderingen kwijt op het moment dat je Emacs verlaat. |
dat niet doet, ben je die veranderingen kwijt op het moment dat je |
517 |
Je kan een bestand veranderen door het bestand te "bezoeken". (Ook wel |
Emacs verlaat. Je kan een bestand veranderen door het bestand te |
518 |
"vinden"; "finding" of "visiting" in het Engels.) |
"bezoeken". (Ook wel "vinden"; "finding" of "visiting" in het |
519 |
|
Engels.) |
520 |
|
|
521 |
Een bestand bezoeken betekent dat je de inhoud van dat bestand in |
Een bestand bezoeken betekent dat je de inhoud van dat bestand in |
522 |
Emacs ziet. Het lijkt er dan op alsof je het bestand aan het veranderen |
Emacs ziet. Het lijkt er dan op alsof je het bestand aan het |
523 |
bent. Deze veranderingen zijn echter slechts tijdelijk zolang je het |
veranderen bent. Deze veranderingen zijn echter slechts tijdelijk |
524 |
bestand niet opslaat. Op deze manier kan je nooit per ongeluk een half |
zolang je het bestand niet opslaat. Op deze manier kan je nooit per |
525 |
gewijzigd bestand op het systeem achterlaten. Zelfs als je het bestand |
ongeluk een half gewijzigd bestand op het systeem achterlaten. Zelfs |
526 |
opslaat, zorgt Emacs ervoor dat het originele bestand onder een gewijzigde |
als je het bestand opslaat, zorgt Emacs ervoor dat het originele |
527 |
naam nog steeds beschikbaar is, voor het geval je later besluit dat de |
bestand onder een gewijzigde naam nog steeds beschikbaar is, voor het |
528 |
veranderingen toch niet zo goed waren. |
geval je later besluit dat de veranderingen toch niet zo goed waren. |
529 |
|
|
530 |
Bij de onderkant van het scherm zie je een regel die begint en |
Bij de onderkant van het scherm zie je een regel die begint en eindigt |
531 |
eindigt met streepjes, met aan het begin "-1:-- TUTORIAL.nl" of iets |
met streepjes, met aan het begin "-1:-- TUTORIAL.nl" of iets |
532 |
dergelijks. Dit deel van het scherm laat normaal de naam van het bestand |
dergelijks. Dit deel van het scherm laat normaal de naam van het |
533 |
zien dat je op dat moment bezoekt. Op dit moment bezoek je een bestand |
bestand zien dat je op dat moment bezoekt. Op dit moment bezoek je |
534 |
dat "TUTORIAL.nl" heet; het is je eigen kopie van de Nederlandstalige |
een bestand dat "TUTORIAL.nl" heet; het is je eigen kopie van de |
535 |
Emacs-inleiding ("tutorial" in het Engels). Als je in Emacs een bestand |
Nederlandstalige Emacs-inleiding ("tutorial" in het Engels). Als je |
536 |
bezoekt dan staat de naam van het bestand altijd op deze plaats. |
in Emacs een bestand bezoekt dan staat de naam van het bestand altijd |
537 |
|
op deze plaats. |
538 |
|
|
539 |
Iets bijzonders aan het commando om een bestand te bezoeken, is dat je |
Iets bijzonders aan het commando om een bestand te bezoeken, is dat je |
540 |
aan moet geven welk bestand je wil. Dit heet dat het commando "een |
aan moet geven welk bestand je wil. Dit heet dat het commando "een |
541 |
argument van de gebruiker vraagt"; in dit geval de naam van het bestand. |
argument van de gebruiker vraagt"; in dit geval de naam van het |
542 |
Nadat je het commando |
bestand. Nadat je het commando |
543 |
|
|
544 |
C-x C-f Bezoek bestand (met de f van "find file"). |
C-x C-f Bezoek bestand (met de f van "find file"). |
545 |
|
|
546 |
hebt getikt vraagt Emacs om de naam van het bestand. De naam die je |
hebt getikt vraagt Emacs om de naam van het bestand. De naam die je |
547 |
intikt verschijnt op de onderste regel van het scherm. Wanneer die regel |
intikt verschijnt op de onderste regel van het scherm. Wanneer die |
548 |
voor dit soort invoer gebruikt wordt, heet hij de minibuffer. Je kan gewone |
regel voor dit soort invoer gebruikt wordt, heet hij de minibuffer. |
549 |
Emacs commando's gebruiken om de bestandsnaam te veranderen. |
Je kan gewone Emacs commando's gebruiken om de bestandsnaam te |
550 |
|
veranderen. |
551 |
|
|
552 |
Tijdens het invoeren van de bestandsnaam (of om het even welke |
Tijdens het invoeren van de bestandsnaam (of om het even welke invoer |
553 |
invoer in de minibuffer) kan je het commando afbreken met C-g. |
in de minibuffer) kan je het commando afbreken met C-g. |
554 |
|
|
555 |
>> Tik C-x C-f gevolgd door C-g. Dit commando breekt de minibuffer af en |
>> Tik C-x C-f gevolgd door C-g. Dit commando breekt de minibuffer af |
556 |
ook het C-x C-f commando dat van de minibuffer gebruik maakte. |
en ook het C-x C-f commando dat van de minibuffer gebruik maakte. |
557 |
Het resultaat is dat je geen bestand bezoekt. |
Het resultaat is dat je geen bestand bezoekt. |
558 |
|
|
559 |
Als je de naam van een bestand hebt ingevoerd, tik dan <Return> om het |
Als je de naam van een bestand hebt ingevoerd, tik dan <Return> om het |
560 |
commando af te sluiten. Hierna gaat het C-x C-f commando aan het werk en haalt |
commando af te sluiten. Hierna gaat het C-x C-f commando aan het werk |
561 |
het bestand op dat je aangegeven hebt. Als het C-x C-f commando daarmee |
en haalt het bestand op dat je aangegeven hebt. Als het C-x C-f |
562 |
klaar is, verdwijnt de minibuffer. |
commando daarmee klaar is, verdwijnt de minibuffer. |
563 |
|
|
564 |
Na korte tijd verschijnt de inhoud van het bestand op het scherm en kan |
Na korte tijd verschijnt de inhoud van het bestand op het scherm en |
565 |
je de inhoud wijzigen. Als je de wijzigingen op wilt slaan, tik dan het |
kan je de inhoud wijzigen. Als je de wijzigingen op wilt slaan, tik |
566 |
commando |
dan het commando |
567 |
|
|
568 |
C-x C-s Sla bestand op (met de s van "save file"). |
C-x C-s Sla bestand op (met de s van "save file"). |
569 |
|
|
570 |
Dit commando slaat de tekst zoals Emacs die nu heeft in het bestand op. |
Dit commando slaat de tekst zoals Emacs die nu heeft in het bestand |
571 |
De eerste keer dat je dit doet, slaat Emacs het originele bestand onder een |
op. De eerste keer dat je dit doet, slaat Emacs het originele bestand |
572 |
andere naam op, zodat het niet verloren gaat. De nieuwe naam bestaat uit de |
onder een andere naam op, zodat het niet verloren gaat. De nieuwe |
573 |
oude bestandsnaam gevolgd door een "~". |
naam bestaat uit de oude bestandsnaam gevolgd door een "~". |
574 |
|
|
575 |
Als Emacs het bestand heeft opgeslagen, laat het de naam van het |
Als Emacs het bestand heeft opgeslagen, laat het de naam van het |
576 |
bestand zien. Het is een goede gewoonte een bestand regelmatig op te slaan |
bestand zien. Het is een goede gewoonte een bestand regelmatig op te |
577 |
zodat er niet teveel werk verloren gaat als het systeem hangt of crasht. |
slaan zodat er niet teveel werk verloren gaat als het systeem hangt of |
578 |
|
crasht. |
579 |
>> Tik C-x C-s, om je kopie van deze inleiding op te slaan. Als het goed is |
|
580 |
verschijnt "Wrote ...TUTORIAL.nl" op de onderste schermregel. |
>> Tik C-x C-s, om je kopie van deze inleiding op te slaan. Als het |
581 |
|
goed is verschijnt "Wrote ...TUTORIAL.nl" op de onderste |
582 |
OPMERKING: Op sommige systemen gebeurt er helemaal niets als je C-x C-s |
schermregel. |
583 |
tikt, en daarna ook niets meer. Dit komt door een eigenschap van de |
|
584 |
machine waarop je werkt die te maken heeft met "flow control". Met C-s |
OPMERKING: Op sommige systemen gebeurt er helemaal niets als je C-x |
