23 |
lezen van een scherm. |
lezen van een scherm. |
24 |
|
|
25 |
Merk op dat er een tweeregelige overlap is als je van een scherm naar |
Merk op dat er een tweeregelige overlap is als je van een scherm naar |
26 |
het volgende scherm gaat; dit zorgt voor continuiteit bij het lezen van |
het volgende scherm gaat; dit zorgt voor continuïteit bij het lezen van |
27 |
de tekst. |
de tekst. |
28 |
|
|
29 |
Het eerste wat je moet weten is hoe je naar verschillende plaatsen in de |
Het eerste wat je moet weten is hoe je naar verschillende plaatsen in de |
30 |
tekst kan bewegen. Je weet al hoe je een scherm vooruit moet gaan: met |
tekst kunt bewegen. Je weet al hoe je een scherm vooruit moet gaan: met |
31 |
C-v. Om een scherm terug te gaan, type M-v (houd de META toets ingedrukt |
C-v. Om een scherm terug te gaan, type M-v (houd de META toets ingedrukt |
32 |
en type v, of type <ESC>v als je geen META, EDIT of ALT toets hebt). |
en type v, of type <ESC>v als je geen META, EDIT of ALT toets hebt). |
33 |
|
|
37 |
* SAMENVATTING |
* SAMENVATTING |
38 |
-------------- |
-------------- |
39 |
|
|
40 |
De volgende commando's zijn handig volledige schermen te bekijken: |
De volgende commando's zijn handig om volledige schermen te bekijken: |
41 |
|
|
42 |
C-v ga een scherm vooruit |
C-v ga een scherm vooruit |
43 |
M-v ga een scherm terug |
M-v ga een scherm terug |
57 |
Het is handig om per scherm te bewegen, maar hoe beweeg je nu |
Het is handig om per scherm te bewegen, maar hoe beweeg je nu |
58 |
naar een specifieke plaats op het scherm? |
naar een specifieke plaats op het scherm? |
59 |
|
|
60 |
Er is een aantal manieren waarop je dit kan doen. De basismanier is |
Er is een aantal manieren waarop je dit kunt doen. De basismanier is |
61 |
m.b.v de commando's C-p, C-b, C-f en C-n. Elk van deze commando's |
m.b.v de commando's C-p, C-b, C-f en C-n. Elk van deze commando's |
62 |
verplaatst de cursor precies een rij of colomn in een bepaalde richting |
verplaatst de cursor precies een regel of teken in een bepaalde richting |
63 |
op het scherm. Hier volgt een figuur met de vier commando's en de |
op het scherm. Hier volgt een figuur met de vier commando's en de |
64 |
richting waarin ze de cursor bewegen: |
richting waarin ze de cursor bewegen: |
65 |
|
|
75 |
de figuur. Type dan C-l om de hele figuur in het midden van het |
de figuur. Type dan C-l om de hele figuur in het midden van het |
76 |
centrum te plaatsen. |
centrum te plaatsen. |
77 |
|
|
78 |
Met een beetje kennis van het engels zijn deze commando's gemakkelijk te |
Met een beetje kennis van het Engels zijn deze commando's gemakkelijk te |
79 |
onthouden: de P komt van previous (vorige), de N van next (volgende), de |
onthouden: de P komt van previous (vorige), de N van next (volgende), de |
80 |
B van backward (achteruit) en de F van forward (vooruit). Dit zijn de |
B van backward (achteruit) en de F van forward (vooruit). Dit zijn de |
81 |
basiscommando's om de cursor te bewegen, dus je zult ze CONTINUE |
basiscommando's om de cursor te bewegen, dus je zult ze CONTINUE |
84 |
>> Type een paar keer C-n om de cursor op deze regel te krijgen. |
>> Type een paar keer C-n om de cursor op deze regel te krijgen. |
85 |
|
|
86 |
>> Beweeg binnen de regel met C-f (herhaaldelijk) en terug omhoog met C-p |
>> Beweeg binnen de regel met C-f (herhaaldelijk) en terug omhoog met C-p |
87 |
Let op wat C-P doet als de cursor midden in een regel staan. |
Let op wat C-p doet als de cursor midden in een regel staat. |
88 |
|
|
89 |
Elke regel eindigt met een Newline teken (het engelse `new line' betekent |
Elke regel eindigt met een Newline teken (het Engelse `new line' betekent |
90 |
`nieuwe regel'); dit teken scheidt elke regel van de volgende. De laatste |
`nieuwe regel'); dit teken scheidt elke regel van de volgende. De laatste |
91 |
regel in een bestand moet eigenlijk ook met een Newline eindigen (maar dat |
regel in een bestand moet eigenlijk ook met een Newline eindigen (maar dat |
92 |
is niet noodzakelijk voor Emacs ). |
is niet noodzakelijk voor Emacs ). |
93 |
|
|
94 |
>> Type een C-b terwijl de cursor aan het begin van een regel staat. |
>> Type het commando C-b terwijl de cursor aan het begin van een regel |
95 |
De cursor zal naar het eind van de vorige regel bewegen, omdat je |
staat. De cursor zal naar het eind van de vorige regel bewegen, |
96 |
achteruit over het Newline teken gaat. |
omdat je achteruit over het Newline teken gaat. |
97 |
|
|
98 |
Net als C-b kan ook C-f over Newline tekens heen bewegen. |
Net als C-b kan ook C-f over Newline tekens heen bewegen. |
99 |
|
|
100 |
>> Type nog wat C-b's zodat je door krijgt waar de cursor is. |
>> Type nog een aantal keren het commando C-b, zodat je door krijgt waar de |
101 |
Type dan C-f's om terug naar het einde van de regel te bewegen. |
cursor is. |
102 |
Een C-f beweegt dan naar de volgende regel. |
Type dan enkele keren C-f om de cursor terug naar het einde van de regel |
103 |
|
te bewegen. |
104 |
|
Een C-f commnado beweegt de cursor dan naar de volgende regel. |
105 |
|
|
106 |
Wanneer je de cursor voorbij het begin of het einde van het scherm beweegt |
Wanneer je de cursor voorbij het begin of het einde van het scherm beweegt |
107 |
zal de tekst over het scherm heen schuiven. Dit heet `scrollen', of |
zal de tekst over het scherm heen schuiven. Dit heet `scrollen', of |
108 |
`schuiven' in goed nederlands. Door te scrollen zorgt Emacs ervoor dat |
`schuiven' in goed Nederlands. Door te scrollen zorgt Emacs ervoor dat de |
109 |
de cursor de gewenste beweging kan doen zonder dat de cursor van het |
cursor de gewenste beweging kan doen zonder dat de cursor van het scherm |
110 |
scherm af beweegt. |
af beweegt. |
111 |
|
|
112 |
>> Probeer de cursor voorbij de onderkant van het scherm te bewegen met |
>> Probeer de cursor voorbij de onderkant van het scherm te bewegen met |
113 |
C-n en zie wat er gebeurt. |
C-n en zie wat er gebeurt. |
114 |
|
|
115 |
Als beweging op karakterbasis te langzaam gaat, kan je ook per woord |
Als beweging op letterteken te langzaam gaat, kun je de cursor ook per |
116 |
bewegen. M-f (Meta-f) beweegt een woord vooruit en M-b een woord |
woord bewegen. M-f (Meta-f) beweegt de cursor een woord vooruit en M-b |
117 |
achteruit. |
een woord achteruit. |
118 |
|
|
119 |
>> Type een paar M-f's en M-b's. |
>> Type enkele keren M-f en M-b. |
120 |
|
|
121 |
Als je midden in een woord staan beweegt M-f naar het eind van het |
Als je midden in een woord staat beweegt M-f de cursor naar het eind van |
122 |
woord. Als je op witruimte tussen woorden staat beweegt M-f naar het |
het woord. Als je op een witte ruimte tussen woorden staat beweegt M-f de |
123 |
eind van het volgende woord. M-b beweegt analoog, de andere kant op. |
cursor naar het eind van het volgende woord. Het commando M-b beweegt |
124 |
|
analoog, de andere kant op. |
125 |
>> Type een paar M-f's en M-b's met tussendoor wat C-f's en C-b's zodat |
|
126 |
je ziet wat M-f en M-b doen vanaf bepaalde plaatsen in een woord en |
>> Type enkele keren M-f en M-b en daar tussendoor enkele keren C-f en C-b, |
127 |
tussen twee woorden. |
zodat je ziet wat M-f en M-b doen vanaf bepaalde plaatsen in een |
128 |
|
woord en tussen twee woorden. |
129 |
|
|
130 |
Merk op dat er een analogie zit tussen enerzijds C-f en C-b en |
Merk op dat er een analogie zit tussen enerzijds C-f en C-b en |
131 |
anderzijds M-f en M-b. Het is bij veel commando's zo dat Meta tekens |
anderzijds M-f en M-b. Het is bij veel commando's zo dat Meta tekens |
132 |
gebruikt worden om iets te doen in eenheden van de taal (woorden, |
gebruikt worden om iets te doen in eenheden van de taal (woorden, |
133 |
zinnen, paragrafen) terwijl Control tekens te maken hebben met dingen |
zinnen, alinea's) terwijl Control tekens te maken hebben met dingen die |
134 |
die los staan van wat je aan het editen bent (tekens, regels, etc). |
los staan van wat je aan het editten bent (tekens, regels, etc). |
135 |
|
|
136 |
Deze analogie gaat ook op voor regels en zinnen: C-a en C-e bewegen naar |
Deze analogie gaat ook op voor regels en zinnen: C-a en C-e bewegen de |
137 |
het begin of eind van een regel, terwijl M-a en M-e naar het begin of |
cursor naar het begin of eind van een regel, terwijl met M-a, |
138 |
eind van een zin gaan. |
respectievelijk M-e, de cursor naar het begin of eind van een zin gaat. |
139 |
|
|
140 |
>> Probeer een paar C-a's gevolgd door een paar C-e's. |
>> Type enkele keren C-a en dan enkele keren C-e. |
141 |
Probeer een paar M-a's gevolgd door een paar M-e's. |
Type enkele keren M-a en dan enkele keren M-e. |
142 |
|
|
143 |
Zie hoe herhaalde C-a's niets doen, terwijl herhaalde M-a's steeds een |
Zie hoe herhaalde C-a commando's niets doen, terwijl herhaalde M-a |
144 |
zin terug bewegen. Alhoewel ze niet volledig overeenkomen is het gedrag |
commando's steeds een zin terug bewegen. Alhoewel ze niet volledig |
145 |
van allebei niet onnatuurlijk. |
overeenkomen is het gedrag van allebei niet onnatuurlijk. |
146 |
|
|
147 |
De plaats van de cursor in de tekst wordt `punt' genoemd (zonder |
De plaats van de cursor in de tekst wordt `punt' genoemd (zonder |
148 |
lidwoord, `point' in het engels). Anders gezegd: de cursor laat op het |
lidwoord, `point' in het Engels). Anders gezegd: de cursor laat op het |
149 |
scherm de plek zien waarop punt in de tekst staat. |
scherm de plek zien waarop punt in de tekst staat. |
150 |
|
|
151 |
Nu volgt een samenvatting van eenvoudige cursorbewegingsoperaties, |
Nu volgt een samenvatting van eenvoudige cursorbewegingsoperaties, |
170 |
Deze commando's worden het frequentst gebruikt. |
Deze commando's worden het frequentst gebruikt. |
171 |
|
|
172 |