585 |
stopt de "flow" en komt niets meer van wat je tikt bij Emacs terecht. Om |
C-s tikt, en daarna ook niets meer. Dit komt door een eigenschap van |
586 |
deze situatie te herstellen, tik C-q. Lees daarna het hoofdstuk |
de machine waarop je werkt die te maken heeft met "flow control". Met |
587 |
"Spontaneous Entry to Incremental Search" in het Emacs-handboek over hoe |
C-s stopt de "flow" en komt niets meer van wat je tikt bij Emacs |
588 |
je moet omgaan met deze situatie. |
terecht. Om deze situatie te herstellen, tik C-q. Lees daarna het |
589 |
|
hoofdstuk "Spontaneous Entry to Incremental Search" in het |
590 |
|
Emacs-handboek over hoe je moet omgaan met deze situatie. |
591 |
|
|
592 |
Je kan een bestaand bestand bezoeken om het te bekijken of het te |
Je kan een bestaand bestand bezoeken om het te bekijken of het te |
593 |
wijzigen. Je kan ook een bestand bezoeken dat nog niet bestaat. Dit is |
wijzigen. Je kan ook een bestand bezoeken dat nog niet bestaat. Dit |
594 |
de manier om met Emacs een nieuw bestand te maken: bezoek het bestand, dat |
is de manier om met Emacs een nieuw bestand te maken: bezoek het |
595 |
eerst leeg zal zijn, en voeg tekst toe. Zodra je de tekst opslaat, wordt |
bestand, dat eerst leeg zal zijn, en voeg tekst toe. Zodra je de |
596 |
het bestand werkelijk gecreëerd, met de tekst als inhoud. Vanaf dat |
tekst opslaat, wordt het bestand werkelijk gecreëerd, met de tekst als |
597 |
moment ben je dus bezig met een bestaand bestand. |
inhoud. Vanaf dat moment ben je dus bezig met een bestaand bestand. |
598 |
|
|
599 |
|
|
600 |
* BUFFERS |
* BUFFERS |
601 |
--------- |
--------- |
602 |
|
|
603 |
Als je een tweede bestand bezoekt met C-x C-f, blijft het eerste bestand |
Als je een tweede bestand bezoekt met C-x C-f, blijft het eerste |
604 |
gewoon in Emacs. Je kan naar dat bestand terug door het gewoon nog een |
bestand gewoon in Emacs. Je kan naar dat bestand terug door het |
605 |
keer te bezoeken met C-x C-f. Op deze manier kan je een behoorlijk aantal |
gewoon nog een keer te bezoeken met C-x C-f. Op deze manier kan je |
606 |
bestanden in Emacs krijgen. |
een behoorlijk aantal bestanden in Emacs krijgen. |
607 |
|
|
608 |
>> Creëer een bestand dat "foo" heet door te tikken: C-x C-f foo |
>> Creëer een bestand dat "foo" heet door te tikken: C-x C-f foo |
609 |
<Return>. Voeg hieraan wat tekst toe, wijzig hem, en sla "foo" op |
<Return>. Voeg hieraan wat tekst toe, wijzig hem, en sla "foo" op |
610 |
door C-x C-s te tikken. Tik hierna C-x C-f TUTORIAL <Return> om |
door C-x C-s te tikken. Tik hierna C-x C-f TUTORIAL <Return> om |
611 |
weer hier, in de inleiding, terug te komen. |
weer hier, in de inleiding, terug te komen. |
612 |
|
|
613 |
Emacs bewaart intern de tekst van elk bestand in een ding dat een "buffer" |
Emacs bewaart intern de tekst van elk bestand in een ding dat een |
614 |
genoemd wordt. Als je een bestand bezoekt wordt er een nieuwe buffer |
"buffer" genoemd wordt. Als je een bestand bezoekt wordt er een |
615 |
gemaakt. Om een lijst van de huidige buffers te zien, tik |
nieuwe buffer gemaakt. Om een lijst van de huidige buffers te zien, |
616 |
|
tik |
617 |
|
|
618 |
C-x C-b Laat de bufferlijst zien |
C-x C-b Laat de bufferlijst zien |
619 |
|
|
657 |
keren naar deze buffer met de Emacs-inleiding |
keren naar deze buffer met de Emacs-inleiding |
658 |
|
|
659 |
Als je de tekst van het ene bestand verandert en dan een ander bestand |
Als je de tekst van het ene bestand verandert en dan een ander bestand |
660 |
bezoekt, wordt het eerste bestand niet opgeslagen. De wijzigingen blijven |
bezoekt, wordt het eerste bestand niet opgeslagen. De wijzigingen |
661 |
in Emacs, in de buffer die bij het bestand hoort. Het creëren of |
blijven in Emacs, in de buffer die bij het bestand hoort. Het creëren |
662 |
veranderen van de buffer van het tweede bestand heeft geen effect op de |
of veranderen van de buffer van het tweede bestand heeft geen effect |
663 |
eerste buffer. Dit is erg nuttig, maar betekent ook dat er een eenvoudige |
op de eerste buffer. Dit is erg nuttig, maar betekent ook dat er een |
664 |
manier nodig is om het eerste bestand te bewaren. Het zou erg vervelend |
eenvoudige manier nodig is om het eerste bestand te bewaren. Het zou |
665 |
zijn om er eerst naar terug te moeten gaan met C-x C-f om het dan te |
erg vervelend zijn om er eerst naar terug te moeten gaan met C-x C-f |
666 |
kunnen bewaren met C-x C-s. Dus hebben we het commando: |
om het dan te kunnen bewaren met C-x C-s. Dus hebben we het commando: |
667 |
|
|
668 |
C-x s Sla een paar buffers op |
C-x s Sla een paar buffers op |
669 |
|
|
681 |
|
|
682 |
Er zijn veel meer Emacs commando's dan er op de toetsen van het |
Er zijn veel meer Emacs commando's dan er op de toetsen van het |
683 |
toetsenbord passen, zelfs als we hun aantal kunnen vergroten door de |
toetsenbord passen, zelfs als we hun aantal kunnen vergroten door de |
684 |
CONTROL- of META-toets te gebruiken. Emacs lost dit probleem op met het X |
CONTROL- of META-toets te gebruiken. Emacs lost dit probleem op met |
685 |
commando (met de X van eXtensie of uitbreiding). Het X commando komt voor in |
het X commando (met de X van eXtensie of uitbreiding). Het X commando |
686 |
twee smaken: |
komt voor in twee smaken: |
687 |
|
|
688 |
C-x Tekenuitbreiding. Gevolgd door een teken. |
C-x Tekenuitbreiding. Gevolgd door een teken. |
689 |
M-x Commando-naam-uitbreiding. Wordt gevolgd door een naam. |
M-x Commando-naam-uitbreiding. Wordt gevolgd door een naam. |
697 |
opgeslagen zijn; C-x C-c vraagt of je veranderde buffers wilt bewaren |
opgeslagen zijn; C-x C-c vraagt of je veranderde buffers wilt bewaren |
698 |
voordat Emacs helemaal eindigt.) |
voordat Emacs helemaal eindigt.) |
699 |
|
|
700 |
C-z is het commando om Emacs *tijdelijk* te verlaten, zodat je daarna weer |
C-z is het commando om Emacs *tijdelijk* te verlaten, zodat je daarna |
701 |
terug kan keren in dezelfde Emacs-sessie. |
weer terug kan keren in dezelfde Emacs-sessie. |
702 |
|
|
703 |
Op systemen die deze mogelijkheid bieden, zet C-z Emacs stil: je komt weer |
Op systemen die deze mogelijkheid bieden, zet C-z Emacs stil: je komt |
704 |
terug in de shell, maar Emacs is nog aanwezig. In de meeste shells kan je |
weer terug in de shell, maar Emacs is nog aanwezig. In de meeste |
705 |
Emacs weer activeren met het "fg" commando, of met "%emacs". |
shells kan je Emacs weer activeren met het "fg" commando, of met |
706 |
|
"%emacs". |
707 |
Op systemen die niet de mogelijkheid bieden om programma's stil te zetten, |
|
708 |
creëert C-z een subshell onder Emacs om je zo in de gelegenheid te |
Op systemen die niet de mogelijkheid bieden om programma's stil te |
709 |
stellen andere programma's uit te voeren en daarna weer in Emacs terug te |
zetten, creëert C-z een subshell onder Emacs om je zo in de |
710 |
keren; Emacs wordt dus niet werkelijk verlaten. In dit geval is het |
gelegenheid te stellen andere programma's uit te voeren en daarna weer |
711 |
shellcommando "exit" de normale manier om de subshell te verlaten en in |
in Emacs terug te keren; Emacs wordt dus niet werkelijk verlaten. In |
712 |
Emacs terug te keren. |
dit geval is het shellcommando "exit" de normale manier om de subshell |
713 |
|
te verlaten en in Emacs terug te keren. |
714 |
Het moment om C-x C-c te gebruiken is wanneer je uit gaat loggen. Het is |
|
715 |
ook het juiste commando om Emacs te beëindigen wanneer Emacs opgestart |
Het moment om C-x C-c te gebruiken is wanneer je uit gaat loggen. Het |
716 |
was door een mail-programma of iets dergelijks, aangezien die misschien |
is ook het juiste commando om Emacs te beëindigen wanneer Emacs |
717 |
niet met een stilgezette Emacs om kunnen gaan. Normaal gezien is het |
opgestart was door een mail-programma of iets dergelijks, aangezien |
718 |
echter beter Emacs stil te zetten met C-z dan om Emacs te verlaten, |
die misschien niet met een stilgezette Emacs om kunnen gaan. Normaal |
719 |
behalve als je uit wilt loggen natuurlijk. |
gezien is het echter beter Emacs stil te zetten met C-z dan om Emacs |
720 |
|
te verlaten, behalve als je uit wilt loggen natuurlijk. |
721 |
|
|
722 |
Er bestaan vele C-x commando's. Hier is een lijst van degene die je nu al |
Er bestaan vele C-x commando's. Hier is een lijst van degene die je |
723 |
kent: |
nu al kent: |
724 |
|
|
725 |
C-x C-f Bezoek bestand |
C-x C-f Bezoek bestand |
726 |
C-x C-s Sla bestand op |
C-x C-s Sla bestand op |
731 |
C-x 1 Een enkel venster |
C-x 1 Een enkel venster |
732 |
C-x u Herstel |
C-x u Herstel |
733 |
|
|
734 |
Commando-naam-bevelen worden nog minder vaak gebruikt, of alleen onder bepaalde omstandigheden. |
Commando-naam-bevelen worden nog minder vaak gebruikt, of alleen onder |
735 |
Een voorbeeld is het commando replace-string, dat in de hele tekst een string |
bepaalde omstandigheden. Een voorbeeld is het commando |
736 |
vervangt door een andere string ("to replace" betekent "vervangen"). |
replace-string, dat in de hele tekst een string vervangt door een |
737 |
Als je M-x tikt, toont Emacs onderaan het scherm "M-x" en moet je de naam van |
andere string ("to replace" betekent "vervangen"). Als je M-x tikt, |
738 |
het commando intikken, in dit geval "replace-string". Als je gewoon |
toont Emacs onderaan het scherm "M-x" en moet je de naam van het |
739 |
|
commando intikken, in dit geval "replace-string". Als je gewoon |
740 |
"repl s<TAB>" tikt maakt Emacs de naam zelf af. Beëindig het commando |
"repl s<TAB>" tikt maakt Emacs de naam zelf af. Beëindig het commando |
741 |
met <Return>. |
met <Return>. |
742 |
|
|
747 |
>> Plaats de cursor op de lege regel twee regels onder deze regel. |
>> Plaats de cursor op de lege regel twee regels onder deze regel. |
748 |
Tik dan M-x repl s<Return>gewijzigd<Return>veranderd<Return>. |
Tik dan M-x repl s<Return>gewijzigd<Return>veranderd<Return>. |
749 |
|
|
750 |
Zie hoe deze regel daardoor gewijzigd is. Je hebt elk voorkomen van |
Zie hoe deze regel daardoor gewijzigd is. Je hebt elk voorkomen |
751 |
het woord g-e-w-i-j-z-i-g-d vervangen door "veranderd"; te beginnen op |
van het woord g-e-w-i-j-z-i-g-d vervangen door "veranderd"; te |
752 |
de plek waar de cursor staat. |
beginnen op de plek waar de cursor staat. |
753 |
|
|
754 |
|
|
755 |
* AUTOMATISCH BEWAREN |
* AUTOMATISCH BEWAREN |
756 |
--------------------- |
--------------------- |
757 |
|
|
758 |
Als je een bestand veranderd hebt maar het nog niet opgeslagen hebt, zouden |
Als je een bestand veranderd hebt maar het nog niet opgeslagen hebt, |
759 |
de veranderingen verloren kunnen gaan als het systeem zou hangen of |
zouden de veranderingen verloren kunnen gaan als het systeem zou |
760 |
herstarten. Om je hiertegen te beschermen, slaat Emacs regelmatig |
hangen of herstarten. Om je hiertegen te beschermen, slaat Emacs |
761 |
de veranderde tekst automatisch op. De naam van het bestand waarin de |
regelmatig de veranderde tekst automatisch op. De naam van het |
762 |
tekst automatisch wordt opgeslagen begint en eindigt met een #. |
bestand waarin de tekst automatisch wordt opgeslagen begint en eindigt |
763 |
Bijvoorbeeld, als je het bestand "hello.c" aan het bewerken bent, wordt |
met een #. Bijvoorbeeld, als je het bestand "hello.c" aan het |
764 |
de tekst automatisch opgeslagen in een bestand dat "#hello.c#" heet. Zodra |
bewerken bent, wordt de tekst automatisch opgeslagen in een bestand |
765 |
je het bestand werkelijk opslaat, wordt het automatisch opgeslagen bestand |
dat "#hello.c#" heet. Zodra je het bestand werkelijk opslaat, wordt |
766 |
verwijderd. |
het automatisch opgeslagen bestand verwijderd. |
767 |
|
|
768 |
Als de computer crasht, kan je de automatisch opgeslagen tekst terugkrijgen |
Als de computer crasht, kan je de automatisch opgeslagen tekst |
769 |
door het bestand gewoon te bezoeken (het originele bestand, niet het automatisch |
terugkrijgen door het bestand gewoon te bezoeken (het originele |
770 |
opgeslagen), gevolgd door M-x recover-file<Return>. Als Emacs vraagt om |
bestand, niet het automatisch opgeslagen), gevolgd door M-x |
771 |
bevestiging, antwoord dan met yes<Return> en de automatisch opgeslagen |
recover-file<Return>. Als Emacs vraagt om bevestiging, antwoord dan |
772 |
informatie wordt teruggehaald. |
met yes<Return> en de automatisch opgeslagen informatie wordt |
773 |
|
teruggehaald. |
774 |
|
|
775 |
|
|
776 |
* ECHO-GEBIED |
* ECHO-GEBIED |
777 |
------------- |
------------- |
778 |
|
|
779 |
Als je een commando langzaam intikt, toont Emacs de tekens aan de |
Als je een commando langzaam intikt, toont Emacs de tekens aan de |
780 |
onderkant van het scherm in een deel dat het "echo-gebied" genoemd wordt. |
onderkant van het scherm in een deel dat het "echo-gebied" genoemd |
781 |
Dit gebied omvat de onderste regel van het scherm. |
wordt. Dit gebied omvat de onderste regel van het scherm. |
782 |
|
|
783 |
|
|
784 |
* MODUS-REGEL |
* MODUS-REGEL |
785 |
------------- |
------------- |
786 |
|
|
787 |
De regel direct boven het echo gebied heet de "modusregel". De modusregel |
De regel direct boven het echo gebied heet de "modusregel". De |
788 |
ziet er ongeveer zo uit: |
modusregel ziet er ongeveer zo uit: |
789 |
|
|
790 |
-1:** TUTORIAL.nl 62% L763 (Fundamental)----------------------- |
-1:** TUTORIAL.nl 62% L763 (Fundamental)----------------------- |
791 |
|
|
792 |
Deze regel geeft interessante informatie over Emacs en de tekst die |
Deze regel geeft interessante informatie over Emacs en de tekst die je |
793 |
je aan het bewerken bent. |
aan het bewerken bent. |
794 |
|
|
795 |
Je weet al wat de bestandsnaam betekent: het is de naam van het |
Je weet al wat de bestandsnaam betekent: het is de naam van het |
796 |
bestand dat je bezoekt. NN% geeft je huidige positie in de tekst aan: |
bestand dat je bezoekt. NN% geeft je huidige positie in de tekst aan: |
809 |
|
|
810 |
In de modusregel staat tussen haakjes in welke modus je aan het werken |
In de modusregel staat tussen haakjes in welke modus je aan het werken |
811 |
bent. De standaardmodus is de "Fundamental" modus, die je nu gebruikt |
bent. De standaardmodus is de "Fundamental" modus, die je nu gebruikt |
812 |
("fundamental" is "basis" in het Nederlands). Een dergelijke |
("fundamental" is "basis" in het Nederlands). Een dergelijke modus |
813 |
modus heet een hoofdmodus ("major mode" in het Engels). |