Er zijn nog twee belangrijk cursorbewegingsoperaties: M-< |
Er zijn nog twee belangrijk cursorbewegingsoperaties: M-< |
173 |
(Meta kleiner-dan) beweegt naar het begin van het bestand, |
(Meta kleiner-dan) beweegt de cursor naar het begin van het bestand, |
174 |
en M-> (Meta groter-dan) beweegt naar het eind. |
en M-> (Meta groter-dan) beweegt de cursor naar het eind. |
175 |
|
|
176 |
Op de meeste toetsenborden zit de "<" boven de comma, zodat je de Shift |
Op de meeste toetsenborden zit de '<' boven de komma, zodat je de Shift |
177 |
toets (ook wel bekend als de hoofdlettertoets) moet gebruiken om het "<" |
toets (ook wel bekend als de hoofdlettertoets) moet gebruiken om het '<' |
178 |
teken in te typen. Op deze toetsenborden moet je ook de shift gebruiken |
teken in te typen. Op deze toetsenborden moet je ook de shift gebruiken |
179 |
om M-< in te typen: zonder shift zou je M-, (Meta komma) typen. |
om M-< in te typen: zonder shift zou je M-, (Meta komma) typen. |
180 |
|
|
184 |
>> Type nu M-> om naar het eind van het bestand te springen. |
>> Type nu M-> om naar het eind van het bestand te springen. |
185 |
Gebruik daarna M-v om hier weer terug te komen. |
Gebruik daarna M-v om hier weer terug te komen. |
186 |
|
|
187 |
Als je toetsenbord pijltjestoetsen heeft kan je ook die gebruiken om de |
Als je toetsenbord pijltjestoetsen heeft kun je ook die gebruiken om de |
188 |
cursor te verplaatsen. We raden je aan om C-b, C-f, C-n en C-p op zijn |
cursor te verplaatsen. We raden je aan om C-b, C-f, C-n en C-p op zijn |
189 |
minst te leren, om drie redenen. Ten eerste werken ze op alle |
minst te leren, om drie redenen. Ten eerste werken ze op alle |
190 |
toetsenborden, ook die zonder pijltjestoetsen. Ten tweede zul je merken |
toetsenborden, ook die zonder pijltjestoetsen. Ten tweede zul je merken |
191 |
dat, wanneer je eenmaal wat ervaring hebt opgedaan in omgaan met Emacs, |
dat, wanneer je eenmaal wat ervaring hebt opgedaan in het omgaan met |
192 |
het gebruik van deze CTRL tekens sneller is dan de pijltjestoetsen (omdat |
Emacs, het gebruik van deze CTRL tekens sneller gaat dan het werken met |
193 |
je handen in de typehouding kunnen blijven). Ten derde, als je eenmaal |
pijltjestoetsen (omdat je handen in de typehouding kunnen blijven). Ten |
194 |
gewend bent aan deze commando's met CTRL tekens, kan je makkelijk andere |
derde, als je eenmaal gewend bent aan deze commando's met CTRL tekens, |
195 |
geavanceerde cursorbewegingscommandos leren. |
kun je makkelijk andere geavanceerde cursorbewegingscommando's leren. |
196 |
|
|
197 |
De meeste Emacs commando's accepteren een numeriek argument. Voor de |
De meeste Emacs commando's accepteren een numeriek argument. Voor de |
198 |
meeste commando's is dit argument het aantal keren dat het commando |
meeste commando's is dit argument het aantal keren dat het commando |
199 |
herhaald moet worden. Je geeft dit numerieke argument aan door voor het |
herhaald moet worden. Je geeft dit numerieke argument aan, dat vooraf |
200 |
commando, C-u gevolgd door de cijfers van het getal te typen. Als je |
gegaan wordt door het commando C-u, de cijfers van het getal te typen. |
201 |
toetsenbord een META (of EDIT of ALT) toets heeft, is er ook een andere |
Als je toetsenbord een META (of EDIT of ALT) toets heeft, is er ook |
202 |
manier om het getal aan te geven: type de cijfers terwijl je de META toets |
een andere manier om het getal aan te geven: type de cijfers terwijl |
203 |
ingedrukt houdt. We raden je aan de C-u manier te leren omdat die werkt |
je de META toets ingedrukt houdt. We raden je aan de C-u manier te |
204 |
op elk willekeurig toetsenbord. |
leren omdat die werkt op elk willekeurig toetsenbord. |
205 |
|
|
206 |
Bijvoorbeeld, C-u 8 C-f beweegt de cursor 8 plaatsen naar voren. |
Bijvoorbeeld, C-u 8 C-f beweegt de cursor 8 plaatsen naar voren. |
207 |
|
|
208 |
>> Probeer eens om met C-n of C-p en een numeriek argument de cursor |
>> Probeer eens om met C-n of C-p en één numeriek argument de cursor |
209 |
met slechts een commando naar een regel in de buurt van deze zin |
met slechts een commando naar een regel in de buurt van deze zin te |
210 |
te bewegen. |
bewegen. |
211 |
|
|
212 |
Voor de meeste commando's is het numerieke argument het aantal keren dat |
Voor de meeste commando's is het numerieke argument het aantal keren dat |
213 |
het commando herhaald moet worden. Voor sommige commando's betekent het |
het commando herhaald moet worden. Voor sommige commando's betekent het |
218 |
|
|
219 |
>> Probeer nu C-u 8 C-v. |
>> Probeer nu C-u 8 C-v. |
220 |
|
|
221 |
Als het goed is is de tekst daarmee 8 regels opgeschoven. Als je het weer |
Als het goed is is de tekst daarmee 8 regels opgeschoven. Als je weer |
222 |
terug omlaag wil scrollen kan je een argument aan M-v geven. |
terug omlaag wil scrollen kun je een argument aan M-v geven. |
223 |
|
|
224 |
Als je een windowing systeem gebruikt, zoals X Windows, dan zou je een |
Als je een windowing systeem gebruikt, zoals X Windows, dan zou je een |
225 |
lange rechthoek moeten zien aan de linkerkant van het Emacs window. Deze |
lange rechthoek moeten zien aan de linkerkant van het Emacs window. Deze |
226 |
rechthoek heet een scrollbar (misschien is `verschuifbalk' een goede |
rechthoek heet een scrollbar (misschien is `verschuifbalk' een goede |
227 |
vertaling). Je kan de tekst scrollen door met de muis in de scrollbar te |
vertaling). Je kunt de tekst scrollen door met de muis in de scrollbar te |
228 |
klikken. |
klikken. |
229 |
|
|
230 |
>> Klik met de middelste muisknop bovenaan het donkere gebied in de |
>> Klik met de middelste muisknop bovenaan het donkere gebied in de |
232 |
afhankelijk is van hoe hoog of laag je klikt. |
afhankelijk is van hoe hoog of laag je klikt. |
233 |
|
|
234 |
>> Beweeg de muis heen en weer terwijl je de middelste muisknop ingedrukt |
>> Beweeg de muis heen en weer terwijl je de middelste muisknop ingedrukt |
235 |
houdt. Je zal zien dat de tekst met de muis mee heen en weer scrollt. |
houdt. Je zult zien dat de tekst met de muis mee heen en weer scrollt. |
236 |
|
|
237 |
|
|
238 |
* ALS EMACS HANGT |
* ALS EMACS HANGT |
239 |
----------------- |
----------------- |
240 |
|
|
241 |
Als Emacs niet meer op commando's reageert kan je haar veilig onderbreken |
Als Emacs niet meer op commando's reageert kun je haar veilig onderbreken |
242 |
door C-g te typen. Je kan C-g gebruiken om een commando te stoppen als |
door C-g te typen. Je kunt C-g gebruiken om een commando te stoppen als |
243 |
het te lang duurt om uit te voeren. |
het te lang duurt om het uit te voeren. |
244 |
|
|
245 |
Je kan C-g ook gebruiken om een numeriek argument weg te gooien of |
Je kunt C-g ook gebruiken om een numeriek argument weg te gooien of |
246 |
om het begin van een commando dat je niet wilt afmaken te vergeten. |
om het begin van een commando dat je niet wilt afmaken te vergeten. |
247 |
|
|
248 |
>> Type nu C-u 100 om een numeriek argument te maken met de waarde 100, en |
>> Type nu C-u 100 om een numeriek argument te maken met de waarde 100, en |
249 |
type dan C-g. Type vervolgens C-f. Als het goed is is de cursor maar |
type dan C-g. Type vervolgens C-f. Als het goed is is de cursor maar |
250 |
een positie verplaatst, omdat het argument weggegooid hebt met C-g. |
één positie verplaatst, omdat je het argument weggegooid hebt met C-g. |
251 |
|
|
252 |
Als je per ongeluk een <ESC> typt kan je daarvan komen met een C-g. |
Als je per ongeluk een <ESC> typt kun je dat ongedaan maken met het |
253 |
|
commando C-g. |
254 |
|
|
255 |
|
|
256 |
* ONMOGELIJKE COMMANDO'S |
* ONMOGELIJKE COMMANDO'S |
259 |
Sommige Emacs commando's zijn onmogelijk gemaakt zodat beginnende |
Sommige Emacs commando's zijn onmogelijk gemaakt zodat beginnende |
260 |
gebruikers ze niet per ongeluk kunnen uitvoeren. |
gebruikers ze niet per ongeluk kunnen uitvoeren. |
261 |
|
|
262 |
Als je een van de onmogelijke commando's intypt laat Emacs uitleg zien |
Als je één van de onmogelijke commando's intypt laat Emacs uitleg zien |
263 |
over het commando dat je gegeven hebt en vraagt of je het werkelijk uit |
over het commando dat je gegeven hebt en vraagt of je het werkelijk uit |
264 |
wilt voeren. |
wilt voeren. |
265 |
|
|
275 |
---------- |
---------- |
276 |
|
|
277 |
Emacs kan meerdere vensters laten zien, elk venster met zijn eigen tekst. |
Emacs kan meerdere vensters laten zien, elk venster met zijn eigen tekst. |
278 |
We zullen later uitleggen hoe je met meerdere vensters om kan gaan. Op |
We zullen later uitleggen hoe je met meerdere vensters om kunt gaan. Op |
279 |
dit moment willen we slechts uitleggen hoe je van extra vensters af kunt |
dit moment willen we slechts uitleggen hoe je van extra vensters af kunt |
280 |
komen en terug kan keren naar simpelweg editen met 1 venster. Het is |
komen en terug kunt keren naar simpelweg editten met 1 venster. Het is |
281 |
eenvoudig: |
eenvoudig: |
282 |
|
|
283 |
C-x 1 een enkel venster (i.e. gooi alle andere vensters weg) |
C-x 1 een enkel venster (i.e. gooi alle andere vensters weg) |
298 |
----------------------- |
----------------------- |
299 |
|
|
300 |
Als je tekst toe wilt voegen type je die eenvoudigweg in. Tekens die je |
Als je tekst toe wilt voegen type je die eenvoudigweg in. Tekens die je |
301 |
kan zien, zoals A, 7, *, en dergelijke, worden door Emacs als tekst |
kunt zien, zoals A, 7, *, en dergelijke, worden door Emacs als tekst |
302 |
ge-interpreteerd en meteen aan de tekst toegevoegd. Type <Return> (de |
geïnterpreteerd en meteen aan de tekst. Type <Return> (de `volgende regel' |
303 |
`volgende regel' toets) om een Newline toe te voegen en dus een nieuwe |
toets) om een Newline toe te voegen en dus een nieuwe regel te beginnen. |
|
regel te beginnen. |
|
304 |
|
|
305 |
Je kan het laatste teken dat je intypte weghalen door <Delete> te typen. |
Je kunt het laatste teken dat je intypte weghalen door <Delete> te typen. |
306 |
<Delete> is een toets op het toetsenbord, die misschien ook wel "Del" |
<Delete> is een toets op het toetsenbord, die soms ook wel "Del" |
307 |
heet. In sommige gevallen dient de "Backspace" toets als <Delete>, maar |
heet. In sommige gevallen dient de "Backspace" toets als <Delete>, maar |
308 |
niet altijd! |
niet altijd! |
309 |
|
|
312 |
|
|
313 |
>> Probeer dit nu: type een paar letters en haal ze weer weg door een paar |
>> Probeer dit nu: type een paar letters en haal ze weer weg door een paar |
314 |
keer op <Delete> te drukken. Maak je niet druk over het feit dat dit |
keer op <Delete> te drukken. Maak je niet druk over het feit dat dit |
315 |
bestand verandert; je zal niets veranderen aan de originele versie van |
bestand verandert; je zult niets veranderen aan de originele versie van |
316 |
deze uitleg. Je zit slechts je eigen copie te wijzigen. |
deze uitleg. Je zit slechts je eigen kopie te wijzigen. |
317 |
|
|
318 |
Als een regel tekst te lang wordt om op een regel op het scherm te laten |
Als een regel tekst te lang wordt om de regel op het scherm te laten |
319 |
zien dan gaat de regel verder op een volgende schermregel. Een backslash |
zien dan gaat de regel verder op een volgende schermregel. Een backslash |
320 |
("\") in de rechtermarge laat dan zien dat de regel op de volgende |
("\") in de rechtermarge laat dan zien dat de regel op de volgende |
321 |
schermregel verder gaat. |
schermregel verder gaat. |
322 |
|
|
323 |
>> Voeg nu tekst toe totdat je de rechter kantlijn raakt, en blijf |
>> Voeg nu tekst toe totdat je de rechter kantlijn raakt, en blijf |
324 |
toevoegen. Je zal zien dat er een vervolgregel verschijnt. |
toevoegen. Je zult zien dat er een vervolgregel verschijnt. |
325 |
|
|
326 |
>> Type weer wat <Delete>s om zoveel tekens weg te halen tot de regel weer |
>> Type weer enkele keren <Delete> om zoveel tekens weg te halen tot |
327 |
op een schermregel past. De vervolgregel zal verdwijnen. |
de regel weer op een schermregel past. De vervolgregel zal verdwijnen. |
328 |
|
|
329 |
Je kan een Newline weggooien als elk ander teken. Als je een Newline |
Je kunt een Newline weggooien als elk ander teken. Als je een Newline |
330 |
weggooit voeg je de twee regels waar de Newline tussen staat samen tot een |
weggooit voeg je de twee regels waar de Newline tussen staat samen tot een |
331 |
enkele regel. Als de regel die het resultaat is van deze operatie niet op |
enkele regel. Als de regel die het resultaat is van deze operatie niet op |
332 |
een schermregel past zal ze getoond worden met een vervolgregel. |
een schermregel past zal hij getoond worden met een vervolgregel. |
333 |
|
|
334 |
>> Beweeg de cursor naar het begin van een regel en type <Delete>. Dit |
>> Beweeg de cursor naar het begin van een regel en type <Delete>. Dit |
335 |
voegt de huidige en vorige regel samen. |
voegt de huidige en vorige regel samen. |
337 |
>> Type <Return> om de Newline die je net weggooide weer toe te voegen. |
>> Type <Return> om de Newline die je net weggooide weer toe te voegen. |
338 |
|
|
339 |
Je herinnert je dat je bij de meeste Emacs commando's het aantal keren dat |
Je herinnert je dat je bij de meeste Emacs commando's het aantal keren dat |
340 |
het herhaald moet worden op kan geven. Dit geldt ook voor gewone tekens. |
iets herhaald moet worden, op kunt geven. Dit geldt ook voor gewone tekens. |
341 |
Als je een gewoon teken herhaalt wordt dat teken herhaaldelijk toegevoegd. |
Als je een gewoon teken herhaalt wordt dat teken herhaaldelijk toegevoegd. |
342 |
|
|
343 |
>> Probeer dat nu: type C-u 8 * om ******** toe te voegen. |
>> Probeer dat nu: type C-u 8 * om ******** toe te voegen. |
344 |
|
|
345 |
Je hebt nu de basismanier geleerd om iets in Emacs te typen en fouten te |
Je hebt nu de basismanier geleerd om iets in Emacs te typen en fouten te |
346 |
corrigeren. Je kan tekst ook per woord of regel weggooien. Hier volgt |
corrigeren. Je kunt tekst ook per woord of regel weggooien. Hier volgt |
347 |
een samenvatting van de commando's om tekst te verwijderen: |
een samenvatting van de commando's om tekst te verwijderen: |
348 |
|
|
349 |
<Delete> haal het teken weg dat voor de cursor staat |
<Delete> haal het teken weg dat voor de cursor staat |
350 |
C-d haal het teken weg dat achter de cursor staat |
C-d haal het teken weg dat achter de cursor staat |
351 |
|
|
352 |
M-<Delete> gooi het woord weg dat voor de cursor staat |
M-<Delete> gooi het woord weg dat voor de cursor staat |
353 |
M-d gooi het woord weg dat achter de cursor staat |
M-d gooi het woord weg dat achter de cursor staat |
361 |
C-e en M-e in hun relatie tot regels en zinnen. |
C-e en M-e in hun relatie tot regels en zinnen. |
362 |
|
|
363 |
Als je meer dan een enkel teken tegelijk weghaalt bewaart Emacs de tekst |
Als je meer dan een enkel teken tegelijk weghaalt bewaart Emacs de tekst |
364 |
die je weggooit zodat je haar weer terug kan halen. Weggegooide tekst |
die je weggooit zodat je hem weer terug kunt halen. Weggegooide tekst |
365 |
terughalen heet "yanken". Je kan weggegooide tekst terugbrengen op de |
terughalen heet "yanken". Je kunt weggegooide tekst terugbrengen op de |
366 |
plaats waar je haar hebt weggegooid of op een andere plaats in de tekst. |
plaats waar je hem hebt weggegooid of op een andere plaats in de tekst. |
367 |
Je kan ook meerdere keren yanken om er meedere copi-en van te maken. Het |
Je kunt ook meerdere keren yanken om er meedere kopieën van te maken. Het |
368 |
yank-commando is C-y. |
yank-commando is C-y. |
369 |
|
|
370 |
Merk op dat er een verschil is tussen het weghalen en weggooien van iets: |
Merk op dat er een verschil is tussen het weghalen en weggooien van iets: |
371 |
iets dat je hebt weggooid kan je terugbrengen, maar iets dat je hebt |
iets dat je hebt weggooid kun je terugbrengen, maar iets dat je hebt |
372 |
weggehaald niet. (In het engels is het verschil tussen `killing' en |
weggehaald niet. (In het Engels is het verschil tussen `killing' en |
373 |
`deleting' duidelijker dan tussen de nederlandse vertaling `weggooien' en |
`deleting' duidelijker dan tussen de Nederlandse vertaling `weggooien' en |
374 |
`weghalen'.) In het algemeen geldt dat de commando's die meer tekst dan |
`weghalen'.) In het algemeen geldt dat de commando's die meer tekst dan |
375 |
een enkel teken, Newline of spatie verwijderen deze tekst bewaren zodat ze |
een enkel teken, Newline of spatie verwijderen deze tekst bewaren zodat die |
376 |
geyankt kan worden, terwijl dat niet geldt voor commando's die slechts een |
geyankt kan worden, terwijl dat niet geldt voor commando's die slechts een |
377 |
enkel teken weghalen. |
enkel teken weghalen. |
378 |
|
|
379 |
>> Zet de cursor op het begin van een regel die niet leef is. |
>> Zet de cursor op het begin van een regel die niet leeg is. |
380 |
Type C-k om de tekst op die regl weg te gooien. |
Type C-k om de tekst op die regel weg te gooien. |
381 |
>> Type C-k een tweede keer. Nu gooit dit commando het Newline teken |
>> Type C-k een tweede keer. Nu gooit dit commando het Newline teken |
382 |
weggooit. |
weg. |
383 |
|
|
384 |
Merk op hoe een enkele C-k de inhoud van een regel weggooit, een tweede |
Merk op hoe een enkel C-k commando de inhoud van een regel weggooit, een |
385 |
C-k de regel zelf zodat alle volgende regels een regel omhoog komen. Het |
tweede C-k commando de regel zelf zodat alle volgende regels een regel |
386 |
numerieke argument is voor C-k bijzonder: het aangegeven aantal regels zal |
omhoog komen. Het numerieke argument is voor C-k bijzonder: het aangegeven |
387 |
worden weggegooid, inclusief de inhoud. Dit is meer dan simpelweg |
aantal regels zal worden weggegooid, inclusief de inhoud. Dit is meer dan |
388 |
herhaling: C-u 2 C-k gooit twee regels weg, terwijl tweemaal C-k typen dat |
simpelweg herhaling: C-u 2 C-k gooit twee regels weg, terwijl tweemaal |
389 |
niet doet. |
C-k typen dat niet doet. |
390 |
|
|
391 |
Om de laatst weggegooide tekst terug te halen naar de plaats waar de |
Om de laatst weggegooide tekst terug te halen naar de plaats waar de |
392 |
cursor nu op staat (te yanken), type C-y. |
cursor nu op staat (te yanken), type C-y. |
402 |
|
|
403 |
Om de weggegooide tekst terug te halen: |
Om de weggegooide tekst terug te halen: |
404 |
|
|
405 |
>> Type C-y. Beweeg de cursor wat regels naar beneden en type weer C-y. |
>> Type C-y. Beweeg de cursor enkele regels naar beneden en type weer C-y. |
406 |
Je ziet nu hoe je tekst kan copieren. |
Je ziet nu hoe je tekst kunt kopiëren. |
407 |
|
|
408 |
Wat nu te doen als je wat tekst terug wilt brengen, maar je hebt intussen |
Wat nu te doen als je tekst terug wilt brengen, maar je hebt intussen al |
409 |
al iets anders weggegooid? C-y zou datgene terugbrengen wat je het |
iets anders weggegooid? C-y zou datgene terugbrengen wat je het |
410 |
recentst hebt weggegooid. Gelukkig is de voorgaande tekst niet verloren |
recentst hebt weggegooid. Gelukkig is de voorgaande tekst niet verloren |
411 |
gegaan. Je kunt die tekst terughalen met M-y. Nadat je C-y hebt getypt |
gegaan. Je kunt die tekst terughalen met M-y. Nadat je C-y hebt getypt |
412 |
om de recentst weggegooide tekst terug te halen, vervangt M-y die tekst |
om de recentst weggegooide tekst terug te halen, vervangt M-y die tekst |
413 |
met de tekst die je daarvoor had weggegooid. Je kunt M-y herhalen om |
met de tekst die je daarvoor had weggegooid. Je kunt M-y herhalen om |
414 |
tekst terug te halen die je steeds langer geleden hebt weggegooid. Als je |