heet een hoofdmodus ("major mode" in het Engels). |
814 |
|
|
815 |
Emacs heeft verschillende hoofdmodi. Sommige daarvan zijn bedoeld voor |
Emacs heeft verschillende hoofdmodi. Sommige daarvan zijn bedoeld |
816 |
het bewerken van verschillende talen of soorten tekst, zoals bijvoorbeeld |
voor het bewerken van verschillende talen of soorten tekst, zoals |
817 |
Lisp modus, Text modus, etc. Op elk moment is er altijd precies een modus |
bijvoorbeeld Lisp modus, Text modus, etc. Op elk moment is er altijd |
818 |
actief, en de naam daarvan staat in de modusregel, op de plaats waar nu |
precies een modus actief, en de naam daarvan staat in de modusregel, |
819 |
"Fundamental" staat. |
op de plaats waar nu "Fundamental" staat. |
820 |
|
|
821 |
Elke hoofdmodus zorgt ervoor dat sommige commando's zich anders gedragen. |
Elke hoofdmodus zorgt ervoor dat sommige commando's zich anders |
822 |
Zo bestaat er een commando om een commentaar in een programma te tikken, en |
gedragen. Zo bestaat er een commando om een commentaar in een |
823 |
aangezien elke programmeertaal een ander idee heeft over hoe commentaar |
programma te tikken, en aangezien elke programmeertaal een ander idee |
824 |
eruit moet zien, moet elke hoofdmodus op een andere manier het commentaar |
heeft over hoe commentaar eruit moet zien, moet elke hoofdmodus op een |
825 |
beginnen. Elke hoofdmodus is de naam van een uitgebreid commando, en met |
andere manier het commentaar beginnen. Elke hoofdmodus is de naam van |
826 |
dat commando schakel je om naar die hoofdmodus. Zo is bijvoorbeeld |
een uitgebreid commando, en met dat commando schakel je om naar die |
827 |
M-x fundamental-mode het commando om naar de basismodus om te schakelen. |
hoofdmodus. Zo is bijvoorbeeld M-x fundamental-mode het commando om |
828 |
|
naar de basismodus om te schakelen. |
829 |
Als je Nederlandse of Engelse tekst wil gaan bewerken, zoals bijvoorbeeld |
|
830 |
dit bestand, kan je beter "Text mode" gebruiken, de modus om tekst in een |
Als je Nederlandse of Engelse tekst wil gaan bewerken, zoals |
831 |
gewone taal te bewerken: |
bijvoorbeeld dit bestand, kan je beter "Text mode" gebruiken, de modus |
832 |
|
om tekst in een gewone taal te bewerken: |
833 |
|
|
834 |
>> Tik M-x text-mode<Return>. |
>> Tik M-x text-mode<Return>. |
835 |
|
|
836 |
Wees gerust; geen van de commando's die je geleerd hebt zorgen voor |
Wees gerust; geen van de commando's die je geleerd hebt zorgen voor |
837 |
grondige veranderingen in Emacs. Een van de dingen die je kan merken, is |
grondige veranderingen in Emacs. Een van de dingen die je kan merken, |
838 |
bijvoorbeeld dat M-f en M-b nu apostrofs als onderdeel van een woord |
is bijvoorbeeld dat M-f en M-b nu apostrofs als onderdeel van een |
839 |
beschouwen. In de vorige modus (Fundamental) behandelen M-f en M-b de |
woord beschouwen. In de vorige modus (Fundamental) behandelen M-f en |
840 |
apostrof als ruimte tussen twee woorden. |
M-b de apostrof als ruimte tussen twee woorden. |
841 |
|
|
842 |
Het is gebruikelijk dat hoofdmodi dergelijke subtiele verschillen hebben. |
Het is gebruikelijk dat hoofdmodi dergelijke subtiele verschillen |
843 |
De meeste commando's doen dus min of meer hetzelfde in elke hoofdmodus. |
hebben. De meeste commando's doen dus min of meer hetzelfde in elke |
844 |
|
hoofdmodus. |
845 |
|
|
846 |
Met het commando C-h m kan je de documentatie over de huidige hoofdmodus |
Met het commando C-h m kan je de documentatie over de huidige |
847 |
lezen. |
hoofdmodus lezen. |
848 |
|
|
849 |
>> Gebruik C-u C-v een paar keer om deze zin in de buurt van de bovenkant |
>> Gebruik C-u C-v een paar keer om deze zin in de buurt van de |
850 |
van het scherm te krijgen. |
bovenkant van het scherm te krijgen. |
851 |
>> Tik C-h m om te zien hoe de tekstmodus verschilt van de basismodus. |
>> Tik C-h m om te zien hoe de tekstmodus verschilt van de basismodus. |
852 |
>> Tik C-x 1 om de documentatie van het scherm te verwijderen. |
>> Tik C-x 1 om de documentatie van het scherm te verwijderen. |
853 |
|
|
854 |
Hoofdmodi heten zo omdat er ook bijmodi zijn. Bijmodi zijn |
Hoofdmodi heten zo omdat er ook bijmodi zijn. Bijmodi zijn geen |
855 |
geen alternatieven voor hoofdmodi; het zijn slechts kleine aanpassingen |
alternatieven voor hoofdmodi; het zijn slechts kleine aanpassingen |
856 |
daarvan. Elke bijmodus kan aan- of uitgezet worden, onafhankelijk van |
daarvan. Elke bijmodus kan aan- of uitgezet worden, onafhankelijk van |
857 |
andere bijmodi en onafhankelijk van de hoofdmodus. Het is dus mogelijk geen bijmodi, één bijmodus |
andere bijmodi en onafhankelijk van de hoofdmodus. Het is dus |
858 |
of een willekeurige combinatie van bijmodi te gebruiken. |
mogelijk geen bijmodi, één bijmodus of een willekeurige combinatie van |
859 |
|
bijmodi te gebruiken. |
860 |
Een nuttige bijmodus voor het bewerken van tekst in een natuurlijke taal, |
|
861 |
zoals het Nederlands, is Auto Fill modus ("auto fill" betekent automatisch |
Een nuttige bijmodus voor het bewerken van tekst in een natuurlijke |
862 |
uitvullen). Wanneer deze modus aanstaat, breekt Emacs automatisch een |
taal, zoals het Nederlands, is Auto Fill modus ("auto fill" betekent |
863 |
regel tussen twee woorden af als de regel te lang wordt. |
automatisch uitvullen). Wanneer deze modus aanstaat, breekt Emacs |
864 |
|
automatisch een regel tussen twee woorden af als de regel te lang |
865 |
Je kan Auto Fill modus aanzetten met M-x auto-fill-mode<Return>. Als deze |
wordt. |
866 |
modus al aanstaat, kan je hem uitzetten met M-x auto-fill-mode<Return>. |
|
867 |
Als de modus uitstaat, zet dit commando de modus aan; als ze aanstaat, zet |
Je kan Auto Fill modus aanzetten met M-x auto-fill-mode<Return>. Als |
868 |
dit commando de modus uit. We zeggen dat het commando de modus "schakelt" |
deze modus al aanstaat, kan je hem uitzetten met M-x |
869 |
("to toggle" in het Engels). |
auto-fill-mode<Return>. Als de modus uitstaat, zet dit commando de |
870 |
|
modus aan; als ze aanstaat, zet dit commando de modus uit. We zeggen |
871 |
>> Tik nu M-x auto-fill-mode<Return>. Tik nu vele malen "asdf " op een |
dat het commando de modus "schakelt" ("to toggle" in het Engels). |
872 |
regel zodat je kan zien dat de regel in tweeën gesplitst wordt. Er |
|
873 |
moeten wel spaties tussen de woorden staan, omdat de Auto Fill modus |
>> Tik nu M-x auto-fill-mode<Return>. Tik nu vele malen "asdf " op |
874 |
de regel alleen op spaties breekt. |
een regel zodat je kan zien dat de regel in tweeën gesplitst wordt. |
875 |
|
Er moeten wel spaties tussen de woorden staan, omdat de Auto Fill |
876 |
De rechterkantlijn staat meestal op 70 tekens, maar die kan je veranderen |
modus de regel alleen op spaties breekt. |
877 |
met het C-x f commando. Dit commando accepteert een numeriek argument |
|
878 |
om de gewenste kantlijn te verkrijgen. |
De rechterkantlijn staat meestal op 70 tekens, maar die kan je |
879 |
|
veranderen met het C-x f commando. Dit commando accepteert een |
880 |
|
numeriek argument om de gewenste kantlijn te verkrijgen. |
881 |
|
|
882 |
>> Tik C-x f met 20 als argument (C-u 20 C-x f). |
>> Tik C-x f met 20 als argument (C-u 20 C-x f). |
883 |
Tik wat tekst en zie dat Emacs de regels afbreekt bij 20 tekens. |
Tik wat tekst en zie dat Emacs de regels afbreekt bij 20 tekens. |
884 |
Zet de kantlijn nu terug op 70, dus met met C-u 70 C-x f. |
Zet de kantlijn nu terug op 70, dus met met C-u 70 C-x f. |
885 |
|
|
886 |
Als je de tekst midden in een regel verandert vult Auto Fill modus |
Als je de tekst midden in een regel verandert vult Auto Fill modus de |
887 |
de regel niet opnieuw. |
regel niet opnieuw. |
888 |
Om een alinea opnieuw te vullen, tik M-q (META-q) terwijl de |
Om een alinea opnieuw te vullen, tik M-q (META-q) terwijl de cursor in |
889 |
cursor in de alinea staat. |
de alinea staat. |
890 |
|
|
891 |
>> Plaats de cursor in de voorgaande alinea en tik M-q. |
>> Plaats de cursor in de voorgaande alinea en tik M-q. |
892 |
|
|
894 |
* ZOEKEN |
* ZOEKEN |
895 |
-------- |
-------- |
896 |
|
|
897 |
Emacs kan tekenreeksen ("strings") zoeken, zowel volgend op |
Emacs kan tekenreeksen ("strings") zoeken, zowel volgend op de |
898 |
de cursorpositie, als eraan voorafgaand. Het zoeken naar een string |
cursorpositie, als eraan voorafgaand. Het zoeken naar een string |
899 |
verplaatst de cursor naar de volgende plaats waar de gezochte string |
verplaatst de cursor naar de volgende plaats waar de gezochte string |
900 |
voorkomt. |
voorkomt. |
901 |
|
|
902 |
Het zoekcommando van Emacs is anders dan de zoekcommando's van de meeste |
Het zoekcommando van Emacs is anders dan de zoekcommando's van de |
903 |
tekstverwerkers; het zoekt incrementeel. Dit betekent dat het zoeken |
meeste tekstverwerkers; het zoekt incrementeel. Dit betekent dat het |
904 |
gebeurt tijdens het intikken van de gezochte string. |
zoeken gebeurt tijdens het intikken van de gezochte string. |
905 |
|
|
906 |
Het commando om het voorwaarts zoeken te starten is C-s (met de "s" van "to |
Het commando om het voorwaarts zoeken te starten is C-s (met de "s" |
907 |
search", zoeken); C-r start het achterwaarts zoeken (met de "r" van |
van "to search", zoeken); C-r start het achterwaarts zoeken (met de |
908 |
"reverse" of achteruit). MAAR WACHT! Probeer ze nu nog niet. |
"r" van "reverse" of achteruit). MAAR WACHT! Probeer ze nu nog niet. |
909 |
|
|
910 |
Als je C-s tikt verschijnt de string "I-search" in het echo-gebied. Dit |
Als je C-s tikt verschijnt de string "I-search" in het echo-gebied. |
911 |
betekent dat Emacs bezig is met een "incremental search" (incrementele |
Dit betekent dat Emacs bezig is met een "incremental search" |
912 |
zoekopdracht) en wacht op het intikken van de zoekstring. <Return> beëindigt |
(incrementele zoekopdracht) en wacht op het intikken van de |
913 |
het zoeken. |
zoekstring. <Return> beëindigt het zoeken. |
914 |
|
|
915 |
>> Tik nu C-s om het zoeken te starten. Tik nu, LANGZAAM, één letter per |
>> Tik nu C-s om het zoeken te starten. Tik nu, LANGZAAM, één letter |
916 |
keer, het woord "cursor", met een pauze na elke letter zodat je kan |
per keer, het woord "cursor", met een pauze na elke letter zodat je |
917 |
zien wat er met de cursor gebeurt. Je hebt nu eenmaal naar het woord |
kan zien wat er met de cursor gebeurt. Je hebt nu eenmaal naar het |
918 |
"cursor" gezocht. |
woord "cursor" gezocht. |
919 |
>> Tik nogmaals C-s, om naar het volgende voorkomen van het woord "cursor" te |
>> Tik nogmaals C-s, om naar het volgende voorkomen van het woord |
920 |
zoeken. |
"cursor" te zoeken. |
921 |
>> Tik nu viermaal <Delback> en let op de cursorbewegingen. |
>> Tik nu viermaal <Delback> en let op de cursorbewegingen. |
922 |
>> Tik <Return> om het zoeken te beëindigen. |
>> Tik <Return> om het zoeken te beëindigen. |
923 |
|
|
924 |
Zag je wat er gebeurde? Tijdens incrementeel zoeken probeert Emacs naar |
Zag je wat er gebeurde? Tijdens incrementeel zoeken probeert Emacs |
925 |
de eerste plek te gaan waar de string staat die je tot dan toe getikt |
naar de eerste plek te gaan waar de string staat die je tot dan toe |
926 |
hebt. Om naar de volgende plek te gaan, tik je C-s nog een keer. Als er |
getikt hebt. Om naar de volgende plek te gaan, tik je C-s nog een |
927 |
geen volgende plek is gevonden, biept Emacs en vertelt je dat de zoekopdracht |
keer. Als er geen volgende plek is gevonden, biept Emacs en vertelt |
928 |
niets gevonden heeft ("failing" in het Engels). C-g zou het zoeken ook afbreken. |
je dat de zoekopdracht niets gevonden heeft ("failing" in het Engels). |
929 |
|
C-g zou het zoeken ook afbreken. |
930 |
|
|
931 |
OPMERKING: Op sommige systemen gebeurt er helemaal niets als je C-s |
OPMERKING: Op sommige systemen gebeurt er helemaal niets als je C-s |
932 |
tikt, en daarna ook niets meer. Dit komt door een eigenschap van de |
tikt, en daarna ook niets meer. Dit komt door een eigenschap van de |
937 |
Emacs-handboek over hoe je moet omgaan met deze situatie. |
Emacs-handboek over hoe je moet omgaan met deze situatie. |
938 |
|
|
939 |
Als je tijdens incrementeel zoeken <Delback> tikt, zal je zien dat het |
Als je tijdens incrementeel zoeken <Delback> tikt, zal je zien dat het |
940 |
laatste teken dat je aan de zoekstring toegevoegd hebt, weggehaald wordt en dat het |
laatste teken dat je aan de zoekstring toegevoegd hebt, weggehaald |
941 |
zoeken teruggaat naar de voorgaande plaats. Als je bijvoorbeeld begint |
wordt en dat het zoeken teruggaat naar de voorgaande plaats. Als je |
942 |
met zoeken en je tikt een "c", dan ga je naar de plaats waar de "c" het |
bijvoorbeeld begint met zoeken en je tikt een "c", dan ga je naar de |
943 |
eerst voorkomt. Tik je vervolgens een "u", dan gaat de cursor naar de |
plaats waar de "c" het eerst voorkomt. Tik je vervolgens een "u", dan |
944 |
plaats waar de string "cu" het eerst voorkomt. Als je nu <Delback> tikt, dan |
gaat de cursor naar de plaats waar de string "cu" het eerst voorkomt. |
945 |
wordt de "u" van de zoekstring afgehaald, en gaat de cursor terug naar de |
Als je nu <Delback> tikt, dan wordt de "u" van de zoekstring |
946 |
plaats waar hij stond voordat je de "u" intikte, namelijk daar waar "c" het |
afgehaald, en gaat de cursor terug naar de plaats waar hij stond |
947 |
eerst voorkwam. |
voordat je de "u" intikte, namelijk daar waar "c" het eerst voorkwam. |
948 |
|
|
949 |
Als je tijdens een zoekoperatie een CONTROL- of META-teken intikt, dan |
Als je tijdens een zoekoperatie een CONTROL- of META-teken intikt, dan |
950 |
wordt het zoeken beëindigd. Er zijn een paar uitzonderingen, namelijk |
wordt het zoeken beëindigd. Er zijn een paar uitzonderingen, namelijk |
951 |
tekens die tijdens zoeken een speciale betekenis hebben, zoals C-s en C-r. |
tekens die tijdens zoeken een speciale betekenis hebben, zoals C-s en |
952 |
|
C-r. |
953 |
|
|
954 |
Met C-s begin je te zoeken naar de plaats waar de zoekstring voor het eerst |
Met C-s begin je te zoeken naar de plaats waar de zoekstring voor het |
955 |
voorkomt NA de huidige cursorpositie. Als je iets wilt zoeken dat eerder in |
eerst voorkomt NA de huidige cursorpositie. Als je iets wilt zoeken |
956 |
de tekst moet voorkomen, gebruik dan C-r in plaats van C-s. Alles wat we nu weten |
dat eerder in de tekst moet voorkomen, gebruik dan C-r in plaats van |
957 |
over C-s geldt ook voor C-r, alleen is de zoekrichting omgedraaid. |