tekst terug te halen die je reeds langer geleden hebt weggegooid. Als |
415 |
de tekst te pakken hebt die je zocht hoe je niets te doen om die daar te |
je de tekst te pakken hebt die je zocht hoef je niets te doen om die |
416 |
houden. Je kan gewoon verder werken en de teruggehaalde tekst met rust |
daar te houden. Je kunt gewoon verder werken en de teruggehaalde tekst |
417 |
laten. |
met rust laten. |
418 |
|
|
419 |
Als je M-y vaak genoeg typt kom je terug waar je begon, bij de recentst |
Als je M-y vaak genoeg typt kom je terug waar je begon, bij de recentst |
420 |
weggegooide tekst. |
weggegooide tekst. |
423 |
Type C-y om de tweede regel die je weggooide terug te halen. |
Type C-y om de tweede regel die je weggooide terug te halen. |
424 |
Type nog een M-y en die regel wordt vervangen door de eerste regel |
Type nog een M-y en die regel wordt vervangen door de eerste regel |
425 |
die je weggooide. |
die je weggooide. |
426 |
Type nog wat M-y's en zie wat er langs komt. Herhaal dit tot de |
Type nog enkele keren M-y en zie wat er langs komt. Herhaal dit tot de |
427 |
tweede regel weer langs komt, en dan nog een paar keer. |
tweede regel weer langs komt, en dan nog een paar keer. |
428 |
Je kan ook experimenteren met positieve en negatieve argumenten aan |
Je kunt ook experimenteren met positieve en negatieve argumenten aan |
429 |
M-y. |
M-y. |
430 |
|
|
431 |
|
|
432 |
* HERSTELLEN |
* HERSTELLEN |
433 |
------------ |
------------ |
434 |
|
|
435 |
Als je de tekst veranderd hebt en je daar toch niet tevreden mee bent, |
Als je de tekst veranderd hebt en als je daar toch niet tevreden mee bent, |
436 |
dan kan je de verandering ongedaan maken met het herstel commando, C-x u. |
dan kun je de verandering ongedaan maken met het herstel commando, C-x u. |
437 |
|
|
438 |
Normaal gesproken herstelt C-x u de veranderingen die het gevolg zijn van |
Normaal gesproken herstelt C-x u de veranderingen die het gevolg zijn van |
439 |
een enkel commando; door herhaaldelijk C-x u te typen, worden steeds |
een enkel commando; door herhaaldelijk C-x u te typen, worden steeds |
442 |
Er zijn echter twee uitzonderingen: commando's die de tekst niet wijzigen, |
Er zijn echter twee uitzonderingen: commando's die de tekst niet wijzigen, |
443 |
zoals cursorbewegingen, worden overgeslagen, en commando's die simpelweg |
zoals cursorbewegingen, worden overgeslagen, en commando's die simpelweg |
444 |
de ingetypte letter aan de tekst toevoegen worden meestal gegroepeerd |
de ingetypte letter aan de tekst toevoegen worden meestal gegroepeerd |
445 |
in groepjes van maximaal 20 tekens, zodat je minder C-x u's hoeft te |
in groepjes van maximaal 20 tekens, zodat je minder vaak het commando |
446 |
type om het toevoegen van teksts te herstellen. |
C-x u hoeft te typen om het toevoegen van tekst te herstellen. |
447 |
|
|
448 |
>> Gooi deze regel weg met C-k; met C-x u zou ze weer moeten verschijnen. |
>> Gooi deze regel weg met C-k; met C-x u zou hij weer moeten verschijnen. |
449 |
|
|
450 |
C-_ is een alternatief voor C-x u. Het levert exact hetzelfde resultaat |
C-_ is een alternatief voor C-x u. Het levert exact hetzelfde resultaat |
451 |
op, maar is makkelijker om een paar keer achter elkaar te typen. Een |
op, maar het is makkelijker om dat een paar keer achter elkaar te typen. |
452 |
nadeel van C-_ is dat op sommige toetsenborden het intypen ervan niet |
Een nadeel van C-_ is dat op sommige toetsenborden het intypen ervan |
453 |
triviaal is. Dat is ook de reden het alternatief, C-x u. Op sommige |
niet triviaal is. Dat is ook de reden voor het alternatief, C-x u. Op |
454 |
terminals kan je C-_ typen door te doen alsof je C-/ typt. |
sommige terminals kun je C-_ typen door te doen alsof je C-/ typt. |
455 |
|
|
456 |
Een numeriek argument aan C-_ of C-x u duidt het aantal herhalingen aan. |
Een numeriek argument aan C-_ of C-x u duidt het aantal herhalingen aan. |
457 |
|
|
460 |
----------- |
----------- |
461 |
|
|
462 |
Om een tekst die je gemaakt of veranderd hebt op te slaan moet je de |
Om een tekst die je gemaakt of veranderd hebt op te slaan moet je de |
463 |
tekst in een bestand bewaren (`to save a file' in het engels). Als je |
tekst in een bestand bewaren (`to save a file' in het Engels). Als je |
464 |
dat niet doet ben je die veranderingen kwijt op het moment dat je uit |
dat niet doet ben je die veranderingen kwijt op het moment dat je uit |
465 |
Emacs gaat. Je kan een bestand veranderen door het bestand `bezoeken'. |
Emacs gaat. Je kunt een bestand veranderen door het bestand te `bezoeken'. |
466 |
(Ook wel `vinden'; `finding' of `visiting' in het engels.) |
(Ook wel `vinden'; `finding' of `visiting' in het Engels.) |
467 |
|
|
468 |
Het bezoeken van een bestand betekent dat je de inhoud van dat bestand |
Het bezoeken van een bestand betekent dat je de inhoud van dat bestand |
469 |
in Emacs ziet. Het lijkt er dan op alsof je het bestand aan het |
in Emacs ziet. Het lijkt er dan op alsof je het bestand aan het |
470 |
veranderen bent. Echter, deze veranderingen zijn slechts tijdelijk |
veranderen bent. Echter, deze veranderingen zijn slechts tijdelijk |
471 |
zolang je het bestand niet bewaart. Op deze manier kan je nooit per |
zolang je het bestand niet bewaart. Op deze manier kun je nooit per |
472 |
ongeluk een half gewijzigd bestand op het systeem achterlaten. Zelfs |
ongeluk een half gewijzigd bestand op het systeem achterlaten. Zelfs |
473 |
als je het bestand bewaart, zorgt Emacs ervoor dat het originele |
als je het bestand bewaart, zorgt Emacs ervoor dat het originele |
474 |
bestand onder een gewijzigde naam nog steeds beschikbaar is, voor het |
bestand onder een gewijzigde naam nog steeds beschikbaar is, voor het |
479 |
eindigt met streepjes, met aan het begin "--:-- TUTORIAL.nl" of iets |
eindigt met streepjes, met aan het begin "--:-- TUTORIAL.nl" of iets |
480 |
dergelijks. Dit deel van het scherm laat normaal de naam van het bestand |
dergelijks. Dit deel van het scherm laat normaal de naam van het bestand |
481 |
zien dat je op dat moment bezoekt. Op dit moment bezoek je een bestand |
zien dat je op dat moment bezoekt. Op dit moment bezoek je een bestand |
482 |
dat "TUTORIAL.nl" heet; het is je eigen copie van de nederlandstalige |
dat "TUTORIAL.nl" heet; het is je eigen kopie van de Nederlandstalige |
483 |
Emacs uitleg (`tutorial' in het engels). Als je in Emacs een bestand |
Emacs uitleg (`tutorial' in het Engels). Als je in Emacs een bestand |
484 |
bezoekt dan staat de naam van het bestand altijd op deze plaats. |
bezoekt dan staat de naam van het bestand altijd op deze plaats. |
485 |
|
|
486 |
De commando's om een bestand te bezoek of te bewaren zijn anders dan de |
De commando's om een bestand te bezoeken of te bewaren zijn anders dan de |
487 |
commando's die je tot nu toe geleerd hebt; ze bestaan namelijk uit twee |
commando's die je tot nu toe geleerd hebt; ze bestaan namelijk uit twee |
488 |
tekens. Beide commando's beginnen met het teken Control-x. Er zijn een |
tekens. Beide commando's beginnen met het teken Control-x. Er zijn een |
489 |
heleboel commando's die met Control-x beginnen. Veel van die commando's |
heleboel commando's die met Control-x beginnen. Veel van die commando's |
499 |
|
|
500 |
hebt getypt vraagt Emacs om de naam van het bestand. De naam die je |
hebt getypt vraagt Emacs om de naam van het bestand. De naam die je |
501 |
intypt verschijnt op de onderste regel van het scherm. Wanneer die regel |
intypt verschijnt op de onderste regel van het scherm. Wanneer die regel |
502 |
voor dit soort invoer gebruikt wordt, heet ze de minibuffer. Je kan de |
voor dit soort invoer gebruikt wordt, heet ze de minibuffer. Je kunt de |
503 |
gebruikelijke Emacs commando's gebruiken om de filename in te typen. |
gebruikelijke Emacs commando's gebruiken om de filename in te typen. |
504 |
|
|
505 |
Tijdens het invoeren van de naam van het bestand (of willekeurig wat |
Tijdens het invoeren van de naam van het bestand (of willekeurig wat |
506 |
voor minibuffer invoer) kan je het commando afbreken met C-g. |
voor minibuffer invoer) kun je het commando afbreken met C-g. |
507 |
|
|
508 |
>> Type C-x C-f gevolgd door C-g. Dit breekt de minibuffer af en |
>> Type C-x C-f gevolgd door C-g. Dit commando breekt de minibuffer af en |
509 |
ook het C-x C-f commando dat van de minibuffer gebruik maakte. |
ook het C-x C-f commando dat van de minibuffer gebruik maakte. |
510 |
Netto resultaat is dat je geen bestand bezoekt. |
Netto resultaat is dat je geen bestand bezoekt. |
511 |
|
|
512 |
Als je de naam van een bestand hebt ingevoerd, type dan <Return> om het |
Als je de naam van een bestand hebt ingevoerd, type dan <Return> om het |
513 |
af te sluiten. Hierna gaat het C-x C-f commando aan het werk en bezoekt |
af te sluiten. Hierna gaat het C-x C-f commando aan het werk en haalt |
514 |
het bestand dat je aangegeven hebt. Als het C-x C-f commando klaar is, |
het bestand op dat je aangegeven hebt. Als het C-x C-f commando daarmee |
515 |
verdwijnt de minibuffer. |
klaar is,verdwijnt de minibuffer. |
516 |
|
|
517 |
Na korte tijd verschijnt de inhoud van het bestand op het scherm en kan |
Na korte tijd verschijnt de inhoud van het bestand op het scherm en kun |
518 |
je de inhoud wijzigen. Als je de wijzigingen op wilt slaan, type dan het |
je de inhoud wijzigen. Als je de wijzigingen op wilt slaan, type dan het |
519 |
commando |
commando |
520 |
|
|
521 |
C-x C-s bewaar bestand (met de s van `save file') |
C-x C-s bewaar bestand (met de s van `save file') |
522 |
|
|
523 |
Dit bewaart de tekst zoals Emacs die nu heeft in het bestand. De eerste |
Dit commando bewaart de tekst zoals Emacs die nu heeft in het bestand. |
524 |
keer dat je dit doet bewaart Emacs het originele bestand onder een andere |
De eerstekeer dat je dit doet bewaart Emacs het originele bestand onder een |
525 |
naam zodat het nog niet verloren is. De nieuwe naam bestaat uit de oude |
andere naam zodat het nog niet verloren is. De nieuwe naam bestaat uit de |
526 |
naam gevolgd door een "~". |
oude naam gevolgd door een "~". |
527 |
|
|
528 |
Als Emacs klaar is het bestand te bewaren laat ze de naam van het bestand |
Als Emacs klaar is het bestand te bewaren laat ze de naam van het bestand |
529 |
zien. Het is een goede gewoonte een bestand redelijk vaak te bewaren |
zien. Het is een goede gewoonte een bestand redelijk vaak te bewaren |
530 |
zodat er niet teveel werk verloren gaat als het systeem hangt of crasht. |
zodat er niet teveel werk verloren gaat als het systeem hangt of crasht. |
531 |
|
|
532 |
>> Type C-x C-s, om je copie van deze uitleg te bewaren. Als het goed is |
>> Type C-x C-s, om je kopie van deze uitleg te bewaren. Als het goed is |
533 |
verschijnt "Wrote ...TUTORIAL" op de onderste schermregel. |
verschijnt "Wrote ...TUTORIAL" op de onderste schermregel. |
534 |
|
|
535 |
OPMERKING: Op sommige systemen gebeurt er helemaal niets als je C-x C-s |
OPMERKING: Op sommige systemen gebeurt er helemaal niets als je C-x C-s |
540 |
to Incremental Search" sectie in het Emacs handboek over hoe om te gaan |
to Incremental Search" sectie in het Emacs handboek over hoe om te gaan |
541 |
met deze situatie. |
met deze situatie. |
542 |
|
|
543 |
Je kan een bestaand bestand bezoeken, om het te bekijken of het te |
Je kunt een bestaand bestand bezoeken, om het te bekijken of het te |
544 |
wijzigen. Je kan ook een bestand bezoeken dat nog niet bestaat. Dit is |
wijzigen. Je kunt ook een bestand bezoeken dat nog niet bestaat. Dit is |
545 |
de manier om met Emacs een nieuw bestand te maken: bezoek het bestand, dat |
dé manier om met Emacs een nieuw bestand te maken: bezoek het bestand, dat |
546 |
initieel leeg zal zijn, en voeg tekst toe. Zodra je de tekst bewaart |
initieel leeg zal zijn, en voeg tekst toe. Zodra je de tekst bewaart |
547 |
wordt het bestand werkelijk gecreeerd, met de tekst als inhoud. Vanaf dat |
wordt het bestand werkelijk gecreëerd, met de tekst als inhoud. Vanaf dat |
548 |
moment ben je dus bezig met een bestaand bestand. |
moment ben je dus bezig met een bestaand bestand. |
549 |
|
|
550 |
|
|
552 |
--------- |
--------- |
553 |
|
|
554 |
Als je een tweede bestand bezoekt met C-x C-f blijft het eerste bestand |
Als je een tweede bestand bezoekt met C-x C-f blijft het eerste bestand |
555 |
gewoon in Emacs. Je kan naar dat bestand terug door het gewoon nog een |
gewoon in Emacs. Je kunt naar dat bestand terug door het gewoon nog een |
556 |
keer te bezoeken met C-x C-f. Op deze manier kan je een behoorlijk aantal |
keer te bezoeken met C-x C-f. Op deze manier kun je een behoorlijk aantal |
557 |
bestanden in Emacs krijgen. |
bestanden in Emacs krijgen. |
558 |
|
|
559 |
>> Cre-eer een bestand dat "foo" heet door te typen: C-f C-f foo |
>> Creëer een bestand dat "foo" heet door te typen: C-f C-f foo |
560 |
<Return>. Voeg hieraan wat tekst toe, wijzig haar, en bewaar "foo" |
<Return>. Voeg hieraan wat tekst toe en bewaar "foo" |
561 |
door C-x C-s te typen. Type hierna C-x C-f TUTORIAL <Return> om |
door C-x C-s te typen. Type hierna C-x C-f TUTORIAL <Return> om |
562 |
weer hier, in de uitleg, terug te komen. |
weer hier, in de uitleg, terug te komen. |
563 |
|
|
580 |
|
|
581 |
Als je de tekst van het ene bestand verandert en dan een ander bestand |
Als je de tekst van het ene bestand verandert en dan een ander bestand |
582 |
bezoekt dan wordt het eerste bestand niet bewaard. De wijzigingen blijven |
bezoekt dan wordt het eerste bestand niet bewaard. De wijzigingen blijven |
583 |
in Emacs, in de buffer die bij het bestand hoort. Het cre-eren of |
in Emacs, in de buffer die bij het bestand hoort. Het creëren of |
584 |
modificeren van de buffer van het tweede bestand heeft geen effect op de |
modificeren van de buffer van het tweede bestand heeft geen effect op de |
585 |
eerste buffer. Dit is erg nuttig, maar betekent ook dat er een eenvoudige |
eerste buffer. Dit is erg nuttig, maar betekent ook dat er een eenvoudige |
586 |
manier nodig is om het eerste bestand te bewaren. Het zou erg vervelend |
manier nodig is om het eerste bestand te bewaren. Het zou erg vervelend |
587 |
zijn om er eerst naar terug te moeten gaan met C-x C-f om het dan te |
zijn om er eerst naar terug te moeten gaan met C-x C-f om het dan te |
588 |
kunnen bewaren met C-x C-s. Dus hebben we |
kunnen bewaren met C-x C-s. Dus hebben we het commando: |
589 |
|
|
590 |
C-x s bewaar een paar buffers |
C-x s bewaar een paar buffers |
591 |
|
|
592 |
C-x s vraagt voor elke buffer die veranderingen heeft die nog niet |
C-x s vraagt voor elke buffer die veranderingen heeft die nog niet |
593 |
opgeslagen zijn, of je de buffer wilt bewaren. |
opgeslagen zijn, of je de buffer wilt bewaren. |
594 |
|
|
595 |
>> Voeg een wat tekst toe en type C-x s. |
>> Voeg wat tekst toe en type C-x s. |
596 |
Emacs vraagt nu of je de buffer die TUTORIAL.nl heet wilt bewaren. |
Emacs vraagt nu of je de buffer die TUTORIAL.nl heet wilt bewaren. |
597 |
Bewantwoord deze vraag positief door een "y" in te typen (de y van |
Beantwoord deze vraag positief door een "y" in te typen (de y van |
598 |
"yes", engels voor "ja"). |
"yes", Engels voor "ja"). |
599 |
|
|
600 |
|
|
601 |
* UITGEBREIDE COMMANDO'S |
* UITGEBREIDE COMMANDO'S |
605 |
toetsenbord passen, zelfs als we hun aantal kunnen vergroten door de |
toetsenbord passen, zelfs als we hun aantal kunnen vergroten door de |
606 |
control of meta toets te gebruiken. Emacs lost dit probleem op met het X |
control of meta toets te gebruiken. Emacs lost dit probleem op met het X |
607 |
commando (met de X van eXtensie of uitbreiding). Het X commando komt in |
commando (met de X van eXtensie of uitbreiding). Het X commando komt in |
608 |
twee smaken: |
twee smaken voor: |
609 |
|
|
610 |
C-x teken eXtensie; wordt gevolgd door een teken |
C-x teken eXtensie; wordt gevolgd door een teken |
611 |
M-x genaamd commando eXtensie; wordt gevolgd door een naam. |
M-x genaamd commando eXtensie; wordt gevolgd door een naam. |
619 |
bewaren voordat Emacs daadwerkelijk eindigt.) |
bewaren voordat Emacs daadwerkelijk eindigt.) |
620 |
|
|
621 |
C-z is het commando om Emacs *tijdelijk* te verlaten, zodat je daarna weer |
C-z is het commando om Emacs *tijdelijk* te verlaten, zodat je daarna weer |
622 |
terug kan keren in dezelfde Emacs sessie. |
terug kunt keren in dezelfde Emacs sessie. |
623 |
|
|
624 |
Op systemen die deze mogelijkheid bieden, zet C-z Emacs stil: je komt weer |
Op systemen die deze mogelijkheid bieden, zet C-z Emacs stil: je komt weer |
625 |
terug in de shell, maar Emacs is nog aanwezig. In de meeste shells kan je |
terug in de shell, maar Emacs is nog aanwezig. In de meeste shells kun je |
626 |
Emacs weer activeren met het "fg" commando, of met "%emacs". |
Emacs weer activeren met het "fg" commando, of met "%emacs". |
627 |
|
|
628 |
Op systemen die niet de mogelijkheid bieden om programma's stil te zetten |
Op systemen die niet de mogelijkheid bieden om programma's stil te zetten |
629 |
cre-eert C-z een subshell onder Emacs om je zo in de gelegenheid te |
creëert C-z een subshell onder Emacs om je zo in de gelegenheid te |
630 |
stellen andere programma's uit te voeren en daarna weer in Emacs terug te |
stellen andere programma's uit te voeren en daarna weer in Emacs terug te |
631 |
keren; Emacs wordt dus niet werkelijk verlaten. In dit geval is het |
keren; Emacs wordt dus niet werkelijk verlaten. In dit geval is het |
632 |
shellcommando "exit" de normale manier om de subshell te verlaten en in |
shellcommando "exit" de normale manier om de subshell te verlaten en in |
633 |
Emacs terug te keren. |
Emacs terug te keren. |
634 |
|
|
635 |
Het moment om C-x C-c te gebruiken is wanneer je uit gaat loggen. Het is |
Het moment om C-x C-c te gebruiken is wanneer je uit gaat loggen. Het is |
636 |
ook het juiste commando om Emacs te be-eindigen wanneer Emacs opgestart |
ook het juiste commando om Emacs te beëindigen wanneer Emacs opgestart |
637 |
was door een mail programma of iets dergelijks, aangezien die misschien |
was door een mail programma of iets dergelijks, aangezien die misschien |
638 |
niet met een stilgezette Emacs om kunnen gaan. Normaal gezien is het |
niet met een stilgezette Emacs om kunnen gaan. Normaal gezien is het |
639 |
echter beter Emacs stil te zetten met C-z dan om Emacs te verlaten, |
echter beter Emacs stil te zetten met C-z dan om Emacs te verlaten, |
648 |
C-x C-c verlaat Emacs |
C-x C-c verlaat Emacs |
649 |
C-x u herstel |
C-x u herstel |
650 |
|
|
651 |
Genaamde uitgebreide commando's worden nog minder vaak gebruikt, of worden |
Commando's waaraan een uitgebreid commando wordt toegevoegd, worden nog |
652 |
alleen onder bepaalde omstandigheden gebruikt. Een voorbeeld is het |
minder vaak gebruikt, of worden alleen onder bepaalde omstandigheden gebruikt. |
653 |
commando replace-string, dat in de hele tekst een string vervangt door een |
Een voorbeeld is het commando replace-string, dat in de hele tekst een string |
654 |
andere string (`to replace' betekent `vervangen'). Als je M-x typt echoot |
vervangt door een andere string (`to replace' betekent `vervangen'). |
655 |
Emacs onderaan het scherm `M-x' en moet je de naam van het commando |
Als je M-x typt echoot Emacs onderaan het scherm `M-x' en moet je de naam van |
656 |
intypen, in dit geval "replace-string". Als je gewoon "repl s<TAB>" typt |
het commando intypen, in dit geval "replace-string". Als je gewoon |
657 |