C-s. Alles wat we nu weten over C-s geldt ook voor C-r, alleen is de |
958 |
|
zoekrichting omgedraaid. |
959 |
|
|
960 |
|
|
961 |
* MEERDERE VENSTERS |
* MEERDERE VENSTERS |
962 |
------------------- |
------------------- |
963 |
|
|
964 |
Een van Emacs' aardige eigenschappen is dat je meerdere vensters op het |
Een van Emacs' aardige eigenschappen is dat je meerdere vensters op |
965 |
scherm kan laten zien. |
het scherm kan laten zien. |
966 |
|
|
967 |
>> Zet de cursor op deze regel en tik C-u 0 C-l. |
>> Zet de cursor op deze regel en tik C-u 0 C-l. |
968 |
|
|
973 |
>> Tik C-M-v om de tekst in het onderste venster te verschuiven. |
>> Tik C-M-v om de tekst in het onderste venster te verschuiven. |
974 |
(Als je geen META-toets hebt, tik dan <ESC> C-v.) |
(Als je geen META-toets hebt, tik dan <ESC> C-v.) |
975 |
|
|
976 |
>> Tik C-x o (met de o van "other"; "ander" in het Nederlands) |
>> Tik C-x o (met de o van "other"; "ander" in het Nederlands) om de |
977 |
om de cursor naar het andere venster te verplaatsen. |
cursor naar het andere venster te verplaatsen. |
978 |
|
|
979 |
>> Verschuif de tekst in het onderste venster, met C-v en M-v. |
>> Verschuif de tekst in het onderste venster, met C-v en M-v. |
980 |
Zorg ervoor dat je deze inleiding in het bovenste venster leest. |
Zorg ervoor dat je deze inleiding in het bovenste venster leest. |
981 |
|
|
982 |
>> Tik weer C-x o om de cursor weer in het bovenste venster |
>> Tik weer C-x o om de cursor weer in het bovenste venster te zetten. |
983 |
te zetten. De cursor staat weer precies op de plaats waar |
De cursor staat weer precies op de plaats waar hij stond toen je |
984 |
hij stond toen je het venster verliet. |
het venster verliet. |
985 |
|
|
986 |
Je kan C-x o blijven gebruiken om van venster naar venster te gaan. Elk |
Je kan C-x o blijven gebruiken om van venster naar venster te gaan. |
987 |
venster heeft zijn eigen cursorpositie; de cursor is altijd enkel zichtbaar |
Elk venster heeft zijn eigen cursorpositie; de cursor is altijd enkel |
988 |
in een daarvan. Alle normale commando's hebben betrekking op het venster |
zichtbaar in een daarvan. Alle normale commando's hebben betrekking |
989 |
waarin de cursor staat. Dit venster is het "geselecteerde venster" |
op het venster waarin de cursor staat. Dit venster is het |
990 |
("selected window" in het Engels). |
"geselecteerde venster" ("selected window" in het Engels). |
991 |
|
|
992 |
Het C-M-v commando is erg nuttig wanneer je tekst aan het bewerken bent in |
Het C-M-v commando is erg nuttig wanneer je tekst aan het bewerken |
993 |
het ene venster, terwijl je het andere venster als referentie gebruikt. |
bent in het ene venster, terwijl je het andere venster als referentie |
994 |
Je kan de cursor dan altijd in het venster houden waarin je bezig bent, |
gebruikt. Je kan de cursor dan altijd in het venster houden waarin je |
995 |
terwijl je met C-M-v door de tekst in het andere venster loopt. |
bezig bent, terwijl je met C-M-v door de tekst in het andere venster |
996 |
|
loopt. |
997 |
|
|
998 |
C-M-v is een voorbeeld van een CONTROL-META teken. Als je een echte |
C-M-v is een voorbeeld van een CONTROL-META teken. Als je een echte |
999 |
META-toets hebt kan je C-M-v intikken door zowel CONTROL als META ingedrukt te |
META-toets hebt kan je C-M-v intikken door zowel CONTROL als META |
1000 |
houden terwijl je v tikt. Het maakt niet uit in welke volgorde je CONTROL en |
ingedrukt te houden terwijl je v tikt. Het maakt niet uit in welke |
1001 |
META indrukt; het gaat erom welke toetsen ingedrukt zijn terwijl je tikt. |
volgorde je CONTROL en META indrukt; het gaat erom welke toetsen |
1002 |
|
ingedrukt zijn terwijl je tikt. |
1003 |
Als je geen echte META-toets hebt kan je <ESC> gebruiken; de volgorde is dan |
|
1004 |
wel belangrijk. Je moet dan eerst <ESC> tikken, gevolgd door CONTROL-v; |
Als je geen echte META-toets hebt kan je <ESC> gebruiken; de volgorde |
1005 |
CONTROL-<ESC> v zal niet werken. Dit komt doordat <ESC> zelf een teken is, |
is dan wel belangrijk. Je moet dan eerst <ESC> tikken, gevolgd door |
1006 |
terwijl CONTROL en META dat niet zijn. |
CONTROL-v; CONTROL-<ESC> v zal niet werken. Dit komt doordat <ESC> |
1007 |
|
zelf een teken is, terwijl CONTROL en META dat niet zijn. |
1008 |
|
|
1009 |
>> Tik C-x 1 (in het bovenste venster) om het onderste venster te laten |
>> Tik C-x 1 (in het bovenste venster) om het onderste venster te |
1010 |
verdwijnen. |
laten verdwijnen. |
1011 |
|
|
1012 |
(Als je C-x 1 tikt in het onderste venster laat je het bovenste |
(Als je C-x 1 tikt in het onderste venster laat je het bovenste |
1013 |
verdwijnen. C-x 1 betekent zoveel als "ik wil maar 1 venster, |
verdwijnen. C-x 1 betekent zoveel als "ik wil maar 1 venster, en wel |
1014 |
en wel dat venster waar de cursor nu in staat.") |
dat venster waar de cursor nu in staat.") |
1015 |
|
|
1016 |
Je hoeft niet dezelfde buffer in beide vensters te hebben. Wanneer je |
Je hoeft niet dezelfde buffer in beide vensters te hebben. Wanneer je |
1017 |
C-x C-f gebruikt om een bestand in één van de vensters te bezoeken, |
C-x C-f gebruikt om een bestand in één van de vensters te bezoeken, |
1018 |
zal het andere venster niet veranderen. Je kunt de vensters |
zal het andere venster niet veranderen. Je kunt de vensters |
1019 |
onafhankelijk van elkaar gebruiken om bestanden te bezoeken. |
onafhankelijk van elkaar gebruiken om bestanden te bezoeken. |
1020 |
|
|
1021 |
Hier is nog een manier om twee venster te krijgen die elk een andere tekst |
Hier is nog een manier om twee venster te krijgen die elk een andere |
1022 |
laten zien: |
tekst laten zien: |
1023 |
|
|
1024 |
>> Tik C-x 4 C-f gevolgd door de naam van een van je bestanden, gevolgd |
>> Tik C-x 4 C-f gevolgd door de naam van een van je bestanden, |
1025 |
door <Return>. Het opgegeven bestand zal in het onderste venster |
gevolgd door <Return>. Het opgegeven bestand zal in het onderste |
1026 |
verschijnen, en de cursor zal in dat venster staan. |
venster verschijnen, en de cursor zal in dat venster staan. |
1027 |
|
|
1028 |
>> Tik C-x o om terug naar het bovenste venster te gaan, en C-x 1 om |
>> Tik C-x o om terug naar het bovenste venster te gaan, en C-x 1 om |
1029 |
het onderste venster te laten verdwijnen. |
het onderste venster te laten verdwijnen. |
1032 |
* RECURSIEVE BEWERKINGSNIVEAUS |
* RECURSIEVE BEWERKINGSNIVEAUS |
1033 |
------------------------------ |
------------------------------ |
1034 |
|
|
1035 |
Soms kom je in Emacs in een recursief bewerkingsniveau terecht (Engels: |
Soms kom je in Emacs in een recursief bewerkingsniveau terecht |
1036 |
"recursive editing level"). Dit is te zien in de modusregel aan de vierkante |
(Engels: "recursive editing level"). Dit is te zien in de modusregel |
1037 |
haken die om de haakjes van de naam van de hoofdmodus staan. Dan staat er |
aan de vierkante haken die om de haakjes van de naam van de hoofdmodus |
1038 |
bijvoorbeeld [(Fundamental)] in plaats van (Fundamental). |
staan. Dan staat er bijvoorbeeld [(Fundamental)] in plaats van |
1039 |
|
(Fundamental). |
1040 |
Tik <ESC> <ESC> <ESC> Om uit een recursief bewerkingsniveau te komen. Dit is |
|