maakt Emacs de naam zelf af. Be-eindig het commando met <Return>. |
"repl s<TAB>" typt maakt Emacs de naam zelf af. Beëindig het commando |
658 |
|
met <Return>. |
659 |
|
|
660 |
Het replace-string commando heeft twee argumenten nodig: de string die |
Het replace-string commando heeft twee argumenten nodig: de string die |
661 |
vervangen moet worden en de string waarmee die vervangen moet worden. |
vervangen moet worden en de string waarmee die vervangen moet worden. |
664 |
>> Plaats de cursor op de lege regel twee regels onder deze. |
>> Plaats de cursor op de lege regel twee regels onder deze. |
665 |
Type dan M-x repl s<Return>gewijzigd<Return>veranderd<Return>. |
Type dan M-x repl s<Return>gewijzigd<Return>veranderd<Return>. |
666 |
|
|
667 |
Zie hoe deze regel daardoor gewijzigd is. Je hebt elk voorkomen van |
Zie hoe deze regel daardoor gewijzigd is. Je hebt elke keer dat het woord |
668 |
het woord g-e-w-i-j-z-i-g-d vervangen door "veranderd"; beginnend op |
"g-e-w-i-j-z-i-g-d" voor kwam, vervangen door "veranderd"; beginnend op |
669 |
de plek waar de cursor staat. |
de plek waar de cursor staat. |
670 |
|
|
671 |
|
|
673 |
--------------------- |
--------------------- |
674 |
|
|
675 |
Als je een bestand veranderd hebt maar het nog niet bewaard hebt, zouden |
Als je een bestand veranderd hebt maar het nog niet bewaard hebt, zouden |
676 |
de veranderinge verloren kunnen gaan als het systeem zou hangen of |
de veranderingen verloren kunnen gaan als het systeem zou hangen of |
677 |
herstarten. Om je hiertegen te beschermen bewaart Emacs om de zoveel tijd |
herstarten. Om je hiertegen te beschermen bewaart Emacs om de zoveel tijd |
678 |
de veranderde tekst automatisch. De naam van het bestand waarin de tekst |
de veranderde tekst automatisch. De naam van het bestand waarin de tekst |
679 |
automatisch bewaard wordt begint en eindigt met een #. Bijvoorbeeld, als |
automatisch bewaard wordt begint en eindigt met een #. Bijvoorbeeld, als |
682 |
bestand werkelijk bewaart, wordt het automatisch bewaarde bestand weer |
bestand werkelijk bewaart, wordt het automatisch bewaarde bestand weer |
683 |
weggegooid. |
weggegooid. |
684 |
|
|
685 |
Als de computer crasht kan je de automatisch bewaarde tekst terugkrijgen |
Als de computer crasht kun je de automatisch bewaarde tekst terugkrijgen |
686 |
door de file normal te bezoeken (de originele file, niet de automatisch |
door de file normaal te bezoeken (de originele file, niet de automatisch |
687 |
bewaarde), gevolgd door M-x recover file<Return>. Als Emacs vraagt om |
bewaarde), gevolgd door M-x recover file<Return>. Als Emacs vraagt om |
688 |
bevestiging, antwoord dan yes<Return> en de automatisch bewaarde |
bevestiging, antwoord dan:"yes<Return>", en de automatisch bewaarde |
689 |
informatie wordt teruggehaald. |
informatie wordt teruggehaald. |
690 |
|
|
691 |
|
|
694 |
|
|
695 |
Als je een commando langzaam intypt echoot Emacs de tekens aan de |
Als je een commando langzaam intypt echoot Emacs de tekens aan de |
696 |
onderkant van het scherm, in een deel dat het "echo gebied" genoemd wordt. |
onderkant van het scherm, in een deel dat het "echo gebied" genoemd wordt. |
697 |
Dit gebied bevat de onderste regel van het scherm. |
Dit gebied omvat de onderste regel van het scherm. |
698 |
|
|
699 |
|
|
700 |
* MODE-REGEL |
* MODE-REGEL |
701 |
------------ |
------------ |
702 |
|
|
703 |
De regel direct boven het echo gebied heet de "mode-regel". De mode-regel |
De regel direct boven het echo gebied heet de "mode-regel". De mode-regel |
704 |
zier er ongeveer zo uit: |
ziet er ongeveer zo uit: |
705 |
|
|
706 |
--**-Emacs: TUTORIAL.nl (Fundamental)--68%------------------------ |
--**-Emacs: TUTORIAL.nl (Fundamental)--68%------------------------ |
707 |
|
|
713 |
procent van de tekst bevindt zich boven het scherm. Als het bestand vanaf |
procent van de tekst bevindt zich boven het scherm. Als het bestand vanaf |
714 |
het begin op het scherm staat, staat er --Top-- in plaats van --00%--. |
het begin op het scherm staat, staat er --Top-- in plaats van --00%--. |
715 |
Als het laatste stuk tekst op het scherm staat, zal er --Bot-- staan (van |
Als het laatste stuk tekst op het scherm staat, zal er --Bot-- staan (van |
716 |
`bottom', `onderkant' in het nederlands). Als de tekst zo klein is dat ze |
`bottom', `onderkant' in het Nederlands). Als de tekst zo klein is dat die |
717 |
volledig op het scherm past staat --All-- in de mode-regel. |
volledig op het scherm past staat --All-- in de mode-regel. |
718 |
|
|
719 |
De sterretjes aan het begin betekenen dat je de tekst gemodificeerd hebt. |
De sterretjes aan het begin betekenen dat je de tekst gemodificeerd hebt. |
721 |
|
|
722 |
In de mode-regel staat tussen haakjes in welke mode je aan het werken |
In de mode-regel staat tussen haakjes in welke mode je aan het werken |
723 |
bent. Tenzij een andere mode gewenst is, zit je in de "Fundamental" mode |
bent. Tenzij een andere mode gewenst is, zit je in de "Fundamental" mode |
724 |
zoals nu (`fundamental' is `basis' in het nederlands). Een dergelijke |
zoals nu (`fundamental' is `basis' in het Nederlands). Een dergelijke |
725 |
mode heet een hoofdmode (`major mode' in het engels). |
mode heet een hoofdmode (`major mode' in het Engels). |
726 |
|
|
727 |
Emacs heeft verschillende hoofdmodes. Sommige daarvan zijn bedoelt voor |
Emacs heeft verschillende hoofdmodes. Sommige daarvan zijn bedoeld voor |
728 |
het bewerken van verschillende talen of soorten tekst, zoals bijvoorbeeld |
het bewerken van verschillende talen of soorten tekst, zoals bijvoorbeeld |
729 |
Lisp mode, Text mode, etc. Op elk moment is er altijd precies een mode |
Lisp mode, Text mode, etc. Op elk moment is er altijd precies een mode |
730 |
actief, en de naam daarvan staat in de mode-regel, op de plaats waar nu |
actief, en de naam daarvan staat in de mode-regel, op de plaats waar nu |
731 |
"Fundamental" staat. |
"Fundamental" staat. |
732 |
|
|
733 |
Elke hoofdmode zorgt ervoor dat sommige commando's zich anders gedragen. |
Het komt voor dat sommige commado's zich in verschillende modes anders |
734 |
Zo bestaat er een commando om een commentaar in een programma te typen, en |
gedragen. Zo bestaat er een commando om een commentaar in een programma te |
735 |
aangezien elke programmeertaal een ander idee heeft over hoe commentaar |
typen, en aangezien elke programmeertaal een ander idee heeft over hoe |
736 |
eruit moet zien, moet elke hoofdmode op een andere manier het commentaar |
commentaar eruit moet zien, moet elke hoofdmode op een andere manier het |
737 |
beginnen. Elke hoofdmode is de naam van een uitgebreid commando, en met |
commentaar beginnen. Elke hoofdmode is de naam van een uitgebreid commando, |
738 |
dat commando schakel je om naar die hoofdmode. Zo is bijvoorbeeld |
en met dat commando schakel je om naar die hoofdmode. Zo is bijvoorbeeld |
739 |
M-x fundamental-mode het commando om naar de basismode om te schakelen. |
M-x fundamental-mode het commando om naar de basismode om te schakelen. |
740 |
|
|
741 |
Als je nederlandse of engelse tekst wil gaan bewerken, zoals bijvoorbeeld |
Als je Nederlandse of Engelse tekst wil gaan bewerken, zoals bijvoorbeeld |
742 |
dit bestand, kan je beter "text mode" gebruiken, de mode om tekst in een |
dit bestand, kun je beter "text mode" gebruiken, de mode om tekst in een |
743 |
gewone taal te bewerken: |
gewone taal te bewerken: |
744 |
|
|
745 |
>> Type M-x text-mode<Return>. |
>> Type M-x text-mode<Return>. |
746 |
|
|
747 |
Wees gerust; geen van de commando's die je geleerd hebt zorgen voor |
Wees gerust; geen van de commando's die je geleerd hebt zorgen voor |
748 |
grondige veranderingen in Emacs. Een van de dingen die je kan merken is |
grondige veranderingen in Emacs. Een van de dingen die je kunt merken is |
749 |
bijvoorbeeld dat M-f en M-b nu apostrophes als onderdeel van een woord |
bijvoorbeeld dat M-f en M-b nu apostrofs als onderdeel van een woord |
750 |
beschouwen. In de vorige, Fundamental, mode behandelen M-f en M-b de |
beschouwen. In de vorige, Fundamental, mode behandelen M-f en M-b de |
751 |
apostrophe als ruimte tussen twee woorden. |
apostrof als ruimte tussen twee woorden. |
752 |
|
|
753 |
Het is gebruikelijk dat hoofdmodes dergelijke subtiele verschillen hebben. |
Het is gebruikelijk dat hoofdmodes dergelijke subtiele verschillen hebben. |
754 |
De meeste commando's doen dus min of meer hetzelfde in elke hoofdmode. |
De meeste commando's doen dus min of meer hetzelfde in elke hoofdmode. |
755 |
|
|
756 |
Met het commando C-h m kan je de documentatie over de huidige hoofdmode |
Met het commando C-h m kun je de documentatie over de huidige hoofdmode |
757 |
lezen. |
lezen. |
758 |
|
|
759 |
>> Gebruik C-u C-v een paar keer om deze zin in de buurt van de bovenkant |
>> Gebruik C-u C-v een paar keer om deze zin in de buurt van de bovenkant |
764 |
Hoofdmodes heten hoofdmodes omdat er ook bijmodes zijn. Bijmodes zijn |
Hoofdmodes heten hoofdmodes omdat er ook bijmodes zijn. Bijmodes zijn |
765 |
geen alternatieven voor hoofdmodes; het zijn slechts kleine modificaties |
geen alternatieven voor hoofdmodes; het zijn slechts kleine modificaties |
766 |
daarvan. Elke bijmode kan aan- of uitgezet worden, onafhankelijk van |
daarvan. Elke bijmode kan aan- of uitgezet worden, onafhankelijk van |
767 |
andere bijmodes en onafhankelijk van de hoofdmode. Je kan dus nul, een, |
andere bijmodes en onafhankelijk van de hoofdmode. Je kunt dus nul, een, |
768 |
of willekeurig veel minor modes gebruiken. |
of willekeurig veel minor modes gebruiken. |
769 |
|
|
770 |
Een nuttige bijmode voor het bewerken van tekst in een natuurlijke taal, |
Een nuttige bijmode voor het bewerken van tekst in een natuurlijke taal, |
771 |
zoals nederlands, is Auto Fill mode (`auto fill' betekent automatisch |
zoals Nederlands, is Auto Fill mode (`auto fill' betekent automatisch |
772 |
uitvullen). Wanneer deze mode aanstaat breekt Emacs automatisch een regel |
uitvullen). Wanneer deze mode aanstaat breekt Emacs automatisch een regel |
773 |
tussen twee woorden af als de regel anders te lang zou worden. |
tussen twee woorden af als de regel anders te lang zou worden. |
774 |
|
|
775 |
Je kan Auto Fill mode aanzetten met M-x auto-fill-mode<Return>. Als deze |
Je kunt Auto Fill mode aanzetten met M-x auto-fill-mode<Return>. Als deze |
776 |
mode al aanstaat, kan je hem uitzetten met M-x auto-fill-mode<Return>. |
mode al aanstaat, kun je hem uitzetten met M-x auto-fill-mode<Return>. |
777 |
Als de mode uitstaat zet dit commando de mode aan; als ze aanstaat zet dit |
Als de mode uitstaat zet dit commando de mode aan; als ze aanstaat zet dit |
778 |
commando de mode uit. Het commando zet de mode steeds aan en uit zet (`to |
commando de mode uit. Het commando zet de mode steeds aan en uit zet (`to |
779 |
toggle' in het engels). |
toggle' in het Engels). |
780 |
|
|
781 |
>> Type nu M-x auto-fill-mode<Return>. Type nu vele malen asdf op een |
>> Type nu M-x auto-fill-mode<Return>. Type nu vele malen asdf op een |
782 |
regel zodat je kan zien dat de regel in twee-en gesplitst wordt. Er |
regel zodat je kunt zien dat de regel in tweeën gesplitst wordt. Er |
783 |
moeten wel spaties tussen de woorden staan, omdat de Auto Fill mode |
moeten wel spaties tussen de woorden staan, omdat de Auto Fill mode |
784 |
alleen op spaties de regel breekt. |
alleen op spaties de regel afbreekt. |
785 |
|
|
786 |
De rechter kantlijn staat meestal op 70 tekens, maar die kan je veranderen |
De rechter kantlijn staat meestal op 70 tekens, maar die kun je veranderen |
787 |
met het C-x f commando. Dit commando accepteert een numeriek argument |
met het C-x f commando. Dit commando accepteert een numeriek argument |
788 |
dat de gewenste kantlijn is. |
om de gewenste kantlijn te verkrijgen. |
789 |
|
|
790 |
>> Type C-x f met 20 als argument (C-u 20 C-x f). |
>> Type C-x f met 20 als argument (C-u 20 C-x f). |
791 |
Type wat tekst en zie dat Emacs de regels afbreekt bij 20 tekens. |
Type wat tekst en zie dat Emacs de regels afbreekt bij 20 tekens. |
792 |
Zet de kantlijn nu terug op 70, weer met C-x f. |
Zet de kantlijn nu terug op 70, dus met C-u 70 C-x f. |
793 |
|
|
794 |
Als je de tekst midden in een regel verandert vult Auto Fill mode |
Als je de tekst midden in een regel verandert vult Auto Fill mode |
795 |
de regel niet opnieuw. |
de regel niet opnieuw. |
796 |
Om een paragraaf opnieuw te vullen, type M-q (Meta-q) terwijl de |
Om een alinea opnieuw te vullen, type M-q (Meta-q) terwijl de |
797 |
cursor in de paragraaf staat. |
cursor in de alinea staat. |
798 |
|
|
799 |
>> Plaats de cursor in de voorgaande paragraaf en type M-q. |
>> Plaats de cursor in de voorgaande alinea en type M-q. |
800 |
|
|
801 |
|
|
802 |
* ZOEKEN |
* ZOEKEN |
817 |
|
|
818 |
Als je C-s typt verschijnt de string "I-search" in het echo gebied. Dit |
Als je C-s typt verschijnt de string "I-search" in het echo gebied. Dit |
819 |
betekent dat Emacs bezig is met een `incremental search' (incrementele |
betekent dat Emacs bezig is met een `incremental search' (incrementele |
820 |
zoekopdracht) en wacht op het intypen van de zoekstring. <RET> be-eindigt |
zoekopdracht) en wacht op het intypen van de zoekstring. <RET> beëindigt |
821 |
het zoeken. |
het zoeken. |
822 |
|
|
823 |
>> Type nu C-s om het zoeken te start. Type nu, LANGZAAM, een letter per |
>> Type nu C-s om het zoeken te starten. Type nu, LANGZAAM, één letter per |
824 |
keer, het woord `cursor', met een pauze na elke letter zodat je kan |
keer, het woord `cursor', met een pauze na elke letter zodat je kunt |
825 |
zien wat er met de cursor gebeurt. Je hebt nu eenmaal naar het woord |
zien wat er met de cursor gebeurt. Je hebt nu eenmaal naar het woord |
826 |
`cursor' gezocht. |
`cursor' gezocht. |
827 |
>> Type nogmaals C-s, om naar het volgende voorkomen van `cursor' te |
>> Type nogmaals C-s, om het volgende woord `cursor' te zoeken |
828 |
zoeken. |
|
829 |
>> Type nu viermaal <Delete> en let op de cursorbewegingen. |
> Type nu viermaal <Delete> en let op de cursorbewegingen. |
830 |
>> Type <RET> om het zoeken te be-eindigen. |
>> Type <RET> om het zoeken te beëindigen. |
831 |
|
|
832 |
Zag je wat er gebeurde? Tijdens incrementeel zoeken probeert Emacs naar |
Zag je wat er gebeurde? Tijdens incrementeel zoeken probeert Emacs naar |
833 |
de eerste plek te gaan waar de string staat die je tot dan toe getypt |
de eerste plek te gaan waar de string staat die je tot dan toe getypt |
834 |
hebt. Om naar de volgende plek te gaan, type je C-s nog een keer. Als er |
hebt. Om naar de volgende plek te gaan, type je C-s nog een keer. Als er |
835 |
geen volgende plek is piept Emacs en vertelt je dat de zoekopdracht faalt |
geen volgende plek is gevonden piept Emacs en vertelt je dat de zoekopdracht |
836 |
(`failing' in het engels); met C-g kan je het zoeken afbreken. |
is beëindigd. (`failing' in het Engels); met C-g kun je het zoeken afbreken. |
837 |
|
|
838 |
OPMERKING: Op sommige systemen gebeurt er helemaal niets als je C-x C-s |
Als je tijdens incrementeel zoeken <Delete> typt, zul je zien dat het |
|
typt, en daarna ook niets meer. Dit komt door een eigenschap van de |
|
|
machine waarop je werkt die te maken heeft met `flow control'. Met C-s |
|
|
stopt de `flow' en komt niets meer van wat je typt bij Emacs terecht. Om |
|
|
deze situatie te herstellen, type C-q. Lees daarna de "Spontaneous Entry |
|
|
to Incremental Search" sectie in het Emacs handboek over hoe om te gaan |
|
|
met deze situatie. |
|
|
|
|
|
Als je tijdens incrementeel zoeken <Delete> typt, zal je zien dat het |
|
839 |
laatste teken dat je in de zoekstring typte weggehaald wordt en dat het |
laatste teken dat je in de zoekstring typte weggehaald wordt en dat het |
840 |
zoeken teruggaat naar de voorgaande plaats. Als je bijvoorbeeld begint |
zoeken teruggaat naar de voorgaande plaats. Als je bijvoorbeeld begint |
841 |
met zoeken en je typt een "c" dan ga je naar het eerste voorkomen van een |
met zoeken en je typt een "c" dan ga je naar de plaats waar de "c" het |
842 |
"c". Type je vervolgens een "u" dan gaat de cursor naar het eerste |
eerst voorkomt. Type je vervolgens een "u" dan gaat de cursor naar de |
843 |
voorkomen van de string "cu". Als je nu <Delete> typt, dan wordt de "u" |
plaats waar de string "cu" het eerst voorkomt". Als je nu <Delete> typt, dan |
844 |
van de zoekstring afgehaald en gaat de cursor terug naar de plaats waar |
wordt de "u" van de zoekstring afgehaald en gaat de cursor terug naar de |
845 |
hij stond voordat je de "u" intypte, i.e. het eerste voorkomen van de "c". |
plaats waar hij stond voordat je de "u" intypte, i.e. de plaats waar "c" het |
846 |
|
eerst voorkomt. |
847 |
|
|
848 |
Als je tijdens een zoekoperatie een control- of meta-teken intypt dan |
Als je tijdens een zoekoperatie een control- of meta-teken intypt dan |
849 |
wordt het zoeken be-eindigd. Er zijn een paar uitzonderingen, namelijk |
wordt het zoeken beëindigd. Er zijn een paar uitzonderingen, namelijk |
850 |
tekens die tijdens zoeken een speciale betekenis hebben, zoals C-s en C-r. |
tekens die tijdens zoeken een speciale betekenis hebben, zoals C-s en C-r. |
851 |
|
|
852 |
Met C-s begin je te zoeken naar het eerste voorkomen van de zoekstring NA |
Met C-s begin je te zoeken naar de plaats waar de zoekstring voor het eerst |
853 |
de huidige cursorpositie. Als je iets wilt zoeken dat eerder in de tekst |
voorkomt NA de huidige cursorpositie. Als je iets wilt zoeken dat eerder in |
854 |
moet voorkomen, gebruik dan C-r i.p.v. C-s. Alles wat we nu weten over |
de tekst moet voorkomen, gebruik dan C-r i.p.v. C-s. Alles wat we nu weten |
855 |
C-s geldt ook voor C-r, alleen de zoekrichting is omgedraaid. |
over C-s geldt ook voor C-r, alleen de zoekrichting is omgedraaid. |
856 |
|
|
857 |
|
|
858 |
* MEERDERE VENSTERS |
* MEERDERE VENSTERS |
859 |
------------------- |
------------------- |
860 |
|
|
861 |
Een van Emacs' aardige eigenschappen is dat je meerdere vensters op het |
Een van Emacs' aardige eigenschappen is dat je meerdere vensters op het |
862 |
scherm kan laten zien. |
scherm kunt laten zien. |
863 |
|
|
864 |
>> Zet de cursor op deze regel en type C-u 0 C-l. |
>> Zet de cursor op deze regel en type C-u 0 C-l. |
865 |
|
|
870 |
>> Type C-M-v om de tekst in het onderste venster te verschuiven. |
>> Type C-M-v om de tekst in het onderste venster te verschuiven. |
871 |
(Als je geen Meta toets hebt, type dan ESC C-v.) |
(Als je geen Meta toets hebt, type dan ESC C-v.) |
872 |
|
|
873 |
>> Type C-x o (met de `o' van `other'; `ander' in het nederlands) |
>> Type C-x o (met de `o' van `other'; `ander' in het Nederlands) |
874 |
om de cursor naar het andere venster te verplaatsen. |
om de cursor naar het andere venster te verplaatsen. |
875 |
|
|
876 |
>> Verschuif de tekst in het onderste venster, m.b.v. C-v en M-v. |
>> Verschuif de tekst in het onderste venster, m.b.v. C-v en M-v. |
880 |
te zetten. De cursor staat weer precies op de plaats waar |
te zetten. De cursor staat weer precies op de plaats waar |
881 |
hij stond toen je het venster verliet. |
hij stond toen je het venster verliet. |
882 |
|
|
883 |
Je kan C-x o blijven gebruiken om van venster naar venster te gaan. Elk |
Je kunt C-x o blijven gebruiken om van venster naar venster te gaan. Elk |
884 |
venster heeft zijn eigen cursorpositie; de cursor is altijd maar zichtbaar |
venster heeft zijn eigen cursorpositie; de cursor is altijd maar zichtbaar |