1041 |
een algemeen "ontsnappingscommando". Je kan het ook gebruiken om extra |
Tik <ESC> <ESC> <ESC> Om uit een recursief bewerkingsniveau te komen. |
1042 |
vensters te verwijderen of om uit de minibuffer te komen. |
Dit is een algemeen "ontsnappingscommando". Je kan het ook gebruiken |
1043 |
|
om extra vensters te verwijderen of om uit de minibuffer te komen. |
1044 |
|
|
1045 |
>> Tik M-x om in een minibuffer te komen, en tik dan <ESC> <ESC> <ESC> |
>> Tik M-x om in een minibuffer te komen, en tik dan <ESC> <ESC> <ESC> |
1046 |
om er weer uit te komen. |
om er weer uit te komen. |
1047 |
|
|
1048 |
C-g is niet bruikbaar om uit een recursief bewerkingsniveau te komen. De |
C-g is niet bruikbaar om uit een recursief bewerkingsniveau te komen. |
1049 |
reden hiervoor is dat C-g gebruikt wordt om commando's af te breken BINNEN |
De reden hiervoor is dat C-g gebruikt wordt om commando's af te breken |
1050 |
het recursieve bewerkingsniveau. |
BINNEN het recursieve bewerkingsniveau. |
1051 |
|
|
1052 |
|
|
1053 |
* MEER INFORMATIE |
* MEER INFORMATIE |
1054 |
----------------- |
----------------- |
1055 |
|
|
1056 |
We hebben geprobeerd je met deze inleiding precies genoeg informatie te leveren |
We hebben geprobeerd je met deze inleiding precies genoeg informatie |
1057 |
om met Emacs te beginnen werken. De mogelijkheden van Emacs zijn zo groot dat |
te leveren om met Emacs te beginnen werken. De mogelijkheden van |
1058 |
het onmogelijk is nu alles uit te leggen. Het kan zijn dat je meer over |
Emacs zijn zo groot dat het onmogelijk is nu alles uit te leggen. Het |
1059 |
Emacs wil leren omdat het zoveel nuttige mogelijkheden heeft. Emacs heeft |
kan zijn dat je meer over Emacs wil leren omdat het zoveel nuttige |
1060 |
commando's om documentatie te laten zien over Emacs commando's. Deze |
mogelijkheden heeft. Emacs heeft commando's om documentatie te laten |
1061 |
"helpcommando's" beginnen allemaal met C-h: "het Hulpteken". |
zien over Emacs commando's. Deze "helpcommando's" beginnen allemaal |
1062 |
|
met C-h: "het Hulpteken". |
1063 |
|
|
1064 |
Om hulp te krijgen tik je C-h, gevolgd door een teken om aan te duiden |
Om hulp te krijgen tik je C-h, gevolgd door een teken om aan te duiden |
1065 |
welke hulp je wilt. Als je het echt niet meer weet, tik C-h ? en Emacs |
welke hulp je wilt. Als je het echt niet meer weet, tik C-h ? en |
1066 |
vertelt welke hulp het allemaal te bieden heeft. Als je C-h hebt getikt |
Emacs vertelt welke hulp het allemaal te bieden heeft. Als je C-h |
1067 |
maar van gedachten veranderd bent, tik je gewoon C-g om het af te breken. |
hebt getikt maar van gedachten veranderd bent, tik je gewoon C-g om |
1068 |
|
het af te breken. |
1069 |
(In sommige installaties wordt de betekenis van C-h veranderd. Dat is geen goed |
|
1070 |
idee, zeker als die verandering op alle gebruikers invloed heeft, en is |
(In sommige installaties wordt de betekenis van C-h veranderd. Dat is |
1071 |
een geldige reden om je beklag te doen bij de systeembeheerder of de |
geen goed idee, zeker als die verandering op alle gebruikers invloed |
1072 |
helpdesk. Als C-h intussen niet een bericht onderaan het scherm laat zien |
heeft, en is een geldige reden om je beklag te doen bij de |
1073 |
over mogelijke hulp, probeer dan de F1 toets (functietoets 1) of gebruik |
systeembeheerder of de helpdesk. Als C-h intussen niet een bericht |
1074 |
M-x help <Return>.) |
onderaan het scherm laat zien over mogelijke hulp, probeer dan de F1 |
1075 |
|
toets (functietoets 1) of gebruik M-x help <Return>.) |
1076 |
|
|
1077 |
De eenvoudigste hulp is C-h c. Tik C-h, het teken "c" en een teken of |
De eenvoudigste hulp is C-h c. Tik C-h, het teken "c" en een teken of |
1078 |
uitgebreid commando, en Emacs laat een zeer korte beschrijving van het |
uitgebreid commando, en Emacs laat een zeer korte beschrijving van het |
1086 |
|
|
1087 |
(Nederlands: C-p voert het commando previous-line uit.) |
(Nederlands: C-p voert het commando previous-line uit.) |
1088 |
|
|
1089 |
Dit commando vertelt je "de naam van de functie". Functies worden vooral |
Dit commando vertelt je "de naam van de functie". Functies worden |
1090 |
gebruikt om Emacs uit te breiden of aan de wensen van de gebruiker aan te |
vooral gebruikt om Emacs uit te breiden of aan de wensen van de |
1091 |
passen. Aangezien functienamen gekozen zijn om aan te geven wat de |
gebruiker aan te passen. Aangezien functienamen gekozen zijn om aan |
1092 |
functie doet, zijn ze ook geschikt als heel korte documentatie; genoeg om |
te geven wat de functie doet, zijn ze ook geschikt als heel korte |
1093 |
je te herinneren aan wat de commando's die je al geleerd hebt betekenen. |
documentatie; genoeg om je te herinneren aan wat de commando's die je |
1094 |
|
al geleerd hebt betekenen. |
1095 |
|
|
1096 |
Uitgebreide commando's zoals C-x C-s en (als je geen META-, EDIT- of |
Uitgebreide commando's zoals C-x C-s en (als je geen META-, EDIT- of |
1097 |
ALT-toets hebt) <ESC> v kunnen ook getikt worden na C-h c. |
ALT-toets hebt) <ESC> v kunnen ook getikt worden na C-h c. |
1098 |
|
|
1099 |
Om meer informatie over een commando te krijgen, tik C-h k in plaats van |
Om meer informatie over een commando te krijgen, tik C-h k in plaats |
1100 |
C-h c. |
van C-h c. |
1101 |
|
|
1102 |
>> Tik C-h k C-p. |
>> Tik C-h k C-p. |
1103 |
|
|
1104 |
Dit laat de documentatie van de functie, inclusief de naam van de functie, |
Dit laat de documentatie van de functie, inclusief de naam van de |
1105 |
in een apart venster zien. Als je klaar bent met lezen, tik C-x 1 om van |
functie, in een apart venster zien. Als je klaar bent met lezen, tik |
1106 |
dat venster af te komen. Je hoeft dat natuurlijk niet meteen te doen. Je |
C-x 1 om van dat venster af te komen. Je hoeft dat natuurlijk niet |
1107 |
kan ook eerst wat anders doen voordat je C-x 1 tikt. |
meteen te doen. Je kan ook eerst wat anders doen voordat je C-x 1 |
1108 |
|
tikt. |
1109 |
|
|
1110 |
Hier zijn nog wat nuttige mogelijkheden van C-h: |
Hier zijn nog wat nuttige mogelijkheden van C-h: |
1111 |
|
|
1113 |
intikken. |
intikken. |
1114 |
|
|
1115 |
>> Tik C-h f previous-line<Return> |
>> Tik C-h f previous-line<Return> |
1116 |
Dit laat alle informatie zien die Emacs heeft over de functie die het |
Dit laat alle informatie zien die Emacs heeft over de functie die |
1117 |
C-p commando implementeert. |
het C-p commando implementeert. |
1118 |
|
|
1119 |
Een vergelijkbaar commando C-h v toont de documentatie van variabelen |
Een vergelijkbaar commando C-h v toont de documentatie van variabelen |
1120 |
die je kunt instellen om het gedrag van Emacs naar wens aan te passen. |
die je kunt instellen om het gedrag van Emacs naar wens aan te passen. |
1122 |
|
|
1123 |
C-h a Commando Apropos. Tik een woord in en Emacs zal een |
C-h a Commando Apropos. Tik een woord in en Emacs zal een |
1124 |
lijst van alle commando's laten zien waarin dat woord |
lijst van alle commando's laten zien waarin dat woord |
1125 |
voorkomt. Al deze commando's kunnen aangeroepen worden |
voorkomt. Al deze commando's kunnen aangeroepen |
1126 |
met M-x. Bij sommige commando's staat met welke tekens |
worden met M-x. Bij sommige commando's staat met |