885 |
in een daarvan. Alle normale commando's hebben betrekking op het venster |
in een daarvan. Alle normale commando's hebben betrekking op het venster |
886 |
waar de cursor in staat. Dit venster is het `geselecteerde venster' |
waarin de cursor staat. Dit venster is het `geselecteerde venster' |
887 |
(`selected window' in het engels). |
(`selected window' in het Engels). |
888 |
|
|
889 |
Het C-M-v commando is erg nuttig wanneer je tekst aan het bewerken bent in |
Het C-M-v commando is erg nuttig wanneer je tekst aan het bewerken bent in |
890 |
het ene venster, terwijl je het andere venster als referentie gebruikt. |
het ene venster, terwijl je het andere venster als referentie gebruikt. |
891 |
Je kan de cursor dan altijd in het venster houden waarin je bezig bent, |
Je kunt de cursor dan altijd in het venster houden waarin je bezig bent, |
892 |
terwijl je met C-M-v door de tekst in het andere venster loopt. |
terwijl je met C-M-v door de tekst in het andere venster loopt. |
893 |
|
|
894 |
C-M-v is een voorbeeld van een CONTROL-META teken. Als je een echte META |
C-M-v is een voorbeeld van een CONTROL-META teken. Als je een echte META |
895 |
toets hebt kan je C-M-v intypen door zowel CTRL als META ingedrukt te |
toets hebt kun je C-M-v intypen door zowel CTRL als META ingedrukt te |
896 |
houden terwijl je v typt. Het maakt niet uit in welke volgorde je de CTRL |
houden terwijl je v typt. Het maakt niet uit in welke volgorde je de CTRL |
897 |
en META indrukt; het gaat erom welke ingedrukt zijn terwijl je typt. |
en META indrukt; het gaat erom welke toetsen ingedrukt zijn terwijl je typt. |
898 |
|
|
899 |
Als je geen echte META toets hebt kan je ESC gebruiken; de volgorde maakt |
Als je geen echte META toets hebt kun je ESC gebruiken; de volgorde maakt |
900 |
dan wel uit. Je moet dan ESC typen, gevolgd door CTRL-v; CTRL-ESC v zal |
dan wel uit. Je moet dan ESC typen, gevolgd door CTRL-v; CTRL-ESC v zal |
901 |
niet werken. Dit komt doordat ESC zelf een teken is, terwijl CTRL en META |
niet werken. Dit komt doordat ESC zelf een teken is, terwijl CTRL en META |
902 |
dat niet zijn. |
dat niet zijn. |
922 |
* RECURSIEVE BEWERKINGSNIVEAUS |
* RECURSIEVE BEWERKINGSNIVEAUS |
923 |
------------------------------ |
------------------------------ |
924 |
|
|
925 |
Soms kom je in Emacs in een recursief bewerkingsniveau terecht (engels: |
Soms kom je in Emacs in een recursief bewerkingsniveau terecht (Engels: |
926 |
`recursive editing level'). Dit is te zien in de moderegel aan de rechte |
`recursive editing level'). Dit is te zien in de moderegel aan de rechte |
927 |
haken om de haakjes die om naam van de hoofdmode staan. Dan staat er |
haken die om de haakjes van de naam van de hoofdmode staan. Dan staat er |
928 |
bijvoorbeeld [(Fundamental)] in plaats van (Fundamental). |
bijvoorbeeld [(Fundamental)] in plaats van (Fundamental). |
929 |
|
|
930 |
Type ESC ESC ESC Om uit een recursief bewerkingsniveau te komen. Dit is |
Type ESC ESC ESC Om uit een recursief bewerkingsniveau te komen. Dit is |
931 |
een generiek `ontsnappingscommando'. Je kan het ook gebruiken om extra |
een generiek `ontsnappingscommando'. Je kunt het ook gebruiken om extra |
932 |
vensters weg te gooien of om uit de minibuffer te komen. |
vensters weg te gooien of om uit de minibuffer te komen. |
933 |
|
|
934 |
>> Type M-x om in een minibuffer te komen, en type dan ESC ESC ESC |
>> Type M-x om in een minibuffer te komen, en type dan ESC ESC ESC |
970 |
|
|
971 |
C-p runs the command previous-line |
C-p runs the command previous-line |
972 |
|
|
973 |
(nederlands: C-p voert het commando previous-line uit.) |
(Nederlands: C-p voert het commando previous-line uit.) |
974 |
|
|
975 |
Dit commando vertelt je `de naam van de functie'. Functies worden vooral |
Dit commando vertelt je `de naam van de functie'. Functies worden vooral |
976 |
gebruikt om Emacs uit te breiden of aan de wensen van de gebruiker aan te |
gebruikt om Emacs uit te breiden of aan de wensen van de gebruiker aan te |
989 |
Dit laat de documentatie van de functie zien, inclusief de naam van de |
Dit laat de documentatie van de functie zien, inclusief de naam van de |
990 |
functies, in een apart venster. Als je klaar bent met lezen, type C-x 1 |
functies, in een apart venster. Als je klaar bent met lezen, type C-x 1 |
991 |
om van dat venster af te komen. Je hoeft dat natuurlijk niet meteen te |
om van dat venster af te komen. Je hoeft dat natuurlijk niet meteen te |
992 |
doen. Je kan ook eerst wat anders doen voordat je C-x 1 typt. |
doen. Je kunt ook eerst wat anders doen voordat je C-x 1 typt. |
993 |
|
|
994 |
Hier zijn nog wat nuttige mogelijkheden van C-h: |
Hier zijn nog wat nuttige mogelijkheden van C-h: |
995 |
|
|
1009 |
>> Type C-h a file<Return>. |
>> Type C-h a file<Return>. |
1010 |
|
|
1011 |
Dit laat in een ander venster alle M-x commando's zien met `file' in hun |
Dit laat in een ander venster alle M-x commando's zien met `file' in hun |
1012 |
naam. Je zal teken-commando's zien als C-x C-f naast de overeenkomende |
naam. Je zult teken-commando's zien als C-x C-f naast de overeenkomende |
1013 |
commandonaam zoals find-file. |
commandonaam zoals find-file. |
1014 |
|
|
1015 |
>> Type C-M-v herhaaldelijk om de tekst in het hulpvenster te verschuiven. |
>> Type C-M-v herhaaldelijk om de tekst in het hulpvenster te verschuiven. |
1028 |
dan niet zitten en maak jezelf geen verwijten. Klaag erover! |
dan niet zitten en maak jezelf geen verwijten. Klaag erover! |
1029 |
|
|
1030 |
|
|
1031 |
* COPI-EREN |
* KOPIËREN |
1032 |
----------- |
----------- |
1033 |
|
|
1034 |
(De engelse versie van) deze uitleg is voorafgegaan door een lange reeks |
(De Engelse versie van) deze uitleg is voorafgegaan door een lange reeks |
1035 |
van Emacs tutorials, die begon met de uitleg die Stuart Cracraft schreef |
van Emacs tutorials, die begon met de uitleg die Stuart Cracraft schreef |
1036 |
voor de originele Emacs. Deze nederlandse vertaling is gemaakt door |
voor de originele Emacs. Deze Nederlandse vertaling is gemaakt door |
1037 |
Pieter Schoenmakers <tiggr@ics.ele.tue.nl> op basis van de GNU Emacs 20.2 |
Pieter Schoenmakers <tiggr@ics.ele.tue.nl> op basis van de GNU Emacs 20.2 |
1038 |
TUTORIAL. |
TUTORIAL. |
1039 |
|
|
1040 |
(Wat nu volgt is een vertaling naar het nederlands van de condities voor |
(Wat nu volgt is een vertaling naar het Nederlands van de condities voor |
1041 |
gebruik en verspreiding van deze uitleg. Deze vertaling is niet |
gebruik en verspreiding van deze uitleg. Deze vertaling is niet |
1042 |
gecontroleerd door een jurist. Er kunnen derhalve geen rechten aan de |
gecontroleerd door een jurist. Er kunnen derhalve geen rechten aan de |
1043 |
vertaling worden ontleend, en de vertaling wordt gevolgd door het engelse |
vertaling worden ontleend, en de vertaling wordt gevolgd door het Engelse |
1044 |
origineel.) |
origineel.) |
1045 |
|
|
1046 |
Deze versie van de uitleg valt onder copyright, net als GNU Emacs. |
Deze versie van de uitleg valt onder copyright, net als GNU Emacs. |
1047 |
Je mag deze uitleg distribu-eren onder bepaalde condities: |
Je mag deze uitleg distribueren onder bepaalde condities: |
1048 |
|
|
1049 |
Copyright (c) 1985, 1996, 1997 Free Software Foundation |
Copyright (c) 1985, 1996, 1997 Free Software Foundation |
1050 |
|
|
1051 |
Iedereen mag letterlijke copi-en van dit document, zoals ontvangen, |
Iedereen mag letterlijke kopieën van dit document, zowel ontvangen als |
1052 |
verspreiden, op elke medium, vooropgesteld dat de copyrightmelding en |
verspreiden, op elke medium, vooropgesteld dat de copyrightmelding en |
1053 |
toestemmingsmelding niet aangetast worden en dat de verspreider aan de |
toestemmingsmelding niet aangetast worden en dat de verspreider aan de |
1054 |
ontvanger dezelfde distributierechten verleend als aan hem verleend |
ontvanger dezelfde distributierechten verleent als aan hem verleend |
1055 |
door deze melding. |
door deze melding. |
1056 |
|
|
1057 |
Toestemming wordt verleend om gemodificeerde versies van dit document, |
Toestemming wordt verleend om gemodificeerde versies van dit document, |
1059 |
vooropgesteld dat ze ook duidelijk melding maken van degene die als |
vooropgesteld dat ze ook duidelijk melding maken van degene die als |
1060 |
laatste modificaties doorgevoerd heeft. |
laatste modificaties doorgevoerd heeft. |
1061 |
|
|
1062 |
De condities voor het copi-eren van Emacs zelf zijn complexer dan dit, |
De condities voor het kopiëren van Emacs zelf zijn complexer dan dit, |
1063 |
maar gebaseerd op dezelfde gedachte. Lees het bestand COPYING en geef |
maar gebaseerd op dezelfde gedachte. Lees het bestand COPYING en geef |
1064 |
vervolgens copi-en van Emacs aan al je vrienden. Help bij het uitroeien |
vervolgens kopieën van Emacs aan al je vrienden. Help bij het uitroeien |
1065 |
van softwarebeschermingspolitiek (`software eigendom') door vrije software |
van softwarebeschermingspolitiek (`software eigendom') door vrije software |
1066 |
te gebruiken, schrijven en delen! |
te gebruiken, te schrijven en te delen! |
1067 |
|
|
1068 |
(Engels origineel van de copyrightmelding en condities: |
(Engels origineel van de copyrightmelding en condities: |
1069 |
|
|
1087 |
same spirit. Please read the file COPYING and then do give copies of |
same spirit. Please read the file COPYING and then do give copies of |
1088 |
GNU Emacs to your friends. Help stamp out software obstructionism |
GNU Emacs to your friends. Help stamp out software obstructionism |
1089 |
("ownership") by using, writing, and sharing free software!) |
("ownership") by using, writing, and sharing free software!) |
1090 |
|
|
1091 |
|
;;; arch-tag: 3399e308-e605-4125-8fbb-b2fe91ac3149 |