1127 |
dit commando direct uitgevoerd kan worden. |
welke tekens dit commando direct uitgevoerd kan |
1128 |
|
worden. |
1129 |
|
|
1130 |
>> Tik C-h a file<Return>. |
>> Tik C-h a file<Return>. |
1131 |
|
|
1132 |
Dit laat in een ander venster alle M-x commando's zien met "file" in hun |
Dit laat in een ander venster alle M-x commando's zien met "file" in |
1133 |
naam. Je zal teken-commando's zien als C-x C-f naast de overeenkomende |
hun naam. Je zal teken-commando's zien als C-x C-f naast de |
1134 |
commandonaam zoals find-file. |
overeenkomende commandonaam zoals find-file. |
1135 |
|
|
1136 |
>> Tik C-M-v herhaaldelijk om de tekst in het hulpvenster te verschuiven. |
>> Tik C-M-v herhaaldelijk om de tekst in het hulpvenster te |
1137 |
|
verschuiven. |
1138 |
|
|
1139 |
>> Tik C-x 1 om het hulpvenster te verwijderen. |
>> Tik C-x 1 om het hulpvenster te verwijderen. |
1140 |
|
|
1180 |
een shell te krijgen en daarna weer in Emacs terug te komen, tik je |
een shell te krijgen en daarna weer in Emacs terug te komen, tik je |
1181 |
C-z. |
C-z. |
1182 |
|
|
1183 |
De bedoeling van deze inleiding is dat ze begrijpelijk is voor alle nieuwe |
De bedoeling van deze inleiding is dat ze begrijpelijk is voor alle |
1184 |
Emacs-gebruikers. Als je dus iets onduidelijks bent tegengekomen, blijf |
nieuwe Emacs-gebruikers. Als je dus iets onduidelijks bent |
1185 |
dan niet zitten en maak jezelf geen verwijten. Doe je beklag! |
tegengekomen, blijf dan niet zitten en maak jezelf geen verwijten. |
1186 |
|
Doe je beklag! |
1187 |
|
|
1188 |
|
|
1189 |
* KOPIËREN |
* KOPIËREN |
1190 |
----------- |
----------- |
1191 |
|
|
1192 |
(De Engelse versie van) deze inleiding is voorafgegaan door een lange reeks |
(De Engelse versie van) deze inleiding is voorafgegaan door een lange |
1193 |
van Emacs-inleidingen, die begon met de inleiding die Stuart Cracraft schreef |
reeks van Emacs-inleidingen, die begon met de inleiding die Stuart |
1194 |
voor de originele Emacs. Deze Nederlandse vertaling is gemaakt door |
Cracraft schreef voor de originele Emacs. Deze Nederlandse vertaling |
1195 |
Pieter Schoenmakers <tiggr@ics.ele.tue.nl> op basis van de GNU Emacs 20.2 |
is gemaakt door Pieter Schoenmakers <tiggr@ics.ele.tue.nl> op basis |
1196 |
TUTORIAL, en nagezien en verbeterd door Frederik Fouvry en Lute Kamstra. |
van de GNU Emacs 20.2 TUTORIAL, en nagezien en verbeterd door Frederik |
1197 |
|
Fouvry en Lute Kamstra. |
1198 |
(Wat nu volgt is een vertaling naar het Nederlands van de condities voor |
|
1199 |
gebruik en verspreiding van deze inleiding. Deze vertaling is niet |
(Wat nu volgt is een vertaling naar het Nederlands van de condities |
1200 |
gecontroleerd door een jurist. Er kunnen derhalve geen rechten aan de |
voor gebruik en verspreiding van deze inleiding. Deze vertaling is |
1201 |
vertaling worden ontleend, en de vertaling wordt gevolgd door het Engelse |
niet gecontroleerd door een jurist. Er kunnen derhalve geen rechten |
1202 |
origineel.) |
aan de vertaling worden ontleend, en de vertaling wordt gevolgd door |
1203 |
|
het Engelse origineel.) |
1204 |
|
|
1205 |
Deze versie van de inleiding valt onder copyright, net als GNU Emacs. |
Deze versie van de inleiding valt onder copyright, net als GNU Emacs. |
1206 |
Je mag deze inleiding verspreiden onder bepaalde voorwaarden: |
Je mag deze inleiding verspreiden onder bepaalde voorwaarden: |
1207 |
|
|
1208 |
Copyright (c) 1985, 1996, 1997, 2003, 2004, 2005 Free Software Foundation |
Copyright (c) 1985, 1996, 1997, 2003, 2004, 2005 Free Software Foundation |
1209 |
|
|
1210 |
Iedereen mag letterlijke kopieën van dit document, zowel ontvangen als |
Iedereen mag letterlijke kopieën van dit document, zowel ontvangen |
1211 |
verspreiden, op elk medium, vooropgesteld dat de copyrightvermelding en |
als verspreiden, op elk medium, vooropgesteld dat de |
1212 |
de toestemmingsmelding niet veranderd worden en dat de verspreider aan de |
copyrightvermelding en de toestemmingsmelding niet veranderd worden |
1213 |
ontvanger dezelfde distributierechten verleent als aan hem verleend |
en dat de verspreider aan de ontvanger dezelfde distributierechten |
1214 |
worden door deze melding. |
verleent als aan hem verleend worden door deze melding. |
1215 |
|
|
1216 |
Toestemming wordt verleend om veranderde versies van dit document, |
Toestemming wordt verleend om veranderde versies van dit document, |
1217 |
of delen daarvan, te verspreiden, onder bovenstaande voorwaarden, |
of delen daarvan, te verspreiden, onder bovenstaande voorwaarden, |
1218 |
vooropgesteld dat ze ook duidelijk vermelden wie als |
vooropgesteld dat ze ook duidelijk vermelden wie als laatste |
1219 |
laatste veranderingen aangebracht heeft. |
veranderingen aangebracht heeft. |
1220 |
|
|
1221 |
De condities voor het kopiëren van Emacs zelf zijn ingewikkelder dan dit, |
De condities voor het kopiëren van Emacs zelf zijn ingewikkelder dan |
1222 |
maar gebaseerd op dezelfde gedachte. Lees het bestand COPYING en geef |
dit, maar gebaseerd op dezelfde gedachte. Lees het bestand COPYING en |
1223 |
vervolgens kopieën van Emacs aan al je vrienden. Help bij het uitroeien |
geef vervolgens kopieën van Emacs aan al je vrienden. Help bij het |
1224 |
van softwarebeschermingspolitiek ("eigendom") door vrije software |
uitroeien van softwarebeschermingspolitiek ("eigendom") door vrije |
1225 |
te gebruiken, te schrijven en te delen! |
software te gebruiken, te schrijven en te delen! |
1226 |
|
|
1227 |
(Engels origineel van de copyrightmelding en condities: |
(Engels origineel van de copyrightmelding en condities: |
1228 |
|
|
1231 |
|
|
1232 |
Copyright (c) 1985, 1996, 1997, 2003, 2004, 2005 Free Software Foundation |
Copyright (c) 1985, 1996, 1997, 2003, 2004, 2005 Free Software Foundation |
1233 |
|
|
1234 |
Permission is granted to anyone to make or distribute verbatim copies |
Permission is granted to anyone to make or distribute verbatim |
1235 |
of this document as received, in any medium, provided that the |
copies of this document as received, in any medium, provided that |
1236 |
copyright notice and permission notice are preserved, |
the copyright notice and permission notice are preserved, and that |
1237 |
and that the distributor grants the recipient permission |
the distributor grants the recipient permission for further |
1238 |
for further redistribution as permitted by this notice. |
redistribution as permitted by this notice. |
1239 |
|
|
1240 |
Permission is granted to distribute modified versions |
Permission is granted to distribute modified versions of this |
1241 |
of this document, or of portions of it, |
document, or of portions of it, under the above conditions, |
1242 |
under the above conditions, provided also that they |
provided also that they carry prominent notices stating who last |
1243 |
carry prominent notices stating who last altered them. |
altered them. |
1244 |
|
|
1245 |
The conditions for copying Emacs itself are more complex, but in the |
The conditions for copying Emacs itself are more complex, but in the |
1246 |
same spirit. Please read the file COPYING and then do give copies of |
same spirit. Please read the file COPYING and then do give copies of |